מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (12 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{Coord|47.98305556|18.17277778|display=title}}{{דעסקריפציע|שטעטל אין סלאוואקיי}} | |||
'''נייהייזל''' ({{שפראך-sk|Nové Zámky}}; {{שפראך-hu| Érsekújvár}} ''ערשעקאיוואר''; {{שפראך-de|Neuhäusel}}) איז א שטעטל אין דרום־מערב [[סלאוואקיי]], ביים נידריגן טייל פונעם גרויסן טייך [[דוניי]], ביים ברעג פונעם [[נייטרע טייך]]. דאס שטעטל געפינט זיך 100 [[קילאמעטער]] פון [[בראטיסלאווא]] און 25 קילאמעטער פונעם אונגארישן גרעניץ. | '''נייהייזל''' ({{שפראך-sk|Nové Zámky}}; {{שפראך-hu| Érsekújvár}} ''ערשעקאיוואר''; {{שפראך-de|Neuhäusel}}) איז א שטעטל אין דרום־מערב [[סלאוואקיי]], ביים נידריגן טייל פונעם גרויסן טייך [[דוניי]], ביים ברעג פונעם [[נייטרע טייך]]. דאס שטעטל געפינט זיך 100 [[קילאמעטער]] פון [[בראטיסלאווא]] און 25 קילאמעטער פונעם אונגארישן גרעניץ. | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
פונעם [[10טער י"ה|10טן יארהונדערט]] איז דאס שטעטל געווען אונטער דער [[עסטרייכער אימפעריע]] און קעניגרייך. | פונעם [[10טער י"ה|10טן יארהונדערט]] איז דאס שטעטל געווען אונטער דער [[עסטרייכער אימפעריע]] און קעניגרייך. | ||
הערשט אין יאר [[1561]] איז דארט געווארן | הערשט אין יאר [[1561]] איז דארט געווארן אויפגעבויט א [[טורעם|פעסטונג]] אין א 'שטערן פארעם', מיט די ציל זיך צו שיצן פון די [[אטאמאנישע אימפעריע|טערקישער]] מיליטער. און ארום דעם פעסטונג האט זיך שפעטער פארמירט דעם שטעטל, וואס האט באקומען דעם נאמען; 'דער נייער פעסטונג'. און וויבאלד ס'איז געגרינדעט געווארן אין קריגס צייטן, ווען יענע שטעט זענען געווען פון צייט צו צייט אונטער אנדערע הערשאפטן, האט מען עס אנדערש גערופן אין פארשידענע שפראכן. | ||
ביים סוף פונעם [[16טער י"ה|16טן יארהונדערט]] ביז [[1685]], האבן די [[אטאמאנישע אימפעריע|טערקן]] פארכאפט דאס שטעטל. אבער שפעטער האבן די אונגארישער פירער צוריקגענומען דאס שטעטל, און צעווארפן דעם פעסטונג, נישט צו דערלאזן דערמיט נאך א אויפשטאנד. | ביים סוף פונעם [[16טער י"ה|16טן יארהונדערט]] ביז [[1685]], האבן די [[אטאמאנישע אימפעריע|טערקן]] פארכאפט דאס שטעטל. אבער שפעטער האבן די אונגארישער פירער צוריקגענומען דאס שטעטל, און צעווארפן דעם פעסטונג, נישט צו דערלאזן דערמיט נאך א אויפשטאנד. | ||
| שורה 15: | שורה 16: | ||
ס'געווען יארן וואס ס'איז איבערהויפט נישט געווען קיין יודן אינעם גאנצן שטעטל, צוליב די פארבאט פאר יודן צו וואוינען דארט, ווי ס'זענען געווען מינעראל גרוב פראדוקציעס, וואס מ'האט דערפון אסאך פארדינט. | ס'געווען יארן וואס ס'איז איבערהויפט נישט געווען קיין יודן אינעם גאנצן שטעטל, צוליב די פארבאט פאר יודן צו וואוינען דארט, ווי ס'זענען געווען מינעראל גרוב פראדוקציעס, וואס מ'האט דערפון אסאך פארדינט. | ||
די ערשטע יודן האבן זיך באזעצט דארט אינעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]], און די ערשטע קהילה האט זיך עמטליך פארמירט, אינעם [[19טער י"ה|19טן יארהונדערט]], וואס רוב פון זיי זענען געקומען פונעם דערבייאיגן שטעטל 'שוראַן'. ס'איז געווען צוויי באזונדערע געמיינדעס, [[ארטאדאקסן]] און [[נעאלאגן]], אלץ רעזולטאַט פונעם היסטארישער שפּאַלט אינעם | די ערשטע יודן האבן זיך באזעצט דארט אינעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]], און די ערשטע קהילה האט זיך עמטליך פארמירט, אינעם [[19טער י"ה|19טן יארהונדערט]], וואס רוב פון זיי זענען געקומען פונעם דערבייאיגן שטעטל 'שוראַן'. ס'איז געווען צוויי באזונדערע געמיינדעס, [[ארטאדאקסן]] און [[נעאלאגן]], אלץ רעזולטאַט פונעם היסטארישער שפּאַלט אינעם אונגארישער יודענטום אין יאר [[ה'תרל"א]]. און ביידע האבן פארמאגט גאר באזונדערע ערציאונגס אנשטאלטן פאר די יוגנט, ווייל ס'געווען א היבשע אונטערשייד צווישן די צוויי קהילות. אויך א באזונדערע יודישע פארטיי איז געווען דארט, וואס אירע קאנדידאטן זענען ערוועלט געווארן אינעם שטאט-ראט. | ||
אום יאר [[תר" | אום יאר [[תר"צ]] האבן דארט געוואוינט 2,535 יודישע איינוואוינער, וואס זענען געווען אומגעפער 10% פראצענט פון די שטאט איינוואוינער. | ||
==ביים חורבן== | ==ביים חורבן== | ||
| שורה 42: | שורה 43: | ||
אום יאר [[תשנ"ב]] איז די ארטאדאקסישע שול פריש רענארווירט געווארן, און איז היינט פאררעכענט אלץ א היסטארישע פלאץ, זייענדיג פון די געציילטע שולען אין סלאוואקיע וואס עקזיסטירן נאך, און זענען נאך היינט אקטיוו פאר לערנען און דאווענען. | אום יאר [[תשנ"ב]] איז די ארטאדאקסישע שול פריש רענארווירט געווארן, און איז היינט פאררעכענט אלץ א היסטארישע פלאץ, זייענדיג פון די געציילטע שולען אין סלאוואקיע וואס עקזיסטירן נאך, און זענען נאך היינט אקטיוו פאר לערנען און דאווענען. | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [https://www.novezamky.sk/ דעם שטעטל'ס אפיציעלע וועבזייטל] | * [https://www.novezamky.sk/ דעם שטעטל'ס אפיציעלע וועבזייטל] | ||
* [https://www.yadvashem.org/yv/he/research/ghettos_encyclopedia/ghetto_details.asp?cid=93 דעם שטאט אינעם "געטאָ ענציקלאָפּעדיע" אויף דער "[[יד ושם]]" | * [https://www.yadvashem.org/yv/he/research/ghettos_encyclopedia/ghetto_details.asp?cid=93 דעם שטאט אינעם "געטאָ ענציקלאָפּעדיע" אויף דער "[[יד ושם]]" וועבזייט] | ||
* {{יידישגען|844577}} | * {{יידישגען|844577}} | ||
[[קאַטעגאָריע:שטעט און שטעטלעך אין סלאוואקיי]] | [[קאַטעגאָריע:שטעט און שטעטלעך אין סלאוואקיי]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע | [[קאַטעגאָריע:אידישע ישובים אין אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:נישט שלעכט]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:נובה זמקי]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||