אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יעלה תחנוננו"

פיוט יעלה תחנוננו (כמנהג פולין)
	יַעֲלֶה תַחֲנוּנֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא שַׁוְעָתֵנוּ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה רִנּוּנֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה קוֹלֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא צִדְקָתֵנוּ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה פִדְיוֹנֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה עִנּוּיֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא סְלִיחָתֵנוּ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה נַאֲקָתֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה מְנוּסֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא לְמַעֲנוֹ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה כִפּוּרֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה יִשְׁעֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא טָהֳרֵנוּ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה חִנּוּנֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה זִכְרוֹנֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא וִעוּדֵנוּ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה הַדְרָתֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה דָפְקֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא גִילֵנוּ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה בַּקָּשָׁתֵנוּ עַד עָרֶב; ; יַעֲלֶה אֶנְקָתֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא אֵלֶיךָ מִבֹּקֶר; וְיֵרָאֶה אֵלֵינוּ עַד עָרֶב

וויזועלוויקיטעקסט

יעצטיגע רעוויזיע זינט 16:38, 9 יולי 2024

די ווערטער וועלכע הייבן אן די תפילה, אויף א פרוכת באשטימט פאר די ימים נוראים.

יַעֲלֶה תַחֲנוּנֵנוּ מֵעֶרֶב איז א פיוט פאר יום כיפור וואס ווערט געזאגט ביי די אשכנזישע קהילות באלד נאך שטילע שמונה עשרה פון מעריב, אלס אריינפיר צו די סעריע סליחות און פיוטים וועלכע זעצן פאר די תפילה פון מעריב אין יום כיפור.

דער פיוט איז געשריבן געווארן אין תקופת הראשונים אין אשכנז (דייטשלאנד), דורך אן אומבאקאנטן מחבר. עס ווערט שוין דערמאנט אין די ד'תת"ק יארן דורך דער ראבי"ה^[1]. עס זענען פארהאן קליינע חילוקים צווישן דער נוסח לויט דער מנהג פון מערב אשכנז און צווישן מנהג פולין, און ווי עס שיינט איז דער מנהג פון מערב אשכנז דער אריגינעלער נוסח און נוסח פולין איז לייכט באארבעט^[2]. עס זענען פארהאן אויך קליינע טוישונגען צווישן די פארשידענע כתבי ידות^[3]. אין צרפת און אין ווירמייזא האט מען אינגאנצן נישט געזאגט דעם פיוט^[2].

געבוי

אין יעדע פאל איז דא דריי טיילן:

יעלה … מערב

ויבוא … מבקר

ויראה … עד ערב

אין די ווערטער וואס טוישן זיך געפינען זיך ווערטער וואס געווענליך ברענגען זיי ארויס א געבעט אדער א תפילה, וואס קומט פון א מערצאל פון רעדנער (אונזער). דער באדייט איז אז די תפילה-געבעט-געשריי פונעם גאנצן קהל זאל ארויפגיין פאר גאט, אנגעהויבן פון ערב יום כיפור, דורכאויס יום הקדוש, און ביז'ן נעילה מארגן אויפדערנאכט.

דער קלימאקס איז ביי די לעצטע שורה: "וְיֵרָאֶה אֵלֵינוּ עַד עָרֶב"; נישט אז דער געבעט זאל ווערן געזען, נאר גאט אליין.

די ווערטער וועלכע ווערן כסדר איבערגענוצט נעמען זיך פון די תפילה יעלה ויבוא, וואס הייבט זיך אן מיט די סעריע געבעטן "יַעֲלֶה וְיָבֹא ויַגִּיעַ ויֵרָאֶה וְיֵרָצֶה". דער געדאנק פונעם פיוט איז באזירט אויפן פסוק ”מֵעֶרֶב עַד עֶרֶב תִּשְׁבְּתוּ שַׁבַּתְּכֶם”^[4], וואס באצייכנט דעם הייליגן טאג ווי אן איינהייט וואס ציט זיך פון "ערב" ביז "ערב"^[5].

די טוישנדע ווערטער איז אויסגעשטעלט אין אַן אַקראָסטיך פון פארקערטע א"ב (תשר"ק). כדי צו פארענדיגן די פיוט אינגאנצן, ווערט אין לעצטן פאל איבערגע'חזר'ט דריי מאל דער אות א'. אזוי אז עס זענען פארהאן אין פיוט 24 שורות אין אכט פעלער. אין רוב קהילות פון מערב אשכנז לאזט מען אבער אויס די פעלער פון די אותיות פון מ' ביז ב', און באלד נאך נ' ענדיגט מען צו מיטן לעצטן פאל^[3].

געזאנג

דער פיוט, צוזאמען מיטן פיוט כי הנה כחומר וואס שטאמט פון מזרח-אשכנז'ישער מנהג, איז דער "מוזיקאלישער" טייל פונעם דאווענען יום כיפור אויפדערנאכט אין קהילות אשכנז. צום פיוט זענען פארפאסט געווארן אסאך ניגונים, פון די קלאסישע חזנות וועלט, ביז די חסיד'ישע הויפן, ביז צו מאדערנע געזאנגען.

צו ליינען מער

דניאל גאלדשמידט, מחזור ליום הכיפורים, עמודים 10-11, און עמוד לד אין הקדמה

דרויסנדיגע לינקס

דער פיוט יעלה תחנוננו, אויף הפיוט והתפילה וועבזייטל
"יעלה תחנוננו" אין וועבזייטל זמרשת
יעלה תחנוננו, דורך יונתן רזאל אויף יוטיוב
יעלה תחנוננו - שלום כאריטאנאוו, דורך יאיר כלב אויף יוטיוב
יעלה תחנוננו, דורך יואלי קליין און אידיש נחת אויף יוטיוב

רעפערענצן

↑ ספר הראבי"ה חלק ב', מסכת יומא סימן תקכ"ט
↑ ^2.0 ^2.1 דניאל גאלדשמידט, מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, הוצאת קורן, ירושלים, תש"ל, עמ' ל"ד אין הקדמה
↑ ^3.0 ^3.1 דניאל גאלדשמידט, מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, הוצאת קורן, ירושלים, תש"ל, עמ' 10-11
↑ ויקרא כג, לב
↑ אברהם חיים פריצקי, יסוד המועדים, עמוד רל"ח

טיילן פון דער ארטיקל זענען מעגליך איבערגעזעצט פון העברעאישער וויקיפעדיע
cc-by-sa 3.0 ערלויבעניש • אריגינעלער בלאט • ביישטייערער

[1] ספר הראבי"ה חלק ב', מסכת יומא סימן תקכ"ט

[גאלדשמידט-הקדמה-2] 2.0 ^2.1 דניאל גאלדשמידט, מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, הוצאת קורן, ירושלים, תש"ל, עמ' ל"ד אין הקדמה

[גאלדשמידט-פיוט-3] 3.0 ^3.1 דניאל גאלדשמידט, מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, הוצאת קורן, ירושלים, תש"ל, עמ' 10-11

[4] ויקרא כג, לב

[5] אברהם חיים פריצקי, יסוד המועדים, עמוד רל"ח

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
-{{דרעפט}}
+{{דעסקריפציע|פיוט פאר יום כיפור ביינאכט}}
-<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה -->
 {{חלונית
 | ניקוד = כן
@@ שורה 29: / שורה 28: @@
 </poem>
 }}
-'''יַעֲלֶה תַחֲנוּנֵנוּ מֵעֶרֶב''' – איז א פיוט אויף יום כיפור וואס ווערט געזאגט ביי די [[אשכנזים|אשכנזישע]] קהילות איו ראם פון די תפילות וואס ווערן געזאגט נאך שטילע [[שמונה עשרה]] פון [[מעריב]]. דער פיוט ווערט געזאגט באלד נאכן שמונה עשרה פון מעריב, און ער איז פאקטיש א אריינפיר צו די סעריע פיוטים און סליחות פון די טייל ביים דאווענען.
+[[טעקע:Motza - WLM 2013 - ovedc A - 22 (cropped).JPG|קליין|לינקס|די ווערטער וועלכע הייבן אן די תפילה, אויף א פרוכת באשטימט פאר די [[ימים נוראים]].]]
+'''יַעֲלֶה תַחֲנוּנֵנוּ מֵעֶרֶב''' איז א [[פיוט]] פאר [[יום כיפור]] וואס ווערט געזאגט ביי די [[אשכנזים|אשכנזישע]] קהילות באלד נאך שטילע [[שמונה עשרה]] פון [[מעריב]], אלס אריינפיר צו די סעריע [[סליחות]] און פיוטים וועלכע זעצן פאר די תפילה פון מעריב אין יום כיפור.
-דער פיוט איז געשריבן געווארן אין דער מיטל-אלטער אין אשכנז (דייטשלאנד) און זיין מחבר איז נישט באוואוסט. ער ווערט שוין דערמאנט אין ספר [[המרדכי]] אינעם 13'טע יארהונדערט. עס זענען פארהאן קליינע אינטערשיידן צווישן דער נוסח לויט מנהג אשכנז און צווישן מנהג פולין, און קליינע טוישונגען אין די פארשידענע האנט שריפטן.{{הערה|ראה [[דניאל גאלדשמידט]], מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, [[הוצאת קורן]], ירושלים, תש"ל, עמ' 10-11}}
+דער פיוט איז געשריבן געווארן אין תקופת הראשונים אין אשכנז (דייטשלאנד), דורך אן אומבאקאנטן מחבר. עס ווערט שוין דערמאנט אין די [[ד'תת"ק יארן]] דורך דער [[ראבי"ה]]{{הערה|1=ספר הראבי"ה חלק ב', מסכת יומא סימן תקכ"ט}}. עס זענען פארהאן קליינע חילוקים צווישן דער נוסח לויט דער מנהג פון מערב אשכנז און צווישן מנהג פולין, און ווי עס שיינט איז דער מנהג פון מערב אשכנז דער אריגינעלער נוסח און נוסח פולין איז לייכט באארבעט{{הערה|דניאל גאלדשמידט, מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, הוצאת קורן, ירושלים, תש"ל, עמ' ל"ד אין הקדמה|שם=גאלדשמידט-הקדמה}}. עס זענען פארהאן אויך קליינע טוישונגען צווישן די פארשידענע כתבי ידות{{הערה|דניאל גאלדשמידט, מחזור לימים הנוראים - יום כיפור, הוצאת קורן, ירושלים, תש"ל, עמ' 10-11|שם=גאלדשמידט-פיוט}}. אין צרפת און אין [[ווירמייזא]] האט מען אינגאנצן נישט געזאגט דעם פיוט{{הערה|שם=גאלדשמידט-הקדמה}}.
-==געבוי פון פיוט==
+==געבוי==
 אין יעדע פאל איז דא דריי טיילן:
-:יעלה (טוישט זיך) מערב
+:יעלה … מערב
-:ויבוא (טוישט זיך) מבקר
+:ויבוא … מבקר
-:ויראה (טוישט זיך) עד ערב
+:ויראה … עד ערב
-אין די ווערטער וואס טוישן זיך געפינען זיך ווערטער וואס געווענליך ברענגען זיי ארויס א געבעט אדער א תפילה, מיט א שילדערונג פון אפאר רעדענער (אונז). און די כוונה איז אז די תפילה-געבעט-געשריי פונעם גאנצן קהל זאל ארויפגיין פאר גאט פון ערב יום כיפור, דורכאויס דעם טאג, און ביז'ן ענדע פון טאג מארגן ביי אוונט.
-די קלימאקס איז ביי די לעצטע שורה: "וְיֵרָאֶה אֵלֵינוּ עַד עָרֶב". נישט אז דער געבעט זאל ווערן "געזען-יֵרָאֶה", נאר גאט אליין.
-די סדר פון די ווערטער איז א אַקראָסטיק פון פארקערטע א"ב ([[תשר"ק]]). כדי צו פארענדיגן די פיוט אינגאנצן, באשטייט דער לעצטער פאל פון דריי ווערטער וואס פאנגען זיך אן מיטן אות א'. אזוי איז פארהאן אין פיוט 24 שורות אין 8 פעלער.
-==באיינפלוס אין קולטור==
+אין די ווערטער וואס טוישן זיך געפינען זיך ווערטער וואס געווענליך ברענגען זיי ארויס א געבעט אדער א תפילה, וואס קומט פון א מערצאל פון רעדנער (אונזער). דער באדייט איז אז די תפילה-געבעט-געשריי פונעם גאנצן קהל זאל ארויפגיין פאר גאט, אנגעהויבן פון [[ערב יום כיפור]], דורכאויס יום הקדוש, און ביז'ן [[נעילה]] מארגן אויפדערנאכט.
-באזירט אויף די ווערטער פונעם פיוט האט [[אהוד מנור]] געשריבן איינע פון די פעלער ביי די ליד [[ללכת שבי אחרייך]] וואס איז באוואוסט א דאנק זיין דורכפירן דורך [[אילנית]]
-{{ציטוט|תוכן=
+דער קלימאקס איז ביי די לעצטע שורה: "וְיֵרָאֶה אֵלֵינוּ עַד עָרֶב"; נישט אז דער געבעט זאל ווערן געזען, נאר גאט אליין.
-עם ערב הד קולנו יעלה,
-מבוקר יום אלינו הוא יבוא
+די ווערטער וועלכע ווערן כסדר איבערגענוצט נעמען זיך פון די תפילה [[יעלה ויבוא]], וואס הייבט זיך אן מיט די סעריע געבעטן "'''יַעֲלֶה וְיָבֹא''' ויַגִּיעַ '''ויֵרָאֶה''' וְיֵרָצֶה". דער געדאנק פונעם פיוט איז באזירט אויפן פסוק {{ציטוטון|מֵעֶרֶב עַד עֶרֶב תִּשְׁבְּתוּ שַׁבַּתְּכֶם}}{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כג|לב}}}}, וואס באצייכנט דעם הייליגן טאג ווי אן איינהייט וואס ציט זיך פון "ערב" ביז "ערב"{{הערה|אברהם חיים פריצקי, '''יסוד המועדים''', עמוד רל"ח}}.
-ופדיוננו יראה עד בוא ערבו,
+די טוישנדע ווערטער איז אויסגעשטעלט אין אַן [[אקראסטיך|אַקראָסטיך]] פון פארקערטע [[אלף בית|א"ב]] (תשר"ק). כדי צו פארענדיגן די פיוט אינגאנצן, ווערט אין לעצטן פאל איבערגע'חזר'ט דריי מאל דער אות א'. אזוי אז עס זענען פארהאן אין פיוט 24 שורות אין אכט פעלער. אין רוב קהילות פון מערב אשכנז לאזט מען אבער אויס די פעלער פון די אותיות פון מ' ביז ב', און באלד נאך נ' ענדיגט מען צו מיטן לעצטן פאל{{הערה|שם=גאלדשמידט-פיוט}}.
-מתי סוכת שלומך עלינו תיגלה.
-|מקור=ללכת שבי אחרייך, אהוד מנור}}
 ==געזאנג==
+דער פיוט, צוזאמען מיטן פיוט [[כי הנה כחומר]] וואס שטאמט פון מזרח-אשכנז'ישער מנהג, איז דער "מוזיקאלישער" טייל פונעם דאווענען יום כיפור אויפדערנאכט אין קהילות אשכנז. צום פיוט זענען פארפאסט געווארן אסאך ניגונים, פון די קלאסישע [[חזנות]] וועלט, ביז די [[חסידישע הויף|חסיד'ישע הויפן]], ביז צו מאדערנע געזאנגען.
-צוזאמען מיטן פיוט [[כי הנה כחומר]] איז דער פיוט די "מוזיקאלישע" טייל פונעם דאווענען יום כיפור ביי אוונט ביי קהילות אשכנז. צום פיוט זענען באהפטן געווארן אסאך ניגונים, פון די אשכנזישע קלאסישע חזנות וועלט, דורך די רבישע הויפן, ביז מאדערנע ניגונים.
+==צו ליינען מער==
+*דניאל גאלדשמידט, מחזור ליום הכיפורים, [https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=22323&st=&pgnum=65 עמודים 10-11], און [https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=22323&st=&pgnum=33 עמוד לד] אין הקדמה
-==קישורים חיצוניים==
-*[https://web.nli.org.il/sites/nlis/he/song/pages/song.aspx?SongID=413#3,138,1124,283 אויפן פיוט זיין טייטש און זיינע געזאנגען] אין וועבזייטל הפיוט והתפילה פון [[הספרייה הלאומית]]
-*[http://old.piyut.org.il/textual/413.html די פיוט אין וועבזייטל] הזמנה לפיוט
-*[https://www.zemereshet.co.il/song.asp?id=952 די פיוט אין וועבזייטל זמרשת] ובביצוע חוג זמר גורדון
-===ביצועים של הפיוט===
+==דרויסנדיגע לינקס==
-*[https://www.youtube.com/watch?v=hQL57MX60f0 יעלה תחנוננו] אין דער פארשטעלונג פון [[יונתן רזאל]]
+* {{הפיוט והתפילה|413}}
-*[https://www.youtube.com/watch?v=U3BTidmRMlI יעלה תחנוננו] מיט די ניגון פון [[שלום חריטונוב]] אין דער פארשטעלונג פון [[יאיר כלב]]
+* [https://www.zemereshet.co.il/song.asp?id=952 "יעלה תחנוננו"] אין וועבזייטל זמרשת
-*[https://www.youtube.com/watch?v=J7nK_Mt9teA יעלה תחנוננו] לויט די געזאנג פון די ליד "יש לך אותי" אין די קאמפאזיציע פון [[אביתר בנאי]] אין דער פארשטעלונג פון תלמידי [[מדרשת עין פרת]]
+* {{יוטיוב|hQL57MX60f0|יונתן רזאל}}
+* {{יוטיוב|U3BTidmRMlI|יאיר כלב|שם=יעלה תחנוננו - שלום כאריטאנאוו}}
+* {{יוטיוב|vUvrINuGBKc|יואלי קליין און [[אידיש נחת]]}}
 ==רעפערענצן==
 {{רעפערענצן}}
-[[:קאטעגאריע:פיוטי יום הכיפורים]]
+[[קאַטעגאָריע:פיוטים פון יום כיפור]]
-[[:קאטעגאריע:יצירות עם אקרוסטיכון]]
+[[קאַטעגאָריע:אנאנימע ווערק]]
-[[:קאטעגאריע:יצירות שמחברן אינו ידוע]]
+[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
+[[קאַטעגאָריע:ווערק מיט אקראסטיך]]
+[[HE:יעלה תחנוננו]]
 {{וח}}

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יעלה תחנוננו"

יעצטיגע רעוויזיע זינט 16:38, 9 יולי 2024

אינהאַלט

געבוי

געזאנג

צו ליינען מער

דרויסנדיגע לינקס

רעפערענצן

נאוויגאציע מעניו

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יעלה תחנוננו"

יעצטיגע רעוויזיע זינט 16:38, 9 יולי 2024

געבוי

געזאנג

צו ליינען מער

דרויסנדיגע לינקס

רעפערענצן

נאוויגאציע מעניו

זוכן