אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:מיקלאש הארטי"

ק
החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע)
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ")
 
(10 מיטלסטע ווערסיעס פון 7 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = Regent of Hungary from 1920 to 1944|דייטש=ungarischer Militär und Politiker|}}
'''מיקלאש הארטי''' (דעם 18טן יוני 1868- 9טן פעברואר 1957) איז געווען דער [[אונגארן|אונגארישער]] [[פרעזידענט]], וואס האט געפירט אלס מאנארכיע, פון נאך דער [[ערשטער וועלט מלחמה]], כמעט ביז דער ענדע פון דער [[צווייטער וועלט מלחמה]].
'''מיקלאש הארטי''' (דעם 18טן יוני 1868- 9טן פעברואר 1957) איז געווען דער [[אונגארן|אונגארישער]] [[פרעזידענט]], וואס האט געפירט אלס מאנארכיע, פון נאך דער [[ערשטער וועלט מלחמה]], כמעט ביז דער ענדע פון דער [[צווייטער וועלט מלחמה]].


שורה 11: שורה 12:
== פאליטיק ==
== פאליטיק ==


אין דעם 16 נאוועמבער 1918, איז אויפגעשטעלט געווארן די אונגארישע רעפובליק, דורך [[מיהאלי קארוי]], אבער נאכן פארלירן אסאך שטחים צו די לענדער ארום, און פארלירנדיג א דורכגאנג צו א ים, איז אן אדמיראל נישט געווען צו וויכטיג פארן לאנד, דאך איז הארטי געווען א גיבור ביים פאלק, דער רעגירונג פון קארוי האט רעזיגנירט, אין מערץ 1919, און א [[קאמוניסט]]ישע רעגירונג, מיטן אנפירערשאפט פון [[בילא קאהן]], איז ארויף אויפן מאכט, די קאמוניסטן זענען געווען ביי די מאכט 133 טעג, און נאכדעם איז הארטי מיט זיין [[ווייסע ארמיי]], צוזאמען מיטן [[רומעניע]]שן ארמיי, אנגעקומען קיין [[בודאפעשט]], און ביז אנהייב יאר 1920, האבן זיי אויסגעטיילט צרות פאר יידן אין די געגנט.
אין דעם 16 נאוועמבער 1918, איז אויפגעשטעלט געווארן די אונגארישע רעפובליק, דורך [[מיהאלי קארוי]], אבער נאכן פארלירן אסאך שטחים צו די לענדער ארום, און פארלירנדיג א דורכגאנג צו א ים, איז אן אדמיראל נישט געווען צו וויכטיג פארן לאנד, דאך איז הארטי געווען א גיבור ביים פאלק, דער רעגירונג פון קארוי האט רעזיגנירט, אין מערץ 1919, און א [[קאמוניסט]]ישע רעגירונג, מיטן אנפירערשאפט פון [[בילא קאהן]], איז ארויף אויפן מאכט, די קאמוניסטן זענען געווען ביי די מאכט 133 טעג, און נאכדעם איז הארטי מיט זיין [[ווייסע ארמיי]], צוזאמען מיטן [[רומעניע]]שן ארמיי, אנגעקומען קיין [[בודאפעשט]], און ביז אנהייב יאר 1920, האבן זיי אויסגעטיילט צרות פאר אידן אין די געגנט.


אין מערץ האט די נאציאנאלע אסעמבלי דערקלערט הארטי, אלס רעגירער פון דער אונגארישער רעפובליק.
אין מערץ האט די נאציאנאלע אסעמבלי דערקלערט הארטי, אלס רעגירער פון דער אונגארישער רעפובליק.
שורה 24: שורה 25:
== צווייטע וועלט מלחמה ==
== צווייטע וועלט מלחמה ==


זייענדיק אליאירט מיט דייטשלאנד, האט די אונגארישע ארמיי אטאקירט [[רוסלאנד]], אין [[אפעראציע בארבאראסע]], אין יענע יארן איז ארויסגעקומען געזעצן, וואס זענען געווען געצילט קעגן יידן, אבער ער האט נישט געלאזט די יידן אריבער צו גיין אין [[געטא]]ס ווי די [[נאציס]] האבן פארלאנגט, אבער ער האט געמאכט ארבעטס לאגערן, ווי יידן האבן געמוזט גיין אויף צוואנגס ארבעט, ארויס צו העלפן די מיליטער, צענדליגע  טויזנטער יידן זענען אומגעקומען אין די לאגערן.
זייענדיק אליאירט מיט דייטשלאנד, האט די אונגארישע ארמיי אטאקירט [[רוסלאנד]], אין [[אפעראציע בארבאראסע]], אין יענע יארן איז ארויסגעקומען געזעצן, וואס זענען געווען געצילט קעגן אידן, אבער ער האט נישט געלאזט די אידן אריבער צו גיין אין [[געטא]]ס ווי די [[נאציס]] האבן פארלאנגט, אבער ער האט געמאכט ארבעטס לאגערן, ווי אידן האבן געמוזט גיין אויף צוואנגס ארבעט, ארויס צו העלפן די מיליטער, צענדליגע  טויזנטער אידן זענען אומגעקומען אין די לאגערן.


אין 1944 זענען די נאציס אריין אין אונגארן, ווייל הארטי האט פארגעשלאגן א פייער אפשטעל פאר די רוסן, און הונדערטער טויזנטער יידן זענען פארשיקט געווארן אויף אוישוויץ, ווען הארטי האט פארלאנגט אן אפשטעל, זענען סמערהייט יידן שוין געווען פארשיקט, און אין בודאפעשט זענען נאך געווען 150,000 יידן.
אין 1944 זענען די נאציס אריין אין אונגארן, ווייל הארטי האט פארגעשלאגן א פייער אפשטעל פאר די רוסן, און הונדערטער טויזנטער אידן זענען פארשיקט געווארן אויף אוישוויץ, ווען הארטי האט פארלאנגט אן אפשטעל, זענען סמערהייט אידן שוין געווען פארשיקט, און אין בודאפעשט זענען נאך געווען 150,000 אידן.


אין אוגוסט 1944, האט הארטי ווידעראמאל פארהאנדלט מיט די רוסן, די נאציס האבן אלס נקמה פארכאפט זיין זון, און ער איז געווען געצווינגען צו רעזיגנירן, די [[פייל קרייץ]] איז ארויף צו די מאכט, מיט [[פערענץ סאלאשי]], אלס פירער פון אונגארן, הארטי האט פארברענגט ביזן ענדע קריג אין דייטשלאנד, ווי ער איז געווען אונטער הויז ארעסט, ביז ווען די אליאירטע האבן אים באפרייט.
אין אוגוסט 1944, האט הארטי ווידעראמאל פארהאנדלט מיט די רוסן, די נאציס האבן אלס נקמה פארכאפט זיין זון, און ער איז געווען געצווינגען צו רעזיגנירן, די [[פייל קרייץ]] איז ארויף צו די מאכט, מיט [[פערענץ סאלאשי]], אלס פירער פון אונגארן, הארטי האט פארברענגט ביזן ענדע קריג אין דייטשלאנד, ווי ער איז געווען אונטער הויז ארעסט, ביז ווען די אליאירטע האבן אים באפרייט.
שורה 33: שורה 34:
== נאך דער מלחמה ==
== נאך דער מלחמה ==


[[יוגאסלאוויע]] האט פארלאנגט אז ער זאל [[געריכט|פראצעסירט]] ווערן, פאר קריגס פארברעכנס, אבער ער איז קיינמאל נישט ערשינען פאר א געריכט, ווארשיינליך פארן פרובירן מאכן א פייער אפשטעל, ביים [[נירנבערג פראצעס]], איז ער געווען אן עד, און דערנאך איז ער באפרייט געווארן, און ער איז געגאנגען וווינען אין [[פארטוגאל]].
[[יוגאסלאוויע]] האט פארלאנגט אז ער זאל [[געריכט|פראצעסירט]] ווערן, פאר קריגס פארברעכנס, אבער ער איז קיינמאל נישט ערשינען פאר א געריכט, ווארשיינליך פארן פרובירן מאכן א פייער אפשטעל, ביים [[נירנבערג פראצעס]], איז ער געווען אן עד, און דערנאך איז ער באפרייט געווארן, און ער איז געגאנגען וואוינען אין [[פארטוגאל]].


הארטי האט געשריבן אין זיין צוואה, אז מען זאל אים באגראבן אין אונגארן, נאר נאכדעם וואס דער לעצטער רוסישער סאלדאט פארלאזט אונגארן. אין 1993 איז זיין [[קערפער|געביין]] געברענגט געווארן צו [[קאנדערס]], דאס דארף וואו ער איז געבוירן.
הארטי האט געשריבן אין זיין צוואה, אז מען זאל אים באגראבן אין אונגארן, נאר נאכדעם וואס דער לעצטער רוסישער סאלדאט פארלאזט אונגארן. אין 1993 איז זיין [[קערפער|געביין]] געברענגט געווארן צו [[קאנדערס]], דאס דארף וואו ער איז געבוירן.
שורה 41: שורה 42:
[[קאַטעגאָריע:צווייטע וועלט מלחמה רעגירער]]
[[קאַטעגאָריע:צווייטע וועלט מלחמה רעגירער]]
[[קאַטעגאָריע:אונגארן]]
[[קאַטעגאָריע:אונגארן]]
[[קאַטעגאָריע:מאטראסן]]
[[קאַטעגאָריע:מאטראזן]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:מיקלוש הורטי]]