אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי ישראל נאג'ארה"

1,830 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 5 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 38: שורה 38:


===פּאעטישע זאמלונגען===
===פּאעטישע זאמלונגען===
כאטש ער האט אין זיין יוגנט געשריבן סעקולערע און ליבע לידער, זענען זיינע הויפט חיבורים שירי קודש, וועלכע זענען דורכגעוויקט מיט אמונה, באציאונגען צו אידישע ליידן, און בענקשאפט פאר די גאולה. זיין סטיל איז באאיינפלוסט פון ספרדישער און אראבישער פאעזיע לגבי זייער געבוי און אינהאלט, אבער ער האט אויך גענוצט אריגינעלע פארמען און טעמעס{{הערה|שם=יודאיקע|{{יודאיקה|Abraham David|Najara, Israel ben Moses|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/najara-israel-ben-moses}}}}.
כאטש ער האט אין זיין יוגנט געשריבן סעקולערע און ליבע לידער, זענען זיינע הויפט חיבורים שירי קודש, וועלכע זענען דורכגעוויקט מיט אמונה, באציאונגען צו אידישע ליידן, און בענקשאפט פאר די גאולה. זיין סטיל איז באאיינפלוסט פון ספרדישער און אראבישער פאעזיע לגבי זייער געבוי און אינהאלט, אבער ער האט אויך גענוצט אריגינעלע פארמען און טעמעס{{הערה|שם=יודאיקע|{{יודאיקה|Abraham David|Najara, Israel ben Moses|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/najara-israel-ben-moses}}}}. ער האט איינגעפירט נייע פּאעטישע סטרוקטורן וואס זענען נישט געווען פאָרשטייער אין פריערדיקער העברעישער פּאָעזיע, אַזעלכע ווי קאמפּליצירטע אַסימעטרישע סטראָפישע פאָרמען, און סטאַנזעס מיט פארשידענע שורות-לענג, גראמען און מעטרומ'ס. דער אפטער באנוץ פון רעפריינען און אינטערדזשעקציעס ווי "חנון", "נאדר" און "דוֹד". די נייע סטרוקטורן זענען געשאפן געווארן צו פּאסן צו מוזיקאלישע פאָרמען, הויפּטזעכליך פון דער טערקישער סביבה{{הערה|{{אקדמיה|טובה בארי|בין זמירות ישראל ל-שארית ישראל לר' ישראל נג'ארה|37996242|שירת דבורה: מתנת ידידות והוקרה לפרופסור דבורה ברגמן|רעד. חביבה ישי, הוצאת הספרים של אוניברסיטת בן־גוריון בנגב, תשע"ט}}, עמ' 64.}}.


ער האט גענומען לידער אין שפאניש, לאדינא, טערקיש, און אראביש, טייל פון זיי ליבע-לידער מיט צווייפלהאפטיגן אינהאלט, און ער האט צו די ניגונים צוגעפאסט ווערטער מיט א אידישע תוכן. אין זיינע ספרים האט ער ביי יעדע פיוט געשריבן לויט וועלכן גוי'אישן ליד דער פיוט גייט, אזוי אויך דער מקאם דערפון. ער איז נישט געווען דער איינציגער צו נוצן די מעטאד פון נעמען פאפולערע ניגונים און זיי צוטיילן אנדערע ווערטער, אבער ער האט זיך אויסגעצייכנט מיט דעם כמות און קוואליטעט. ווי ער זאגט אין דער הקדמה צו "זמירות ישראל", האט ער דאס געטון מיט דער כוונה אפצוקערן די אידישע יוגנט פון סעקולערע לידער, דורך פארפאסן שירי קודש צו די מעלאדיעס וואס זיי זענען געוואוינט צו הערן{{הערה|שם=גלגוליו|{{אקדמיה|טובה בארי|גלגוליו של הקובץ שארית ישראל לרבי ישראל נג'ארה|39804734|ספר זכרון לפרופ' מאיר בניהו|חלק ב: קבלה ומחשבת ישראל ספרות, שירה, פיוט ותפילה (ירושלים: יד הרב ניסים, תשע"ט), 1085–1094}}}}.
ער האט גענומען לידער אין שפאניש, לאדינא, טערקיש, און אראביש, טייל פון זיי ליבע-לידער מיט צווייפלהאפטיגן אינהאלט, און ער האט צו די ניגונים צוגעפאסט ווערטער מיט א אידישע תוכן. אין זיינע ספרים האט ער ביי יעדע פיוט געשריבן לויט וועלכן גוי'אישן ליד דער פיוט גייט, אזוי אויך דער מקאם דערפון. ער איז נישט געווען דער איינציגער צו נוצן די מעטאד פון נעמען פאפולערע ניגונים און זיי צוטיילן אנדערע ווערטער, אבער ער האט זיך אויסגעצייכנט מיט דעם כמות און קוואליטעט. ווי ער זאגט אין דער הקדמה צו "זמירות ישראל", האט ער דאס געטון מיט דער כוונה אפצוקערן די אידישע יוגנט פון סעקולערע לידער, דורך פארפאסן שירי קודש צו די מעלאדיעס וואס זיי זענען געוואוינט צו הערן{{הערה|שם=גלגוליו|{{אקדמיה|טובה בארי|גלגוליו של הקובץ שארית ישראל לרבי ישראל נג'ארה|39804734|ספר זכרון לפרופ' מאיר בניהו|חלק ב: קבלה ומחשבת ישראל ספרות, שירה, פיוט ותפילה (ירושלים: יד הרב ניסים, תשע"ט), 1085–1094}}}}. זיין מוזיק איז נישט נאר געווען א באגלייטונג, נאר האט פארטיפט דעם טעקסט'ס באדייטונג{{הערה|{{לינק|שרייבער=אילת אטינגר|קעפל=שירים / רבי ישראל נג'ארה|זייטל=תרבות.il|דאטום=סעפטעמבער 7, 2019|אדרעס=https://tarbutil.cet.ac.il/anthology/על-שירים-של-רבי-ישראל-נגארה/}}.}}.


דער ספר "'''זמירות ישראל'''", זיין הויפט זאמלונג פון געדיכטן און פיוטים, איז געדרוקט געווארן בחייו אין דריי אויפלאגעס, און אויסער דעם איז עס קאפירט געווארן בכתב אין פילע קהילות{{הערה|שם=טסלר1}}. די ערשטע אויסגאבע איז געווען אין צפת אין 1587 און האט אנטהאלטן 109 פיוטים. די צווייטע אויסגאבע איז געווען אין סאַלאָניקי אין 1594. די [https://hebrewbooks.org/45788 דריטע פארגרעסערטע אויסגאבע] אין ווענעציע (שנ"ט–ש"ס) האט אנטהאלטן 346 פיוטים און איז צעטיילט אין דריי חלקים: (1) "עולת תמיד", 225 פיוטים פאר וואכנטעג, ארגאניזירט לויט'ן אָטאָמאַנישן מקאם סיסטעם; (2) "עולת שבת", 54 פיוטים פאר יעדן שבת פון יאר; (3) "עולת חודש": 160 פיוטים און קינות פאר די ימים נוראים, פּורים, תשעה באב, און פארשידענע געלעגנהייטן{{הערה|[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b0000049973&seq=5 זמירות ישראל, בעלגראד, תקצ"ח].}}.
דער ספר "'''זמירות ישראל'''", זיין הויפט זאמלונג פון געדיכטן און פיוטים, איז געדרוקט געווארן בחייו אין דריי אויפלאגעס, און אויסער דעם איז עס קאפירט געווארן בכתב אין פילע קהילות{{הערה|שם=טסלר1}}. די ערשטע אויסגאבע איז געווען אין צפת אין 1587 און האט אנטהאלטן 109 פיוטים. די צווייטע אויסגאבע איז געווען אין סאַלאָניקי אין 1594. די [https://hebrewbooks.org/45788 דריטע פארגרעסערטע אויסגאבע] אין ווענעציע (שנ"ט–ש"ס) האט אנטהאלטן 346 פיוטים און איז צעטיילט אין דריי חלקים: (1) "עולת תמיד", 225 פיוטים פאר וואכנטעג, ארגאניזירט לויט'ן אָטאָמאַנישן מקאם סיסטעם; (2) "עולת שבת", 54 פיוטים פאר יעדן שבת פון יאר; (3) "עולת חודש": 160 פיוטים און קינות פאר די ימים נוראים, פּורים, תשעה באב, און פארשידענע געלעגנהייטן{{הערה|[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b0000049973&seq=5 זמירות ישראל, בעלגראד, תקצ"ח].}}.


זיינע פיוטים זענען שנעל אויפגעכאפט געווארן, און געווארן גאר איינפלוסרייך. זיי זענען געווען זייער פאפולער צווישן אידן, פון אינדיע אין מזרח ביז מאראקא אין מערב. מען האט זיי געזונגען אין שבתות, ימים טובים, ביי שירת הבקשות {{העב|שירת הבקשות}} און ביי משפחה שמחות. דאס זינגען פיוטים איז געווען א פאפולערע פארעם פון פארוויילונג אין יענער צייט, ספעציעל אין שבת און יום טוב{{הערה|שם=טסלר1|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. צענדליגער כתבי־יד פון זיינע לידער זענען קאפּירט געווארן אין צפון אפריקע און קאטשין אין אינדיע, איבערגעזעצט אין פּערסיש־אידיש, און עס זענען אויך קאראאישע, אשכנזישע, תימנישע און איטאליענישע קאפּיעס. די פילע קאפּיעס זענען לעבעדיגע עדות אויף דער פארשפּרייטונג פון זיינע לידער און זייער אקטיווער אנוועזנהייט אין די ערטער{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://www.makorrishon.co.il/opinion/781129/|שרייבער=נחם אילן|קעפל=שירי רבי ישראל נג'ארה מתכנסים לספר אחד|זייטל=מקור ראשון|דאטום=סעפטעמבער 2, 2024}}.}}. אכט פיוטים פון זמירות ישראל זענען פארעפנטליכט געווארן אונטער'ן נאמען "תפילות נוראות" אין פראנקפורט אין תע"ב{{הערה|[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/judaicaffm/content/titleinfo/14526971 תפלות נוראות: ושבחות והודאות וזמירות ישראל / מה״ה ... כמוהר״ר ישראל בן הרב ... משה נאגארה ... ; אשר לקט ואסף ... כמוהר״ר משולם זלמן בה״ה ... יעקב אלעזר פישהוף אויערבך ... עם תוספות דבריו], פראנקפורט, תע"ב. זעט: סרוסי און בארי, "ר' ישראל נג'ארה באשכנז".}}. פיוט ביי די עדות המזרח שטיצט זיך שטארק אויף זיין ארבעט און זיינע חידושים ביז די לעצטע צייטן{{הערה|{{פעמים|יוסף יהלום|ר' ישראל נג'ארה והתחדשות השירה העברית במזרח לאחר גירוש ספרד|13/Article_13.6|תשמ"ב, עמ' 96–124}}}}.
זיינע פיוטים זענען שנעל אויפגעכאפט געווארן, און געווארן גאר איינפלוסרייך. זיי זענען געווען זייער פאפולער צווישן אידן, פון אינדיע אין מזרח ביז מאראקא אין מערב. מען האט זיי געזונגען אין שבתות, ימים טובים, ביי שירת הבקשות {{העב|שירת הבקשות}} און ביי משפחה שמחות. דאס זינגען פיוטים איז געווען א פאפולערע פארעם פון פארוויילונג אין יענער צייט, ספעציעל אין שבת און יום טוב{{הערה|שם=טסלר1|{{ynet|יצחק טסלר|"בעיני יהודי המזרח הוא היה כוכב עליון": הפיוטים האחרונים של רבי ישראל נג'ארה|judaism/discourse/article/bymfsd11x0|אפריל 9, 2024}}.}}. צענדליגער כתבי־יד פון זיינע לידער זענען קאפּירט געווארן אין צפון אפריקע און קאטשין אין אינדיע, איבערגעזעצט אין פּערסיש־אידיש, און עס זענען אויך קאראאישע, אשכנזישע, תימנישע און איטאליענישע קאפּיעס. די פילע קאפּיעס זענען לעבעדיגע עדות אויף דער פארשפּרייטונג פון זיינע לידער און זייער אקטיווער אנוועזנהייט אין די ערטער{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://www.makorrishon.co.il/opinion/781129/|שרייבער=נחם אילן|קעפל=שירי רבי ישראל נג'ארה מתכנסים לספר אחד|זייטל=מקור ראשון|דאטום=סעפטעמבער 2, 2024}}.}}. אכט פיוטים פון זמירות ישראל זענען פארעפנטליכט געווארן אונטער'ן נאמען "תפילות נוראות" אין פראנקפורט אין תע"ב{{הערה|[https://sammlungen.ub.uni-frankfurt.de/judaicaffm/content/titleinfo/14526971 תפלות נוראות: ושבחות והודאות וזמירות ישראל / מה״ה ... כמוהר״ר ישראל בן הרב ... משה נאגארה ... ; אשר לקט ואסף ... כמוהר״ר משולם זלמן בה״ה ... יעקב אלעזר פישהוף אויערבך ... עם תוספות דבריו], פראנקפורט, תע"ב. זעט: סרוסי און בארי, "ר' ישראל נג'ארה באשכנז".}}. פיוט ביי די עדות המזרח שטיצט זיך שטארק אויף זיין ארבעט און זיינע חידושים ביז די לעצטע צייטן{{הערה|{{פעמים|יוסף יהלום|ר' ישראל נג'ארה והתחדשות השירה העברית במזרח לאחר גירוש ספרד|13/Article_13.6|תשמ"ב, עמ' 96–124}}.}}.


צווישן זיינע באקאנטע פיוטים אין זמירות ישראל זענען "'''יה רבון עלם'''", "יערת דבש"{{הערה|{{הפיוט והתפילה|52|יערת דבש}}}} און "יעלה בואי לגני{{הערה|{{הפיוט והתפילה|89|יעלה יעלה}}}}".
צווישן זיינע באקאנטע פיוטים אין זמירות ישראל זענען "'''יה רבון עלם'''", "יערת דבש"{{הערה|{{הפיוט והתפילה|52|יערת דבש}}}} און "יעלה בואי לגני{{הערה|{{הפיוט והתפילה|89|יעלה יעלה}}}}".
זיין אראמישע זמר, "יה רבון עלם ועלמיא", אין וועלכן עס קומט צום אויסדרוק די בענקשאפט צו דער גאולה, איז פון די באקאנטסטע פיוטים אין דער וועלט. כאטש ער איז געווען פון א ספרדישן אפשטאם, איז דער דאזיגער פיוט איינגעפירט געווארן אויך ביי די אשכנזישע קהילות און ווערט געזונגען יעדן שבת. כאטש דער פּיוט דערמאנט נישט שבת, און איז נישט געמיינט געווען פאר דעם טאג, איז ער געווארן א טייל פון שבת זמירות רעפּערטואר, ווארשיינליך צוליב זיין אראמישער שפּראך וואס איז ענליך צו די דריי אראמישע זמירות וואָס האר"י האט קאמפּאנירט פאר די שבת סעודות.
זיין אראמישע זמר, "יה רבון עלם ועלמיא", אין וועלכן עס קומט צום אויסדרוק די בענקשאפט צו דער גאולה, איז פון די באקאנטסטע פיוטים אין דער וועלט. כאטש ער איז געווען פון א ספרדישן אפשטאם, איז דער דאזיגער פיוט איינגעפירט געווארן אויך ביי די אשכנזישע קהילות און ווערט געזונגען יעדן שבת. כאטש דער פּיוט דערמאנט נישט שבת, און איז נישט געמיינט געווען פאר דעם טאג, איז ער געווארן א טייל פון שבת זמירות רעפּערטואר, ווארשיינליך צוליב זיין אראמישער שפּראך וואס איז ענליך צו די דריי אראמישע זמירות וואָס האר"י האט קאמפּאנירט פאר די שבת סעודות.


אין דעם ספר זמירות ישראל איז אויך דא זיין באקאנטן פיוט "ירד דודי לגנו", אויך באקאנט אלס די "'''כתובה לחג השבועות'''", וואס איז א זמר וואס באשרייבט די חתונה-תנאים צווישן ישראל און גא-ט{{הערה|{{הפיוט והתפילה|868|ירד דודי לגנו (כתובה לחג השבועות)}}; {{צ-בוך|מחבר=Israel Davidson|נאמען=Parody in Jewish literature|שנת הוצאה=1907|עמ=34–36|קישור=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044009500968&seq=66}}.}}. מען ליינט דאס אין פיל קהילות פון עדות המזרח אויף שבועות. ענליכע כתובות זענען אינספּירירט געווארן פון זיין ווערק, א שטייגער ווי דער נוסח פון שטר תנאים און כתובה, וואס איז איינגעפירט צו ליינען אום שבועות אין די סיגוט-סאטמארער הויפן, וועלכע איז בטעות צוגעשריבן געווארן צו ר' ישראל{{הערה|Beeri, 2019, 71. זעט {{פורום אהח|1=סדר התנאים והכתובה שמיוחס לר' ישראל נגארה מי חיבר|2=34139}}; {{אייוועלט|42714|ווער האט מחבר געווען דער נוסח שטר אירוסין ליום טוב שבועות ?}}.}}.
אין דעם ספר זמירות ישראל איז אויך דא זיין באקאנטן פיוט "ירד דודי לגנו", אויך באקאנט אלס די "'''כתובה לחג השבועות'''", וואס איז א זמר וואס באשרייבט די חתונה-תנאים צווישן ישראל און גא-ט{{הערה|{{הפיוט והתפילה|868|ירד דודי לגנו (כתובה לחג השבועות)}}; {{צ-בוך|מחבר=Israel Davidson|נאמען=Parody in Jewish literature|שנת הוצאה=1907|עמ=34–36|קישור=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044009500968&seq=66}}.}}. עס געפינט זיך אין ספרדישע און תימנישע סידורים און מען ליינט דאס אין פיל קהילות פון עדות המזרח אויף שבועות. ענליכע כתובות זענען אינספּירירט געווארן פון זיין ווערק, א שטייגער ווי דער נוסח פון שטר תנאים און כתובה, וואס איז איינגעפירט צו ליינען אום שבועות אין די סיגוט-סאטמארער הויפן, וועלכע איז בטעות צוגעשריבן געווארן צו ר' ישראל{{הערה|Beeri, 2019, 71. זעט {{פורום אהח|1=סדר התנאים והכתובה שמיוחס לר' ישראל נגארה מי חיבר|2=34139}}; {{אייוועלט|42714|ווער האט מחבר געווען דער נוסח שטר אירוסין ליום טוב שבועות ?}}.}}.


ר' ישראל האט איבערגעלאזט א כתב יד "'''שארית ישראל'''", א גרויסע זאמלונג פון פיוטים, וואס האט געזאלט זיין דער צווייטער טייל פון זמירות ישראל, אבער ער האט עס נישט עספיעט צו דרוקן. פילע פון די פיוטים זענען פארעפנטליכט געווארן דורך פארשידענע געלערנטע{{הערה|1=ווי אין {{צ-בוך|מחבר=אשר בן-ישראל|נאמען=שירת הח"ן|מקום הוצאה=צפת|שנת הוצאה=תרע"ח|עמ=23–58|קישור=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b3213333&seq=27}}; {{אוצר החכמה|מ. ד. גאון|מזרח ומערב|189653|page=3|קעפל=ר' ישראל נג'ארה ז"ל וזמירותיו|באנד=ה|שנת הוצאה=תר"צ|עמ=145–163|כרך ה חוברת ג (כא)}}; דוד ילין, "[https://benyehuda.org/read/15074 עשרים שירים משירי 'שארית ישראל' לר' ישראל נג'ארה]", מחקרים לזכרו של ר' עמרם קוהוט, ניו־יורק תרצ"ו, עמ' נט-פח; {{היברובוקס|ישראל דאווידזאן|ספר היובל לפרופיסור שמואל קרויס|36732|page=215|קעפל=שירי תקוה: מן "שארית ישראל" לר' ישראל נגארה|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תרצ"ז|מו"ל=ראובן מס|עמ=193–210}}; {{היברובוקס|יצחק מנדלסון|חורב|23214|page=50|קעפל=שירים מר' יצחק בן יהודה אבן גיאת ומר' ישראל בן משה נג'ארה|באנד=ט (ניסן תש"ו)|עמ=50–58}}; {{אוצר החכמה|אהרן מירסקי|ספר איש התורה והמעשה...משה אוסטרובסקי|15035|page=132|קעפל=עשרת שירים לרי ישראל נג'ארה|עמ=קכה–קלב}}; {{צ-זשורנאל|אהרן מירסקי|שירי גאולה לרבי ישראל נאג'ארה: יוצאים לאור על-פי כתבי-יד|ספונות|ה|עמ=רז–רלד|מו"ל=יד יצחק בן-צבי|שנת הוצאה=תשכ"א|JSTOR=23415124}}; {{צ-זשורנאל|-|שירי נגר ובר נגר|ספונות|ו|עמ=רז–רלד|שנת הוצאה=תשכ"ב|JSTOR=23415176}}.}}. דער ספר "שארית ישראל – מזמירות ישראל", מיט 418 פיוטים, איז ערשינען אין תשפ"ד אין א פארש-ארבעט דורך טובה בארי און עדווין סערוסי. איין פיוט אין דעם נייעם ספר "שארית ישראל" איז "ימלט אי נקי", וואס איז געווידמעט ארץ ישראל און דעם ווילן ס'זאל זיך מערן שמחות ביי אידן{{הערה|שם=טסלר1}}.
ר' ישראל האט איבערגעלאזט א כתב יד "'''שארית ישראל'''", א גרויסע זאמלונג פון פיוטים, וואס האט געזאלט זיין דער צווייטער טייל פון זמירות ישראל, אבער ער האט עס נישט עספיעט צו דרוקן. פילע פון די פיוטים זענען פארעפנטליכט געווארן דורך פארשידענע געלערנטע{{הערה|1=ווי אין {{צ-בוך|מחבר=אשר בן-ישראל|נאמען=שירת הח"ן|מקום הוצאה=צפת|שנת הוצאה=תרע"ח|עמ=23–58|קישור=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b3213333&seq=27}}; {{אוצר החכמה|מ. ד. גאון|מזרח ומערב|189653|page=3|קעפל=ר' ישראל נג'ארה ז"ל וזמירותיו|באנד=ה|שנת הוצאה=תר"צ|עמ=145–163|כרך ה חוברת ג (כא)}}; דוד ילין, "[https://benyehuda.org/read/15074 עשרים שירים משירי 'שארית ישראל' לר' ישראל נג'ארה]", מחקרים לזכרו של ר' עמרם קוהוט, ניו־יורק תרצ"ו, עמ' נט-פח; {{היברובוקס|ישראל דאווידזאן|ספר היובל לפרופיסור שמואל קרויס|36732|page=215|קעפל=שירי תקוה: מן "שארית ישראל" לר' ישראל נגארה|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תרצ"ז|מו"ל=ראובן מס|עמ=193–210}}; {{היברובוקס|יצחק מנדלסון|חורב|23214|page=50|קעפל=שירים מר' יצחק בן יהודה אבן גיאת ומר' ישראל בן משה נג'ארה|באנד=ט (ניסן תש"ו)|עמ=50–58}}; {{אוצר החכמה|אהרן מירסקי|ספר איש התורה והמעשה...משה אוסטרובסקי|15035|page=132|קעפל=עשרת שירים לרי ישראל נג'ארה|עמ=קכה–קלב}}; {{צ-זשורנאל|אהרן מירסקי|שירי גאולה לרבי ישראל נאג'ארה: יוצאים לאור על-פי כתבי-יד|ספונות|ה|עמ=רז–רלד|מו"ל=יד יצחק בן-צבי|שנת הוצאה=תשכ"א|JSTOR=23415124}}; {{צ-זשורנאל|-|שירי נגר ובר נגר|ספונות|ו|עמ=רז–רלד|שנת הוצאה=תשכ"ב|JSTOR=23415176}}.}}. דער ספר "שארית ישראל – מזמירות ישראל", מיט 418 פיוטים, איז ערשינען אין תשפ"ד אין א פארש-ארבעט דורך טובה בארי און עדווין סערוסי. איין פיוט אין דעם נייעם ספר "שארית ישראל" איז "ימלט אי נקי", וואס איז געווידמעט ארץ ישראל און דעם ווילן ס'זאל זיך מערן שמחות ביי אידן{{הערה|שם=טסלר1}}.
שורה 88: שורה 88:
==מקום קבורה==
==מקום קבורה==
רבי ישראל נאג'ארה איז באגראבן געווארן אין עזה, און זיין קבר איז געווען באקאנט אין דעם בית הקברות פון עזה. נאך דער סיני מלחמה זענען אידן געקומען צו באזוכן זיין קבר, אבער נאך דעם ווי עזה איז צוריקגעגעבן געווארן אונטער'ן עגיפטישן הערשאפט, האבן די עגיפטער אויפגעאקערט דעם קבר, און נאך דער זעקס-טאגיגער מלחמה איז זיין קבר-ארט נישט געווען באקאנט. עס איז געווען א שמועה אז מדינת ישראל ווייסט וועגן זיין קבר און קלויבט אויס עס צו פארהוילן. ישראל מאיר גבאי האט געזאגט אז עס געפינט זיך לעבן דער אלטער מעטשעט אין די סאדזשאאיא געגנט, וואס איז געווען דער אלטער בית החיים פון עזה. עס קען זיין אז איבערבלייבענישן פונעם בית הקברות עקזיסטירן, אבער דעם ארט פון דעם קבר אליין איז אומבאקאנט{{הערה|זעט {{פורום אהח|1=מקום קבורת רבי ישראל נג'ארה בעזה|2=56109}}}}.
רבי ישראל נאג'ארה איז באגראבן געווארן אין עזה, און זיין קבר איז געווען באקאנט אין דעם בית הקברות פון עזה. נאך דער סיני מלחמה זענען אידן געקומען צו באזוכן זיין קבר, אבער נאך דעם ווי עזה איז צוריקגעגעבן געווארן אונטער'ן עגיפטישן הערשאפט, האבן די עגיפטער אויפגעאקערט דעם קבר, און נאך דער זעקס-טאגיגער מלחמה איז זיין קבר-ארט נישט געווען באקאנט. עס איז געווען א שמועה אז מדינת ישראל ווייסט וועגן זיין קבר און קלויבט אויס עס צו פארהוילן. ישראל מאיר גבאי האט געזאגט אז עס געפינט זיך לעבן דער אלטער מעטשעט אין די סאדזשאאיא געגנט, וואס איז געווען דער אלטער בית החיים פון עזה. עס קען זיין אז איבערבלייבענישן פונעם בית הקברות עקזיסטירן, אבער דעם ארט פון דעם קבר אליין איז אומבאקאנט{{הערה|זעט {{פורום אהח|1=מקום קבורת רבי ישראל נג'ארה בעזה|2=56109}}}}.
אין עטליכע שטעט אין ישראל זענען גאסן אנגערופן אויף זיין נאמען.


==ביבליאגראפיע==
==ביבליאגראפיע==
שורה 97: שורה 99:
*{{אוצר החכמה|טובה בארי|אסופות|152614|page=306|קעפל='עולת חדש' לרבי ישראל נאג'ארה - נושאים ותכנים|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שיא–שכד}}.
*{{אוצר החכמה|טובה בארי|אסופות|152614|page=306|קעפל='עולת חדש' לרבי ישראל נאג'ארה - נושאים ותכנים|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שיא–שכד}}.
*{{אוצר החכמה|שאול רגב|אסופות|152614|page=320|קעפל='פצעי אוהב' לר' ישראל נאג'ארה|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שכה–שנו}}.
*{{אוצר החכמה|שאול רגב|אסופות|152614|page=320|קעפל='פצעי אוהב' לר' ישראל נאג'ארה|באנד=ד|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תש"נ|מו"ל=יד הרב נסים|עמ=שכה–שנו}}.
*{{פעמים|טובה בארי|היסודות הספרדיים בשירת ר' ישראל נג'ארה|49/Article_49.4.pdf|תשנ"ו}}.
*{{פעמים|טובה בארי|היסודות הספרדיים בשירת ר' ישראל נג'ארה|49/Article_49.4|תשנ"ו, עמ' 54–67.}}.
*{{אקדמיה|חביבה פדיה|הטקסט וביצוע הטקסט בשירת ר' ישראל נג'ארה: הדרת השינה כפרקטיקה של גלות במרחב הלילה|10102549|הפיוט כצוהר תרבותי: כיוונים חדשים להבנת הפיוט ולהבנייתו התרבותית|ירושלים: מכון ון-ליר, הקיבוץ המאוחד תשע"ג, עמ' 29–67.}}
*{{אקדמיה|חביבה פדיה|הטקסט וביצוע הטקסט בשירת ר' ישראל נג'ארה: הדרת השינה כפרקטיקה של גלות במרחב הלילה|10102549|הפיוט כצוהר תרבותי: כיוונים חדשים להבנת הפיוט ולהבנייתו התרבותית|ירושלים: מכון ון-ליר, הקיבוץ המאוחד תשע"ג, עמ' 29–67.}}
*אברהם ישעיהו דיין, "[https://books.google.co.il/books?id=3n9yDwAAQBAJ&pg=PT144#v=onepage&q&f=false אם יש להימנע מלשורר את שירי ר"י נג'ארה]", '''האוצר''' כא (חשון תשע"ט), עמ' קמא–קנו.
*אברהם ישעיהו דיין, "[https://books.google.co.il/books?id=3n9yDwAAQBAJ&pg=PT144#v=onepage&q&f=false אם יש להימנע מלשורר את שירי ר"י נג'ארה]", '''האוצר''' כא (חשון תשע"ט), עמ' קמא–קנו.
*{{אקדמיה|1=אדוין סרוסי וטובה בארי|2=ר' ישראל נג'ארה באשכנז|3=31603764|5=Academia.edu}}
*{{אקדמיה|1=אדוין סרוסי וטובה בארי|2=ר' ישראל נג'ארה באשכנז|3=31603764|5=Academia.edu}}
* טובה בארי, אדוין סרוסי, '''שארית ישראל''' א–ב, יד יצחק בן-צבי, תשפ"ד ([https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_con.pdf תוכן הענינים], [https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_pre.pdf זז' 15–21], [https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_chap.pdf זז' 22–31]).
* טובה בארי, אדוין סרוסי, '''שארית ישראל''' א–ב, יד יצחק בן-צבי, תשפ"ד ([https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_con.pdf תוכן הענינים], [https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_pre.pdf זז' 15–21 - "תולדות המחקר בספר 'שארית ישראל'"], [https://files.ybz.org.il/Digital+Books/she’erit_yisrael/she’erit_yisrael_chap.pdf זז' 22–31]).
<div class="mw-content-ltr">
<div class="mw-content-ltr">
*{{אקדמיה|Tova Beeri|Israel Najara: A Beloved and Popular Poet|44464141|The Poet and the World|2019, pp. 59–76}}.
*{{אקדמיה|Tova Beeri|Israel Najara: A Beloved and Popular Poet|44464141|The Poet and the World|2019, pp. 59–76}}.