מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "יידישע קהילה" ב־"אידישע קהילה") |
ק (החלפת טקסט – "אידישע יישובים" ב־"אידישע ישובים") |
||
| (7 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = capital and largest city of Hungary|העב=בירת הונגריה|דייטש=Hauptstadt von Ungarn|}} | |||
{{יישוב | {{יישוב | ||
|סארט יישוב= שטאָט | |סארט יישוב= שטאָט | ||
| שורה 24: | שורה 25: | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
די שטאט איז אויפגעשטעלט געווארן דורך דער [[רוימישע אימפעריע]], אבער [[ארכעאלאגיע|ארכעאלאגישע]] גראבונגען, צייגן אויף א באוואוינטע ארט, פון יארן איידער די רוימער זענען אנגעקומען. ווען די [[ | די שטאט איז אויפגעשטעלט געווארן דורך דער [[רוימישע אימפעריע]], אבער [[ארכעאלאגיע|ארכעאלאגישע]] גראבונגען, צייגן אויף א באוואוינטע ארט, פון יארן איידער די רוימער זענען אנגעקומען. ווען די [[מאדיארן]], האבן איינגענומען אונגארן, זענען סיי בודא, און סיי פעשט, שוין געווען אויפגעשטעלט. אין די [[מיטל אלטער]], האט בודא דער דעמאלטדיקע הויפטשטאט דערגרייכט איר הויכפונקט, אונטער דער מאזשיארישע [[קעניג]], מאטיאש האניאדי. דערנאך איז די שטאט געפאלן צו די [[אטאמאנישע אימפעריע]], וועלכע האט פארוויסטעט די צוויי שטעט, פעשט איז געפאלן אין יאר [[1526]], און בודא מיט פופצן יאר שפעטער. | ||
ווען [[עסטרייך]] האט איינגענומען אונגארן פון די טערקן, אין יאר [[1686]], זענען ביידע שטעט געווען פארלאזט. אין די אנהייב [[18טער י"ה]], זענען די שטעט ווייטער געווען פארלאזט, צוליב די אויפטאנדן וואס די | ווען [[עסטרייך]] האט איינגענומען אונגארן פון די טערקן, אין יאר [[1686]], זענען ביידע שטעט געווען פארלאזט. אין די אנהייב [[18טער י"ה]], זענען די שטעט ווייטער געווען פארלאזט, צוליב די אויפטאנדן וואס די מאדיארן האבן אנגעפירט קעגן עסטרייך. [[מאריא טערעזא]], קעניגן פון עסטרייך, האט אסאך ארויס געהאלפן אין דאס ווידעראויפבוי פון שטאט, און אין יאר [[1800]] האט די שטאט געהאט 54,000 איינוואוינער. | ||
אין יאר 1838, איז פעשט פארפלייצט געווארן, און אסאך געביידעס זענען פארניכטעט געווארן. | אין יאר 1838, איז פעשט פארפלייצט געווארן, און אסאך געביידעס זענען פארניכטעט געווארן. | ||
| שורה 51: | שורה 52: | ||
די [[סטאטוס קווא]], האט אויך געהאט א שול מיטן נאמען [[רומבאך שול]], וואס היינט איז עס פארמאכט, און די קהילה עקזיסטירט שוין נישט. | די [[סטאטוס קווא]], האט אויך געהאט א שול מיטן נאמען [[רומבאך שול]], וואס היינט איז עס פארמאכט, און די קהילה עקזיסטירט שוין נישט. | ||
די [[ארטאדאקס]]ן האבן אויך א גרויסע [[בית המדרש]], וואס ווערט גערופן די [[קאזינצי שול]], וואס געפונט זיך אין יידישע קווארטאל, און האט אלע צוגעהערן פון א אידישע קהילה, ווי א שחיטה, א מקווה, א | די [[ארטאדאקס]]ן האבן אויך א גרויסע [[בית המדרש]], וואס ווערט גערופן די [[קאזינצי שול]], וואס געפונט זיך אין יידישע קווארטאל, און האט אלע צוגעהערן פון א אידישע קהילה, ווי א שחיטה, א מקווה, א רעסטאראנט מיטן נאמען חנהס רעסטאראנט, וואס האט א גוטע הכשר. [[חב"ד]] פירט אויך אן יידישע אקטיוויטעטן, און זונטאג שולע, און אין די קאמפוס פון די [[אוניווערסיטעט]]. | ||
עס וואוינען דאָרט בערך הונדערט טויזנט [[אידן]]; ס'רוב זענען גאָר [[סעקולאריזם|פריי]]. | עס וואוינען דאָרט בערך הונדערט טויזנט [[אידן]]; ס'רוב זענען גאָר [[סעקולאריזם|פריי]]. | ||
| שורה 61: | שורה 62: | ||
בשעת'ן עס בויען איז עס געווען די טייערסטע בנין אין גאנץ אייראפע – פון דער געלט וואלט מען געקענט בויען א שטאט פאר ביז דרייסיג טויזענט מענטשן... יאפס, דווקא די צוריקגעשטאנענע אונגארישע האבן געבויט אזאנס... | בשעת'ן עס בויען איז עס געווען די טייערסטע בנין אין גאנץ אייראפע – פון דער געלט וואלט מען געקענט בויען א שטאט פאר ביז דרייסיג טויזענט מענטשן... יאפס, דווקא די צוריקגעשטאנענע אונגארישע האבן געבויט אזאנס... | ||
היינט שטעלט מען צו ספעציעלע טור'ס וואס טראגן און ווייזן ארום דעם פרעכטיגן בנין מיט איר אייגנארטיגע געבוי, און אלע אינטערעסאנטע זאכן וואס מען קען זען דערין. | היינט שטעלט מען צו ספעציעלע טור'ס וואס טראגן און ווייזן ארום דעם פרעכטיגן בנין מיט איר אייגנארטיגע געבוי, און אלע אינטערעסאנטע זאכן וואס מען קען זען דערין. | ||
{{הויפטשטעט פונעם | {{הויפטשטעט פונעם אייראפעאישן פארבאנד}} | ||
[[קאַטעגאָריע:שטעט אין אונגארן]] | [[קאַטעגאָריע:שטעט אין אונגארן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:הויפטשטעט אין אייראפע]] | [[קאַטעגאָריע:הויפטשטעט אין אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע | [[קאַטעגאָריע:אידישע ישובים אין אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:בודפשט]] | |||
רעדאגירונגען