מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
ק
←ביאגראפיע: הגהה
(←ביבליאגראפיע: ס'איז דא א וועג וויאזוי מ'טוט עס ביי אונז...) |
ק (←ביאגראפיע: הגהה) |
||
| שורה 24: | שורה 24: | ||
רבי ישראל נאג'ארה איז געבוירן געווארן און אויפגעוואקסן אין צפת, וואס איז דעמאלט געווען א טייל פון דער אָטאָמאַנישער אימפעריע{{הערה|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. דער משפחה-נאמען צייגט אז זיי האבן געשטאמט פון נאכערא (Nájera), א שטאט אין צפון שפאניע אויפ'ן נאכערילא טייך. עס איז אנגענומען אז רבי ישראל'ס זיידע, [[נאג'ארה|רבי לוי נאג'ארה]], איז געבוירן געווארן אין שפאניע און איז געווען פון די [[גירוש שפאניע|פארטריבענע פון שפאניע]] אין ה'רנ"ב, און ער איז אנטלאפן קיין דמשק. רבי ישראל'ס פאטער, [[נאג'ארה|רבי משה בן לוי]], איז געבוירן געווארן אין [[סאלאניקי|סאַלאָניקי]], גריכנלאנד, און אין זיינע שפעטערע יארן האט ער זיך אריבערגעצויגן מיט זיין משפחה קיין צפת און איז געווען פון די נאנטע תלמידים פונעם [[אר"י הקדוש]]{{הערה|{{שם הגדולים|סופרים|מ|קסא|מהר"ר משה נאג'ארה}}.}}. זיין זיידע פון זיין מוטערס זייט, [[רבי ישראל די קוריאל]], איז געווען פון די גרויסע רבנים אין צפת, און איינער פון די פיר חכמים וואס האבן באקומען [[סמיכה]] פון [[מהר"י בירב]]. | רבי ישראל נאג'ארה איז געבוירן געווארן און אויפגעוואקסן אין צפת, וואס איז דעמאלט געווען א טייל פון דער אָטאָמאַנישער אימפעריע{{הערה|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. דער משפחה-נאמען צייגט אז זיי האבן געשטאמט פון נאכערא (Nájera), א שטאט אין צפון שפאניע אויפ'ן נאכערילא טייך. עס איז אנגענומען אז רבי ישראל'ס זיידע, [[נאג'ארה|רבי לוי נאג'ארה]], איז געבוירן געווארן אין שפאניע און איז געווען פון די [[גירוש שפאניע|פארטריבענע פון שפאניע]] אין ה'רנ"ב, און ער איז אנטלאפן קיין דמשק. רבי ישראל'ס פאטער, [[נאג'ארה|רבי משה בן לוי]], איז געבוירן געווארן אין [[סאלאניקי|סאַלאָניקי]], גריכנלאנד, און אין זיינע שפעטערע יארן האט ער זיך אריבערגעצויגן מיט זיין משפחה קיין צפת און איז געווען פון די נאנטע תלמידים פונעם [[אר"י הקדוש]]{{הערה|{{שם הגדולים|סופרים|מ|קסא|מהר"ר משה נאג'ארה}}.}}. זיין זיידע פון זיין מוטערס זייט, [[רבי ישראל די קוריאל]], איז געווען פון די גרויסע רבנים אין צפת, און איינער פון די פיר חכמים וואס האבן באקומען [[סמיכה]] פון [[מהר"י בירב]]. | ||
ר' ישראל נאג'ארה האט געלערנט ביי זיין פאטער און ביי זיין זיידן אין צפת. אין קעגנזאץ צו זיין פאטער, האט ער נישט ארויסגעוויזן קיין אינטערעס צו חקירה{{הערה|מלאכי, מקובלים, 108.}}. אלס יונגערמאן האט ער זיך אויך באקענט מיט אראבישער דיכטונג און פאעזיע. אין יאר של"א-של"ה איז ר' ישראל מיטגעפארן מיט זיין פאטער קיין קושטא צו דרוקן זיין פאטער'ס ספר "לקח טוב", און דארט האט ער צוגעגעבן א הקדמה-ליד צום ספר, וואס איז ווארשיינליך זיין ערשטער באקאנטער ליד{{הערה|מבוא, שארית ישראל, תשפ"ד, עמ' 22, הערה 2.}}. | ר' ישראל נאג'ארה האט געלערנט ביי זיין פאטער און ביי זיין זיידן אין צפת. אין קעגנזאץ צו זיין פאטער, האט ער נישט ארויסגעוויזן קיין אינטערעס צו חקירה{{הערה|[[#מלכא|מלאכי, מקובלים]], 108.}}. אלס יונגערמאן האט ער זיך אויך באקענט מיט אראבישער דיכטונג און פאעזיע. אין יאר של"א-של"ה איז ר' ישראל מיטגעפארן מיט זיין פאטער קיין קושטא צו דרוקן זיין פאטער'ס ספר "לקח טוב", און דארט האט ער צוגעגעבן א הקדמה-ליד צום ספר, וואס איז ווארשיינליך זיין ערשטער באקאנטער ליד{{הערה|מבוא, שארית ישראל, תשפ"ד, עמ' 22, הערה 2.}}. | ||
אין זיינע יונגע יארן איז ער אריבער קיין דמשק מיט זיין פאטער רבי משה, וועלכער איז געווארן רב דארט, און ר' ישראל איז געווארן דער שליח ציבור אין דער שפאנישער קהילה דארטן. פאר א שטיק צייט האט ער ארומגעוואנדערט ביי קהילות אין דער אטאמאנישער אימפעריע: ער האט באזוכט אין סאַלאָניקי, [[אלעפא|חלב]], בורסא, [[איסטאנבול|קושטא]], און אין [[עגיפטן|מצרים]]. אין בורסא האט ער געטראפן און ווארשיינליך געלערנט מיט דעם יונגן פייטן [[רבי יוסף גאנסו]]. דערנאך איז ער צוריקגעקומען קיין דמשק פאר א קורצער צייט, און שפעטער איז ער צוריק קיין צפת, וואו ער האט חתונה געהאט און עס איז אים געבוירן געווארן א טאכטער{{הערה|זעט בניהו, תש"נ, רה–רז.}}. ער האט געלעבט אין דער צייט פונעם אר"י הקדוש און [[רבי יוסף קארו]]. | אין זיינע יונגע יארן איז ער אריבער קיין דמשק מיט זיין פאטער רבי משה, וועלכער איז געווארן רב דארט, און ר' ישראל איז געווארן דער שליח ציבור אין דער שפאנישער קהילה דארטן. פאר א שטיק צייט האט ער ארומגעוואנדערט ביי קהילות אין דער אטאמאנישער אימפעריע: ער האט באזוכט אין סאַלאָניקי, [[אלעפא|חלב]], בורסא, [[איסטאנבול|קושטא]], און אין [[עגיפטן|מצרים]]. אין בורסא האט ער געטראפן און ווארשיינליך געלערנט מיט דעם יונגן פייטן [[רבי יוסף גאנסו]]. דערנאך איז ער צוריקגעקומען קיין דמשק פאר א קורצער צייט, און שפעטער איז ער צוריק קיין צפת, וואו ער האט חתונה געהאט און עס איז אים געבוירן געווארן א טאכטער{{הערה|זעט [[#בניהו|בניהו, תש"נ]], רה–רז.}}. ער האט געלעבט אין דער צייט פונעם אר"י הקדוש און [[רבי יוסף קארו]]. | ||
נאך אן אטאקע אויף די אידן פון צפת דורך אן אראבישן שבט אין של"ט האבן די נאג'ארהס פארלאזט די שטאט. צוליב זיין פאטער'ס פּאזיציע אלס רב אין דמשק האט ר' ישראל זיך באזעצט אין [[זשובאר|דזשאָבאַר]], א פאָרשטאָט פון דמשק, וואו ער האט געדינט אלס חזן, רב, סופר און סעקרעטאר פון דער קהילה, פאראנטווארטליך פאר'ן שרייבן די קהילה בריוו און קאמוניקירן מיט אנדערע קהילות. ער האט אויך געהאלטן פילע דרשות אין וועלכע ער האט געוועבט טיפע תלמודישע אידעען מיט פילאזאפיע און אידישע מיסטיק. זיין פאקוס איז געווען אויף מוסר — די עטישע און מאראלישע לערנונגען פון תלמוד. רבי ישראל האט געצילט צו לערנען און אינספירירן מענטשן צו פארבעסערן זיך און זייער כאראקטער. ער האט אפט באטאנט די וויכטיגקייט פון צדקה, קעגנזייטיגע פינאנציעלע שטיצע, און גמילות חסדים, ווי ביקור חולים, ניחום אבלים, און נאך{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://halakhaoftheday.org/2015/06/14/rabbi-israel-najara-and-the-jobar-synagogue/|שרייבער=Yosef Bitton|קעפל=Rabbi Israel Najara (1555-1625) and the Jobar Synagogue|זייטל=Halakha of the Day|דאטום=June 14, 2015}}|כיוון=שמאל}}. | נאך אן אטאקע אויף די אידן פון צפת דורך אן אראבישן שבט אין של"ט האבן די נאג'ארהס פארלאזט די שטאט. צוליב זיין פאטער'ס פּאזיציע אלס רב אין דמשק האט ר' ישראל זיך באזעצט אין [[זשובאר|דזשאָבאַר]], א פאָרשטאָט פון דמשק, וואו ער האט געדינט אלס חזן, רב, סופר און סעקרעטאר פון דער קהילה, פאראנטווארטליך פאר'ן שרייבן די קהילה בריוו און קאמוניקירן מיט אנדערע קהילות. ער האט אויך געהאלטן פילע דרשות אין וועלכע ער האט געוועבט טיפע תלמודישע אידעען מיט פילאזאפיע און אידישע מיסטיק. זיין פאקוס איז געווען אויף מוסר — די עטישע און מאראלישע לערנונגען פון תלמוד. רבי ישראל האט געצילט צו לערנען און אינספירירן מענטשן צו פארבעסערן זיך און זייער כאראקטער. ער האט אפט באטאנט די וויכטיגקייט פון צדקה, קעגנזייטיגע פינאנציעלע שטיצע, און גמילות חסדים, ווי ביקור חולים, ניחום אבלים, און נאך{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://halakhaoftheday.org/2015/06/14/rabbi-israel-najara-and-the-jobar-synagogue/|שרייבער=Yosef Bitton|קעפל=Rabbi Israel Najara (1555-1625) and the Jobar Synagogue|זייטל=Halakha of the Day|דאטום=June 14, 2015}}|כיוון=שמאל}}. | ||