35,369
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אלול"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (הגהה) |
אין תקציר עריכה |
||
| (11 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = 6th month of the Hebrew calendar|העב=חודש בלוח העברי|דייטש=zwölfte Monat des bürgerlichen und der sechste des religiösen jüdischen Kalenders|}} | |||
{{אלול}} | {{אלול}} | ||
[[בילד:Liten askenasisk sjofar 5380.jpg|קליין|מען [[בלאזן|בלאזט]] [[שופר]] יעדן [[אינדערפרי]] פון [[ראש חודש]] אלול ביז ערב [[ראש השנה]] אחוץ [[שבת]].]] | [[בילד:Liten askenasisk sjofar 5380.jpg|קליין|מען [[בלאזן|בלאזט]] [[שופר]] יעדן [[אינדערפרי]] פון [[ראש חודש]] אלול ביז ערב [[ראש השנה]] אחוץ [[שבת]].]] | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
==קביעות - קאלענדאר== | ==קביעות - קאלענדאר== | ||
פון ווען ס'איז באשטימט געווארן דער [[ | פון ווען ס'איז באשטימט געווארן דער [[אידישער קאלענדאר]] <small>(קביעות החדשים)</small>, איז '''אלול''' שטענדיג א פארקערצטער [[חודש]] <small>(חסר)</small>: א חודש פון ניין און צוואנציג טעג<ref>''רמב"ם קידוש החודש פ"ה ה"ד''</ref>. | ||
[[ראש חודש]] '''אלול''' איז שטענדיג צוויי טעג: דער דרייסיגסטער טאג פון [[אב]], און צומארגענס, דער ערשטער טאג פון '''אלול''', וויבאלד אב איז שטענדיג א פולער חודש <small>(מלא)</small>: ער האט שטענדיג דרייסיג טעג. | [[ראש חודש]] '''אלול''' איז שטענדיג צוויי טעג: דער דרייסיגסטער טאג פון [[אב]], און צומארגענס, דער ערשטער טאג פון '''אלול''', וויבאלד אב איז שטענדיג א פולער חודש <small>(מלא)</small>: ער האט שטענדיג דרייסיג טעג. | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
דער צירוף פון חודש '''אלול''' גייט ארויס פון דער ענדע פון די ווערטער וצדק'''ה''' תהי'''ה''' לנ'''ו''' כ'''י'''<ref>''משנת חכמים אלול א א''</ref> <small>(דברים ו. כה.)</small>. דורשי רשומות זאגן: דער צירוף פון חודש אלול גייט צום ערשט פון דער ענדע פון די ווערטער (סוכה פרק ה' משנה ד') '''אָ'''נוּ '''לְ'''יָהּ, '''וּלְ'''יָהּ עֵינֵינוּ. | דער צירוף פון חודש '''אלול''' גייט ארויס פון דער ענדע פון די ווערטער וצדק'''ה''' תהי'''ה''' לנ'''ו''' כ'''י'''<ref>''משנת חכמים אלול א א''</ref> <small>(דברים ו. כה.)</small>. דורשי רשומות זאגן: דער צירוף פון חודש אלול גייט צום ערשט פון דער ענדע פון די ווערטער (סוכה פרק ה' משנה ד') '''אָ'''נוּ '''לְ'''יָהּ, '''וּלְ'''יָהּ עֵינֵינוּ. | ||
דער [[מזל]] פון '''אלול''' ווערט אנגערופן [[בתולה]]<ref>''ספר יצירה פ"ה''</ref>. דער [[בני יששכר]]<ref>''חודש אלול מאמר א אות ה''</ref> ברענגט א טייטש וואס ער האט געהערט פון זיי שוועסטער-קינד רבי אלעזר פון [[ | דער [[מזל]] פון '''אלול''' ווערט אנגערופן [[בתולה]]<ref>''ספר יצירה פ"ה''</ref>. דער [[בני יששכר]]<ref>''חודש אלול מאמר א אות ה''</ref> ברענגט א טייטש וואס ער האט געהערט פון זיי שוועסטער-קינד רבי אלעזר פון [[ליזענסק]], '''אז תשמח בתולה במחול''' <small>(ירמיה לא. יב.)</small> חודש '''אלול''' וואס זיין מזל איז '''בתולה''' וועט זיך פרייען, '''במחול''' ווען דער אייבערשטער וועט פארגעבן <small>(מוחל)</small> די זינד פון די אידישע קינדער. | ||
'''אלול''' איז א [[חודש]] פון [[תשובה]] און נאכקלערען, זיי זענען טעג וואס ווערען אנגעריפן ''ימי רצון'', ''ימי הרחמים והסליחות'', וויבאלד אין '''אלול''' האט זיך אנגעהויבן די פערציג טעג וואס דער אייבערשטער האט זיך געלאזט איבערבעטן צו [[משה רבינו]]<ref>''פרקי דרבי אליעזר שם''</ref>, און ס'איז געזאגט געווארן אויף דעם דער רמז '''א'''ני '''ל'''דודי '''ו'''דודי '''ל'''י <small>(שיר השירים ו ג)</small>, ראשי תיבות '''אלול'''<ref>''אבודרהם תפלת ר"ה''</ref>. | '''אלול''' איז א [[חודש]] פון [[תשובה]] און נאכקלערען, זיי זענען טעג וואס ווערען אנגעריפן ''ימי רצון'', ''ימי הרחמים והסליחות'', וויבאלד אין '''אלול''' האט זיך אנגעהויבן די פערציג טעג וואס דער אייבערשטער האט זיך געלאזט איבערבעטן צו [[משה רבינו]]<ref>''פרקי דרבי אליעזר שם''</ref>, און ס'איז געזאגט געווארן אויף דעם דער רמז '''א'''ני '''ל'''דודי '''ו'''דודי '''ל'''י <small>(שיר השירים ו ג)</small>, ראשי תיבות '''אלול'''<ref>''אבודרהם תפלת ר"ה''</ref>. | ||
| שורה 26: | שורה 27: | ||
דריי טעג פון [[חודש]] '''אלול''' האבן די חז"ל אויסגעריפן אלס יו"ט און פארבאטן צו פאסטן אין די טעג, '''ז''', '''יז''', '''כב''', ווי ס'ווערט געשריבן אין [[מגילת תענית]]. די [[הלכה]] איז "בטלה מגילת תענית"<ref>''ר"ה י"ח ע"ב''</ref>, און די ימים טובים גייען היינט נישט מער אָן. | דריי טעג פון [[חודש]] '''אלול''' האבן די חז"ל אויסגעריפן אלס יו"ט און פארבאטן צו פאסטן אין די טעג, '''ז''', '''יז''', '''כב''', ווי ס'ווערט געשריבן אין [[מגילת תענית]]. די [[הלכה]] איז "בטלה מגילת תענית"<ref>''ר"ה י"ח ע"ב''</ref>, און די ימים טובים גייען היינט נישט מער אָן. | ||
[[כ"ה אלול]] האט דער אייבערשטער באשאפן די [[וועלט]], און דער טאג איז דער פונדאמענט אויף אויסצורעכענען די [[ | [[כ"ה אלול]] האט דער אייבערשטער באשאפן די [[וועלט]], און דער טאג איז דער פונדאמענט אויף אויסצורעכענען די [[מולד]]ות און [[פיר תקופות|תקופות]]. | ||
==הלכות און מנהגים== | ==הלכות און מנהגים== | ||
| שורה 33: | שורה 34: | ||
=== בלאזן שופר=== | === בלאזן שופר=== | ||
{{הויפט ארטיקל|שופר}} | {{הויפט ארטיקל|רוי:תקיעת שופר}} | ||
מען פירט זיך צו בלאזן [[שופר]] א גאנץ חודש אלול חוץ פון ערב ראש השנה, עס זענען דא עטליכע [[טעמים]]. | מען פירט זיך צו בלאזן [[שופר]] א גאנץ חודש אלול חוץ פון [[ערב ראש השנה]], עס זענען דא עטליכע [[טעמים]]. | ||
* די [[חז"ל]] האבן [[מתקן]] געווען צו בלאזן שופר ראש חודש '''אלול''', ווייל, ראש חודש '''אלול''' ווען דער אייבערשטער האט געהייסן [[משה רבינו]] ארויפגיין אויפן בארג, האט מען אויסגעריפן מיט א שופר אז יעדער זאל וויסן אז [[משה רבינו]] איז ארויף אויפן בארג, מען זאל [[חלילה]] נישט נאכאמאל זיך פארנארן <small>(טועה זיין)</small> אין די [[עבודה זרה]], אין דער אייבערשטער איז דערהויבן <small>(נתעלה)</small> געווארן יענעם טאג דורך דעם שופר, ווי ס'שטייט, עלה אלקים בתרועה ד' בקול שופר <small>(תהלים מז. ו.)</small> <ref>''פרקי דרבי אליעזר פרק מו''</ref>, און מען פירט זיך צו בלאזן שופר דעם גאנצן [[חודש]] <ref>''טור או"ח תקפ"א א'''</ref>. | * די [[חז"ל]] האבן [[מתקן]] געווען צו בלאזן שופר ראש חודש '''אלול''', ווייל, ראש חודש '''אלול''' ווען דער אייבערשטער האט געהייסן [[משה רבינו]] ארויפגיין אויפן בארג, האט מען אויסגעריפן מיט א שופר אז יעדער זאל וויסן אז [[משה רבינו]] איז ארויף אויפן בארג, מען זאל [[חלילה]] נישט נאכאמאל זיך פארנארן <small>(טועה זיין)</small> אין די [[עבודה זרה]], אין דער אייבערשטער איז דערהויבן <small>(נתעלה)</small> געווארן יענעם טאג דורך דעם שופר, ווי ס'שטייט, עלה אלקים בתרועה ד' בקול שופר <small>(תהלים מז. ו.)</small> <ref>''פרקי דרבי אליעזר פרק מו''</ref>, און מען פירט זיך צו בלאזן שופר דעם גאנצן [[חודש]] <ref>''טור או"ח תקפ"א א'''</ref>. | ||
* די [[חז"ל]] האבן [[מתקן]] געווען צו בלאזן [[שופר]] פערציג טעג ביז [[יום כיפור]], און אנדענק פון די פערציג טעג וואס [[משה רבינו]] איז ארויף אינדערהייך און אנגעזאגט מען זאל בלאזן יעדען טאג שופר, מען זאל [[חלילה]] נישט נאכאמאל זיך פארנארן <small>(טועה זיין)</small> אין די [[עבודה זרה]], אבער מיר פירן זיך צובלאזן נאר ביז [[ראש השנה]]<ref>''רוקן סי' רח''</ref>. | * די [[חז"ל]] האבן [[מתקן]] געווען צו בלאזן [[שופר]] פערציג טעג ביז [[יום כיפור]], און אנדענק פון די פערציג טעג וואס [[משה רבינו]] איז ארויף אינדערהייך און אנגעזאגט מען זאל בלאזן יעדען טאג שופר, מען זאל [[חלילה]] נישט נאכאמאל זיך פארנארן <small>(טועה זיין)</small> אין די [[עבודה זרה]], אבער מיר פירן זיך צובלאזן נאר ביז [[ראש השנה]]<ref>''רוקן סי' רח''</ref>. | ||
* כדי צו פארמישן דעם [[שטן]]<ref>''טור שם''</ref>, ער זאל נישט וויסן ווען ראש השנה איז און גיין [[מקטרג]] זיין אויף די | * כדי צו פארמישן דעם [[שטן]]<ref>''טור שם''</ref>, ער זאל נישט וויסן ווען ראש השנה איז און גיין [[מקטרג]] זיין אויף די אידישע קינדער <ref>''ב"ח שם''</ref>. דאס איז אויך איינע פון די [[טעמים]] פארוואס [[ערב ראש השנה]] בלאזט מען נישט, ער זאל מיינען ראש השנה איז שוין פאראיבער<ref>''מגן אברהם שם''</ref>. | ||
* וויבאלד א שופר מאכט יעדען ציטערן (געבויטע אויפן פסוק: היתקע שופר בעיר והעם לא יחרדו) <ref>טור שם</ref>, און חודש אלול איז א חודש ווי מען זוכט תשובה צו טאן פאר ראש השנה און יום כיפור קומען אהן. | * וויבאלד א שופר מאכט יעדען ציטערן (געבויטע אויפן פסוק: היתקע שופר בעיר והעם לא יחרדו) <ref>טור שם</ref>, און חודש אלול איז א חודש ווי מען זוכט תשובה צו טאן פאר ראש השנה און יום כיפור קומען אהן. | ||
| שורה 63: | שורה 64: | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:אלול]] | |||
[[קאַטעגאָריע:חדשים]] | |||