אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ווייסע רויז"
(קרדיט + קטגוריות) |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|ווידערשטאנד גרופע אין נאצי דייטשלאנד}} | |||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
[[טעקע:Scholl-Denkmal, München.jpg|קליין|250px|מאנומענט צום אנדענק פון דער "ווייסער רויז" אין מינכן, אין דער פארעם פון בלעטלעך צעשפרייט אויפן טראטואר.]] | [[טעקע:Scholl-Denkmal, München.jpg|קליין|250px|מאנומענט צום אנדענק פון דער "ווייסער רויז" אין מינכן, אין דער פארעם פון בלעטלעך צעשפרייט אויפן טראטואר.]] | ||
די '''ווייסע רויז''' ([[דייטש]]: Die Weiße Rose) איז געווען אַ גרופּע סטודענטן וואס האבן זיך געשטעלט קעגן דער נאַצי פּאַרטיי אין [[נאצי דייטשלאנד]]. | די '''ווייסע רויז''' ([[דייטש]]: Die Weiße Rose) איז געווען אַ גרופּע סטודענטן וואס האבן זיך געשטעלט קעגן דער נאַצי פּאַרטיי אין [[נאצי דייטשלאנד]]. | ||
די "ווייסע רויז" גרופע איז געווען אַ פאַרבאַנד פון פינף סטודענטן, אַלע אין די יונגע צוואנציגער יארן, אין [[לודוויג מאַקסימיליאַן אוניווערסיטעט]] אין [[מינכן]]. פון יוני 1942ביז פעברואר 1943, האט די גרופּע צוגעגרייט און צעשיקט זעקס פאַרשידענע בלעטלעך וואָס האט פאַר סאָף די הערשן פון נאַצי טיראַני דורך אַקטיוו קעגנשטעל פון די | די "ווייסע רויז" גרופע איז געווען אַ פאַרבאַנד פון פינף סטודענטן, אַלע אין די יונגע צוואנציגער יארן, אין [[לודוויג מאַקסימיליאַן אוניווערסיטעט]] אין [[מינכן]]. פון יוני 1942ביז פעברואר 1943, האט די גרופּע צוגעגרייט און צעשיקט זעקס פאַרשידענע בלעטלעך וואָס האט פאַר סאָף די הערשן פון נאַצי טיראַני דורך אַקטיוו קעגנשטעל פון די דייטש מענטשן. דער נאָמען "ווייסע רויז" איז אומזיכער, אָבער קען זיין אַטריביאַטאַד צו די ווערטער פון דעם ליד "ונאַ ראָסאַ בלאַנקאַ קולטיוואָ" קובאַן פּאָעט דזשאָסע מאַרטי. | ||
[[האנס שאל|האַנס שאל]] און זיין שוועסטער [[סאפי שאל|סאָפי]] זענען געווען די ערשטע ארעסטירט פאר זייער אקטיוויטעטן אין דער גרופּע און האָבן ווערן באַוווסט פיגורעס סימבאָליזירן קעגנשטעל צו נאַזיסם. דער אַנדערער מיטגלידער פון די גרופּע זענען קריסטאָף פּראָבסט, אַלעקסאַנדער לאַורעל און ווילי גראַף. זיי זענען זיך דורך פּראָפעסאָר קערט הובער ווער דראַפטעד די צוויי פריש בולאַטאַנז. כל זעקס מיטגלידער פון די גרופּע זענען אַרעסטירט, האָב, און הינגעריכט דורך אַ [[גיליאטין|גיליאָטין]]. זיבעט נעווסלעטטער איז ווייל צוגעגרייט | [[האנס שאל|האַנס שאל]] און זיין שוועסטער [[סאפי שאל|סאָפי]] זענען געווען די ערשטע ארעסטירט פאר זייער אקטיוויטעטן אין דער גרופּע און האָבן ווערן באַוווסט פיגורעס סימבאָליזירן קעגנשטעל צו נאַזיסם. דער אַנדערער מיטגלידער פון די גרופּע זענען קריסטאָף פּראָבסט, אַלעקסאַנדער לאַורעל און ווילי גראַף. זיי זענען זיך דורך פּראָפעסאָר קערט הובער ווער דראַפטעד די צוויי פריש בולאַטאַנז. כל זעקס מיטגלידער פון די גרופּע זענען אַרעסטירט, האָב, און הינגעריכט דורך אַ [[גיליאטין|גיליאָטין]]. זיבעט נעווסלעטטער איז ווייל צוגעגרייט ביי די צייט פון די אַרעסט פון די באַנדע. | ||
היינט די גרופּע אין דייטשלאנד זענען געהאלטן יגזעמפּלערי מוט און מענטשהייט אַפילו אין די פּנים פון גרויל דיקטאַטאָריאַל הערשן. | |||
== | ==סאפי שאל== | ||
'''סאפיאַ מאַגדאַלינאַ שאל''' ({{שפראך-de|Sophie Scholl}}; {{ר}}[[9טן מאי]] [[1921]] - [[22סטן פעברואר]] [[1943]]) איז געווען איינע פון די מיטגלידער אין דער "'''[[ווייסע רויז]]'''" גרופע, וואס האט קאמפאנירט א חשובער קאפיטל אין דער געשיכטע פון דער דייטשע אפאזיציע צו נאציזם. פאר איר טייל אין די טעטיקייטן פון דער גרופע האט מען זי פאראורטיילט צו [[טויטשטראף|טויט]], און זי איז [[הינריכטונג|הינגעריכטעט]] געווארן, צוזאמען מיט איר ברודער [[האנס שאל]] און נאך מיטגלידער אין דער גרופע, דורך [[גילאטינע|גילאטינירונג]]. | |||
שאל ווערט גערעכנט היינט אין [[דייטשלאנד]], צוזאמען מיט אנדערער מיטגלידער פון דער גרופע, ווי א מוסטער פון קוראזש קעגן דעם נאצי רעזשים. | |||
===יונגע יארן=== | |||
שאל איז געוון די טאכטער פונעם בירגערמייסטער פון [[פארכטנבערג]] אויפן [[קאכער]] טייך, דאס פערטע פון זיינע פינף קינדער. אין [[1930]] איז די משפחה אריבערגעצויגן קיין [[לודוויגסבורג]] און צוויי יאר נאכהער קיין [[אולם]]. | |||
זי האט געליינט אסאך ביכער אויף [[פילאזאפיע]] און [[טעאלאגיע]]. | |||
אין פרילינג [[1940]] האט זי געענדיגט אירע שטודיעס אין [[מיטלשולע]] און זי האט אנגעהויבן ארבעטן ווי א קינדערגארטנער. | |||
אין מאי [[1942]] איז זי געווארן א סטודענט פון [[ביאלאגיע]] און פילאזאפיע אין [[מינכן אוניווערסיטעט]]. | |||
<!-- | |||
אין מינכן האט שאל געטראפן קונסטלער און שרייבער, ובמיוחד נמשכה לחוגם של [[קרל מות]] ו[[תיאודור הקר]], השאלות שהועלו בחוגים אלו נגעו לשאלת ההתנהגות הראויה ליחיד החי תחת שלטון דיקטטורי. במהלך חופשה בשנת [[1942]] עבדה בשירות חובה במפעל למתכת באולם. בה בעת היה אביה בכלא בשל הערה ביקורתית על משטרו של [[היטלר]] שנקלטה על ידי אחד מעובדיו ודווחה לרשויות. | |||
--> | |||
===די ווייסע רויז=== | |||
אין אנהייב [[1942]] האט שאל באטייליגט, צוזאמען מיט איר ברודער [[האנס שאל|האנס]], און עטליכע פריינד, צווישן זיי דער לעקטאר [[קורט הובער]], אין פארשפרייטן בלעטלעך קריטידירנטיק צום רעזשים, וואס האבן גערופן פאר פאפולערער קעגנערשאפט צו דער דיקטאטארישער נאצי הערשאפט. | |||
==דרויסנדיגע לינקס== | |||
{{קאמאנסלינק}} | {{קאמאנסלינק}} | ||
[[קאַטעגאָריע:דייטשן]] | |||
[[קאַטעגאָריע:חורבן אייראפע]] | |||
[[קאַטעגאָריע:צווייטע וועלט מלחמה]] | [[קאַטעגאָריע:צווייטע וועלט מלחמה]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:הוורד הלבן]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 19:36, 11 פעברואר 2025
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "ווייסע רויז".
די ווייסע רויז (דייטש: Die Weiße Rose) איז געווען אַ גרופּע סטודענטן וואס האבן זיך געשטעלט קעגן דער נאַצי פּאַרטיי אין נאצי דייטשלאנד.
די "ווייסע רויז" גרופע איז געווען אַ פאַרבאַנד פון פינף סטודענטן, אַלע אין די יונגע צוואנציגער יארן, אין לודוויג מאַקסימיליאַן אוניווערסיטעט אין מינכן. פון יוני 1942ביז פעברואר 1943, האט די גרופּע צוגעגרייט און צעשיקט זעקס פאַרשידענע בלעטלעך וואָס האט פאַר סאָף די הערשן פון נאַצי טיראַני דורך אַקטיוו קעגנשטעל פון די דייטש מענטשן. דער נאָמען "ווייסע רויז" איז אומזיכער, אָבער קען זיין אַטריביאַטאַד צו די ווערטער פון דעם ליד "ונאַ ראָסאַ בלאַנקאַ קולטיוואָ" קובאַן פּאָעט דזשאָסע מאַרטי.
האַנס שאל און זיין שוועסטער סאָפי זענען געווען די ערשטע ארעסטירט פאר זייער אקטיוויטעטן אין דער גרופּע און האָבן ווערן באַוווסט פיגורעס סימבאָליזירן קעגנשטעל צו נאַזיסם. דער אַנדערער מיטגלידער פון די גרופּע זענען קריסטאָף פּראָבסט, אַלעקסאַנדער לאַורעל און ווילי גראַף. זיי זענען זיך דורך פּראָפעסאָר קערט הובער ווער דראַפטעד די צוויי פריש בולאַטאַנז. כל זעקס מיטגלידער פון די גרופּע זענען אַרעסטירט, האָב, און הינגעריכט דורך אַ גיליאָטין. זיבעט נעווסלעטטער איז ווייל צוגעגרייט ביי די צייט פון די אַרעסט פון די באַנדע.
היינט די גרופּע אין דייטשלאנד זענען געהאלטן יגזעמפּלערי מוט און מענטשהייט אַפילו אין די פּנים פון גרויל דיקטאַטאָריאַל הערשן.
סאפי שאל
סאפיאַ מאַגדאַלינאַ שאל (דייטש: Sophie Scholl; 9טן מאי 1921 - 22סטן פעברואר 1943) איז געווען איינע פון די מיטגלידער אין דער "ווייסע רויז" גרופע, וואס האט קאמפאנירט א חשובער קאפיטל אין דער געשיכטע פון דער דייטשע אפאזיציע צו נאציזם. פאר איר טייל אין די טעטיקייטן פון דער גרופע האט מען זי פאראורטיילט צו טויט, און זי איז הינגעריכטעט געווארן, צוזאמען מיט איר ברודער האנס שאל און נאך מיטגלידער אין דער גרופע, דורך גילאטינירונג.
שאל ווערט גערעכנט היינט אין דייטשלאנד, צוזאמען מיט אנדערער מיטגלידער פון דער גרופע, ווי א מוסטער פון קוראזש קעגן דעם נאצי רעזשים.
יונגע יארן
שאל איז געוון די טאכטער פונעם בירגערמייסטער פון פארכטנבערג אויפן קאכער טייך, דאס פערטע פון זיינע פינף קינדער. אין 1930 איז די משפחה אריבערגעצויגן קיין לודוויגסבורג און צוויי יאר נאכהער קיין אולם.
זי האט געליינט אסאך ביכער אויף פילאזאפיע און טעאלאגיע.
אין פרילינג 1940 האט זי געענדיגט אירע שטודיעס אין מיטלשולע און זי האט אנגעהויבן ארבעטן ווי א קינדערגארטנער.
אין מאי 1942 איז זי געווארן א סטודענט פון ביאלאגיע און פילאזאפיע אין מינכן אוניווערסיטעט.
די ווייסע רויז
אין אנהייב 1942 האט שאל באטייליגט, צוזאמען מיט איר ברודער האנס, און עטליכע פריינד, צווישן זיי דער לעקטאר קורט הובער, אין פארשפרייטן בלעטלעך קריטידירנטיק צום רעזשים, וואס האבן גערופן פאר פאפולערער קעגנערשאפט צו דער דיקטאטארישער נאצי הערשאפט.
דרויסנדיגע לינקס
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!