מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט עגיפטן צו רוי:עגיפטן אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (7 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = sovereign state in North Africa and Asia|העב=מדינה בצפון-מזרח אפריקה|דייטש=Staat in Nordafrika und Südwestasien|}} | |||
{{מדינה | |||
| נאמען = עגיפטן | | נאמען = עגיפטן | ||
| שטאַט = אראבישע רעפובליק פון עגיפטן | | שטאַט = אראבישע רעפובליק פון עגיפטן | ||
| שורה 11: | שורה 12: | ||
| רעגירונג = [[רעפובליק]] פאקטיש [[דיקטאטור]] <!-- | | רעגירונג = [[רעפובליק]] פאקטיש [[דיקטאטור]] <!-- | ||
| ראש מלוכה טיטל = גרונטלעך: פרעזידענט --> | | ראש מלוכה טיטל = גרונטלעך: פרעזידענט --> | ||
| ראש מלוכה = | | ראש מלוכה = | ||
| פרעמיער מיניסטער =עבד אל פתח' א-סיסי | | פרעמיער מיניסטער =עבד אל פתח' א-סיסי | ||
| גרינדונג דאטום = 28סטן פעברואר 1922 פונעם <br /> | | גרינדונג דאטום = 28סטן פעברואר 1922 פונעם <br /> | ||
[[פאראייניגטע קעניגרייך|פאראייניגטן קעניגרייך]] | [[פאראייניגטע קעניגרייך|פאראייניגטן קעניגרייך]] | ||
| שורה 19: | שורה 20: | ||
| פראצענט וואסער = 0.632 | | פראצענט וואסער = 0.632 | ||
| באפעלקערונג צאל = 77,420,000<ref name=popclock>[http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=&lname= Central Agency for Population Mobilisation and Statistics - Population Clock (July 2008)]</ref> | | באפעלקערונג צאל = 77,420,000<ref name=popclock>[http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=&lname= Central Agency for Population Mobilisation and Statistics - Population Clock (July 2008)]</ref> | ||
| וועלט גראדונג באפעלעקרונג = | | וועלט גראדונג באפעלעקרונג = | ||
| באפעלקערונג ענגקייט = 82.3 | | באפעלקערונג ענגקייט = 82.3 | ||
| פראדוקט ווערדע = $469.663 ביליאן<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=469&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=75&pr.y=6 |title=Egypt|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2010-04-21}}</ref> | | פראדוקט ווערדע = $469.663 ביליאן<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=469&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=75&pr.y=6 |title=Egypt|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2010-04-21}}</ref> | ||
| וועלט גראדונג פראדוקט ווערדע = 0 | | וועלט גראדונג פראדוקט ווערדע = 0 | ||
| וואלוטע = [[עגיפטישער פונט]] | | וואלוטע = [[עגיפטישער פונט]] | ||
| צייט זאנע = [[מזרח | | צייט זאנע = [[מזרח אייראפעאישער זייגער]] [[UTC+2]] | ||
| אינטערנעט דאמיין = eg | | אינטערנעט דאמיין = eg | ||
| טעלעפאן קאד = 20 | | טעלעפאן קאד = 20 | ||
| באמערקונגען = | | באמערקונגען = | ||
}} | }} | ||
'''עגיפטן''' (א טייל פון אמאליקן מצרים), אפיציעל די '''אראבישע רעפובליק פון עגיפטן''' ([[אראביש]]: | '''עגיפטן''' (א טייל פון אמאליקן מצרים), אפיציעל די '''אראבישע רעפובליק פון עגיפטן''' ([[אראביש]]: جمهوريّة مصر العربيّة- דזשאמהוריאט מאסאר אלאראביע), איז אַן [[אראבער|אראביש]] לאַנד אין צווי קאנטינענטן, [[צפון אַפריקע|צפון־מזרח אַפריקע]] און דרום־מערב [[אזיע]]. עגיפטן באדעקט א שטח פון 1,010,408 קוואדראט ק"מ, מערסטנס אינעם [[נילוס]] טאל. עגיפטן איז א [[מיטלענדישער ים|מיטלענדיש לאנד]]. ער גרעניצט דעם [[עזה פאס]] און [[ישראל]] אין צפון־מזרח, דעם [[אילת איינגאס]] צו מזרח, דעם [[ים סוף]] צו מזרח און דרום, [[סודאן]] צו דרום און [[ליביע]] צו מערב. | ||
זיין הויפּטשטאָט איז [[קיירא]]. מצרים איז באַוואוּסט אַלס אירע גאָר אַלטע [[מאנומענט|מאָנומענטן]] ווי למשל די [[פיראמיד]]ן. די מערהייט פון איר [[באפעלקערונג]] זענען [[סוני]] [[מוסלמענער]]. | זיין הויפּטשטאָט איז [[קיירא]]. מצרים איז באַוואוּסט אַלס אירע גאָר אַלטע [[מאנומענט|מאָנומענטן]] ווי למשל די [[פיראמיד]]ן. די מערהייט פון איר [[באפעלקערונג]] זענען [[סוני]] [[מוסלמענער]]. | ||
| שורה 51: | שורה 52: | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
=== גריכישע און רוימישע עגיפטן === | === גריכישע און רוימישע עגיפטן === | ||
=== מיטל אלטער === | === מיטל אלטער === | ||
=== אטאמאנישע עגיפטן === | === אטאמאנישע עגיפטן === | ||
=== מוכאמאד אלי דינאסטיע === | === מוכאמאד אלי דינאסטיע === | ||
=== אייראפעאישער אינטערווענץ === | === אייראפעאישער אינטערווענץ === | ||
=== בריטישער פראטעקטאראט === | === בריטישער פראטעקטאראט === | ||
=== רעפובליק === | |||
=== רעפובליק | |||
עגיפטן איז געווארן א רעפובליק דעם 28סטן פעברואר 1922. | עגיפטן איז געווארן א רעפובליק דעם 28סטן פעברואר 1922. | ||
| שורה 80: | שורה 75: | ||
=== קלימאט === | === קלימאט === | ||
עגיפטן האט אן אויסטערלישן ווארעמען און טרוקענעם קלימאט. | עגיפטן האט אן אויסטערלישן ווארעמען און טרוקענעם קלימאט. | ||
אויפן בארטן פונעם מיטלענדישן ים בלאזן קילערע ווינטן און דערפאר איז דארט נישט אזוי הייס ווי איבער אל אין לאנד. אין פרילינג בלאזט דער חאמסין, א ווארעמער טרוקענער ווינט, פון די מדבריות צו דרום. ווען דער חאמסין בלאזט ווערט ווארען בייטאג ביז | אויפן בארטן פונעם מיטלענדישן ים בלאזן קילערע ווינטן און דערפאר איז דארט נישט אזוי הייס ווי איבער אל אין לאנד. אין פרילינג בלאזט דער חאמסין, א ווארעמער טרוקענער ווינט, פון די מדבריות צו דרום. ווען דער חאמסין בלאזט ווערט ווארען בייטאג ביז C° {{ר}}40 און אמאל ביז C° {{ר}}50. | ||
==עקאנאמיע == | ==עקאנאמיע == | ||
די עקאנאמיע פון עגיפטן פארלאזט זיך שטארק אויף לאנדווירטשאפט, מידיע, אימפארט פון בענזין, נאטירליכער ג'אז און טוריזם. | די עקאנאמיע פון עגיפטן פארלאזט זיך שטארק אויף לאנדווירטשאפט, מידיע, אימפארט פון בענזין, נאטירליכער ג'אז און טוריזם. | ||
מער ווי דריי מיליאן עגיפטער ארבעטן אין אויסלאנד, אין [[סאודי אראביע]], [[פערסישער איינגאס|פערסישן איינגאס]], אייראפע און נאך לענדער. | מער ווי דריי מיליאן עגיפטער ארבעטן אין אויסלאנד, אין [[סאודי אראביע]], [[פערסישער איינגאס|פערסישן איינגאס]], אייראפע און נאך לענדער. | ||
עגיפטן באקומט הילף פון די פאראייניגטע שטאטן, א דורכשניט פון $2.2 ביליאן א יאר זייט 1979, און איז דאס דריטע גרעסטע באקומער פון אזעלכע געלטער פון די פאראייניגטע שטאטן. עגיפטן האט רעסורסן פון קוילן אין מדבר סיני און גראבט אויס 600,000 טאן א יאר. עגיפטן האט גאר א סך | עגיפטן באקומט הילף פון די פאראייניגטע שטאטן, א דורכשניט פון $2.2 ביליאן א יאר זייט 1979, און איז דאס דריטע גרעסטע באקומער פון אזעלכע געלטער פון די פאראייניגטע שטאטן. עגיפטן האט רעסורסן פון קוילן אין מדבר סיני און גראבט אויס 600,000 טאן א יאר. עגיפטן האט גאר א סך נאטירליכע גאז, מיט רעזערוון פון אומגעפער 2,180 קובישע קילאמעטער, און עקספארטירט צו פיל לענדער. אין זיין יערליכן באריכט פון 2011 האט דער [[אינטערנאציאנאלער געלטפאנד]] געשאצט עגיפטן צווישן די לענדער וואס טוט מערסט איינצופירן עקאנאמישע רעפארם. | ||
עגיפטן האט א סך ארימקייט מיט אפשר 40% פון דער באפעלקערונג וואס פארדינען נישט אפילו $2 א טאג. | עגיפטן האט א סך ארימקייט מיט אפשר 40% פון דער באפעלקערונג וואס פארדינען נישט אפילו $2 א טאג. | ||
=== טוריזם === | === טוריזם === | ||
טוריזם איז איינער פון די וויכטיגסטע סעקטארן פון עגיפטנ'ס עקאנאמיע. מער ווי 12.8 מיליאן טוריסטן האבן באזוכט עגיפטן אין 2008, און האבן אריינגעברענגט אין לאנד כמעט $11 ביליאן. דער טוריזם סעקטאר באארבעט | טוריזם איז איינער פון די וויכטיגסטע סעקטארן פון עגיפטנ'ס עקאנאמיע. מער ווי 12.8 מיליאן טוריסטן האבן באזוכט עגיפטן אין 2008, און האבן אריינגעברענגט אין לאנד כמעט $11 ביליאן. דער טוריזם סעקטאר באארבעט בערך 12% פון עגיפטנ'ס ארבעטסקראפט. | ||
טוריזם מיניסטער הישאם זאזו האט געזאגט פאר אידוסטריע פראפעסיאנעלע אז טוריזם האט אריינברענגט אין לאנד | טוריזם מיניסטער הישאם זאזו האט געזאגט פאר אידוסטריע פראפעסיאנעלע אז טוריזם האט אריינברענגט אין לאנד עטליכע $9.4 ביליאן אין 2012, א ביסל מער ווי די $9 ביליאן אין 2011. | ||
=== ענערגיע === | === ענערגיע === | ||
=== טראנספארט === | === טראנספארט === | ||
טראנספארט אין עגיפטן איז קאנצענטרירט ארום קיירא און די באזעצטע זידלונגען לענגאויס דעם נילוס. | טראנספארט אין עגיפטן איז קאנצענטרירט ארום קיירא און די באזעצטע זידלונגען לענגאויס דעם נילוס. | ||
| שורה 111: | שורה 103: | ||
==סועץ קאנאל== | ==סועץ קאנאל== | ||
{{הויפט ארטיקל|סועץ קאנאל}} | {{הויפט ארטיקל|סועץ קאנאל}} | ||
דער סועץ קאנאל איז א געמאכטער ים־ניווא וואסערוועג אין עגיפטן וואס איז דער וויכטיגסטער צענטער פון ים־טראנספארט אינעם [[מיטל מזרח]], און באהעפט דעם [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]] מיטן [[ים סוף]]. דעם קאנאל האט מען געעפנט נאוועמבער 1869 נאך צען יאר בוי־ארבעט. ער דערמעגליכט שיף טראנספארט צווישן אייראפע און אזיע אן צו דארפן נאוויגירן ארום אפריקע. דער צפון טערמין איז [[פארט סאאיד]] און דער דרום טערמין | דער סועץ קאנאל איז א געמאכטער ים־ניווא וואסערוועג אין עגיפטן וואס איז דער וויכטיגסטער צענטער פון ים־טראנספארט אינעם [[מיטל מזרח]], און באהעפט דעם [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]] מיטן [[ים סוף]]. דעם קאנאל האט מען געעפנט נאוועמבער 1869 נאך צען יאר בוי־ארבעט. ער דערמעגליכט שיף טראנספארט צווישן אייראפע און אזיע אן צו דארפן נאוויגירן ארום אפריקע. דער צפון טערמין איז [[פארט סאאיד]] און דער דרום טערמין | ||
איז [[פארט טאוופיק]] אין דער שטאט [[סועץ]]. אויף זיין מערב ברעג ליגט [[איסמאיליע]], 3 ק"מ פונעם מיטלפונקט. | איז [[פארט טאוופיק]] אין דער שטאט [[סועץ]]. אויף זיין מערב ברעג ליגט [[איסמאיליע]], 3 ק"מ פונעם מיטלפונקט. | ||
דער קאנאל איז ברייט 193.30 ק"מ, טיף 24 מעטער און און ברייט 205 מעטער (ווי אין 2010). דער קאנאל האט אן איינצעלן פארוועג, מיט ערטער אריבערצוגיין אין באלאה און דער [[גרויסע ביטערע אזערע]]. דער קאנאל האט נישט קיין [[שליוז]]ן. ים וואסער פליסט אדורכן קאנאל; צפון פון די ביטערע אזערעס פליסט דאס וואסער קיין צפון אין ווינטער און קיין דרום אין זומער. דרום פון די אזערעס ווענדט זיך דער שטראם לויטן ים־פלייץ ביי סועץ. | דער קאנאל איז ברייט 193.30 ק"מ, טיף 24 מעטער און און ברייט 205 מעטער (ווי אין 2010). דער קאנאל האט אן איינצעלן פארוועג, מיט ערטער אריבערצוגיין אין באלאה און דער [[גרויסע ביטערע אזערע]]. דער קאנאל האט נישט קיין [[שליוז]]ן. ים וואסער פליסט אדורכן קאנאל; צפון פון די ביטערע אזערעס פליסט דאס וואסער קיין צפון אין ווינטער און קיין דרום אין זומער. דרום פון די אזערעס ווענדט זיך דער שטראם לויטן ים־פלייץ ביי סועץ. | ||
| שורה 126: | שורה 116: | ||
=== ישראל === | === ישראל === | ||
אין [[ה'תשל"ט]] האט עגיפטן געשלאסן א שלום מיט [[ישראל]] און איז דאן געווארן דאס ערשטע מוסלעמענער לאנד צו אפיציעל אנערקענען מדינת ישראל. זינט דאן האבן זיי געהעריגע דיפלאמאטישע באציאונגען. | אין [[ה'תשל"ט]] האט עגיפטן געשלאסן א שלום מיט [[ישראל]] און איז דאן געווארן דאס ערשטע מוסלעמענער לאנד צו אפיציעל אנערקענען מדינת ישראל. זינט דאן האבן זיי געהעריגע דיפלאמאטישע באציאונגען. זייערע באציאונגען האט זיך עטוואס אפגעהאקט דורכאויס די יארן פון די מוסלעמענער-ברודערשאפט פארטיי אין עגיפטנ'ס רעגירונג, אבער אין [[ה'תשע"ה]], עטליכע יאר נאכן צוזאמפאל פון די מוסלעמענער-ברודערשאפט, האבן זיי צוריק באנייט די באציאונגען און צוריקגעשטעלט די אמבאסאדעס אין ביידע לענדער. | ||
עגיפטן האט אסאך מאל געדינט אלס פארמיטלער צווישן ישראל און אירע [[אראבער|אראבישע]] שכנים. | עגיפטן האט אסאך מאל געדינט אלס פארמיטלער צווישן ישראל און אירע [[אראבער|אראבישע]] שכנים. | ||
| שורה 137: | שורה 127: | ||
די [[אטאמאנישע אימפעריע]] האט ערשט איינגעפירט אין עגיפטן א בילדונג סיסטעם אויפן אייראפעאישן שטייגער אין די אנהייב 1800ער יארן כדי צו האדעווען א קלאס פון געטרייע ביוראקראטן און ארמיי אפיצירן. אונטער דער בריטישער אקופאציע האט מען איינגעצויגן די בילדונג סיסטעם. | די [[אטאמאנישע אימפעריע]] האט ערשט איינגעפירט אין עגיפטן א בילדונג סיסטעם אויפן אייראפעאישן שטייגער אין די אנהייב 1800ער יארן כדי צו האדעווען א קלאס פון געטרייע ביוראקראטן און ארמיי אפיצירן. אונטער דער בריטישער אקופאציע האט מען איינגעצויגן די בילדונג סיסטעם. | ||
אין די 1959ער יארן האט פרעזידענט נאסער אריינגעברענגט ביסלעכווייז בחינמדיגע בילדונג פאר אלע עגיפטער. | אין די 1959ער יארן האט פרעזידענט נאסער אריינגעברענגט ביסלעכווייז בחינמדיגע בילדונג פאר אלע עגיפטער. | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
| שורה 149: | שורה 136: | ||
{{לענדער ארום דעם ים סוף}} | {{לענדער ארום דעם ים סוף}} | ||
{{אראבישע ליגע}} | {{אראבישע ליגע}} | ||
[[קאטעגאריע:אראבישע ליגע|װ]] | |||
[[קאַטעגאָריע:עגיפטן|*]] | [[קאַטעגאָריע:עגיפטן|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:מצרים]] | |||
רעדאגירונגען