אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:רבי מנחם מענדל שניאורסאהן"
(צוגעקומען לינקען צו מיקאלייעוו.) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (24 מיטלסטע ווערסיעס פון 8 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{אדמו" | {{אדמו"ר2 | ||
|נאמען=מנחם מענדל שניאורסאהן | |נאמען=מנחם מענדל שניאורסאהן | ||
|טיטל= ליובאוויטשער רבי | |טיטל= ליובאוויטשער רבי | ||
| שורה 5: | שורה 5: | ||
|באשרייבונג= רבי מנחם שניאורסאהן, ליובאוויטשער רבי | |באשרייבונג= רבי מנחם שניאורסאהן, ליובאוויטשער רבי | ||
|עיקר חיבור= לקוטי שיחות | |עיקר חיבור= לקוטי שיחות | ||
|געבורט | |געבורט דאטום=י"א ניסן ה'תרס"ב | ||
|געבורט ארט= [[מיקאלייעוו]], [[רוסלענדישע אימפעריע]] | |געבורט ארט= [[מיקאלייעוו]], [[רוסלענדישע אימפעריע]] | ||
|פטירה | |פטירה דאטום= ג' תמוז ה'תשנ"ד | ||
|פטירה ארט= | |פטירה ארט= | ||
|פטירה סיבה= | |פטירה סיבה= | ||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
|הויף ארט= | |הויף ארט= | ||
|נומער אין דינאסטיע= | |נומער אין דינאסטיע= | ||
|פאריגער= | |פאריגער= [[רבי יוסף יצחק שניאורסאהן]] | ||
|נאכפאלגער= [קיין] | |נאכפאלגער= [קיין] | ||
|פירערשאפט= | |פירערשאפט= | ||
|זיינע רביס= | |זיינע רביס= | ||
|ספרים= היום יום, הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים, אגרות קודש, ספר השיחות, שיחות קודש, ספר המאמרים מלוקט, ספר המאמרים, ליקוטי שיחות, תורת מנחם, רשימות | |ספרים= היום יום, הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים, אגרות קודש, ספר השיחות, שיחות קודש, ספר המאמרים מלוקט, ספר המאמרים, ליקוטי שיחות, תורת מנחם, רשימות | ||
|פאטער= | |פאטער= [[רבי לוי יצחק שניאורסאהן]] | ||
|מוטער= חנה שניאורסאהן | |מוטער= חנה שניאורסאהן | ||
|ווייב= חיה מושקא שניאורסאהן | |ווייב= חיה מושקא שניאורסאהן | ||
| שורה 27: | שורה 27: | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:Lubavitch rebbe farbrengen with mother.jpg|קליין|250px|א היסטאריש פארברענגן אין תש"ז, 1947 מיט חסידים און זיין מוטער רביצין חנה וועלכע זיצט אויבן אן. דער רבי איז דעמאלט געקומען פון ניו יארק קיין פאריז כדי מקבל פנים זיין מוטער וועלכע איז ערשט ארויס פון רוסלאנד. דער רבי האט זיך געטראפן מיט איר דאס ערשטע מאל נאך 19 יאר, זינט תרפ"ח ווען ער איז ארויס פון רוסלאנד מיט זיין שווער.]] | [[טעקע:Lubavitch rebbe farbrengen with mother.jpg|קליין|250px|א היסטאריש פארברענגן אין תש"ז, 1947 מיט חסידים און זיין מוטער רביצין חנה וועלכע זיצט אויבן אן. דער רבי איז דעמאלט געקומען פון ניו יארק קיין פאריז כדי מקבל פנים זיין מוטער וועלכע איז ערשט ארויס פון רוסלאנד. דער רבי האט זיך געטראפן מיט איר דאס ערשטע מאל נאך 19 יאר, זינט תרפ"ח ווען ער איז ארויס פון רוסלאנד מיט זיין שווער.]] | ||
רבי '''מנחם מענדל שניאורסאהן''' (י"א ניסן תרס"ב - ג' תמוז תשנ"ד) איז געווען דער לעצטער [[ליובאוויטש]]ער [[רבי]]. | רבי '''מנחם מענדל שניאורסאהן''' (י"א ניסן תרס"ב - ג' תמוז תשנ"ד) איז געווען דער לעצטער [[ליובאוויטש (חסידות)|ליובאוויטש]]ער [[רבי]]. | ||
רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן | רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן אויסערגעוויינליכער מלומד אין וועלטלעכע וויסנשאפטן. ער האט רעוואלוציאנירט אידישקייט, שיקנדיק טויזנטער שלוחים איבער דער גאנצער [[וועלט]] צו פארשפרייטן [[תורה]] און [[אידישקייט]]. | ||
== לעבנסגעשיכטע == | == לעבנסגעשיכטע == | ||
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן | רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן פרייטאג י"א ניסן תרס"ב (1902) אין דער [[שווארצער ים]] פּאָרט שטאט ניקאלאיעוו אין די [[רוסלענדישע אימפעריע|רוסישע אימפעריע]] (היינט [[מיקאלייעוו]] אין [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער, [[רבי לוי יצחק שניאורסאן]], וואס איז געווען דער שטאטס רב פון יעקאטרינעסלאוו, היינט [[דניפרא]] צווישן די יארן תרס"ז-תרצ"ט (1907-1939), און זיין מוטער חנה, א טאכטער צום רב פון ניקאלאיעוו, הרב מאיר שלמה יאנאווסקי. זיין פאטער איז געווען זיין הויפט רבי. ער האט געלערנט ש"ס און פוסקים, און אויך [[קבלה]] פון א חסידישן שטאנדפונקט. צו זעכצן יאר האט ער אנגעהויבן לערנען [[מאטעמאטיק]]. | ||
י"ד כסלו תרפ"ט 1928 האט ער חתונה געהאט מיט [[חיה מושקא שניאורסאן]], די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי"ץ]]. די חתונה איז פארגעקומען אין [[ווארשע]], [[פוילן]]; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין [[בערלין]]. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט [[מאטעמאטיק]] און [[ | י"ד כסלו תרפ"ט 1928 האט ער חתונה געהאט מיט [[חיה מושקא שניאורסאן]], די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי"ץ]]. די חתונה איז פארגעקומען אין [[ווארשע]], [[פוילן]]; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין [[בערלין]]. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט [[מאטעמאטיק]] און [[פילאזאפיע]] אין אן [[אוניווערסיטעט]] און אויסגעהערט לעקציעס פון [[ערווין שרעדינגער]]. | ||
אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין [[פאריז]], דארטן האט ער שטודירט [[מעכאניק]] און [[עלעקטריע|עלעקטרישע]] [[אינזשעניריע]].<ref>[http://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?more=1&itemNo=864677&contrassID=2&subContrassID=2&sbSubContrassID=0 מנחם פרידמאן אין "הארץ" צייטונג, געקוקט דעם 17טן יוני 2010 ]</ref> אין [[1941]] איז ער אנטלאפן פון [[פראנקרייך]] און אום [[כ"ח סיון]] [[ה'תש"א]] איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב [[יוסף יצחק שניאורסאן]], אין דעם [[קראון הייטס]] געגנט פון [[ברוקלין]]. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס [[אינזשעניר]] פאר די [[אמעריקאנער פלאט]] אין דער [[ברוקלין נעיווי יארד]]. | אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין [[פאריז]], דארטן האט ער שטודירט [[מעכאניק]] און [[עלעקטריע|עלעקטרישע]] [[אינזשעניריע]].<ref>[http://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?more=1&itemNo=864677&contrassID=2&subContrassID=2&sbSubContrassID=0 מנחם פרידמאן אין "הארץ" צייטונג, געקוקט דעם 17טן יוני 2010 ]</ref> אין [[1941]] איז ער אנטלאפן פון [[פראנקרייך]] און אום [[כ"ח סיון]] [[ה'תש"א]] איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב [[יוסף יצחק שניאורסאן]], אין דעם [[קראון הייטס]] געגנט פון [[ברוקלין]]. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס [[אינזשעניר]] פאר די [[אמעריקאנער פלאט]] אין דער [[ברוקלין נעיווי יארד]]. | ||
אין אַמעריקע האט ער געארבעט | אין אַמעריקע האט ער געארבעט פאַר זיין שווער, אין די ליובאוויטשער אָרגאַניזאַציעס קה"ת, מחנה ישראל און מרכז לענייני חינוך. | ||
נאך דער פטירה פון זיין שווער | נאך דער פטירה פון זיין שווער [[רבי יוסף יצחק שניאורסאן|רבי ריי"ץ]] ביום [[י' שבט]] [[ה'תש"י]], האט ער נאָך נישט געוואלט צו אָננעמען אויף זיך די פירערשאַפט פון ליובאוויטשער חסידות. נאר נאך א יאר שפעטער, אויף [[י"א שבט]] [[ה'תשי"א]], ביי'ם פארברענגען לכבוד דער ערשטע יארצייט פונעם פריערדיגן רבי'ן, האט דער רבי מקבל געווען די נשיאות, מיט זאגן די מאמר חסידות "באתי לגני". | ||
=== זיין השפעה אין דער אידישער וועלט === | === זיין השפעה אין דער אידישער וועלט === | ||
דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן "מבצעים" אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת ה[[חסידות]] מיטן קלינגווארט "ופרצת", גענומען פון פסוק "ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה"{{הערה|[[s:בראשית כח יד|בראשית כ"ח י"ד]]}}. | דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן "מבצעים" אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת ה[[חסידות]] מיטן קלינגווארט "ופרצת", גענומען פון פסוק "ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה"{{הערה|[[s:בראשית כח יד|בראשית כ"ח י"ד]]}}. | ||
ער האָט | ער האָט גערופן אויף זיינע חסידים צו השפּעה האבן וואו נאָר מעגלעך, אַפילו די וועלטלעכע אידן, צו אָבסערווירן די מצוות און תורה לערנען, צווישן אנדערע זאכן, דורך גענומען ציבור ערטער און עפנטלעך קרעדיט די מצוות. עס אויך גערופן פינאַנציעל העלפן פאַר יענע וואס טאָן ניט האָבן די פינאַנציעל פיייקייט צו קויפן די תשמישי מצוות. | ||
== שייכות מיט אנדערע אדמורי"ם == | == שייכות מיט אנדערע אדמורי"ם == | ||
די [[סקווירא ( | די [[סקווירא (חסידות)|סקווירער]] אדמורי"ם האבן זיך עטליכע מאל געאמפערט מיט אים וועגן דעם [[בעל שם טוב]]'ס סידור, וואס זיי טענה'ען אז עס באלאנגט פאר סקווירא{{מקור}}. | ||
== | == ליינט ווייטער == | ||
* הרב [[שלום דובער וואלפע]], '''שמן ששון מחבריך''', פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו"רים און גדולי ישראל, [[חולון]], 1995-2010 | * הרב [[שלום דובער וואלפע]], '''שמן ששון מחבריך''', פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו"רים און גדולי ישראל, [[חולון]], 1995-2010 | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [https://m.youtube.com/user/HaRabbiMiLubavitch ווידעא פון די רבי (העברעיש)] | * [https://m.youtube.com/user/HaRabbiMiLubavitch ווידעא פון די רבי (העברעיש)] | ||
* [http://www.harabi.org.il א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע] | * [http://www.harabi.org.il א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע] | ||
| שורה 60: | שורה 60: | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
{{ | {{שטומף|רבנים}} | ||
{{חב"ד}} | |||
[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אדמורי"ם|שניאורסאן, מנחם מענדל]] | [[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אדמורי"ם|שניאורסאן, מנחם מענדל]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]] | [[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]] | ||
[[קאַטעגאָריע:מענטשן פון ניו יארק]] | [[קאַטעגאָריע:מענטשן פון ניו יארק]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:מנחם מנדל שניאורסון]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 11:32, 8 יולי 2024
| געבורט |
י"א ניסן ה'תרס"ב מיקאלייעוו, רוסלענדישע אימפעריע | ||
|---|---|---|---|
| פטירה | ג' תמוז ה'תשנ"ד | ||
| כינוי | לקוטי שיחות | ||
| מקום קבורה | אידישע בית עולם מאנטיפיארי אין ניו יארק | ||
| דינאסטיע | ליובאוויטש | ||
| |||
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן (י"א ניסן תרס"ב - ג' תמוז תשנ"ד) איז געווען דער לעצטער ליובאוויטשער רבי.
רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן אויסערגעוויינליכער מלומד אין וועלטלעכע וויסנשאפטן. ער האט רעוואלוציאנירט אידישקייט, שיקנדיק טויזנטער שלוחים איבער דער גאנצער וועלט צו פארשפרייטן תורה און אידישקייט.
לעבנסגעשיכטע
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן פרייטאג י"א ניסן תרס"ב (1902) אין דער שווארצער ים פּאָרט שטאט ניקאלאיעוו אין די רוסישע אימפעריע (היינט מיקאלייעוו אין אוקראינע) צו זיין פאטער, רבי לוי יצחק שניאורסאן, וואס איז געווען דער שטאטס רב פון יעקאטרינעסלאוו, היינט דניפרא צווישן די יארן תרס"ז-תרצ"ט (1907-1939), און זיין מוטער חנה, א טאכטער צום רב פון ניקאלאיעוו, הרב מאיר שלמה יאנאווסקי. זיין פאטער איז געווען זיין הויפט רבי. ער האט געלערנט ש"ס און פוסקים, און אויך קבלה פון א חסידישן שטאנדפונקט. צו זעכצן יאר האט ער אנגעהויבן לערנען מאטעמאטיק.
י"ד כסלו תרפ"ט 1928 האט ער חתונה געהאט מיט חיה מושקא שניאורסאן, די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן ריי"ץ. די חתונה איז פארגעקומען אין ווארשע, פוילן; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין בערלין. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט מאטעמאטיק און פילאזאפיע אין אן אוניווערסיטעט און אויסגעהערט לעקציעס פון ערווין שרעדינגער.
אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין פאריז, דארטן האט ער שטודירט מעכאניק און עלעקטרישע אינזשעניריע.[1] אין 1941 איז ער אנטלאפן פון פראנקרייך און אום כ"ח סיון ה'תש"א איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב יוסף יצחק שניאורסאן, אין דעם קראון הייטס געגנט פון ברוקלין. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס אינזשעניר פאר די אמעריקאנער פלאט אין דער ברוקלין נעיווי יארד.
אין אַמעריקע האט ער געארבעט פאַר זיין שווער, אין די ליובאוויטשער אָרגאַניזאַציעס קה"ת, מחנה ישראל און מרכז לענייני חינוך.
נאך דער פטירה פון זיין שווער רבי ריי"ץ ביום י' שבט ה'תש"י, האט ער נאָך נישט געוואלט צו אָננעמען אויף זיך די פירערשאַפט פון ליובאוויטשער חסידות. נאר נאך א יאר שפעטער, אויף י"א שבט ה'תשי"א, ביי'ם פארברענגען לכבוד דער ערשטע יארצייט פונעם פריערדיגן רבי'ן, האט דער רבי מקבל געווען די נשיאות, מיט זאגן די מאמר חסידות "באתי לגני".
זיין השפעה אין דער אידישער וועלט
דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן "מבצעים" אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת החסידות מיטן קלינגווארט "ופרצת", גענומען פון פסוק "ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה"[2].
ער האָט גערופן אויף זיינע חסידים צו השפּעה האבן וואו נאָר מעגלעך, אַפילו די וועלטלעכע אידן, צו אָבסערווירן די מצוות און תורה לערנען, צווישן אנדערע זאכן, דורך גענומען ציבור ערטער און עפנטלעך קרעדיט די מצוות. עס אויך גערופן פינאַנציעל העלפן פאַר יענע וואס טאָן ניט האָבן די פינאַנציעל פיייקייט צו קויפן די תשמישי מצוות.
שייכות מיט אנדערע אדמורי"ם
די סקווירער אדמורי"ם האבן זיך עטליכע מאל געאמפערט מיט אים וועגן דעם בעל שם טוב'ס סידור, וואס זיי טענה'ען אז עס באלאנגט פאר סקווירא[מקור פארלאנגט].
ליינט ווייטער
- הרב שלום דובער וואלפע, שמן ששון מחבריך, פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו"רים און גדולי ישראל, חולון, 1995-2010
דרויסנדיגע לינקס
- ווידעא פון די רבי (העברעיש)
- א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!