אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי יהושע בן חנניה"

6,026 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 3 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (←‏יוגנט: הגהה)
אין תקציר עריכה
 
(21 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 12: שורה 12:
| בני דורו = [[רבן גמליאל פון יבנה]], [[רבי אליעזר בן הורקנוס]], [[רבי אלעזר בן עזריה]], [[רבי יוחנן בן נורי]]
| בני דורו = [[רבן גמליאל פון יבנה]], [[רבי אליעזר בן הורקנוס]], [[רבי אלעזר בן עזריה]], [[רבי יוחנן בן נורי]]
}}
}}
'''{{מנוקד|רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן חֲנַנְיָה}}''' איז געווען פון די [[תנאים]] אין [[ארץ ישראל]], און פון די פירער פונעם דור נאך [[חורבן בית שני]]. ער איז '''רבי יהושע''' סתם וואס ווערט דערמאנט אין די משנה{{הערה|[[סדר תנאים ואמוראים]] [https://www.sefaria.org/Shem_HaGedolim%2C_Maarekhet_Sefarim%2C_Letter_Samekh%2C_Seder_Tanaim_VeAmoraim.7?lang=he אות ז]; {{בבלי|נזיר|נו|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=ור' אלעזר}}}}, פאר א סך הכל פון 178 מאל{{הערה|שם=לשון-המשנה|אויסגערעכנט אין {{אוצר החכמה|2=אוצר לשון המשנה|3=157615|page=848|באנד=א|לינק טעקסט=ערך ר' יהושע}} }}. ער איז געווען א תלמיד פון [[רבי יוחנן בן זכאי]] און א חבר מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס|רבי אליעזר]]. ער איז געווען [[אב בית דין]] אינעם בית ועד אין [[יבנה]], צו דער זייט פון דער נשיא [[רבן גמליאל השני]].
'''{{מנוקד|רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן חֲנַנְיָה}}''' (אפט גערופן סתם '''רבי יהושע''') איז געווען פון די [[תנאים]] אין [[ארץ ישראל]], און פון די פירער פונעם דור נאך [[חורבן בית שני]]. ער ווערט דערמאנט אין די משנה 178 מאל. ער איז געווען א תלמיד פון [[רבי יוחנן בן זכאי]] און א חבר מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס|רבי אליעזר]]. ער איז געווען [[אב בית דין]] אינעם בית ועד אין [[יבנה]], צו דער זייט פון דער נשיא [[רבן גמליאל השני]].


רבי יהושע האט נישט געהאט קיין דרויסנדע שיינקייט, אבער דערקעגן האט ער געהאט אן אויסערגעווענליכע קלוגשאפט און פקחות – ווי די טאכטער פון קייזער האט געזאגט אויף אים: "פראכטיגע קלוגשאפט אין א מיאוס'ע כלי"{{הערה|{{בבלי|תענית|ז|א}}; {{בבלי|נדרים|נ|ב}}}}, און ער האט זיך באניצט דערמיט צו העלפן זיינע ברידער אינעם שטורמישן תקופה נאכ'ן חורבן הבית.
רבי יהושע האט נישט געהאט קיין דרויסנדע שיינקייט, אבער דערקעגן האט ער געהאט אן אויסערגעווענליכע קלוגשאפט און פקחות – ווי די טאכטער פון קייזער האט געזאגט אויף אים: "פראכטיגע קלוגשאפט אין א מיאוס'ע כלי"{{הערה|{{בבלי|תענית|ז|א}}; {{בבלי|נדרים|נ|ב}}}}, און ער האט זיך באניצט דערמיט צו העלפן זיינע ברידער אינעם שטורמישן תקופה נאכ'ן חורבן הבית.
שורה 19: שורה 19:
רבי יהושע איז געבוירן געווארן סוף ימי בית שני. דורכאויס אירע שוואנגער־טעג מיט אים פלעגט זיין מאמע ארומגיין אין אלע בתי מדרשות{{ביאור|פארהאן וואס זענען גורס אין רש"י "על '''כד''' (24) בתי מדרשות שבעיר"{{הערה|רבינו בחיי ו[https://shitufta.org.il/Magen_Avot/2?selectedunittext=8 רשב"ץ], און אזוי איז אין די ערשטע דרוקן פון רש"י}}.}} אין שטאט בעטן די חכמים מתפלל צו זיין אז איר קינד זאל זיין א חכם{{הערה|שם=אשרי יולדתו|רש"י און {{משנה|אבות|ב|ח|מפרש=ברטנורא}}}}, און נאך זיין געבורט האט זיין מוטער געפירט זיין בעטל צום בית המדרש אז זיינע אויערן זאלן זיך אנקלעבן מיט דברי תורה{{הערה|{{ירושלמי|יבמות|א|ו|ח|ב}}}}. ווען ער איז אויפגעוואקסן פלעגט מען זאגן אויף אים "וואויל איז דער וואס האט אים געבוירן", זייענדיג מרמז אויף אירע מעשים{{הערה|שם=אשרי יולדתו}}. אלס קינד האט ער אויסגעטייטשט די [[אלף בית]] אויפ'ן ארט פונעם בית הוועד{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|א|יא}}; {{ירושלמי|מגילה|א|ט}}.}}.
רבי יהושע איז געבוירן געווארן סוף ימי בית שני. דורכאויס אירע שוואנגער־טעג מיט אים פלעגט זיין מאמע ארומגיין אין אלע בתי מדרשות{{ביאור|פארהאן וואס זענען גורס אין רש"י "על '''כד''' (24) בתי מדרשות שבעיר"{{הערה|רבינו בחיי ו[https://shitufta.org.il/Magen_Avot/2?selectedunittext=8 רשב"ץ], און אזוי איז אין די ערשטע דרוקן פון רש"י}}.}} אין שטאט בעטן די חכמים מתפלל צו זיין אז איר קינד זאל זיין א חכם{{הערה|שם=אשרי יולדתו|רש"י און {{משנה|אבות|ב|ח|מפרש=ברטנורא}}}}, און נאך זיין געבורט האט זיין מוטער געפירט זיין בעטל צום בית המדרש אז זיינע אויערן זאלן זיך אנקלעבן מיט דברי תורה{{הערה|{{ירושלמי|יבמות|א|ו|ח|ב}}}}. ווען ער איז אויפגעוואקסן פלעגט מען זאגן אויף אים "וואויל איז דער וואס האט אים געבוירן", זייענדיג מרמז אויף אירע מעשים{{הערה|שם=אשרי יולדתו}}. אלס קינד האט ער אויסגעטייטשט די [[אלף בית]] אויפ'ן ארט פונעם בית הוועד{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|א|יא}}; {{ירושלמי|מגילה|א|ט}}.}}.


רבי יהושע איז געווען א [[שבט לוי|לוי]], און איז געווען פון די [[שירת הלויים|משוררים]] אין בית המקדש{{הערה|{{בבלי|ערכין|יא|ב}}:" מעשה בר' יהושע בר חנניה שהלך לסייע בהגפת דלתות אצל ]]רבי יוחנן בן גודגדא[[ אמר לו בני חזור לאחוריך שאתה מן המשוררים ולא מן המשוערים"; {{ספרי|1=קרח|4=קטז}}}}. [[רבן גמליאל פון יבנה|רבן גמליאל]] פלעגט אים געבן זיין [[מעשר ראשון]]{{הערה|{{בבלי|קידושין|כז|א}}, און רש"י דארט}}. רבי יהושע שילדערט אין אן ארט דער פולער סדר היום וועלכע ער האט בייגעוואוינט אין בית המקדש ביי [[שמחת בית השואבה]], ווי זיי זענען בכלל נישט געשלאפן{{הערה|{{בבלי|סוכה|נג|א}}}}.
רבי יהושע איז געווען א [[שבט לוי|לוי]], און איז געווען פון די [[שירת הלויים|משוררים]] אין בית המקדש{{הערה|{{בבלי|ערכין|יא|ב}}: "מעשה בר' יהושע בר חנניה שהלך לסייע בהגפת דלתות אצל [[רבי יוחנן בן גודגדא]]. אמר לו: 'בני, חזור לאחוריך, שאתה מן המשוררים ולא מן המשוערים'"; {{ספרי|1=קרח|4=קטז}}}}. [[רבן גמליאל פון יבנה|רבן גמליאל]] פלעגט אים געבן זיין [[מעשר ראשון]]{{הערה|{{בבלי|קידושין|כז|א}}, און רש"י דארט}}. רבי יהושע שילדערט אין אן ארט דער פולער סדר היום וועלכע ער האט בייגעוואוינט אין בית המקדש ביי [[שמחת בית השואבה]], ווי זיי זענען בכלל נישט געשלאפן{{הערה|{{בבלי|סוכה|נג|א}}}}.


זיין פלימעניק איז געווען [[חנניה בן אחי רבי יהושע]]; טייל שפעקולירן אז חנניה'ס פאטער, רבי יהושע'ס ברודער, איז [[רבי יהודה בן חנניה]] וואס ווערט דערמאנט אויף איינצלנע פלעצער{{הערה|{{היברובוקס|דוב בער ראטנער|אהבת ציון וירושלים - פסחים|24416|page=75|לינק טעקסט=פרק ה' הלכה א'}}.}}.
זיין פלימעניק איז געווען [[חנניה בן אחי רבי יהושע]]; טייל שפעקולירן אז חנניה'ס פאטער, רבי יהושע'ס ברודער, איז [[רבי יהודה בן חנניה]] וואס ווערט דערמאנט אויף איינצלנע פלעצער{{הערה|{{היברובוקס|דוב בער ראטנער|אהבת ציון וירושלים - פסחים|24416|page=75|לינק טעקסט=פרק ה' הלכה א'}}.}}.


לויט איין גירסא אין די גמרא אין פסחים{{הערה|שם=פסחמטא|{{בבלי|פסחים|מט|א|אן=מסכת}}}} האט רבי יהושע חתונה געהאט מיט א בת כהן, אבער די גירסא איז ווארשיינליך נישט ריכטיג{{הערה|דארט=פסחמטא|דקדוקי סופרים דארט, אז די ריכטיגע גירסא איז רבי ירמיה אדער רב יהודה.}}.
לויט איין גירסא אין די גמרא אין פסחים האט רבי יהושע חתונה געהאט מיט א בת כהן, אבער די גירסא איז ווארשיינליך נישט ריכטיג{{הערה|{{בבלי|פסחים|מט|א}}. דקדוקי סופרים דארט, אז די ריכטיגע גירסא איז רבי ירמיה אדער רב יהודה.}}.


==רבי'ס און חברים==
==רבי'ס און חברים==
רבי יהושע איז געווען א תלמיד פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], וועלכער איז געווען דער הויפט פון די חכמים אין דער תקופה פונעם [[חורבן בית שני]], דער לעצטער אינעם [[שלשלת הקבלה]] פון תקופת בית שני. ער האט משמש געווען רבן יוחנן אין זיין ישיבה אין ירושלים און איז געווען פון זיינע פינף גרעסטע תלמידים, אינאיינעם מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס|רבי אליעזר]], רבי יוסי הכהן, רבי שמעון בן נתנאל, און [[רבי אלעזר בן ערך]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ו}}}}. ווען רבי אליעזר איז אנגעקומען לערנען תורה פאר רבן יוחנן איז שוין רבי יהושע געווען אן אלט-געזעסענער תלמיד{{הערה|זעט {{פרקי דרבי אליעזר|א}}}}. רבי יהושע ברענגט אויך בשם [[רבי זכריה בן הקצב]]{{הערה|{{בבלי|סוטה|כז|ב}}}}, אבא יוסי חלי קופרי איש טבעון{{הערה|{{משנה|מכשירין|א|ג}}}}, און יהודה בן פטירי{{הערה|{{תוספתא|סוטה|ה|ח}}}}, און ער איז אויך געפארן זיך משלים זיין ביי [[רבי יוחנן בן נורי]]{{הערה|{{בבלי|עירובין|י|ב}}}}.
רבי יהושע איז געווען א תלמיד פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], וועלכער איז געווען דער הויפט פון די חכמים אין דער תקופה פונעם [[חורבן בית שני]], דער לעצטער אינעם [[שלשלת הקבלה]] פון תקופת בית שני. ער האט משמש געווען רבן יוחנן אין זיין ישיבה אין ירושלים און איז געווען פון זיינע פינף גרעסטע תלמידים, אינאיינעם מיט [[רבי אליעזר בן הורקנוס|רבי אליעזר]], רבי יוסי הכהן, רבי שמעון בן נתנאל, און [[רבי אלעזר בן ערך]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ו}}}}. ווען רבי אליעזר איז אנגעקומען לערנען תורה פאר רבן יוחנן איז שוין רבי יהושע געווען אן אלט-געזעסענער תלמיד{{הערה|זעט {{פרקי דרבי אליעזר|א}}}}. רבי יהושע ברענגט אויך בשם [[רבי זכריה בן הקצב]]{{הערה|{{בבלי|סוטה|כז|ב}}}}, אבא יוסי חלי קופרי איש טבעון{{הערה|{{משנה|מכשירין|א|ג}}}}, און יהודה בן פטירי{{הערה|{{תוספתא|סוטה|ה|ח}}}}; און ער איז אויך געפארן זיך משלים זיין ביי [[רבי יוחנן בן נורי]]{{הערה|{{בבלי|עירובין|י|ב}}}}.


רבי יהושע האט מקבל געווען פון רבן יוחנן פיל פון זיין חכמה, אריינגערעכנט סודות התורה. נאך אלס תלמיד האט ער גע'דרש'נט אין [[מעשה מרכבה]], די הימלען האבן זיך פארוואלקנט און עס איז געזען געווארן ווי א בויגן אין הימל, און די מלאכי השרת האבן זיך פארזאמלט צו הערן. הערנדיג איבער דעם האט רבן יוחנן זיך אויסגעדרוקט "אשריכם ואשרי יולדתכם, אשרי עיני שכך ראו". רבי יהושע האט איבערגעגעבן די סודות התורה פאר רבי עקיבא{{הערה|{{בבלי|חגיגה|יד|ב}}}}.
רבי יהושע האט מקבל געווען פון רבן יוחנן פיל פון זיין חכמה, אריינגערעכנט סודות התורה. נאך אלס תלמיד האט ער גע'דרש'נט אין [[מעשה מרכבה]], די הימלען האבן זיך פארוואלקנט און עס איז געזען געווארן ווי א בויגן אין הימל, און די מלאכי השרת האבן זיך פארזאמלט צו הערן. הערנדיג איבער דעם האט רבן יוחנן זיך אויסגעדרוקט "אשריכם ואשרי יולדתכם, אשרי עיני שכך ראו". רבי יהושע האט איבערגעגעבן די סודות התורה פאר רבי עקיבא{{הערה|{{בבלי|חגיגה|יד|ב}}}}.


ווען רבן יוחנן האט אויסגערעכנט די שבחים פון זיינע גרעסטע תלמידים האט ער אויף רבי יהושע געזאגט "אשרי יולדתו"{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ח}}}}, אז ער האט אזעלכע מידות טובות, אז אלע זאגן "וואויל איז דער וואס האט אים געבוירן"{{הערה|רמב"ם, רע"ב}}. אויך האט ער גע'דרש'נט אויף אים דעם פסוק{{הערה|{{תנ"ך|קהלת|ד|יב}}}}: "{{מנוקד|הַחוּט הַמְשֻׁלָּשׁ לֹא בִמְהֵרָה יִנָּתֵק}}", צוליב באהאוונטקייט אין מקרא, משנה, און דרך ארץ, אדער אז ער איז דער דריטער דור פון תלמידי חכמים{{הערה|שם=אדרנ|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|יד|ג}}}}{{הערה|דארט=אדרנ|פירוש מגן אברהם פון רבי יום-טוב צהלון און בן אברהם אויף אבות דרבי נתן, דארט.}}.
ווען רבן יוחנן האט אויסגערעכנט די שבחים פון זיינע גרעסטע תלמידים האט ער אויף רבי יהושע געזאגט "אשרי יולדתו"{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ח}}}}, אז ער האט אזעלכע מידות טובות, אז אלע זאגן "וואויל איז דער וואס האט אים געבוירן"{{הערה|רמב"ם, רע"ב}}. אויך האט ער גע'דרש'נט אויף אים דעם פסוק{{הערה|{{תנ"ך|קהלת|ד|יב}}}}: "{{מנוקד|הַחוּט הַמְשֻׁלָּשׁ לֹא בִמְהֵרָה יִנָּתֵק}}", צוליב באהאוונטקייט אין מקרא, משנה, און דרך ארץ, אדער אז ער איז דער דריטער דור פון תלמידי חכמים{{הערה|שם=אדרנ|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|יד|ג}} און פירוש מגן אברהם פון רבי יום-טוב צהלון און בן אברהם דארט.}}.


רבי יהושע איז נסמך געווארן דורך רבן יוחנן בן זכאי צו הוראה נאך איידער'ן חורבן{{הערה|{{ירושלמי|סנהדרין|א|ב}}}}, און ער איז שוין דאן געווען פון די ראשי המדברים צווישן די חכמים, אפהאלטנדיג זיי פון גוזר זיין טומאה אויף ירושלים צוליב ביינער וואס זענען געטראפן געווארן אינעם [[לשכת דיר העצים]]{{הערה|[[#ארטסקרול|ארטסקרול]] זייט 256 באזירט אויף {{בבלי|זבחים|קיג|א}}: איינמאל האט מען געטראפן מענטשליכע ביינער אינעם לשכת דיר העצים אין בית המקדש, און די חכמים האבן צוליב דעם געוואלט גוזר זיין טומאה אויף גאנץ ירושלים [אלס חשש טאמער ס'זענען באגראבן מתים אויף נאך פלעצער]. איז רבי יהושע אויפגעשטאנען אויף זיינע פיס און געזאגט: "איז נישט קיין בושה וכלימה פאר אונז אז מיר זאלן גוזר זיין טומאה אויף די שטאט פון אונזערע עלטערן? וואו זענען די מתי מבול? וואו זענען די הרוגי נבוכדנצר (וואס זענען גע'הרג'עט געווארן ביים ערשטן חורבן הבית)"? (זעט אויך {{משנה|עדיות|ח|ה}}). [וויבאלד מיר זעען אז עס זענען נישט מצוי קיין ביינער פון טויטע אין ירושלים – נישט ביינער פון מתי מבול וואס טרעפן זיך אין אנדערע פלעצער, און נישט ביינער פון די הרוגים וואס נבוכדנצר האט גע'הרג'עט ביים ערשטן חורבן – על כרחך אז מ'האט בודק געווען דעם שטאט (בשעת'ן בויען דעם צווייטן בית המקדש) און מ'האט אלעס מפנה געווען, און דאס אנטדעקן עטליכע ביינער אין לשכת העצים איז דעריבער נישט בכח צו מערער זיין אויף דער חזקת טהרה פונעם שטאט (רש"י)].}}.
רבי יהושע איז נסמך געווארן צו הוראה דורך רבן יוחנן בן זכאי נאך איידער'ן חורבן{{הערה|{{ירושלמי|סנהדרין|א|ב}}}}, און ער איז שוין דאן געווען פון די ראשי המדברים צווישן די חכמים, ווי אין איין פאל ווען ער האט זיי אפגעהאלטן פון גוזר זיין טומאה אויף ירושלים צוליב ביינער וואס זענען געטראפן געווארן אינעם [[לשכת דיר העצים]]{{הערה|{{בבלי|זבחים|קיג|א}}: "פעם אחד מצאו עצמות בלשכת דיר העצים ובקשו לגזור טומאה על ירושלים, עמד רבי יהושע על רגליו ואמר, לא בושה וכלימה היא לנו שנגזור טומאה על עיר אבותינו, איה מתי מבול, איה מתי נבוכדנצר".}}.


רבי יהושע און רבי אליעזר בן הורקנוס האבן שוין ווארשיינליך געהאט צוזאמען א גרויסע ישיבה פאר'ן חורבן, בחייו פון רבן יוחנן בן זכאי, וואו רבי עקיבא האט געלערנט{{הערה|{{דורות הראשונים|ד|460}}}}. ער איז גערופן געווארן צווישן די גדולי ירושלים צום סעודת ברית פון [[אלישע בן אבויה]], וואו ער האט עוסק געווען אין תורה מיט זיין נאנטער חבר רבי אליעזר, און א פייער האט זיי ארומגענומען{{הערה|{{ירושלמי|חגיגה|ב|א}}}}.
רבי יהושע און רבי אליעזר בן הורקנוס האבן שוין ווארשיינליך געהאט צוזאמען א גרויסע ישיבה פאר'ן חורבן, בחייו פון רבן יוחנן בן זכאי, וואו רבי עקיבא האט געלערנט{{הערה|{{דורות הראשונים|ד|460}}}}. ער איז גערופן געווארן צווישן די גדולי ירושלים צום סעודת ברית פון [[אלישע בן אבויה]], וואו ער האט עוסק געווען אין תורה מיט זיין נאנטער חבר רבי אליעזר, און א פייער האט זיי ארומגענומען{{הערה|{{ירושלמי|חגיגה|ב|א}}}}.


==ביים חורבן הבית==
אלס נאנטער תלמיד האט רבי יהושע באגלייט זיין רבי'ן אין זיינע אקטיוויטעטן בשעת דער [[אויפשטאנד אין יהודה]] און די באלאגערונג וואס האט נאכגעפאלגט: ווען רבן יוחנן בן זכאי האט זיך ארויסגעכאפט פון ירושלים צו פירן געשפרעכן מיט [[אספסיינוס]], און ער האט געדארפט אויסמיידן די [[קנאים (בית שני)|בריונים]] וועלכער זענען געווען קעגן שלום מאכן, האט זיך רבן יוחנן בן זכאי זיך געמאכט ווי א טויטער, און רבי יהושע אינאיינעם מיט רבי אליעזר האבן ארויסגעטראגן דעם ארון פון שטאט ווי צום באערדיגן{{הערה|{{בבלי|גיטין|נו}}}}; ווען רבן יוחנן האט צווישן אנדערע געבעטן פונעם גענעראל מ'זאל היילן [[רבי צדוק]]'ן, זענען רבי יהושע און רבי אליעזר געווען די וועלכער האבן אים אויפגעזוכט און אהינגעברענגט{{הערה|{{מדרש רבה|איכה|א|לא}}}}; רבי יהושע און רבי אליעזר האבן געוויילט אינאיינעם מיט זייער רבי'ן אינדרויסן פון ירושלים בשעת דער ביהמ"ק איז חרוב געווארן, און ווען די שרעקליכע בשורה איז אנגעקומען, האבן זיי צעריסן זייערע קליידער און געקלאגט{{הערה|שם=נתןדה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|ד|ה}}}}.
רבי יהושע האט באגלייט זיין רבי'ן אין זיינע אקטיוויטעטן בשעת די חורבן. בשעת דער באלאגערונג פונעם רוימישער מיליטער ארום ירושלים נאך דער [[גרויסער אידישער אויפשטאנד|אידישער אויפשטאנד]], ווען די [[קנאים (בית שני)|בריונים]] האבן נישט געלאזט קיינעם ארויסגיין שלום מאכן מיט זיי, האט רבן יוחנן בן זכאי, ווילנדיג פירן געשפרעכן מיט'ן רוימישער גענעראל [[אספסיינוס]], זיך געמאכט ווי א טויטער, און רבי אליעזר און רבי יהושע האבן אנגעכאפט דעם ארון און עס ארויסגעטראגן פון שטאט ווי צום באערדיגן{{הערה|{{בבלי|גיטין|נו}}}}. ווען רבן יוחנן איז געקומען פאר אספסיינוס האט ער צווישן אנדערע געבעטן פונעם גענעראל מ'זאל היילן [[רבי צדוק]]'ן, און האט געבעטן רבי אליעזר און רבי יהושע אים צו זוכן. זיי האבן אים געטראפן ביי איינע פון די שטאט־טויערן און אים געברענגט פאר אספסיינוס, וועלכע האט באפוילן זיינע דאקטוירים אים אויסצוהיילן{{הערה|{{מדרש רבה|איכה|א|לא}}}}.
 
ווען ס'איז אנגעקומען די שרעקליכע בשורה ירושלים איז געפאלן דער בית המקדש איז פארברענט געווארן, האבן רבי יוחנן און זיינע תלמידים צעריסן זייערע קליידער און געוויינט און געשריגן און געקלאגט. א צייט שפעטער האט רבי יהושע, דורכגייענדיג הונטער זיין רבי'ן נעבן דעם חרוב'ן בית המקדש, האט ער זיך אנגערופן: "וויי איז אונז, אז דאס פלאץ וואס מען פארצייט דערין אויף די זינד פון אידישע קינדער איז חרוב געווארן" און זיין רבי האט אים בארואיגט{{הערה|שם=נתןדה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|ד|ה}}}}.
 
נאך דעם חורבן זענען געווען פילע אידן וואס האבן זיך אפגעשיידט פון עסן פלייש און טרינקען וויין צוליב אבילות, און רבי יהושע האט זיי אויפגעוויזן אז אזא גזירה איז נישט שכל'דיג און איז צו עקסטרעם, און האט זיי אנגעוויזן דער ריכטיגער באלאנסירטער צוגאנג צו טרויערן אויפ'ן חורבן הבית{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|ס|ב}}}}.


==אין יבנה ==
==אין יבנה ==
נאך וואס רבן יוחנן בן זכאי האט באשטימט דער תורה צענטער אין שטאט [[יבנה]], האט ער אליין זיך באזעצט אין ברור חיל, און רבי יהושע, מיט די אנדערע גרויסע תלמידים פון רבן יוחנן, האבן זיך באהאפטן אין זייער אלטן רבי'ן און זענען געגאנגען נאך אים אהין{{הערה|{{תוספתא|מעשרות|ב|ב}}; {{ירושלמי|דמאי|ג|א}}}}. און ווילאנג רבן יוחנן האט געלעבט זענען זיי דארט געזעסן פאר אים ביז זיין פטירה, וואס דאן זענען זיי געגאנגען אויף יבנה{{הערה|{{מדרש רבה|קהלת|ז|ז}}}}.
נאך וואס רבן יוחנן בן זכאי האט באשטימט דער תורה צענטער אין שטאט [[יבנה]], האט ער אליין זיך באזעצט אין ברור חיל מיט זיין בית דין, און ער איז געקומען צום בית הוועד אין יבנה נאר פון צייט צו צייט. רבי יהושע און אנדערע גרויסע תלמידים פון רבן יוחנן זענען געגאנגען נאך אים קיין ברור חיל{{הערה|{{תוספתא|מעשרות|ב|ב}}; {{ירושלמי|דמאי|ג|א}}}}, און דארט געזעסן פאר אים ביז זיין פטירה, ווען זיי זענען געגאנגען קיין יבנה{{הערה|{{מדרש רבה|קהלת|ז|ז}}}}.


נאך רבן יוחנן'ס פטירה איז רבי יהושע געווארן אב בית דין אין יבנה, צו דער זייט פון [[רבן גמליאל השני]] (זון פון [[רבן שמעון בן גמליאל הזקן]] וואס איז גע'הרג'עט געווארן פאר'ן חורבן) וועלכער איז געווארן דער נשיא פון די סנהדרין{{הערה|{{בבלי|בבא קמא|עד|ב}}}}{{ביאור|יתכן אז לויט דער ירושלמי{{הערה|{{ירושלמי|ברכות|ב|א}}}} איז רבי יהושע נישט געווען אב בית דין. זעט מראה הפנים דארט; יופי מכלול אין יפה מראה דארט (געברענגט אין [[סדר הדורות]], ערך רבי אלעזר בן עזריה); [[מהר"ץ חיות]] ברכות כח, א און בבא קמא עד, ב.{{ש}}
נאך רבן יוחננ'ס פטירה איז רבי יהושע געווארן אב בית דין אין יבנה, צו דער זייט פון [[רבן גמליאל השני]] (זון פון [[רבן שמעון בן גמליאל הזקן]] וואס איז גע'הרג'עט געווארן פאר'ן חורבן) וועלכער איז געווארן דער נשיא פון די סנהדרין{{הערה|{{בבלי|בבא קמא|עד|ב}}}}{{ביאור|יתכן אז לויט דער ירושלמי{{הערה|{{ירושלמי|ברכות|ב|א}}}} איז רבי יהושע נישט געווען אב בית דין. זעט מראה הפנים דארט; יופי מכלול אין יפה מראה דארט (געברענגט אין [[סדר הדורות]], ערך רבי אלעזר בן עזריה); [[מהר"ץ חיות]] ברכות כח, א און בבא קמא עד, ב.}}. אין גמרא ווערט דערציילט אז אין די סנהדרין אין יבנה זענען געווען פיר חכמים וואס האבן געקענט אלע זיבעציג שפראכן, און רבי יהושע איז איינער פון זיי{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|יז|ב}}. און רש"י דארט}}.
לויט {{דורות הראשונים|ג|61}} און 69 איז רבן גמליאל געווארן נשיא גלייך נאכ'ן חורבן, ווידער רבן יוחנן בן זכאי איז געבליבן אב בית דין אזויווי ער איז געווען פאר'ן חורבן. און ביי דער פטירה פון רבן יוחנן איז רבי יהושע געווארן אב בית דין במקומו.}}. אין גמרא ווערט דערציילט אז אין די סנהדרין אין יבנה זענען געווען פיר חכמים וואס האבן געקענט זיבעציג שפראכן, און רבי יהושע איז איינער פון זיי{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|יז|ב}}. און רש"י דארט}}.


צווישן די חברים פון רבי יהושע אין יבנה – אויסער רבן גמליאל און זיינע חברים, די תלמידים פון רבן יוחנן, וואס זענען געקומען מיט אים קיין יבנה נאך זייער רבינ'ס פטירה – זענען געווען [[רבי טרפון]], [[רבי אלעזר בן עזריה]], [[רבי צדוק]], [[רבי אלעזר המודעי]], [[רבי יוחנן בן נורי]], [[רבי יהודה בן בתירא]] (דער ערשטער) און [[רבי פפייס]]. רבי עקיבא איז אנהייב געווען א תלמיד פון רבי יהושע, און שפעטער איז ער גרויס געווארן און געווארן א חבר זיינער{{הערה|שם=עקיבא|{{היברובוקס|רבי יהודה בן קלונימוס משפיירא|ערכי תנאים ואמוראים|16272|page=331|לינק טעקסט=ערך רבי ישמעאל בן אלישע כהן גדול}}; תוספות חדשים אויף {{משנה|סוטה|ה|ג}}; [[#היימאן|היימאן: עמ' 632–633]].}}.
צווישן די חברים פון רבי יהושע אין יבנה – אויסער רבן גמליאל און זיינע חברים די תלמידים פון רבן יוחנן וואס זענען געקומען מיט אים קיין יבנה נאך זייער רבינ'ס פטירה – זענען געווען [[רבי טרפון]], [[רבי עקיבא]], [[רבי אלעזר בן עזריה]], [[רבי צדוק]], [[רבי אלעזר המודעי]], [[רבי יוחנן בן נורי]], [[רבי יהודה בן בתירא]] (דער ערשטער), [[רבי פפייס]], און נאך{{הערה|{{דורות הראשונים|ג|44}}}}.


רבי יהושע האט נישט געוואוינט בקביעות אין יבנה, און איז נאר געקומען דארט פון צייט צו צייט (ווי מערסטנס זקני הוועד וואס זייער קביעות'דיגער ארט איז געווען אין זייער שטאט און זענען נאר געקומען קיין יבנה אין די ימי הוועד). זיין וואוינארט איז געווען אין שטאט [[פקיעין]]{{ביאור|שם=פקיעין|עס איז אנגענומען דורך רוב מקורות אז רבי יהושע האט נישט געלעבט אין דער היינטיגער פקיעין אין גליל, נאר אן אנדער ארט, מער נידריגער, אין געגנט פון יבנה און לוד אין יהודה. זעט: {{אוצר החכמה|מוסד הרב קוק|סיני - עח (א-ב)|614121|page=30|שנת הוצאה=תשל"ו|עמ=כח–כט|און אין הערות 85–86}}; {{אוצר החכמה|גולדהאר, יצחק בן אליהו פסח|אדמת קדש|6621||page=87}}.}}, דארט האט ער אויפגעשטעלט אן אייגענעם ישיבה און בית דין{{הערה|זעט {{בבלי|סנהדרין|לב|ב}}; {{בבלי|חגיגה|ג|א}}}}{{ביאור|דער תולדות תנאים ואמוראים שאצט אז רבי יהושע'ס גיין אויף פקיעין איז געווען נאך זיין מחלוקת מיט רבן גמליאל און דאס שטעלן [[רבי אלעזר בן עזריה]] אלס נשיא (אדער אב בית דין). זעט אויך {{דורות הראשונים|ג|340}}.}}.
רבי יהושע'ס וואוינארט איז געווען אין שטאט [[פקיעין]]{{ביאור|שם=פקיעין|עס איז אנגענומען דורך רוב מקורות אז רבי יהושע האט נישט געלעבט אין דער היינטיגער פקיעין אין גליל, נאר אן אנדער ארט, מער נידריגער, אין געגנט פון יבנה און לוד אין יהודה. זעט: {{אוצר החכמה|2=סיני - עח (א-ב)|3=614121|page=30|שנת הוצאה=תשל"ו|מו"ל=מוסד הרב קוק|עמ=כח–כט|4=און אין הערות 85–86}}; {{אוצר החכמה|גולדהאר, יצחק בן אליהו פסח|אדמת קדש|6621||page=87}}.}}, דארט האט ער געהאט אן אייגענעם ישיבה און בית דין{{הערה|זעט {{בבלי|סנהדרין|לב|ב}}; {{בבלי|חגיגה|ג|א}}}}. קיין יבנה איז ער נאר געקומען פון צייט צו צייט (ווי מערסטנס זקני הוועד, וועמענ'ס קביעות'דיגער ארט איז געווען אין זייער שטאט און זיי זענען נאר געקומען קיין יבנה אין די ימי הוועד). אהרן היימאן שאצט אז רבי יהושע'ס גיין קיין פקיעין איז געווען נאך זיין [[#מחלוקת מיט רבן גמליאל|מחלוקת מיט רבן גמליאל]] און דאס שטעלן רבי אלעזר בן עזריה אלס נשיא (אדער אב בית דין){{הערה|[[#היימאן|היימאן]]. זעט אויך {{דורות הראשונים|ג|340}}.}}.


== תלמידים ==
== תלמידים ==
צווישן זיינע תלמידים זענען געווען [[שמעון בן זומא]]{{הערה|{{בבלי|חגיגה|טו|א}}: מעשה ברבי יהושע בן חנניה שהיה עומד על גב מעלה בהר הבית וראהו בן זומא ולא עמד מלפניו, אמר לו מאין ולאין בן זומא, און אזוי אין {{תוספתא|חגיגה|ב|ו}}, דהיינו אז ער האט אים פארגעהאלטן פארוואס ער האט נישט אפגעגעבן דעם כבוד וואס א תלמיד דארף געבן זיין רבי'ן. זעט: ביאור הרד"ל אויף {{פרקי דרבי אליעזר|ב}}, אות ו'.}}, [[שמעון בן עזאי]]{{הערה|בן עזאי האט געלערנט אין די ישיבה פון רבי יהושע ({{תוספתא|ברכות|ד|יח}}), און ער האט איבערגעגעבן וואס ער האט געהערט פון רבי יהושע פאר רבי עקיבא ({{בבלי|יומא|כה|א}}; {{בבלי|תענית|כו|א}}; {{תוספתא|שביעית|ב|יג}}).}}, [[רבי יוחנן בן ברוקה]], [[רבי אלעזר חסמא]], [[רבי אלעאי]], [[רבי אלעזר בן יהודה איש ברתותא]] און [[רבי אלעזר בן שמוע]]. אבער רבי יהושע'ס גרעסטער תלמיד איז געווען רבי עקיבא, וועלכער האט אנגעהויבן זיין שימוש חכמים ביי רבי אליעזר און רבי יהושע, און האט משמש געווען פאר זיי דרייצן יאר{{הערה|זעט {{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|ז}}; {{ירושלמי|נזיר|ז|א}}}}, און האט זיי אויך באדינט{{הערה|זעט {{בבלי|פסחים|לו|א}}}}. אזוי שטארק האט זיך רבי עקיבא מדבק געווען אין זיין רבי'ן רבי יהושע, ביז ער איז אריין נאך אים אין בית הכיסא כדי צו לערנען הנהגות בית הכיסא. ווען בן עזאי האט זיך געוואונדערט אויף אים אויף דעם וואס ער האט אזוי מעיז פנים געווען פאר זיין רבי'ן, האט רבי עקיבא געענטפערט: "תורה היא וללמוד אני צריך"{{הערה|{{בבלי|ברכות|סב|א}}}}. אין גמרא ווערט דערציילט אז רבי אליעזר האט אויסגעלערנט רבי עקיבא פארשידענע ענינים אין הלכות כשפים און ער האט זיי נישט פארשטאנען, נאכדעם האט ער זיי געלערנט פון רבי יהושע און האט זיי פארשטאנען{{הערה|שם=סנהדריןסח|{{בבלי|סנהדרין|סח|א}}}}. צום סוף איז רבי עקיבא גרויס געווארן און געווארן א תלמיד־חבר פאר רבי יהושע{{הערה|שם=עקיבא}}.
צווישן זיינע תלמידים זענען געווען [[שמעון בן זומא]]{{הערה|{{בבלי|חגיגה|טו|א}}: "מעשה ברבי יהושע בן חנניה שהיה עומד על גב מעלה בהר הבית וראהו בן זומא ולא עמד מלפניו, אמר לו מאין ולאין בן זומא," און אזוי אין {{תוספתא|חגיגה|ב|ו}}, דהיינו אז ער האט אים פארגעהאלטן פארוואס ער האט נישט אפגעגעבן דעם כבוד וואס א תלמיד דארף געבן זיין רבי'ן. זעט: ביאור הרד"ל אויף {{פרקי דרבי אליעזר|ב}}, אות ו'.}}, [[שמעון בן עזאי]]{{הערה|בן עזאי האט געלערנט אין די ישיבה פון רבי יהושע ({{תוספתא|ברכות|ד|יח}}), און ער האט איבערגעגעבן וואס ער האט געהערט פון רבי יהושע פאר רבי עקיבא ({{בבלי|יומא|כה|א}}; {{בבלי|תענית|כו|א}}; {{תוספתא|שביעית|ב|יג}}).}}, [[רבי יוחנן בן ברוקה]], [[רבי אלעזר חסמא]], [[רבי אלעאי]], [[רבי אלעזר בן יהודה איש ברתותא]] און [[רבי אלעזר בן שמוע]].
 
רבי יהושע'ס גרעסטער תלמיד איז אבער געווען רבי עקיבא, וועלכער האט אנגעהויבן זיין שימוש חכמים ביי רבי אליעזר און רבי יהושע, און האט משמש געווען פאר זיי דרייצן יאר{{הערה|זעט {{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|ז}}; {{ירושלמי|נזיר|ז|א}}}}, און האט זיי אויך באדינט{{הערה|זעט {{בבלי|פסחים|לו|א}}}}. אזוי שטארק האט זיך רבי עקיבא מדבק געווען אין זיין רבי'ן רבי יהושע, ביז ער איז אריין נאך אים אין בית הכיסא כדי צו לערנען הנהגות בית הכיסא. ווען בן עזאי האט זיך געוואונדערט אויף אים אויף דעם וואס ער האט אזוי מעיז פנים געווען פאר זיין רבי'ן, האט רבי עקיבא געענטפערט: "תורה היא וללמוד אני צריך"{{הערה|{{בבלי|ברכות|סב|א}}}}. אין גמרא ווערט דערציילט אז רבי אליעזר האט אויסגעלערנט רבי עקיבא פארשידענע ענינים אין הלכות כשפים און ער האט זיי נישט פארשטאנען, נאכדעם האט ער זיי געלערנט פון רבי יהושע און האט זיי פארשטאנען{{הערה|שם=סנהדריןסח|{{בבלי|סנהדרין|סח|א}}}}. צום סוף איז רבי עקיבא גרויס געווארן און געווארן א תלמיד־חבר פאר רבי יהושע{{הערה|שם=עקיבא|{{היברובוקס|רבי יהודה בן קלונימוס משפיירא|ערכי תנאים ואמוראים|16272|page=331|לינק טעקסט=ערך רבי ישמעאל בן אלישע כהן גדול}}; תוספות חדשים אויף {{משנה|סוטה|ה|ג}}; [[#היימאן|היימאן: עמ' 632–633]].}}.


נאך א מערקווירדיגער תלמיד פון רבי יהושע איז [[אונקלוס|אונקלוס הגר]], וואס איז געווען פון די פאמיליע קרובים פון דער רוימישער קייזער. אונקלוס האט געשריבן דעם איבערזעצונג פון דער תורה אויף אראמיש פונעם מויל פון רבי אליעזר און רבי יהושע{{הערה|{{בבלי|מגילה|ג|א}}; זעט אויך {{ירושלמי|מגילה|א|ט}}}} – דאס איז דער באוואוסטער תרגום: "[[תרגום אונקלוס]]". אין מדרש ווערט דערציילט אז אונקלוס האט זיך געוואונדערט פאר זיי אויפ'ן פסוק{{הערה|{{תנ"ך|דברים|י|יח}}}}: "וְאֹהֵב גֵּר לָתֶת לוֹ לֶחֶם וְשׂמְלָה", וואס פון דעם הערט זיך לכאורה א גרינגשעצונג אין גרים, אז זייער גאנצער שכר איז בלויז ברויט און קליידונג. רבי יהושע האט אים בארואיגט און אים ערקלערט דעם פסוק'ס באדייט. ביז מ'האט געזאגט: ווען נישט דער געדולד וואס רבי יהושע האט ארויסגעוויזן צו עקילס (אונקלוס), וואלט ער צוריק אפגעפארן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|ע|ה}}}}.
נאך א מערקווירדיגער תלמיד פון רבי יהושע איז [[אונקלוס|אונקלוס הגר]], וואס איז געווען פון די פאמיליע קרובים פון דער רוימישער קייזער. אונקלוס האט געשריבן דעם איבערזעצונג פון דער תורה אויף אראמיש פונעם מויל פון רבי אליעזר און רבי יהושע{{הערה|{{בבלי|מגילה|ג|א}}; זעט אויך {{ירושלמי|מגילה|א|ט}}}} – דאס איז דער באוואוסטער תרגום: "[[תרגום אונקלוס]]". אין מדרש ווערט דערציילט אז אונקלוס האט זיך געוואונדערט פאר זיי אויפ'ן פסוק{{הערה|{{תנ"ך|דברים|י|יח}}}}: "וְאֹהֵב גֵּר לָתֶת לוֹ לֶחֶם וְשׂמְלָה", וואס פון דעם הערט זיך לכאורה א גרינגשעצונג אין גרים, אז זייער גאנצער שכר איז בלויז ברויט און קליידונג. רבי יהושע האט אים בארואיגט און אים ערקלערט דעם פסוק'ס באדייט. ביז מ'האט געזאגט: ווען נישט דער געדולד וואס רבי יהושע האט ארויסגעוויזן צו עקילס (אונקלוס), וואלט ער צוריק אפגעפארן{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|ע|ה}}}}.


== אקטיוויטעטן פאר'ן פאלק==
== אקטיוויטעטן פאר'ן פאלק==
רבי יהושע האט געזען און פארשטאנען אז פון הימל האט מען געקרוינט די רוימער, און ס'איז נישטא קיין עצה נאר צו שתדל'ען ביי זיי, דעריבער האט ער אפט געשמועסט פארשידנס מיט די גרויסע פון רוים, אירע שרים און קעניגן. אלס איינער פון די הויפטן פונעם דור, איז ער געפארן עטליכע מאל צו רוים מיט דער נשיא רבן גמליאל השני, רבי אליעזר, רבי עקיבא און רבי אלעזר בן עזריה{{ביאור|אין פילע פלעצער אין די משנה, גמרא און מדרשים ווערן דערמאנט דאס פארן אדער אויפהאלטונג פון די דאזיגע גדולי ישראל אין רוים{{הערה|זעט למשל {{משנה|מעשר שני|ה|ט}}; {{ספרי|1=עקב|4=מג}}; {{ירושלמי|סנהדרין|ז|יג}}; {{מדרש רבה|דברים|ב|כד}}}}.{{ש}}
אויפצוטון פאר די כלל פלעגט רבי יהושע שמועסן אין פארשידענע שמועסן מיט די גרויסע פון רוים, די מיניסטארן, אימפעראטארן{{הערה|[[#ארטסקרול|ארטסקרול]] זייט 258; און זעט {{בבלי|שבת|קכז|ב}}}}.
לויט {{דורות הראשונים|ג|280}} און 349 זענען די ראשי הדור געפארן קיין רוים אין תקופת יבנה צוויי מאל: דער ערשטער מאל, ארום צען יאר נאכ'ן חורבן, זענען געפארן רבן גמליאל השני און רבי אליעזר און רבי יהושע. דער צווייטער מאל איז געווען אומגעפער פינף־און־צוואנציג יאר נאכ'ן חורבן, און דאן זענען געפארן רבן גמליאל השני און רבי יהושע מיט רבי אלעזר בן עזריה (וואס איז דאן געווען נשיא צו דער זייט פון רבן גמליאל) און רבי עקיבא.}}, כדי צו ממתיק זיין און מבטל זיין די גזירות פונעם קעניגרייך. מיט זיין קלוגשאפט און זיסע רייד האט ער מצליח געווען אין זיינע מעשים{{הערה|זעט {{בבלי|שבת|קכז|ב}}}}.
אלס איינער פון די פירער פונעם דור, איז רבי יהושע געפארן עטליכע מאל קיין רוים צו שתדל'ען פאר כלל ישראל{{הערה|זעט למשל {{משנה|מעשר שני|ה|ט}}; {{ספרי|1=עקב|4=מג}}; {{ירושלמי|סנהדרין|ז|יג}}; {{מדרש רבה|דברים|ב|כד}}.}}.


זייענדיג אין רוים האט רבי יהושע געהערט אויף א אידישער יונג, פון די געפאנגענע פון ירושלים, וואס געפינט זיך אין טורמע. רבי יהושע האט אים אויסגעלייזט מיט אסאך געלט און אים געשיקט קיין ארץ ישראל. "ולא עברו ימים מועטים עד שהורה הוראה בישראל", און דאס איז דער גרויסער תנא [[רבי ישמעאל]]{{הערה|{{בבלי|גיטין|נח|א}}; {{ירושלמי|הוריות|ג|ד}}{{ש}}
לויט [[רבי יצחק אייזיק הלוי]] זענען די חכמים געפארן קיין רוים אין צוויי באזונדערע געלעגנהייטן. דער ערשטער איז געווען ארום צען יארן נאכ'ן חורבן, דאן זענען געפארן דער נשיא רבן גמליאל, רבי יהושע, און רבי אליעזר, און די ציל פונעם רייזע איז געווען אויסצוניצן די גוטהארציגקייט פונעם דעמאלטדיגן קייזער [[טיטוס]]; דער פלאן איז אבער דורכגעפאלן ווייל טיטוס איז גע'הרג'עט געווארן ווען די חכמים האבן געוויילט אין רוים. דער צווייטער מאל איז געווען 25 יאר נאכ'ן חורבן, אין די צייטן פונעם קייזער [[נערווא]], ווען רבי רבן גמליאל, רבי יהושע, אלעזר בן עזריה, און רבי עקיבא זענען געפארן אויפטון פאר כלל ישראל, דאסמאל מיט ערפאלג{{הערה|{{דורות הראשונים|ג|280}} און 349}}.
זעט אויך [[רבי יהודה בן בתירא השני]], אז ער איז געבוירן געווארן בזכות די ברכה פון רבי אליעזר און רבי יהושע צו זיין טאטן, בשעת זיי זענען געווען אויפ'ן וועג קיין רוים.}}. רבי ישמעאל האט שפעטער געלערנט פארשידענע זאכן פון רבי יהושע{{הערה|זעט: {{משנה|כלאים|ו|ד}}; {{משנה|עבודה זרה|ב|ה}}; {{תוספתא|פרה|י|ג}}.}}.


רבי יהושע האט זיך אפט גע'טענה'ט מיט די מינים אין ויכוחים וואס זיי האבן באצווינגען די אידן{{הערה|זעט {{בבלי|שבת|קנא|א}}}}, און מיט זיין חכמה האט ער זיי שטענדיג באזיגט, ביז פאר [[#פטירה|זיין פטירה]] ווען די חכמים האבן זיך געזארגט ווער עס גייט שיצן אויף זיי פון די מינים פון יעצט. די גמרא זאגט אז פון ווען רבי יהושע איז געשטארבן איז בטל געווארן עצה און מחשבה, צו וויסן וואס צו ענטפערן פאר מינים און פארשטיין זייערע וואונקן{{הערה|{{בבלי|סוטה|מט|ב}} און רש"י דארט}}.
רבי יהושע האט זיך אפט גע'טענה'ט מיט די מינים אין ויכוחים וואס זיי האבן באצווינגען די אידן{{הערה|זעט {{בבלי|שבת|קנא|א}}}}, און מיט זיין חכמה האט ער זיי שטענדיג באזיגט. די גמרא זאגט אז פון ווען רבי יהושע איז געשטארבן איז בטל געווארן עצה און מחשבה, צו וויסן וואס צו ענטפערן פאר מינים און פארשטיין זייערע וואונקן{{הערה|{{בבלי|סוטה|מט|ב}} און רש"י דארט}}.


רבי יהושע איז אויך געפארן קיין אנטוכיא, צוזאמען מיט רבי אליעזר און רבי עקיבא, צו זאמלען צדקה צו שטיצן די חכמים{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|ה}}}}.
רבי יהושע איז אויך געפארן קיין אנטוכיא, צוזאמען מיט רבי אליעזר און רבי עקיבא, צו זאמלען צדקה צו שטיצן די חכמים{{הערה|{{מדרש רבה|ויקרא|ה}}}}.
זייענדיג אין רוים{{הבהרה|די מעשה האט לכאורה פאסירט איידערן חורבן}} האט רבי יהושע געהערט איבער א אידישער יונג, פון די געפאנגענע פון ירושלים, וואס געפינט זיך אין טורמע. רבי יהושע האט אים אויסגעלייזט מיט אסאך געלט און אים געשיקט קיין ארץ ישראל. "ולא עברו ימים מועטים עד שהורה הוראה בישראל", און דאס איז געווען דער תנא [[רבי ישמעאל]]{{הערה|{{בבלי|גיטין|נח|א}}; {{ירושלמי|הוריות|ג|ד}}{{ש}}
זעט אויך [[רבי יהודה בן בתירא השני]]{{הבהרה|וואו}}, אז ער איז געבוירן געווארן בזכות די ברכה פון רבי אליעזר און רבי יהושע צו זיין טאטן, בשעת זיי זענען געווען אויפ'ן וועג קיין רוים.}}. רבי ישמעאל האט שפעטער געלערנט פארשידענע זאכן פון רבי יהושע{{הערה|זעט: {{משנה|כלאים|ו|ד}}; {{משנה|עבודה זרה|ב|ה}}; {{תוספתא|פרה|י|ג}}.}}.


== מיט רבי אליעזר ==
== מיט רבי אליעזר ==
ווען רבן יוחנן בן זכאי האט געזאגט פאר זיינע תלמידים: "צאו וראו איזוהי דרך ישרה שיבור לו האדם", האט רבי יהושע געזאגט: "חבר טוב"{{הערה|{{משנה|אבות|ב|ט}}}}. רבי יהושע האט טאקע זוכה געווען צו א גוטער פריינט – זיין גרויסער ידיד רבי אליעזר. פון זייער יוגנט זענען זיי צוזאמען אויפגעוואקסן אינעם ישיבה פון רבן יוחנן בן זכאי, און צוזאמען האבן זיי געפירט א גרויסע ישיבה (וואו רבי עקיבא האט געלערנט), און צוזאמען זענען זיי געקומען קיין יבנה.
רבי יהושע איז פון זיין יוגנט אויפגעוואקסן אינעם ישיבה פון רבן יוחנן בן זכאי צוזאמען מיט רבי אליעזר, און צוזאמען האבן זיי געפירט א גרויסע ישיבה, וואו רבי עקיבא האט געלערנט, און צוזאמען זענען זיי געקומען קיין יבנה.
 
נאך צענדליגער יארן האט אויסגעבראכן א גרויסער מחלוקת לגבי די טומאה פון א "[[תנור של עכנאי]]"{{הערה|זעט {{משנה|עדיות|ז|ז}}; {{משנה|כלים|ה|י}}}}; רבי אליעזר האט מטהר געווען, און די איבריגע חכמים האבן מטמא געווען. די חכמים האבן מכריע געווען ווי דער רוב, אבער רבי אליעזר האט זיך נאך אלס געהאלטן ביי זיינס און האט נישט אנגענומען די הכרעה. די חכמים האבן זיך צוזאמגעציילט און אים מנדה געווען{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|נט|ב}}}}, און רבי אליעזר האט דאן פארלאזט יבנה און איז זיך געגאנגען קיין לוד, און זיך אפגעטיילט פון רבי יהושע ביז זיין פטירה.


די פריינטשאפט האט זיך געצויגן צענדליגער יארן, ביז דער גרויסער מחלוקת וואס האט אויסגעבראכן אין יבנה צווישן רבי אליעזר און די אנדערע חכמים לגבי די דין טומאה אין א "[[תנור של עכנאי]]"{{הערה|זעט {{משנה|עדיות|ז|ז}}; {{משנה|כלים|ה|י}}}}, ווען רבי יהושע האט זיך שארף קעגנגעשטעלט רבי אליעזר'ס שיטה. ווען רבי אליעזר האט געזאגט: "אויב איז די הלכה ווי מיר זאלן די ווענט פון בית המדרש אויפווייזן" און די ווענט האבן אנגעהויבן אראפפאלן, האט זיי רבי יהושע אנגעשריגן: "אויב תלמידי חכמים זענען מנצחים זה את זה בהלכה, אתם מה טיבכם?" צוליב דעם כבוד פון רבי יהושע זענען די ווענט נישט ווייטער אראפגעפאלן, אבער האבן זיך אויך נישט אויפגעשטעלט, צוליב דעם כבוד פון רבי אליעזר, נאר זענען געבליבן שטיין געבויגן. ווען רבי אליעזר האט ביים ענדע געזאגט: "אויב איז דער הלכה ווי מיר, זאל מען אויפווייזן פון הימל", און ס'איז ארויס א [[בת קול]] "מה לכם אצל רבי אליעזר שהלכה כמותו בכל מקום", איז רבי יהושע אויפגעשטאנען אויף די פיס און געזאגט: "[[לא בשמים היא|לֹא בַשָּׁמַיִם הִיא]]"{{הערה|{{תנ"ך|דברים|ל|יב}}}}, ווייל דער תורה איז שוין געגעבן געווארן אין סיני און עס שטייט דערין{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כג|ב}}}}: "אַחֲרֵי רַבִּים לְהַטֹּת", דעריבער קוקן מיר נישט אויף א בת קול{{ביאור|דהיינו, הקב"ה האט איבערגעגעבן די תורה צו מענטשן אז די הלכה זאל אנטשידן ווערן דורך זיי, לויט די כללים וואס זענען איבערגעגעבן געווארן אין סיני.{{ש}}
בשעת'ן ויכוח האט רבי אליעזר באוויזן איבערנאטירליכע זאכן אויפצואווייזן זיין שיטה, אבער רבי יהושע האט אלעס אפגעשלאגן. רבי אליעזר האט ביים ענדע געזאגט: "אויב איז דער הלכה ווי מיר, זאל מען אויפווייזן פון הימל", און א [[בת קול]] איז ארויס, "מה לכם אצל רבי אליעזר שהלכה כמותו בכל מקום". אבער רבי יהושע איז אויפגעשטאנען אויף די פיס און געזאגט: "[[לא בשמים היא|לֹא בַשָּׁמַיִם הִיא]]"{{הערה|{{תנ"ך|דברים|ל|יב}}}}, און וויבאלד עס שטייט{{הערה|{{תנ"ך|שמות|כג|ב}}}}: "אַחֲרֵי רַבִּים לְהַטֹּת", קוקט מען זיך נישט אום אויף א בת קול. [[רבינו נסים]] זאגט אז רבי יהושע האט אפגעלערנט דעם בת קול ווי א נסיון פון הימל צו פרואוון די חכמים אויב זיי וועלן ענדערן פון וואס זיי האבן מקובל{{הערה|רבינו ניסים, געברענגט אין [[שיטה מקובצת]]}}.
רבי יהושע האט אפגעלערנט דעם בת קול ווי א נסיון פון הימל, צו פרואוון די חכמים אויב וועלן זיי צוליב דעם ענדערן פון וואס זיי האבן מקובל. דעריבער האט רבי יהושע געזאגט "ס'איז נישט אין הימל", דהיינו, די תורה איז געגעבן געווארן צו אונז אין סיני גאנצערהייט, און עס וועט זיך גארנישט ענדערן פון איר לויט א מופת פון הימל{{הערה|רבינו ניסים, געברענגט אין [[שיטה מקובצת]]}}. די גמרא פארציילט טאקע ווייטער אז [[רבי נתן]] האט אנגעטראפן אליהו הנביא און אים געפרעגט: "וואס האט הקב"ה געטון יענע צייט [ווען רבי יהושע האט אפגעווארפן דעם בת קול]?" האט אליהו געענטפערט: ער האט געשמייכלט און געזאגט: נצחוני בני, מיין זון האט מיר באזיגט" (פאר ערקלערונג אויף די ווערטער זעט {{ספר החינוך|תצו}}).}}. ווען רבי אליעזר האט זיך נאך אלס געהאלטן ביי דאס זייניגע און האט נישט אנגענומען דעם דעת פונעם רוב, האבן די חכמים זיך צוזאמגעציילט און אים מנדה געווען{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|נט|ב}}}}, א נידוי וואס האט אנגעהאלטן ביז זיין פטירה.


רבי אליעזר האט דאן פארלאזט יבנה און איז זיך געגאנגען צו לוד, און מיט דעם האבן זיך די צוויי באליבטע פריינט אפגעטיילט פאר די רעשט פון זייער לעבן, ביז רבי אליעזר'ס פטירה. נאך זיין פטירה האט זיך רבי יהושע געשטעלט אויף די פיס און געזאגט: "הותר הנדר, הותר הנדר" [ד.ה. דער נידוי וואס מ'האט אים מנדה געווען]{{הערה|שם=סנהדריןסח}}{{ביאור|רבי יהושע האט געדארפט מבטל זיין דעם נידוי כדי מ'זאל נישט דארפן פירן מיט רבי אליעזר דין מנודה שמת, וואס מ'איז אים נישט מספיד און מ'רייסט נישט אויף אים קריעה און מ'לייגט א שטיין אויף זיין ארון{{הערה|תורת האדם לרמב"ן, שער האבל, נ; זעט {{שולחן ערוך|יורה דעה|שלד|ג}}}}.}}, און האט אים ארום געארעמט און אים געקושט און געוויינט, און געזאגט: "רבי, רֶכֶב יִשׂרָאֵל וּפָרָשָׁיו"{{הערה|{{תנ"ך|מלכים ב|יג|יד}}}}{{הערה|{{ירושלמי|שבת|ב|ז}}}}.
נאך רבי אליעזר'ס פטירה האט זיך רבי יהושע געשטעלט אויף די פיס און געזאגט: "הותר הנדר, הותר הנדר", דאס הייסט אז דער נידוי איז אויס{{הערה|שם=סנהדריןסח}}, און האט אים ארום געארעמט און אים געקושט און געוויינט, און געזאגט: "רבי, רֶכֶב יִשׂרָאֵל וּפָרָשָׁיו"{{הערה|{{תנ"ך|מלכים ב|יג|יד}}}}{{הערה|{{ירושלמי|שבת|ב|ז}}}}.


איינמאל איז רבי יהושע אריין אינעם בית המדרש פון רבי אליעזר, און האט אנגעהויבן קושן דעם שטיין אויף וואס רבי אליעזר פלעגט זיצן, און געזאגט: "דער שטיין איז גלייך צום [[בארג סיני]], און דער וואס איז געזעסן דערויף איז גלייך צום [[ארון הברית]]"{{הערה|{{מדרש רבה|שיר השירים|א|ג}}}}. ווען די חכמים האבן זיך אמאל געזעצט אפפרעגן די רייד פון רבי אליעזר נאך זיין פטירה, האט זיך רבי יהושע קעגנגעשטעלט, זאגנדיג: "מען ווענדט נישט אפ דעם לייב נאך זיין טויט"{{הערה|שם=גיטיןפגא|{{בבלי|גיטין|פג|א}}}}.
רבי יהושע איז אמאל אריין אינעם בית המדרש פון רבי אליעזר און האט געקושט דעם שטיין אויף וואס רבי אליעזר פלעגט זיצן, זאגנדיג, "דער שטיין איז גלייך צום [[בארג סיני]], און דער וואס איז דערויף געזעסן צום [[ארון הברית]]"{{הערה|{{מדרש רבה|שיר השירים|א|ג}}}}. ווען די חכמים האבן אמאל געוואלט אפפרעגן א שיטה פון רבי אליעזר נאך זיין פטירה, האט זיך רבי יהושע קעגנגעשטעלט, זאגנדיג: "מען ווענדט נישט אפ דעם לייב נאך זיין טויט"{{הערה|שם=גיטיןפגא|{{בבלי|גיטין|פג|א}}}}.


==מחלוקת מיט רבן גמליאל ==
==מחלוקת מיט רבן גמליאל ==
שורה 97: שורה 96:


==מאמרים==
==מאמרים==
רבי יהושע ווערט דערמאנט אין די משנה נאנט צו צוויי הונדערט מאל{{הערה|שם=לשון-המשנה}}. זיין בר פלוגתא איז געווענליך זיין חבר רבי אליעזר. דער כלל איז, אז אין יעדע מחלוקת צווישן רבי יהושע און רבי אליעזר איז די הלכה ווי רבי יהושע{{הערה|סדר תנאים ואמוראים, סימן ט"ז; {{בבלי|זבחים|סו|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=מציעתא}}.}}. לויט איין גירסא, איז די הלכה ווי רבי יהושע אויף יעדן ארט וואו ער ווערט דערמאנט אין די משנה{{הערה|{{היברובוקס|2=סדר תנאים ואמוראים|3=39077|page=12|מהדורה=הוצאת מארקס}}. די אנגענומענע גירסא איז אבער אז דאס גייט אויף [[רבי יהושע בן לוי]].}}.
רבי יהושע בן חנניה איז רבי יהושע סתם וואס ווערט דערמאנט אין די משנה{{הערה|[[סדר תנאים ואמוראים]] [https://www.sefaria.org/Shem_HaGedolim%2C_Maarekhet_Sefarim%2C_Letter_Samekh%2C_Seder_Tanaim_VeAmoraim.7?lang=he אות ז]; {{בבלי|נזיר|נו|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=ור' אלעזר}}}}, פאר א סך הכל פון 178 מאל{{הערה|שם=לשון-המשנה|אויסגערעכנט אין {{אוצר החכמה|2=אוצר לשון המשנה|3=157615|page=848|באנד=א|לינק טעקסט=ערך ר' יהושע}} }}. זיין בר פלוגתא איז געווענליך זיין חבר רבי אליעזר, און דער כלל איז אז צווישן רבי יהושע און רבי אליעזר איז די הלכה ווי רבי יהושע{{הערה|סדר תנאים ואמוראים, סימן ט"ז; {{בבלי|זבחים|סו|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=מציעתא}}.}}. לויט איין גירסא איז די הלכה ווי רבי יהושע אויף יעדן ארט וואו ער ווערט דערמאנט אין די משנה{{הערה|{{היברובוקס|2=סדר תנאים ואמוראים|3=39077|page=12|מהדורה=הוצאת מארקס}}; די אנגענומענע גירסא איז אבער אז דאס גייט אויף [[רבי יהושע בן לוי]].}}.


צווישן זיינע מערקווירדיגע מאמרים אין [[אגדה]] זענען:
צווישן זיינע מערקווירדיגע מאמרים אין [[אגדה]] זענען:
שורה 106: שורה 105:


צו די מענטשן פון אלכסנדריה וואס האבן אים געפרעגט: "וואס זאל א מענטש טון ער זאל קלוג ווערן?" האט ער געענטפערט, אז מ'דארף זיך משתדל זיין אויף צוויי אופנים: "ירבה בישיבה (מיט לימוד התורה) וימעט בסחורה", און אויך "יבקש רחמים ממי שהחכמה שלו", און איינס אן די אנדערע איז נישט גענוג. אויך אויף זייער שאלה: "וואס זאל א מענטש טון ער זאל רייך ווערן?" האט ער אזוי געענטפערט: "ירבה בסחורה וישא ויתן באמונה", און אויך "יבקש רחמים ממי שהעושר שלו", און איינס אן די אנדערע איז נישט גענוג{{הערה|{{בבלי|נדה|ע|ב}}}}{{ביאור|רבי יהושע האט זיי געלערנט אז אלע זאכן דארפן קודם אן התעוררות פון אונטן, און נאכדעם זאל מען בעטן רחמים פון דער וואס האט די מעגליכקייט{{הערה|חתם סופר אויף מסכת נדה, דארט}}.}}.
צו די מענטשן פון אלכסנדריה וואס האבן אים געפרעגט: "וואס זאל א מענטש טון ער זאל קלוג ווערן?" האט ער געענטפערט, אז מ'דארף זיך משתדל זיין אויף צוויי אופנים: "ירבה בישיבה (מיט לימוד התורה) וימעט בסחורה", און אויך "יבקש רחמים ממי שהחכמה שלו", און איינס אן די אנדערע איז נישט גענוג. אויך אויף זייער שאלה: "וואס זאל א מענטש טון ער זאל רייך ווערן?" האט ער אזוי געענטפערט: "ירבה בסחורה וישא ויתן באמונה", און אויך "יבקש רחמים ממי שהעושר שלו", און איינס אן די אנדערע איז נישט גענוג{{הערה|{{בבלי|נדה|ע|ב}}}}{{ביאור|רבי יהושע האט זיי געלערנט אז אלע זאכן דארפן קודם אן התעוררות פון אונטן, און נאכדעם זאל מען בעטן רחמים פון דער וואס האט די מעגליכקייט{{הערה|חתם סופר אויף מסכת נדה, דארט}}.}}.
נאך דעם חורבן זענען געווען פילע אידן וואס האבן זיך אפגעשיידט פון עסן פלייש און טרינקען וויין צוליב אבילות, און רבי יהושע האט זיי אויפגעוויזן אז אזא גזירה איז נישט שכל'דיג און איז צו עקסטרעם, און האט זיי אנגעוויזן דער ריכטיגער באלאנסירטער צוגאנג צו טרויערן אויפ'ן חורבן הבית{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|ס|ב}}}}.


==קלוגשאפט==
==קלוגשאפט==
שורה 121: שורה 122:
<blockquote>איין פילאזאף האט אוועקגעגעבן מערערע יארן כדי צו אנטפלעקן ווי לאנג ציט זיך דאס שוואנגערשאפט פון א שלאנג. ווען די חכמים זענען אמאל אנגעקומען קיין רוים, האט דער פילאזאף געפרעגט רבן גמליאל: "נאך וויפיל צייט געבוירט דאס שלאנג"? האט ער אים נישט געוואוסט צו ענטפערן, און זיין געזיכט איז פארכמארעט געווארן. האט רבי יהושע זיך אנגעשטויסן אין אים און אים געפרעגט: "פארוואס איז דיין פנים קרענקליך?" האט אים רבן גמליאל געזאגט: "איין שאלה בין איך געפרעגט געווארן און איך האב נישט געוואוסט צו ענטפערן: נאך ווי לאנג געבוירט דאס שלאנג?". האט אים רבי יהושע געזאגט: "צו זיבן יאר", און אים געברענגט א ראיה פון די תורה. איז רבן גמליאל צוריק און געזאגט פאר'ן פילאזאף דעם ענטפער. האט ער אנגעהויבן רייבן זיין קאפ אין וואנט און געזאגט: "אלעס וואס איך האב מיך געפלאגט זיבן יאר איז דער געקומען און עס מיר אויסגעשטרעקט מיט איין שטעקל"{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כ|ד}}; זעט אויך {{בבלי|בכורות|ח|ב}}.}}.</blockquote>
<blockquote>איין פילאזאף האט אוועקגעגעבן מערערע יארן כדי צו אנטפלעקן ווי לאנג ציט זיך דאס שוואנגערשאפט פון א שלאנג. ווען די חכמים זענען אמאל אנגעקומען קיין רוים, האט דער פילאזאף געפרעגט רבן גמליאל: "נאך וויפיל צייט געבוירט דאס שלאנג"? האט ער אים נישט געוואוסט צו ענטפערן, און זיין געזיכט איז פארכמארעט געווארן. האט רבי יהושע זיך אנגעשטויסן אין אים און אים געפרעגט: "פארוואס איז דיין פנים קרענקליך?" האט אים רבן גמליאל געזאגט: "איין שאלה בין איך געפרעגט געווארן און איך האב נישט געוואוסט צו ענטפערן: נאך ווי לאנג געבוירט דאס שלאנג?". האט אים רבי יהושע געזאגט: "צו זיבן יאר", און אים געברענגט א ראיה פון די תורה. איז רבן גמליאל צוריק און געזאגט פאר'ן פילאזאף דעם ענטפער. האט ער אנגעהויבן רייבן זיין קאפ אין וואנט און געזאגט: "אלעס וואס איך האב מיך געפלאגט זיבן יאר איז דער געקומען און עס מיר אויסגעשטרעקט מיט איין שטעקל"{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|כ|ד}}; זעט אויך {{בבלי|בכורות|ח|ב}}.}}.</blockquote>


דאס גרויסקייט און קלוגשאפט פון רבי יהושע האט אים נישט געהאלפן רייך ווערן. ס'איז ביי אים מקוים געווארן דער פסוק: "{{מנוקד|וְגַם לֹא לַחֲכָמִים לֶחֶם וְגַם לֹא לַנְּבֹנִים עֹשֶׁר}}"{{הערה|{{תנ"ך|קהלת|ט|יא}}}} און ער האט זיך מפרנס געווען בדוחק{{הערה|זעט [[#מחלוקת מיט רבן גמליאל|אויבן]] און אין הערה}}.
דאס גרויסקייט און קלוגשאפט פון רבי יהושע האט אים נישט געהאלפן רייך ווערן. ס'איז ביי אים מקוים געווארן דער פסוק: "{{מנוקד|וְגַם לֹא לַחֲכָמִים לֶחֶם וְגַם לֹא לַנְּבֹנִים עֹשֶׁר}}"{{הערה|{{תנ"ך|קהלת|ט|יא}}}} און ער האט זיך מפרנס געווען בדוחק{{הערה|שם=ברכות}}.


רבי יהושע האט זיך באניצט מיט זיין גרויס חכמה צו מבטל זיין כשפים{{הערה|{{ירושלמי|סנהדרין|ז|יג}}}}, און צו אנטדעקן א מקום טומאה אויף אן ארט וואס די חכמים האבן נישט געקענט בודק זיין{{הערה|{{בבלי|נדה|סא|א}}}}.
רבי יהושע האט זיך באניצט מיט זיין גרויס חכמה צו מבטל זיין כשפים{{הערה|{{ירושלמי|סנהדרין|ז|יג}}}}, און צו אנטדעקן א מקום טומאה אויף אן ארט וואס די חכמים האבן נישט געקענט בודק זיין{{הערה|{{בבלי|נדה|סא|א}}}}.
שורה 137: שורה 138:


==פטירה==
==פטירה==
רבי יהושע האט מאריך ימים געווען נאך רבן גמליאל און רבי אליעזר{{ביאור|רבן גמליאל איז אוועק פאר רבי אליעזר{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|נט|ב}}; {{ירושלמי|ברכות|ג|א}}}}, און רבי אליעזר איז נפטר געווארן פאר רבי יהושע{{הערה|שם=גיטיןפגא}}}}, און איז געווען בערך ניינציג ביי זיין פטירה{{הערה|שם=היימאן624|[[#היימאן|היימאן: עמ' 624]]}}. ווען דער קייזער האט אים געפרעגט אויף זיין עלטער פארוואס ער קומט מער נישט זיך באטייליגן ביי די וויכוחים איבער רעליגיע, האט ער געענטפערט: "דער בארג איז געווארן שניי, ארום דעם בארג איז פיל געווארן מיט אייז, די הינט בילן נישט, און די וואס מאלן מאלן נישט"{{הערה|שם=שבתקנב|{{בבלי|שבת|קנב|א}}}}. ד.ה. מיין קאפ איז ווייס געווארן, מיין בארד און וואנצעס זענען ווייס געווארן, מיין שטימע ווערט שוין נישט געהערט, און די ציין קייען שוין נישט{{הערה|דארט=שבתקנב|רש"י, דארט}}. ער איז ווארשיינליך אוועק אין שטאט טבריה, ווי געברענגט אין [[ילקוט שמעוני]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|חוקת|תשסג}}}} אז ווען רבי יהושע איז נפטר געווארן איז אראפגעפאלן אן איסטווא (א באלקאן פון זוילן) פון טבריה{{הערה|זעט סוף קונטרס בית צדיק פונעם רד"ל, אנהייב פרקי רבי אליעזר}}.
רבי יהושע האט מאריך ימים געווען נאך רבן גמליאל און רבי אליעזר{{ביאור|רבן גמליאל איז אוועק פאר רבי אליעזר{{הערה|{{בבלי|בבא מציעא|נט|ב}}; {{ירושלמי|ברכות|ג|א}}}}, און רבי אליעזר איז נפטר געווארן פאר רבי יהושע{{הערה|שם=גיטיןפגא}}}}, און איז געווען בערך ניינציג ביי זיין פטירה{{הערה|שם=היימאן624|[[#היימאן|היימאן: עמ' 624]]}}. ווען דער קייזער האט אים געפרעגט אויף זיין עלטער פארוואס ער קומט מער נישט זיך באטייליגן ביי די וויכוחים איבער רעליגיע, האט ער געענטפערט: "דער בארג איז געווארן שניי, ארום דעם בארג איז פיל געווארן מיט אייז, די הינט בילן נישט, און די וואס מאלן מאלן נישט"{{הערה|שם=שבתקנב|{{בבלי|שבת|קנב|א}}}}. ד.ה. מיין קאפ איז ווייס געווארן, מיין בארד און וואנצעס זענען ווייס געווארן, מיין שטימע ווערט שוין נישט געהערט, און די ציין קייען שוין נישט{{הערה|רש"י, דארט}}. ער איז ווארשיינליך אוועק אין שטאט טבריה, ווי געברענגט אין [[ילקוט שמעוני]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|חוקת|תשסג}}}} אז ווען רבי יהושע איז נפטר געווארן איז אראפגעפאלן אן איסטווא (א באלקאן פון זוילן) פון טבריה{{הערה|זעט סוף קונטרס בית צדיק פונעם רד"ל, אנהייב פרקי רבי אליעזר}}.


ביי זיין פטירה האבן די חכמים אים געזאגט: "וואס וועט זיין אויף אונז פון די מינים פון יעצט, און ווער וועט זיי קענען באזיגן אין זייערע ויכוחים ווי דיר?" האט רבי יהושע געענטפערט: שטייט אין פסוק "{{מנוקד|אָבְדָה עֵצָה מִבָּנִים נִסְרְחָה חָכְמָתָם}}"{{הערה|{{תנ"ך|ירמיה|מט|ז}}}} – ווען די עצה ווערט פארלוירן פון אידן, דאן ווערט די חכמה פון די גוים אויך בטל (דהיינו, אז ווען ס'איז מער נישטא פאר אידן איינער וואס זאל באשיצן פון די טענות פון די מינים, וועלן זיי אויפהערן זייערע ויכוחים){{הערה|{{בבלי|חגיגה|ה|ב}}}}.
ביי זיין פטירה האבן די חכמים אים געזאגט: "וואס וועט זיין אויף אונז פון די מינים פון יעצט, און ווער וועט זיי קענען באזיגן אין זייערע ויכוחים ווי דיר?" האט רבי יהושע געענטפערט: שטייט אין פסוק "{{מנוקד|אָבְדָה עֵצָה מִבָּנִים נִסְרְחָה חָכְמָתָם}}"{{הערה|{{תנ"ך|ירמיה|מט|ז}}}} – ווען די עצה ווערט פארלוירן פון אידן, דאן ווערט די חכמה פון די גוים אויך בטל (דהיינו, אז ווען ס'איז מער נישטא פאר אידן איינער וואס זאל באשיצן פון די טענות פון די מינים, וועלן זיי אויפהערן זייערע ויכוחים){{הערה|{{בבלי|חגיגה|ה|ב}}}}.