מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (אחידות במיקום רעפערענצן, קאטעגאריע, אינערליכע פארבינדונגען) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (11 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = any of a series of successive structures on the Temple Mount in Jerusalem serving as a religious center of the Israelite People|העב=מבנה שעמד בהר המוריה בירושלים ושימש כמרכז דתי של עם ישראל|דייטש=antiker Tempel an der Stelle der heutigen al-Aqsa Moschee|}} | |||
[[טעקע:TempleJerusalem.jpg|left|250px]] | [[טעקע:TempleJerusalem.jpg|left|250px]] | ||
'''בית המקדש''' (וואס איז טייטש '''הייליג הויז''') איז געווען דער ארט וואס דער אייבערשטער האט באפוילן פאר זיינע | '''בית המקדש''' (וואס איז טייטש '''הייליג הויז''') איז געווען דער ארט וואס דער אייבערשטער האט באפוילן פאר זיינע אידישע קינדער זיי זאלן מאכן פאר אים, '''ועשו לי מקדש ושכנתי בתוכם - זיי זאלן מאכן פאר מיר א מקדש, און איך וועל רוען אין זיי''' <ref>שמות כה ח</ref>, און איז געווען דער ארט וואו די [[איד]]ן האבן געטון די [[עבודה]] ([[גאט]]'ס דינסט) פון מקריב זיין [[קרבן|קרבנות]] און זינגען פאר גאט. | ||
== צעשפרייטע מזבחות == | == צעשפרייטע מזבחות == | ||
ביז ווען [[שלמה המלך]] האט געבויט דער בית המקדש, האבן די אידן מקריב געווען [[קרבנות]] אויף [[מזבח]]ות וואס זענען געווען צעשפרייט אין דעם גאנצן לאנד. אויך נאך וואס שלמה המלך האט | ביז ווען [[שלמה המלך]] האט געבויט דער בית המקדש, האבן די אידן מקריב געווען [[קרבנות]] אויף [[מזבח]]ות וואס זענען געווען צעשפרייט אין דעם גאנצן לאנד. אויך נאך וואס שלמה המלך האט געבויט דעם בית המקדש האבן רוב [[קעניג|מלכים]] איינגעפירט צו דינען [[גאט]] צודערצו אויך אין צעשפרייטע מזבחות אויסער דער בית המקדש. | ||
לויט די תורה דארף מען דינען גאט נאר אין דעם בית המקדש און ס'איז פארבאטן צו דינען אין צעשפרייטע מזבחות. | לויט די תורה דארף מען דינען גאט נאר אין דעם בית המקדש און ס'איז פארבאטן צו דינען אין צעשפרייטע מזבחות. | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
== בית ראשון == | == בית ראשון == | ||
דער ערשטער בית ווערט אנגערופן דער בית ראשון, דאס האט | דער ערשטער בית ווערט אנגערופן דער בית ראשון, דאס האט געבויט [[שלמה המלך]] אין [[ירושלים]] אויף בארג-מוריה, נאך וואס [[גאט]] האט צוגעזאגט [[דוד המלך]] אז זיין קינד וועט בויען דער בית המקדש (און נישט דוד, וויבאלד דוד האט געפירט א סך [[מלחמה|מלחמות]] און געגאסן פיל בלוט{{הערה| [[ספר דברי הימים|דברי הימים]] א' פרק כ"ב}}). שלמה המלך האט געבויט דער בית המקדש אין יאר 2928 ([[ב'תתקכ"ח]]). דער בית ראשון איז געשטאנען 410 יאר. | ||
=== ביים בויען דעם בית === | === ביים בויען דעם בית === | ||
נאך וואס שלמה המלך האט | נאך וואס שלמה המלך האט געבויט דער ערשטער בית, אין דער זיבעטער [[מאנאט]] [[סוכות|חג הסוכות]], (לויט די ציילונג אין די תורה,) האבן די כהנים געבריינגט פון [[עיר דוד]] די הייליגע כלים, דער [[ארון|ארון הקודש]], [[אוהל המשכן]] אא"וו צום בית המקדש. און דאן איז געשען א [[נס]], אז דער בית איז אנגעפילט געווארן מיט א וואלקן פון [[גאט]] {{באלד|והענן מלא את בית ה'|[[ספר מלכים|מלכים]] א' פרק ח'}}. אזוי ווי ס'איז געשען ווען [[משה רבינו]] האט געבויט דער [[משכן]] {{באלד|וכבוד ה' מלא את המשכן|[[ספר שמות|שמות]] מ'}}. | ||
=== חורבן הבית === | === חורבן הבית === | ||
דער בית המקדש איז חרוב געווארן דורך [[נבוכדנצר]] דער [[קעניג]] פון [[בבל]] אין יאר 3338 | דער בית המקדש איז חרוב געווארן דורך [[נבוכדנצר]] דער [[קעניג]] פון [[בבל]] אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|3338}}. ווי עס שטייט אין [[ספר מלכים]] איז די סיבה פון חורבן הבית געווען ווייל אזעלכע קיסרים פון [[מלכי יהודה]] האבן געזינדיקט פאר [[גאט]] און געדינט [[עבודה זרה]] (ווי [[מנשה מלך יהודה|מנשה]]). | ||
== בית שני == | == בית שני == | ||
אזוי ווערט אנגערופן דער צווייטער בית, דאס האט | אזוי ווערט אנגערופן דער צווייטער בית, דאס האט געבויט [[עזרא הסופר]] אויף דעם זעלבן פלאץ ווי דער בית ראשון, אין יאר 3408 ([[ג'ת"ח]]) ([[ג'רמ"ד]]) צו וועלט באשאפונג, דאס איז געשטאנען 420 יאר און איז חרוב געווארן דורך [[טיטוס הרשע]] א [[רוים|רוימישע]] [[גענעראל]] אין יאר 3828 ([[ג'תתכ"ח]]) אין משך פון דעם [[גרויסער אידישער אויפשטאנד|גרויסן יידישן אויפשטאנד]]. | ||
== בנין הורדוס == | == בנין הורדוס == | ||
די זיידע פון [[הורדוס]] (זיין טאטעס טאטע איז געווען א פאלנער אדומי, | די זיידע פון [[הורדוס]] (זיין טאטעס טאטע איז געווען א פאלנער אדומי, וועלכער האט זיך מגייר געווען. הורדוס האט חתונה געהאט צו א פרוי מרים וואס איז געווען פון די לעצטע רעשטלעך פון מלכות [[חשמונאים]]. ווען דער רוצח און טיראן הורדוס האט האט זיך פארעלטער און באקומען חרטה געפילן אויף זיינע רציחות, האט ער געוואלט עפעס טאן צו פארצייען אויף זיינע זינד האט ער איבערגעבויט דאס בית המקדש. און עס אנגערופן אויף זיין נאמען. די [[גמרא]] זאגט אז ווער עס האט נישט געזען בנין הורדוס האט נאכנישט געזען א שיין געביידע אין זייל לעבן. | ||
== בית שלישי == | == בית שלישי == | ||
אזוי ווערט אנגערופן דער דריטער בית, דאס איז נאכנישט געשטאנען, און עס שטייט אין [[גמרא]] () אז עס וועט אויפגעבויט ווערן פון [[פייער]] ווען [[משיח]] וועט קומען. דאס געשטאלט פונעם דריטן בית ווערט באשריבן אין [[ספר יחזקאל]].. | אזוי ווערט אנגערופן דער דריטער בית, דאס איז נאכנישט געשטאנען, און עס שטייט אין [[גמרא]] () אז עס וועט אויפגעבויט ווערן פון [[פייער]] ווען [[משיח]] וועט קומען. דאס געשטאלט פונעם דריטן בית ווערט באשריבן אין [[ספר יחזקאל]].. | ||
| שורה 96: | שורה 97: | ||
** יעדע צימער האט געהאט 3 טירן, איין טיר צו די צימער אויף רעכטס, איין טיר צו די צימער אויף לינקס, אוין איין טיר צו די צימער אויף ארויף. | ** יעדע צימער האט געהאט 3 טירן, איין טיר צו די צימער אויף רעכטס, איין טיר צו די צימער אויף לינקס, אוין איין טיר צו די צימער אויף ארויף. | ||
** די צימער אין די ווינקל פון צפון-מזרח האט געהאט 5 טירן, איינס צו די צימער אויף רעכטס, איינס צו אינדרויסן (פון וואו מען האט געפענט די טויערן צו די היכל, זע ווייטער), איינס צו די צימער אויף ארויף, און איינס צו די קארידאר צווישען די ווענט, און די פינעפטע צו די היכל. | ** די צימער אין די ווינקל פון צפון-מזרח האט געהאט 5 טירן, איינס צו די צימער אויף רעכטס, איינס צו אינדרויסן (פון וואו מען האט געפענט די טויערן צו די היכל, זע ווייטער), איינס צו די צימער אויף ארויף, און איינס צו די קארידאר צווישען די ווענט, און די פינעפטע צו די היכל. | ||
** עס איז געווען אין די ווענט א קארידאר וואס איז געגאנגען צווישן די ווענט, וואס דורך די קארידאר איז מען אנגקומען העכער די צימערן צו די דאך פון די היכל, דאס איז געווען | ** עס איז געווען אין די ווענט א קארידאר וואס איז געגאנגען צווישן די ווענט, וואס דורך די קארידאר איז מען אנגקומען העכער די צימערן צו די דאך פון די היכל, דאס איז געווען געבויט שיף אזוי ווי א גליטשער. די קארידאר איז געגאנגען פון צפון-מזרח צו צפון-מערב צו מערב-דרום צו דרום-מזרח, די שטאק וואס איז געווען געבויט העכער די היכל און די צימערן האט געהאט איר עפענונג אויף די ווינקל פון דרום-מזרח ביי די קארידאר. | ||
** אויף די שטאק וואס איז געווען העכער די גאנצע היכל, אפילו העכער די קדשי-קדשים ווי מען האט נישט געמעגט גיין איז געווען אזעלכע שטיקער העלצער וואס האבן אפגעטיילט צווישן די היכל און די קדשי-קדשים. | ** אויף די שטאק וואס איז געווען העכער די גאנצע היכל, אפילו העכער די קדשי-קדשים ווי מען האט נישט געמעגט גיין איז געווען אזעלכע שטיקער העלצער וואס האבן אפגעטיילט צווישן די היכל און די קדשי-קדשים. | ||
** עס זענען געווען לעכער פון די שטאק צו די דאך פון די קדשי-קדשים גלייך נעבן די ווענט, וואס דורך די לעכער האט מען אראפגעלאזט פאך לייט אין קאסטענעס צו פאררעכטען די ווענט פון קדשי-קדשים, און צוליב דעם אז זיי זאלן נישט זען די קדשי-קדשים האט מען זיי אראפגעלאזט אין קאסטענעס. די קאסטענעס זענען געווען אפען נאר אויף די זייט צו די וואנט. | ** עס זענען געווען לעכער פון די שטאק צו די דאך פון די קדשי-קדשים גלייך נעבן די ווענט, וואס דורך די לעכער האט מען אראפגעלאזט פאך לייט אין קאסטענעס צו פאררעכטען די ווענט פון קדשי-קדשים, און צוליב דעם אז זיי זאלן נישט זען די קדשי-קדשים האט מען זיי אראפגעלאזט אין קאסטענעס. די קאסטענעס זענען געווען אפען נאר אויף די זייט צו די וואנט. | ||
| שורה 118: | שורה 119: | ||
א שטיקל ליסט: | א שטיקל ליסט: | ||
גאלדענע בעקן 20.000 טויזנט. זילבערנע בעקן 40.000 טויזנט. גאלדענע מנורות 10.000 טויזנט. גאלדענע כלים צו גיסן דערמיט וויין 80.000 טויזנט. גאלדענע לעפלעך 10.000. גאלדענע בעקן וואס מען האט דערין אריין געלייגט מעל פון די מנחות 80.000 טויזנט. די זעלבע סארט בעקן אין זילבער 160.000 טויזנט. און נאך צענדליגע טויזנטער כלים וואס מען האט דערין געמאסטן אלע מנחות און נסכים, כלים פאר די קטורת, כלים צו טראגן פייער צו און פון דעם מזבח, 200.000 טויזנט חצוצרות זילבערענע און פארשידענע כלי זמר פון אייזן, ווי אויך פערציג טויזנט טישלעך צו האלטן די אלע כלים. אט דאס אלע זענען געלעגן אין אוצרות בית ה' פון בית המקדש<ref>ספר יוסיפין קדמוניות ח ב</ref>. | גאלדענע בעקן 20.000 טויזנט. זילבערנע בעקן 40.000 טויזנט. גאלדענע מנורות 10.000 טויזנט. גאלדענע כלים צו גיסן דערמיט וויין 80.000 טויזנט. גאלדענע לעפלעך 10.000. גאלדענע בעקן וואס מען האט דערין אריין געלייגט מעל פון די מנחות 80.000 טויזנט. די זעלבע סארט בעקן אין זילבער 160.000 טויזנט. און נאך צענדליגע טויזנטער כלים וואס מען האט דערין געמאסטן אלע מנחות און [[נסכים]], כלים פאר די קטורת, כלים צו טראגן פייער צו און פון דעם מזבח, 200.000 טויזנט חצוצרות זילבערענע און פארשידענע כלי זמר פון אייזן, ווי אויך פערציג טויזנט טישלעך צו האלטן די אלע כלים. אט דאס אלע זענען געלעגן אין אוצרות בית ה' פון בית המקדש<ref>ספר יוסיפין קדמוניות ח ב</ref>. | ||
== טעגליכע ניסים == | == טעגליכע ניסים == | ||
| שורה 136: | שורה 137: | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.he.chabad.org/library/article.htm/aid/541901 א ווירטואלע וויזיט אין בית המקדש] | * [http://www.he.chabad.org/library/article.htm/aid/541901 א ווירטואלע וויזיט אין בית המקדש] | ||
* [http://www.templeinstitute.org/ מכון המקדש] | * [http://www.templeinstitute.org/ מכון המקדש] | ||