|
|
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) |
| שורה 1: |
שורה 1: |
| | {{דעסקריפציע||ענגליש = school district in the U.S. state of New York|}} |
| דער '''[[קרית יואל]] סקול דיסטריקט''' איז א רעגירונגס געשטיצטע פובליק סקול אין קרית יואל, [[מאנרא]], וואס ווערט גענוצט צו העלפן קינדער מיט [[ספעציעלע געברויכן]] אין א היימיש אידישע סביבה. | | דער '''[[קרית יואל]] סקול דיסטריקט''' איז א רעגירונגס געשטיצטע פובליק סקול אין קרית יואל, [[מאנרא]], וואס ווערט גענוצט צו העלפן קינדער מיט [[ספעציעלע געברויכן]] אין א היימיש אידישע סביבה. |
|
| |
|
| דער סקול דיסטריקט איז צושטאנד געקומען אין יאר [[1990]]. מיט פיער יאר שפעטער איז אנטשטאנען א מהומה איבער א קלאנג אז מ'האט דארט אנגעבליך אראפגענומען די מזוזות פון די טירן פון איין געביידע ס'זאל הייסן א סעקולערע סקול כדי צו קענען באקומען די שטאטישע רעגירונג געלטער פאר די ערציאונג פון [[ספעציעלע קינדער]]. | | דער סקול דיסטריקט איז צושטאנד געקומען אין יאר [[1990]]. |
| | |
| דער היתר האט געגעבן דער רב פון [[קרית יואל]] ר' [[אהרן טייטלבוים]] און זיין טאטע דער פריערדיגער [[משה טייטלבוים|סאטמארער רבי]] צוזאמען מיט די דיינים פון קהל יטב לב ד'סאטמאר, אז היות די דאזיגע אנטשטאלט איז גענצליך אויפגעהאלטן דורך דער [[רעגירונג]], זענען די אידן דארט בלויזע ארבעטער און זענען נישט אחראי אויף די ווירטשאפט פון דער שולע, פונקט ווי איינער זאל ארבעטן אין א [[פאסטאמט]] אדער סיי וועלכער גויאישע אנטשטאלט.
| |
| | |
| אנטקעגן דעם האבן זיך ארויסגעשטעלט מיט גרויסע מחאות און קאמפן דער [[מרדכי האגער|וויזשניצער רבי פון מאנסי]], [[רבי יחזקאל ראטה]], [[רבי אברהם לייטנער]], דער סאלקער רב [[רבי אליעזר פיש]], [[רבי רפאל בלום]] קאשויער רב, [[רבי יודל גרובער]], רבי שמחה בונם וואלדענבערג, רבי דניאל ביטון, [[משה בער בעק]], הרב דאמב און אלע רבנים פון די בני יואל. איבער דער מיינונג פונעם גאב"ד ירושלים [[רבי משה אריה פריינד]] זענען דא צוויי דעות, אין דעם קונטרס [[דבריהם הן הן זכרונם]] ארויסגעגעבן דורך זיין שוואגער [[רבי מענדל טארים]] ווערט געשריבן אז ער איז געווען שטארק דערקעגן און אויך געשריבן א בריוו און זיך אויסגעדרוקט גאר שארף אקעגן דעם רב ר' אהרן טייטלבוים, פון די אנדערע זייט איז דא א בריוו פון איהם ווי ער ציהט צוריק פון וואס ער האט געשריבן, און אזוי אויך האט ער אויפגענומען דעם רב פון קרית יואל אויף א שיינעם באזוך אויך נאכן זאגן די מכלומר'שטע מימרא.
| |
| | |
| פון דער אנדערער זייט זענען דא רבנים וגדולי תורה וועלכע האבן זיך צוגעשטעלט צו דער מיינונג פונעם סאטמארער רבי'ן אז עס איז להלכה נישט קיין שום פראבלעם, ווי הגאון [[רבי משה ניישלאס]] דער רב פון סקווירא וועלכער האט געשריבן א בריוו אז ער האט פערזענליך באזוכט אין דעם מוסד און עס איז נישט דא קיין שום חשש, אויך [[רבי נתן געשטעטנער]] בעל להורות נתן פון [[בני ברק]] וועלכער האט געשריבן א תשובה להלכה להיתר, הגאון [[רבי משה שטערנבוך]] ראב"ד פון דער עדה החרדית, און אזוי איז אויך די מיינונג פון הגאון רבי שמואל הלוי וואזנער בעל שבט הלוי.
| |
| | |
| דער רב פון קרית יואל האט דעמאלטס געהאלטן אין איין שרייען אז ער איז מוכן ומזומן זיך מפלפל צו זיין מיט יעדעם איינעם איבער דעם ענין און אויפווייזן זיין גערעכטיגקייט על פי הלכה, און קיינער איז נישט געקומען צו אים זיך טענה'ען און הערן זיין מיינונג, וואס דאס וואלט געווען די מינימאלסטע זאך צו קומען צום לאקאלן שטאט'ס רב און הערן וואס ער האט צו זאגן, לעומת זה האבן די אנדערע ג'טענהט אז די צד שכנגד זענען אסאך מער, און עלטרע רבנים און זיי דארפן זיך נישט אראפ-לאזן און זיך קומען אויס טענה'ן.
| |
| | |
| למעשה, קוקט דאס אויס ווי א געהעריגער [[אידישער]] [[חדר]] אדער [[שולע]], טרעפנדיג זיך אויסריידן אויף יעדער זאך פארוואס עס איז [[לעגאל]] אויסגעהאלטן, צום ביישפיל פאר [[פסח]] לערנט מען מיט די קינדער [[יציאת מצרים]] מיטן אויסרייד אז עס איז "[[היסטאריע]]" און נישט דווקא [[רעליגיע]].
| |
| | |
| אויך האבן קעגן דעם געקעמפט די גאר פרייע [[ליבעראל]]ע אידן וואס האסן רעליגיע, זיי האבן געטענה'ט פונקט פארקערט פון די קנאים, אז דאס איז נישט סעקולער, אפילו מען האט אראפגענומען די מזוזות, ווייל מ'לערנט דארטן אידישע לימודים פון דער תורה, דעריבער טארן זיי נישט באקומען רעגירונג שטיצע, וואס די [[סאטמאר (חסידות)|סאטמארער]] האבן אופגעוויזן אז די שולע איז אפען אויך אין יידישע [[יום טוב|ימים טובים]] אין ווי דער [[אסימילירט]]ער סופעראיטענטעד בערנאדא האט דעקלערט ''' מיר האבן שווער געארבעט אויסצורייסן דעם [[באשעפער]]'ס נאמען פונעם סקול''', [http://supct.law.cornell.edu/supct/html/93-517.ZS.html סופרים קארט אורטייל]<br />
| |
| אין דער ענדע, שווערע פארדרייטער לעגאלע קאמפן און פאליטישע דרוק צו שפילן זיך מיט די ווערטער פון געזעץ, האט דער קרית יואל סקול דיסטריקט באזיגט אלע אירע שטערערס, אבער מיט א פעטן פרייז פון פאליטישע שונאים מבית ומבחוץ.
| |
|
| |
|
| דארטן ווערן אויפגעהאלטן הונדערטע קינדער וואס באקומען הילף און בילדונג דורך פראפעסיאנאלע לערערס, פון דעם קרית יואל אומגעגנט. | | דארטן ווערן אויפגעהאלטן הונדערטע קינדער וואס באקומען הילף און בילדונג דורך פראפעסיאנאלע לערערס, פון דעם קרית יואל אומגעגנט. |
|
| |
|
| == ספרים און קונטרסים ==
| | אין די תש"נ יארן איז פארגעקומען דערוועגן א וויכוח צווישן פילע רבנים און אדמורי"ם, ווען טייל האבן געהאלטן אז אידן טארן נישט אויפהאלטן א סעקולערע שולע וואס דארף געזעצליך זיין אפגעטיילט פון רעליגיע, און אנדערע האבן אנגענומען אז די אידן הייסן בלויזע ארבעטער און זענען נישט אחראי אויף די ווירטשאפט פון דער שולע. |
| אין לויף פונעם קאמף זענען ארויסגעגעבן אומצאליגע קונטרסים פון ביידע זייטן איבער די נושא. | |
| אט ווערט אויסגערעכנט א טייל פון זיי לויט די אלף בית:
| |
| * [[די קלארע פאקטן]], ק"י, סיון תשנ"ה
| |
| * ובחרת בחיים, ק"י, אב תשנ"ד
| |
| * זאת חנוכה, תשנ"ה, א פייערדיגע דרשה פון הרב דאמב
| |
| * יתבררו ויתלבנו, ק"י, כ"ו אב תשנ"ד
| |
| * [[לא תטע לך אשרה]], תשנ"ד, דורך [[משה בער בעק]]
| |
| * שובו בנים, אב תשנ"ג, דורך [[יוסל וואלדמאן]]
| |
| * [[למען שמך]], א דיקער קונטרס אין לשה"ק און אין [[יודיש]] מבאר צו זיין די איסורים אויפן פאבליק סקול, סקול דיסטריקט און טשעפטער וואן אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], ארויסגעגעבן דורך וועד שומרי משמרת הקודש אין שפיץ פון אברהם דובער וועבערמאן געדרוקט אין קרית יואל, [[מאנרא]] אין יאר [[תשנ"ח]].
| |
| | |
| עס האט הסכמות פון קאשויער רב און [[יודל גרובער]].
| |
| | |
| עס איז צוטיילט אין צוויי חלקים:
| |
| דער ערשטער חלק באשטייט פון א הקדמה און זיבן מאמרים, א תמצית פונעם ערשטן מאמר אין יודיש און א אחרית דבר.
| |
| דער צווייטער מאמר איז '''דבר הלכה''' וועלכער איז א בירור הלכה פון רבי יודל גרובער וואס אנטהאלט זיבן פרקים, די דריטע מאמר הייסט '''די אמת'ע פאקטן''' וועלכער איז געציהלט אפצוענטפערן דעם קונטרס [[די קלארע פאקטן]]. דער פערטער מאמר '''דברי האגרת''' ווענדט אפ דער '''דעת תורה''' בריוו וועלכער איזארויסגעגעבן דורך דריי דיינים פון קהל יטב ד'סאטמאר [[ישראל חיים מנשה פרידמאן]], [[משה מנחם טירנויער]] און [[געציל בערקאוויטש]]. און אינעם זיבעטן ווערט מבואר דאס ענין פון [[מרא דאתרא]] און ווען מ'מעג זיך קריגן אויף איהם.
| |
| | |
| דער צווייטער חלק באשטייט פון פארשידענע דאקומענטן אין [[ענגליש]] איבער געזעצן און פסקים פון געריכטן איבער לערנען רעליגיע אין פאבליק שולעס און נאך. א טייל דאקומענטן ווערן איבערגעטייטשט אויף יודיש.
| |
| | |
| דער קונטרס פארנעמט בסך הכל פון זיבן הונדערט און פערציג זייטן, אריינגערעכנט דער מפתח.
| |
|
| |
|
| {{חסד}} | | {{חסד}} |
| שורה 43: |
שורה 12: |
| [[קאַטעגאָריע:אידישע קאנטראווערסיעס]] | | [[קאַטעגאָריע:אידישע קאנטראווערסיעס]] |
| [[קאַטעגאָריע:סאטמאר]] | | [[קאַטעגאָריע:סאטמאר]] |
| [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
| |
| [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] |
| {{קרד/ויקי/יידיש}} | | {{קרד/ויקי/יידיש}} |
| [[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|1]] | | [[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|01]] |
| | [[קאַטעגאָריע:פיצעלע ארטיקל]] |
| | [[en:Kiryas Joel School District]] |
