35,369
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – " יידן " ב־" אידן ") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: יידן ← אידן (4)) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
[[טעקע:Zeev Jabotinsky.jpg|קליין| זאב זשאבאטינסקי]] | [[טעקע:Zeev Jabotinsky.jpg|קליין|זאב זשאבאטינסקי]] | ||
'''וולאדימיר זאב וואלף יעווגעניעוויטש זשאבאטינסקי''' ({{שפראך-uk| Володи́мир (Зеєв Вольф) Євге́нович Жаботи́нськи}}) {{ר}} ([[18טן אקטאבער]] [[1880]], [[י"ב חשוון]] [[ה'תרמ"א]] - [[4טן אויגוסט]] [[1940]], [[כ"ט תמוז]] [[ה'ת"ש]]) איז געווען א [[ציוניסט]]ישער פאליטיקער און פערזענליכקייט. ער איז געווען דער אנפירער פונעם [[אצ"ל]], גרינדער פון [[בית"ר]], און דער פרעזידענט פון [[צה"ר]] און דער [[רעוויזיאניסטן]] פארטיי. | '''וולאדימיר זאב וואלף יעווגעניעוויטש זשאבאטינסקי''' ({{שפראך-uk| Володи́мир (Зеєв Вольф) Євге́нович Жаботи́нськи}}) {{ר}} ([[18טן אקטאבער]] [[1880]], [[י"ב חשוון]] [[ה'תרמ"א]] - [[4טן אויגוסט]] [[1940]], [[כ"ט תמוז]] [[ה'ת"ש]]) איז געווען א [[ציוניסט]]ישער פאליטיקער און פערזענליכקייט. ער איז געווען דער אנפירער פונעם [[אצ"ל]], גרינדער פון [[בית"ר]], און דער פרעזידענט פון [[צה"ר]] און דער [[רעוויזיאניסטן]] פארטיי. | ||
| שורה 5: | שורה 5: | ||
זשאבאטינסקי איז געבוירן אין [[אדעס]] (היינט [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער יעווגעני (יונה בן צבי) און זיין מוטער חוה (זַ"ק), אן אייניקל פון דעם [[דובנער מגיד]]. ווען זאב איז אלט געווען פינעף יאר איז זיין פאטער נפטר געווארן, און ווען ער איז געווען אלט זיבן יאר, האט זיין מאמע אים געשיקט אין פאלקס גימנאזיע, וואס זייענדיג א ייד, איז שווער געווען צו לערנען, אין אזא פלאץ, ער האט זייער ליב געהאט שפראכן, און ער האט געלערנט [[ענגליש]], [[פראנצויזיש]], [[דייטש]], ווי אויך האט ער געקענט [[איטאליעניש]], [[גריכיש]], [[לאטייניש]] און [[עספעראנטא]], און דאס אלעס אויסער [[יידיש]], [[רוסיש]], און [[העברעיש]], וואס שפעטער אין זיין לעבן, האט ער זיך טאקע בעיקר באשעפטיגט אין איבערטייטשן. | זשאבאטינסקי איז געבוירן אין [[אדעס]] (היינט [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער יעווגעני (יונה בן צבי) און זיין מוטער חוה (זַ"ק), אן אייניקל פון דעם [[דובנער מגיד]]. ווען זאב איז אלט געווען פינעף יאר איז זיין פאטער נפטר געווארן, און ווען ער איז געווען אלט זיבן יאר, האט זיין מאמע אים געשיקט אין פאלקס גימנאזיע, וואס זייענדיג א ייד, איז שווער געווען צו לערנען, אין אזא פלאץ, ער האט זייער ליב געהאט שפראכן, און ער האט געלערנט [[ענגליש]], [[פראנצויזיש]], [[דייטש]], ווי אויך האט ער געקענט [[איטאליעניש]], [[גריכיש]], [[לאטייניש]] און [[עספעראנטא]], און דאס אלעס אויסער [[יידיש]], [[רוסיש]], און [[העברעיש]], וואס שפעטער אין זיין לעבן, האט ער זיך טאקע בעיקר באשעפטיגט אין איבערטייטשן. | ||
ער האט נישט פארענדיקט שולע, אבער ער האט פארלאזט [[צאר]]יש [[רוסלאנד]], זאגנדיג אז ער זעט נישט קיין צוקונפט פאר | ער האט נישט פארענדיקט שולע, אבער ער האט פארלאזט [[צאר]]יש [[רוסלאנד]], זאגנדיג אז ער זעט נישט קיין צוקונפט פאר אידן, אין די לאנד, ער איז געפארן קיין [[בערן]], [[שווייץ]], ווי א צייטונג רעפארטער, ער האט גערעדט פאר א גרופע פון יידישע סטודענטן, און ער האט געזאגט, אז די הצלחה פון אידן וועט נאר זיין אין [[ארץ ישראל]], ער איז נישט געווען צופרידן פון שווייץ, איז ער געפארן לערנען [[געזעץ]], אין [[רוים]], [[איטאליע]], אויך אלס רעפארטער, געזעץ איז אים נישט געווען צום הארצן, האט ער זיך גענומען צו מוזיק, קולטור. ער פלעג שרייבן מיטן [[פסעוודאנים]] "אלטאלענע" (איטאליעניש פאר [[הוידלקע]]). | ||
ער איז צוריק קיין אדעס, און ער האט געשריבן פארשטעלונגען פאר טעאטער, מען האט אים ארעסטירט, און דארט האט ער אנטדעקט, אז רוב ארעסטירטע זענען | ער איז צוריק קיין אדעס, און ער האט געשריבן פארשטעלונגען פאר טעאטער, מען האט אים ארעסטירט, און דארט האט ער אנטדעקט, אז רוב ארעסטירטע זענען אידן. | ||
אין 1907 האט ער געהייראט יאאנא מארקאוונא גאלפרין. | אין 1907 האט ער געהייראט יאאנא מארקאוונא גאלפרין. | ||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
אין 1903 איז פארגעקומען א פאגראם אין דובוסארי, א שטעטל אין אדעס גובערניע, ער האט געשיקט בריוון צו די ראשי קהילה, אז זיי זאלן אויפשטעלן א יידישע זעלבסטשוץ ארגאניזאציע. און נאכן גרינדונג, האט ער מיט [[מאיר דיזנגאף]], צוזאמגעשטעלט געלט פאר געווער, נאכן [[קישינעוו פאגראם]], איז ער געקומען צום פולן איבערצייגונג, אז אידן מוזן ארויס פון [[גלות]]. | אין 1903 איז פארגעקומען א פאגראם אין דובוסארי, א שטעטל אין אדעס גובערניע, ער האט געשיקט בריוון צו די ראשי קהילה, אז זיי זאלן אויפשטעלן א יידישע זעלבסטשוץ ארגאניזאציע. און נאכן גרינדונג, האט ער מיט [[מאיר דיזנגאף]], צוזאמגעשטעלט געלט פאר געווער, נאכן [[קישינעוו פאגראם]], איז ער געקומען צום פולן איבערצייגונג, אז אידן מוזן ארויס פון [[גלות]]. | ||
דעמאלט האט ער זיך אריינגעלייגט אינגאנצן אין ציוניזם, זענדיג אין דעם [[בונד]] א פיינט, פארן האלטן אז א סאציאל דעמאקראטישע רוסלאנד, וועט געבן גלייכבארעכטונג צו די | דעמאלט האט ער זיך אריינגעלייגט אינגאנצן אין ציוניזם, זענדיג אין דעם [[בונד]] א פיינט, פארן האלטן אז א סאציאל דעמאקראטישע רוסלאנד, וועט געבן גלייכבארעכטונג צו די אידן, ער איז געווען א דעלעגאט, ביים זעקסטן ציוניסטישן קאנגרעס, ווי ער האט זיך געטראפן מיט [[הערצל]], נאכן קאנגרעס האט ער זיך פארנומען, מיט אויפשטעלן ציוניסטישע שולעס אין רוסלאנד, און אין [[פוילן]], ער האט זיך פארמאסטן אין די וואלן אויף א ציוניסטישע ליסטע, אבער ער איז דורכגעפאלן, ער האט פרובירט זיין הצלחה אין פארשידענע ארבעט, בעיקר אין איבערטייטשן ביכער אויף [[העברעיש]]. | ||
ווען מען האט אויפגעשטעלט דעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים]], איז זשאבאטינסקי געווען פון די פלאנירער, זיינע פלענער זענען אבער נישט אויסגעפירט געווארן, און בכלל דאס בויען איז אפגעשטיפט געווארן, צוליב די [[ערשטע וועלט מלחמה]]. | ווען מען האט אויפגעשטעלט דעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים]], איז זשאבאטינסקי געווען פון די פלאנירער, זיינע פלענער זענען אבער נישט אויסגעפירט געווארן, און בכלל דאס בויען איז אפגעשטיפט געווארן, צוליב די [[ערשטע וועלט מלחמה]]. | ||
| שורה 22: | שורה 22: | ||
== אין פאלעסטינע == | == אין פאלעסטינע == | ||
די [[אראבער]] האבן ביי די פאגראמען פון 1920, אומגעברענגט | די [[אראבער]] האבן ביי די פאגראמען פון 1920, אומגעברענגט אידן. זשאבאטינסקי האט מיט זיינע יונגען, נקמה גענומען אין די אראבער, | ||
די פאליציי האט אים ארעסטירט, און אים פאראורטיילט אויף פופצן יאר טורמע, מיט שווערער ארבעט, ווען דער [[בריטישער מאנדאט]]ארישע רעגירונג איז אויפגעשטעלט געווארן, איז ער ארויסגעלאזט געווארן פון טורמע. | די פאליציי האט אים ארעסטירט, און אים פאראורטיילט אויף פופצן יאר טורמע, מיט שווערער ארבעט, ווען דער [[בריטישער מאנדאט]]ארישע רעגירונג איז אויפגעשטעלט געווארן, איז ער ארויסגעלאזט געווארן פון טורמע. | ||
| שורה 47: | שורה 47: | ||
[[קאַטעגאָריע:ציוניסטן]] | [[קאַטעגאָריע:ציוניסטן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:נקבר אין הר הרצל]] | [[קאַטעגאָריע:נקבר אין הר הרצל]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||