אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ליקוטי מוהר"ן"
ק (החלפת טקסט – "קאַטעגאָריע:וויקידאטא שפראכן דעסקריפציע" ב־"") |
({{קרד/ויקי/יידיש}}) |
||
| (2 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש=book by Nachman of Breslov|העב=ספר דרשותיו של נחמן מברסלב|דייטש=Buch von Nachman of Breslov|}} | {{דעסקריפציע||ענגליש = book by Nachman of Breslov|העב=ספר דרשותיו של נחמן מברסלב|דייטש=Buch von Nachman of Breslov|}} | ||
דער '''ליקוטי מוהר"ן''' איז דאס ווערק פון א גרויסן חסידישן רבי'ן, [[רבי נחמן מברסלב]], אייניקל פון דעם אויסטרעפער פון חסידות [[רבי ישראל בעל שם טוב]]. | דער '''ליקוטי מוהר"ן''' איז דאס ווערק פון א גרויסן חסידישן רבי'ן, [[רבי נחמן מברסלב]], אייניקל פון דעם אויסטרעפער פון חסידות [[רבי ישראל בעל שם טוב]]. | ||
[[טעקע:שער ספר ליקוטי מוהרן - דפוס ראשון.png|קליין]] | [[טעקע:שער ספר ליקוטי מוהרן - דפוס ראשון.png|קליין]] | ||
| שורה 22: | שורה 22: | ||
דער פונקטליכער סדר און וועלכע יום טוב און שבת עס איז געווארן געזאגט שטייט אין ספר [[חיי מוהר"ן]] סי' נ"ט, און אין ליקוטי מוהר"ן דפוס [[משך הנחל]] צום סוף. אויך שטייט עס בפרטיות צושפרייט אין די ברסלבע ספרים און אין ספר [[ימי מוהרנ"ת]]. זעה אויך ספר [[פעולות הצדיק]]. | דער פונקטליכער סדר און וועלכע יום טוב און שבת עס איז געווארן געזאגט שטייט אין ספר [[חיי מוהר"ן]] סי' נ"ט, און אין ליקוטי מוהר"ן דפוס [[משך הנחל]] צום סוף. אויך שטייט עס בפרטיות צושפרייט אין די ברסלבע ספרים און אין ספר [[ימי מוהרנ"ת]]. זעה אויך ספר [[פעולות הצדיק]]. | ||
== | ==וועלכע יאהר האט מען עס געדרוקט== | ||
דער ערשטער ליקוטי מוהר"ן איז געווען געדרוקט בלויז דער ערשטען חלק, אין יאהר תקס"ח אין אוסטרה. עס איז געדרוקט געווארן דורך רבי נחמן זעלבסט, און ער האט געשיקט זיין תלמיד ר' נתן זאל אכט געבן עס זאל געדרוקט ווערן פונקטליך וויאזוי ער וויל. | דער ערשטער ליקוטי מוהר"ן איז געווען געדרוקט בלויז דער ערשטען חלק, אין יאהר תקס"ח אין אוסטרה. עס איז געדרוקט געווארן דורך רבי נחמן זעלבסט, און ער האט געשיקט זיין תלמיד ר' נתן זאל אכט געבן עס זאל געדרוקט ווערן פונקטליך וויאזוי ער וויל. | ||
| שורה 38: | שורה 38: | ||
== דער ספר אין דער וועלט== | == דער ספר אין דער וועלט== | ||
דער ספר האט היינט פינף הסכמות פון חסידישע רבנים. 1) [[רבי יעקב יצחק פון לובלין]] <ref>זעה ספר עשר אורות מערכת הרבי מלובלין</ref> | דער ספר האט היינט פינף הסכמות פון חסידישע רבנים. 1) [[רבי יעקב יצחק פון לובלין]] <ref>זעה ספר עשר אורות מערכת הרבי מלובלין</ref>, [[רבי ישראל האפשטיין|רבי ישראל פון קאזניץ]], [[רבי אברהם חיים פון זלאטשוב]], [[רבי מאיר פון בראד]], און [[רבי אפרים זלמן מרגליות]]. | ||
פאר רבי נחמן האט געוועלט דרוקן זיין ספר האט ער ארום געשיקט זיין תלמיד ר' זלמינא צו נעמען הסכמות, ברסלבער חסידים זאגן [[שיח שרפי קודש]] אז ר' זלמינע דער תלמיד פון רבי נחמן האט צוזאמען געקליבן | פאר רבי נחמן האט געוועלט דרוקן זיין ספר האט ער ארום געשיקט זיין תלמיד ר' זלמינא צו נעמען הסכמות, ברסלבער חסידים זאגן [[שיח שרפי קודש]] אז ר' זלמינע דער תלמיד פון רבי נחמן האט צוזאמען געקליבן 13 הסכמות. אונעם ערשטן דרוק וואס רבי נחמן האט געדרוקט איז נישט געווען קיין שום הסכמה, אבער שפעטר האט ר' נתן צוגעדרוקט עטליכע הסכמות. | ||
אסאך חסידישע רבנים ברענגען נאך אין זייערע ספרים פון די מאמרים פון ליקוטי מוהר"ן, אייניקע פון זיי זענען [[משמרת איתמר]], [[בית יעקב]] פרשיסחא, [[בארות המים]], [[אך פרי תבואה]], [[רחמי האב]], [[דברי תורה]] מונקאטש [[ספר בעל שם טוב עה"ת]]. אויך שפעטערדיגע רבנים ווי די רביים פון [[סאטמאר (חסידות)|סאטמאר]], [[פאפא]], ברענגן פון דעם ספר. | אסאך חסידישע רבנים ברענגען נאך אין זייערע ספרים פון די מאמרים פון ליקוטי מוהר"ן, אייניקע פון זיי זענען [[משמרת איתמר]], [[בית יעקב]] פרשיסחא, [[בארות המים]], [[אך פרי תבואה]], [[רחמי האב]], [[דברי תורה]] מונקאטש [[ספר בעל שם טוב עה"ת]]. אויך שפעטערדיגע רבנים ווי די רביים פון [[סאטמאר (חסידות)|סאטמאר]], [[פאפא]], ברענגן פון דעם ספר. | ||
| שורה 56: | שורה 56: | ||
* מיט יעדער מאמר וואס איך זאג קען מען דערפון פארשטיין גאנץ תורה נביאים וכתובים און תורה שבעל פה. | * מיט יעדער מאמר וואס איך זאג קען מען דערפון פארשטיין גאנץ תורה נביאים וכתובים און תורה שבעל פה. | ||
* מען קען עס נישט פארשטיין נאר אויב מען קען עס אהין און צוריק (ישר והפוך). | * מען קען עס נישט פארשטיין נאר אויב מען קען עס אהין און צוריק (ישר והפוך). | ||
* ווער עס קען גוט מיינע תורות, שיחות, קען טרעפן טרעפן די באהלטענע סודות פון די וועלט באשאפן ווי עס איז מרומז אין דער תורה | * ווער עס קען גוט מיינע תורות, שיחות, קען טרעפן טרעפן די באהלטענע סודות פון די וועלט באשאפן ווי עס איז מרומז אין דער תורה<ref>שיחות הר"ן סי' ר"ד</ref>. | ||
* מיין ספר איז כולל אין זיך אלעס, ווער עס זאגט אז מען קען נישט פארשטיין מיין ספר מען קען נישט דערפון לערענן קיין מוסר איז א אפיקורס. | * מיין ספר איז כולל אין זיך אלעס, ווער עס זאגט אז מען קען נישט פארשטיין מיין ספר מען קען נישט דערפון לערענן קיין מוסר איז א אפיקורס. | ||
* נאך וואס איז פאראן מיין ספר אויף דער וועלט דארף מען שוין נישט לערנען קיין אנדערע מוסר ספרים. (צענזורירט). | * נאך וואס איז פאראן מיין ספר אויף דער וועלט דארף מען שוין נישט לערנען קיין אנדערע מוסר ספרים. (צענזורירט). | ||
| שורה 71: | שורה 71: | ||
אבער מיר וועלן אויסרעכענן אייניקע וואס האבן געשריבן פירושים אויף די סדר פון מאמרים. 1) אין ספר ליקוטי הלכות איז דא אסאך פירושים און ביאורים אויפן ליקוטי מוהר"ן, און אזוי שטייט אין די הקדמה אז דאס איז א פירוש און ביאור אויף די רייד פון רבי נחמן. ב) פרפראות לחכמה. ג) באבי הנחל. ד) מי הנחל. ה) ביאור הליקוטים. ו) שפת הנחל. ז) מענינים בנחלים. ח) פיתוחי חותם. | אבער מיר וועלן אויסרעכענן אייניקע וואס האבן געשריבן פירושים אויף די סדר פון מאמרים. 1) אין ספר ליקוטי הלכות איז דא אסאך פירושים און ביאורים אויפן ליקוטי מוהר"ן, און אזוי שטייט אין די הקדמה אז דאס איז א פירוש און ביאור אויף די רייד פון רבי נחמן. ב) פרפראות לחכמה. ג) באבי הנחל. ד) מי הנחל. ה) ביאור הליקוטים. ו) שפת הנחל. ז) מענינים בנחלים. ח) פיתוחי חותם. | ||
די ספרים | די ספרים קיצור ליקוטי מוהר"ן און [[ליקוטי עצות]] זענען געמאכט געווארן וויאזוי מען קען די טיעפע מאמרים ארויס ברענגן אויף א אופן מען זאל פאלגן און מקיים זיין וואס דארט שטייט. | ||
עס זענען דא מפתחות אויף דעם ספר. מפתח ענינים וואס האט געמאכט [[רבי נתן צבי קעניג]]. מפתח מאמרי חז"ל אינעם ספר [[שפת הנחל]] פון צפת. | עס זענען דא מפתחות אויף דעם ספר. מפתח ענינים וואס האט געמאכט [[רבי נתן צבי קעניג]]. מפתח מאמרי חז"ל אינעם ספר [[שפת הנחל]] פון צפת. | ||
== מתנגדים אויף דעם ספר | == מתנגדים אויף דעם ספר== | ||
אין די חסידישע ספרים איז נישט דא קיין שום סימן פון התנגדות אויף די ספרים, אין [[מעשה ביכלעך]] קען מען טרעפן פון מאנכע וואס ברענגען נאך פון אנדערע אז מען זאל נישט לערנען דערין. און [[סקווירא חסידות]] איז אנגענומען אז מען טאר אין די ספרים נישט קוקן. | אין די חסידישע ספרים איז נישט דא קיין שום סימן פון התנגדות אויף די ספרים, אין [[מעשה ביכלעך]] קען מען טרעפן פון מאנכע וואס ברענגען נאך פון אנדערע אז מען זאל נישט לערנען דערין. און [[סקווירא חסידות]] איז אנגענומען אז מען טאר אין די ספרים נישט קוקן. | ||
==קיצור ליקוטי מוהר"ן== | |||
דער '''קיצור ליקוטי מוהר"ן''' איז א פארקוצערטער [[ספר]] פונעם ליקוטי מוהר"ן, וויבאלד דער ליקוטי מוהר"ן איז גאר לאנגע דרושים און טיעפע מאמרים, און עס איז שווער ארויס צו נעמען דערפון וואס דארף מען למעשה טועהן, האט ר' [[רבי נחמן מברסלב]] באפוילן פאר זיין תלמיד ר' [[רבי נתן פון ברסלב]] ער זאל עס איבערשרייבן און מאכן א סיכום פון יעדען מאמר באזונדער, שרייבן וואס מען דארף טועהן דאס מקיים צו זיין. | |||
ר' נתן האט מיט שרייבערישע קראפט אזוי געטאן, ער האט געשריבן פונקטליך וואס עס איז שייך מקיים צו זיין פונעם ספר ליקוטי מוהר"ן, ער האט עס געוויזן פאר זיין רבין רבי נחמן, און ער האט עס געלויבט ער האט דערויף געזאגט "עס איז א שיין צעטעל". | |||
ר' נתן האט עס געדרוקט אינעם יאהר פון די פטירה פון רבי נחמן אין שנת [[ה'תקע"א]] און במשך פון די יאהר האט מען צוגעלייגט נאך זאכן וואס מען האט ארויס גענומען פון די מאמרים פון ליקוטי מוהר"ן. | |||
אין יאהר [[ה'תרע"ג]] האט עס א [[ברסלב]]ער חסיד געדרוקט אין [[ירושלים]] ר' [[ישראל היילפערין]], מיט אסאך הוספות ותיקונים, מיט א קונטרס צו סוף תוספות ומילואים, מען האט עס דאן געגעבן א נאמן "קיצור ליקוטי מוהר"ן השלם". | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
| שורה 84: | שורה 93: | ||
[[קאַטעגאָריע:ברסלב]] | [[קאַטעגאָריע:ברסלב]] | ||
[[he:ליקוטי מוהר"ן]] | [[he:ליקוטי מוהר"ן]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 12:04, 18 יולי 2024
דער ליקוטי מוהר"ן איז דאס ווערק פון א גרויסן חסידישן רבי'ן, רבי נחמן מברסלב, אייניקל פון דעם אויסטרעפער פון חסידות רבי ישראל בעל שם טוב.
די מאמרים
דער ספר ענהאלט צוויי חלקים. דער ערשטער חלק האט 286 מאמרים. דער צווייטער חלק האט 125 מאמרים. דער אויסשטעל פון די מאמרים זענען פארשידענארטיג עס איז דא לאנגע מאמרים וואס ציהן זיך אויף עטליכע בלעטער און עס איז דא קורצע וואס זענען בלויז א שורה אדער צוויי.ֿ
די לאנגע מאמרים זענען צוטיילט אויף אותיות. עס קען זיין א מאמר וואס האט 10 — 12 אותיות, דער לענגעסטער מאמר איז דער מאמר תקעו אמונה און ח"ב סי' ה'. און פון די גאר קורצע מאמרים איז מאמר קי"א אין ח"א. אויך מאמר מ"ב אין ח"ב.
ווען איז עס געזאגט געווארן
רבי נחמן האט געפירט מיט די חסידים אין די יארן צווישן ה'תקמ"ח ביז ה'תקע"א רוב מאמרים זענען געזאגט געווארן אין די יאהרן וואס ער האט געהאט נעבען זיך זיין תלמיד רבי נתן מברסלב. פון ה'תקס"ב. די מאמרים זענען די תורות וואס רבי נחמן האט געזאגט פאר זיינע חסידים אין די צייטן, אבער עס איז אויך דא דארט אסאך שמועסן פאר חסידים און פאר יחידים פרטיות'דיגע מענטשן, ר' נתן האט דאס שפעטער געהערט און אפגעשריבן. דער סדר פון רבי נחמן איז געווען ער האט געזאגט תורה זעקס מאל א יאהר. 1) ראש השנה. 2) שבת חנוכה. 3) שבועות. און נאך דריי מאל אין נישט באשטימטע צייטן, דעמאלטס האט ער בדרך כלל געזאגט לאנגע מאמרים. עס געפינט זיך אויך דארט עטליכע מאמרים וואס ער האט געזאגט פאר ער איז געפארן קיין ארץ ישראל ה'תקנ"ח, דאס זענען קליינע מאמרים וואס זענען צווישן די מאמרים פון מאמר ע"ג ביז מאמר ק"ח און עס איז אנגעצייכנט "מלשון החברים". רבי נחמן האט אריין געלייגט א גרויס ארבייט וויאזוי זיין ספר זאל געשריבן ווערן, יעדעס ווארט האט ער געמאסטן און געוואוגן צו מען זאל עס דריקן, עס זענען דא מאמרים וואס ער האט עס פארענדערט פונעם ארגינעלן טעקס ויאזוי ער האט עס געזאגט, ווייל ער האט געהאלטן אז עס דארף אנדערש ווערן געשריבן, און אז די דאזיגע זאכן טאר נישט אנטפלעקט ווערן פאר יעדן. רבי נחמן שרייבט אין זיין ספר (ליקוטי מוהר"ן ח"ב סי' מ"ח) אז אמת'ער צדיק האט א פחד ווען ער זאגט תורה וואס יא צו זאגן און וואס נישט, זיין ציטער און פחד איז שטארקער ווי כלל ישראל האט אין די ימי הרחמים והרצון אין ראש השנה ויום כיפור. אסאך פון זיינע מאמרים וואס ער האט נישט געוואלט געבן צום דרוק האט ער מיט דער צייט פארברענט, אויך האט ער צוואה געלאזט אז אלע כתבים וואס ער האט נישט איבערגעקוקט נאר עס איז געבליבן געשרפארט אין זיין שופלאד זאל מען גלייך נאך זיין פטירה פארברענען. עס געפינען זיך מאמרים וואס רבי נחמן האט געמעגט אייניגע ווערטער אזוי ווייט אז עס האט נישט קיין המשך צו די קומענדיגע רייד, און דאך האט רבי נחמן עס געהייסן אזוי דרוקן און פארשפרייטן אפילו עס האט נישט קיין געהעריגע המשך [1]
ווער האט עס געשריבן
אסאך מאמרים איז אנגעצייכט "לשון רבינו ז"ל", דאס הייסט די מאמרים איז דער לשון פון רבי נחמן, ער האט געשריבן די לשון הקודש דערפון. אויב שטייט נישט "לשון רבינו ז"ל", דאן האט דאס זיין תלמיד ר' נתן געשריבן, און האט עס דערנאך געוויזן פאר רבי נחמן. פון סי' ע"ג ביז סימן ק"ח שטייט "לשון החברים", דאס מיינט אז די חברים האבן עס געשריבן פאר ר' נתן איז געווען ביי רבי נחמן צווישן זיי ווערט פארעכנט איינער פון די תלמידים פון רבי נחמן מיטן נאמען ר' אברהמ'לע פעטערבורגער. עס געפינט דארט אויך עטליכע תורות וואס רבי נחמן האט געזאגט פאר ער איז געפארן קיין ארץ ישראל [ה'תקנ"ח]. רבי נחמן איז נישט צופרידן געווען פון זייער שרייבן, און האט געזאגט אזוי: די בעסטע שרייב איך מיינע תורות, נאך מיר שרייבט נתן. דער פונקטליכער סדר און וועלכע יום טוב און שבת עס איז געווארן געזאגט שטייט אין ספר חיי מוהר"ן סי' נ"ט, און אין ליקוטי מוהר"ן דפוס משך הנחל צום סוף. אויך שטייט עס בפרטיות צושפרייט אין די ברסלבע ספרים און אין ספר ימי מוהרנ"ת. זעה אויך ספר פעולות הצדיק.
וועלכע יאהר האט מען עס געדרוקט
דער ערשטער ליקוטי מוהר"ן איז געווען געדרוקט בלויז דער ערשטען חלק, אין יאהר תקס"ח אין אוסטרה. עס איז געדרוקט געווארן דורך רבי נחמן זעלבסט, און ער האט געשיקט זיין תלמיד ר' נתן זאל אכט געבן עס זאל געדרוקט ווערן פונקטליך וויאזוי ער וויל.
דער צווייטער חלק איז געדרוקט אינעם יאהר וואס ר' נתמן איז נסתלק געווארן, אין מאהלוב שנת תקע"א, דורך ר' נתן זיין תלמיד.
אין שנת תקפ"א האט ר' נתן נאכאמאל געדורקט דעם ספר, דאסמאהל אלע ביידע חלקים צוזאמאן, ער האט צוגעלייכט אסאך מראה מקומות, צוטיילט דעם ספר אין סימנים און אין אותיות, אויף דעם שער בלאט שטייט עס איז געדרוקט אין מאהלוב, אבער עס איז נישט אמת עס איז געווארן געדרוקט אין ברסלב אין די הויז פון ר' נתן, מען האט געשריבן "מאהלוב" וויבאלד די רוסישע רעגירונג האט נישט געגעבן רשות דאן צו דריקן ברסלבער ספרים נאר מיט א צענזור.
פון דעמאלטס אהן איז דער ספר געדרוקט געווארן צענדליגער און הונדערטער מאל, איבער דער גארער וועלט.
מיר וועלן דא אויסרעענען די דרוקן וואס האבן צוגעלייגט די גרעסטע שינוים זייט שנת תקפ"א. שנת [ה'תרל"ו] האט רבי נחמן מטשעהרין עס געדרוקט אין לעבמערג מיט נייע אסאך מראה מקומות און הערות. שנת [ה' תש...] האט עס געדרוקט רבי אריה וויינשטאק, מיט רבי משה קרעמער מיט אותיות מרובעת זייער שיין און גוט מגיה געווען. שנת [ה' תשמ.] האט עס געדרוקט דפוס משך הנחל מיט גאר אסאך נייע מראה מקומות.
דער ספר אין דער וועלט
דער ספר האט היינט פינף הסכמות פון חסידישע רבנים. 1) רבי יעקב יצחק פון לובלין [2], רבי ישראל פון קאזניץ, רבי אברהם חיים פון זלאטשוב, רבי מאיר פון בראד, און רבי אפרים זלמן מרגליות.
פאר רבי נחמן האט געוועלט דרוקן זיין ספר האט ער ארום געשיקט זיין תלמיד ר' זלמינא צו נעמען הסכמות, ברסלבער חסידים זאגן שיח שרפי קודש אז ר' זלמינע דער תלמיד פון רבי נחמן האט צוזאמען געקליבן 13 הסכמות. אונעם ערשטן דרוק וואס רבי נחמן האט געדרוקט איז נישט געווען קיין שום הסכמה, אבער שפעטר האט ר' נתן צוגעדרוקט עטליכע הסכמות.
אסאך חסידישע רבנים ברענגען נאך אין זייערע ספרים פון די מאמרים פון ליקוטי מוהר"ן, אייניקע פון זיי זענען משמרת איתמר, בית יעקב פרשיסחא, בארות המים, אך פרי תבואה, רחמי האב, דברי תורה מונקאטש ספר בעל שם טוב עה"ת. אויך שפעטערדיגע רבנים ווי די רביים פון סאטמאר, פאפא, ברענגן פון דעם ספר.
אויך דער צדיקעל רבי שמעון מזעליכאוו פון לעצטען דור, איז געווען זיין פארקאכט אין דעם ספר.
רבי נחמן אויף זיין ספר
רבי נחמן האט שטארק געבעטן פון זיינע חסידים מען זאל זיך פארטון מיטן ליקוטי מוהר"ן.
ער האט געזאגט די לשונות.
- מען דארף עס קענען אויף אוסענווייניג.
- מען קען דערפון וויסען וואס עס ווערט שפעטער פאסירן, מיין ספר איז פיל מיט רוח הקודש.
- מען דארף פארקויפן די קישן פון בעט צו קויפן מיין ספר. מען קען ווערן א בעל מח גדול. ווער עס וועט לערנען מיין ספר וועלין זיך אלע אדערין איהם טרענען, ער וועט ווערן א בעל תשובה גמור.
- מיט יעדער מאמר וואס איך זאג קען מען דערפון פארשטיין גאנץ תורה נביאים וכתובים און תורה שבעל פה.
- מען קען עס נישט פארשטיין נאר אויב מען קען עס אהין און צוריק (ישר והפוך).
- ווער עס קען גוט מיינע תורות, שיחות, קען טרעפן טרעפן די באהלטענע סודות פון די וועלט באשאפן ווי עס איז מרומז אין דער תורה[3].
- מיין ספר איז כולל אין זיך אלעס, ווער עס זאגט אז מען קען נישט פארשטיין מיין ספר מען קען נישט דערפון לערענן קיין מוסר איז א אפיקורס.
- נאך וואס איז פאראן מיין ספר אויף דער וועלט דארף מען שוין נישט לערנען קיין אנדערע מוסר ספרים. (צענזורירט).
דער ספר ביי ברסלב'ער חסידים
ווי באקאנט האט מען ביי ברסלבער חסידים נישט אויפגענומען א ממלא מקום אויף פלאץ פון זייער רבי'ן, די ברסלעבער חסידים האבן געהאלטן אז אז פעלט זיי נישט קיין רבי'ן זיי האבן א רבי, אלעס וואס זייער רבי וויל שטייט אוין זיין ספר ליקוטי מוהר"ן, ר' נתן חזרט כמעט אין יעדן בריוו פון עלים לתרופה הפוך בה והפוך בה ומניה לא תזוע. די ברסלבער חסידים פלעגן זיך פארטיפן אין דעם ספר אווי ווי מען לערנעט א פסוק חומש צו א שטיקל גמרא, און יעדעס אות און ווארט האבן זיי געטראפן אוצרות יקרות, וואס איז זיי ווערט מער ווי גאלד.
פירושים אויף דעם ספר
דער ספר איז א טיעף ספר, וואס איז זייער שווער צו פארשטיין, וויפיל מען זאל נאר שרייבן פירושים און ביאורים וועט מען אלץ קענען טרעפן נאך און נאך פירושים [4].
אבער מיר וועלן אויסרעכענן אייניקע וואס האבן געשריבן פירושים אויף די סדר פון מאמרים. 1) אין ספר ליקוטי הלכות איז דא אסאך פירושים און ביאורים אויפן ליקוטי מוהר"ן, און אזוי שטייט אין די הקדמה אז דאס איז א פירוש און ביאור אויף די רייד פון רבי נחמן. ב) פרפראות לחכמה. ג) באבי הנחל. ד) מי הנחל. ה) ביאור הליקוטים. ו) שפת הנחל. ז) מענינים בנחלים. ח) פיתוחי חותם.
די ספרים קיצור ליקוטי מוהר"ן און ליקוטי עצות זענען געמאכט געווארן וויאזוי מען קען די טיעפע מאמרים ארויס ברענגן אויף א אופן מען זאל פאלגן און מקיים זיין וואס דארט שטייט.
עס זענען דא מפתחות אויף דעם ספר. מפתח ענינים וואס האט געמאכט רבי נתן צבי קעניג. מפתח מאמרי חז"ל אינעם ספר שפת הנחל פון צפת.
מתנגדים אויף דעם ספר
אין די חסידישע ספרים איז נישט דא קיין שום סימן פון התנגדות אויף די ספרים, אין מעשה ביכלעך קען מען טרעפן פון מאנכע וואס ברענגען נאך פון אנדערע אז מען זאל נישט לערנען דערין. און סקווירא חסידות איז אנגענומען אז מען טאר אין די ספרים נישט קוקן.
קיצור ליקוטי מוהר"ן
דער קיצור ליקוטי מוהר"ן איז א פארקוצערטער ספר פונעם ליקוטי מוהר"ן, וויבאלד דער ליקוטי מוהר"ן איז גאר לאנגע דרושים און טיעפע מאמרים, און עס איז שווער ארויס צו נעמען דערפון וואס דארף מען למעשה טועהן, האט ר' רבי נחמן מברסלב באפוילן פאר זיין תלמיד ר' רבי נתן פון ברסלב ער זאל עס איבערשרייבן און מאכן א סיכום פון יעדען מאמר באזונדער, שרייבן וואס מען דארף טועהן דאס מקיים צו זיין.
ר' נתן האט מיט שרייבערישע קראפט אזוי געטאן, ער האט געשריבן פונקטליך וואס עס איז שייך מקיים צו זיין פונעם ספר ליקוטי מוהר"ן, ער האט עס געוויזן פאר זיין רבין רבי נחמן, און ער האט עס געלויבט ער האט דערויף געזאגט "עס איז א שיין צעטעל".
ר' נתן האט עס געדרוקט אינעם יאהר פון די פטירה פון רבי נחמן אין שנת ה'תקע"א און במשך פון די יאהר האט מען צוגעלייגט נאך זאכן וואס מען האט ארויס גענומען פון די מאמרים פון ליקוטי מוהר"ן.
אין יאהר ה'תרע"ג האט עס א ברסלבער חסיד געדרוקט אין ירושלים ר' ישראל היילפערין, מיט אסאך הוספות ותיקונים, מיט א קונטרס צו סוף תוספות ומילואים, מען האט עס דאן געגעבן א נאמן "קיצור ליקוטי מוהר"ן השלם".
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!