מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
101,727
רעדאגירונגען
רוי:היסטאריע פונעם פאראייניגטן קעניגרייך (זעט מקור)
רעוויזיע פון 15:36, 26 אקטאבער 2023
, פֿאַר 1 יאָרהחלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
ק (removed Category:פאראייניקטע קעניגרייך; added Category:פאראייניגטע קעניגרייך using HotCat) |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (14 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = history of the sovereign state of the United Kingdom|דייטש=Wikimedia-Geschichts-Artikel|}} | |||
[[בילד:Flags of the Union Jack.svg|קליין|דער היינטיגער [[פאן]] פון די פאראייניגטע קעניגרייך איז צאמגעשטעלט פון [[אירלאנד]] און [[סקאטלאנד]].]] | [[בילד:Flags of the Union Jack.svg|קליין|דער היינטיגער [[פאן]] פון די פאראייניגטע קעניגרייך איז צאמגעשטעלט פון [[אירלאנד]] און [[סקאטלאנד]].]] | ||
די '''היסטאריע פונעם פאראייניגטן קעניגרייך''' האט זיך אנגעפאנגען אין 16טן יארהונדערט ווען ס'האט זיך אנגעהויבן א כוואליע פון פאליטישע ענדערונגען אין די [[בריטישע אינזלען]] וואס האט עווענטועל געפירט צו דער גרינדונג פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך פון גרויסבריטאניע און שפעטער (1800) אויך אירלאנד. מיט דער גרינדונג פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך האבן זיך פיר ראיאנען פאראייניגט אונטער איין צענטראלער רעגירונג וואס איז אנגעפירט געווארן דורך א מאנארך (קעניג) און אדמיניסטרירט געווארן דורך אן איינצעלן פארלאמענט. ווען דרום אירלאנד האט געוואונען | די '''היסטאריע פונעם פאראייניגטן קעניגרייך''' האט זיך אנגעפאנגען אין 16טן יארהונדערט ווען ס'האט זיך אנגעהויבן א כוואליע פון פאליטישע ענדערונגען אין די [[בריטישע אינזלען]] וואס האט עווענטועל געפירט צו דער גרינדונג פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך פון גרויסבריטאניע און שפעטער (1800) אויך אירלאנד. מיט דער גרינדונג פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך האבן זיך פיר ראיאנען פאראייניגט אונטער איין צענטראלער רעגירונג וואס איז אנגעפירט געווארן דורך א מאנארך (קעניג) און אדמיניסטרירט געווארן דורך אן איינצעלן פארלאמענט. ווען דרום אירלאנד האט געוואונען זעלבסטשטענדיגקייט אין יאר 1922 האט מען צוגעלייגט עטליכע ווערטער אלס די אפיציעלע נאמען: "פאראייניגטן קעניגרייך פון גרויסבריטאניע און צפון אירלאנד". | ||
==ענגלאנד און וויילס== | ==ענגלאנד און וויילס== | ||
[[ענגלאנד]] און [[וויילס]] זענען געווען די ערשטע צוויי ראיאנען וואס האבן פונקציאנירט אונטער איין רעגירונג. 500 יאר בעפאר דאס פאראייניגטע קעניגרייך איז געגרינדעט געווארן האט ענגלאנד איבערגענומען קאנטראל אויף וויילס און האבן זיך אפיציעל פאראייניגט אין יאר 1536, בלייבנדיג מיטן נאמען ענגלאנד. | [[ענגלאנד]] און [[וויילס]] זענען געווען די ערשטע צוויי ראיאנען וואס האבן פונקציאנירט אונטער איין רעגירונג. 500 יאר בעפאר דאס פאראייניגטע קעניגרייך איז געגרינדעט געווארן האט ענגלאנד איבערגענומען קאנטראל אויף וויילס און האבן זיך אפיציעל פאראייניגט אין יאר 1536, בלייבנדיג מיטן נאמען ענגלאנד. | ||
סקאטלאנד און ענגלאנד זענען געקומען צו פאראייניגונג נאכדעם וואס סקאטלאנד'ס קעניגן האבן צוביסלעך גע'ירשנ'ט דעם ענגלישן טראן. לויט'ן דעמאלטדיגן געזעץ האבן די צוויי ראיאנען געדארפט זיין איינס אבער זיי זענען געבליבן אפגעטיילט ביז'ן יאר 1707 ווען די צוויי רעגירונגען האבן דורגעפירט אן "אקט אף יוניאן" [זע בייגעלייגטן קעסטל] וועלכע האט פאראייניגט די צוויי געוועזענע | סקאטלאנד און ענגלאנד זענען געקומען צו פאראייניגונג נאכדעם וואס סקאטלאנד'ס קעניגן האבן צוביסלעך גע'ירשנ'ט דעם ענגלישן טראן. לויט'ן דעמאלטדיגן געזעץ האבן די צוויי ראיאנען געדארפט זיין איינס אבער זיי זענען געבליבן אפגעטיילט ביז'ן יאר 1707 ווען די צוויי רעגירונגען האבן דורגעפירט אן "אקט אף יוניאן" [זע בייגעלייגטן קעסטל] וועלכע האט פאראייניגט די צוויי געוועזענע זעלבסטשטענדיגע לענדער צו דעם קעניגרייך פון גרויסבריטאניע. | ||
די ענגלישע בירגער האבן שטענדיג פרובירט צו לייגן א האנט אויף אירלאנד און האבן אריינגעשיקט ענגלישע מענטשן וואס האבן געפרעדיגט די ענגלישע שפראך און קולטור. אירלאנד איז אבער ווייטער געבליבן | די ענגלישע בירגער האבן שטענדיג פרובירט צו לייגן א האנט אויף אירלאנד און האבן אריינגעשיקט ענגלישע מענטשן וואס האבן געפרעדיגט די ענגלישע שפראך און קולטור. אירלאנד איז אבער ווייטער געבליבן זעלבסטשטענדיג לויט'ן בריטישן געזעץ. אין יאר 1800 האבן די בריטישע און אייירישע רעגירונג דורכגעפירט א פרישע "אקט אף יוניאן" וועלכע האט פאראייניגט די צוויי לענדער אונטער בריטישע הערשאפט. וויאזוי אימער, איז אבער די אפאזיציע קעגן די פאראייניגונג געבליבן זייער הויך און האט לאנגזאם אנגעהויבן וואקסן ביז די בריטישע האבן מער נישט געהאט קיין ברירה און האבן צוריק געשענקט זעלבסטשטענדיגקייט צו אירלאנד אין יאר 1922. 6 צפון פראווינצן אין אירלאנד האבן נישט אויסגעקליבן דעם אויסוואל און זענען פארבליבן אונטער בריטישע הערשאפט ביז'ן היינטיגן טאג. | ||
| שורה 12: | שורה 13: | ||
א פאראייניגונג צווישן ענגלאנד און סקאטלאנד האט אין 17טן יארהונדערט נישט אויסגעקוקט ווי א מעגליכקייט. די צוויי לענדער האבן זיך ארומגעריסן 700 יאר און זענען צענדליגער מאל געווען אין קריג איבער גרעניץ געפעכטן. ענגלאנד האט געהאט גרויס חשק זיך אויסצוברייטערן אריבער די גרעניצן אריין קיין סקאטלאנד. | א פאראייניגונג צווישן ענגלאנד און סקאטלאנד האט אין 17טן יארהונדערט נישט אויסגעקוקט ווי א מעגליכקייט. די צוויי לענדער האבן זיך ארומגעריסן 700 יאר און זענען צענדליגער מאל געווען אין קריג איבער גרעניץ געפעכטן. ענגלאנד האט געהאט גרויס חשק זיך אויסצוברייטערן אריבער די גרעניצן אריין קיין סקאטלאנד. | ||
כדי צו האלטן זייער לאנד | כדי צו האלטן זייער לאנד זעלבסטשטענדיג האט סקאטלאנד אנגעהאלטן א שטארקע פריינטשאפט מיט [[פראנקרייך]], ענגלאנד'ס שונא נומער איינס. ווען קעניגן [[עליזאבעט די ערשטע]] איז געשטארבן קינדערלאז אין יאר 1603 האט דער סקאטישער קעניג דזשעימס דער זעקסטער, א נאנטער קרוב מיט דער פארשטארבענער עליזאבעט, גע'ירש'נט די ענגלישע טראן. אין צוגאב צו זיין טיטל "דזשעימס דער זעקסטער פון סקאטלאנד", האט דער יונגער דזשעימס זיך קונה געווען זיין נייעם טיטל "דזשעימס דער ערשטער פון ענגלאנד". | ||
==א קעניג אויף צוויי פארשידנארטיגע לענדער== | ==א קעניג אויף צוויי פארשידנארטיגע לענדער== | ||
| שורה 22: | שורה 23: | ||
==ווידערשטאנד קעגן פאראייניגונג== | ==ווידערשטאנד קעגן פאראייניגונג== | ||
ווען דזשעימס האט איבערגענומען די ענגלישע טראן האט ער זיך גלייך גענומען צו דער ארבעט צו פאראייניגן די צוויי לענדער. עס איז אים אבער בשום אופן נישט געגאנגען ווייל ביידע זייטן האבן געשטעלט גרויס קעגנערשאפט. די סקאטישע האבן נישט געוואלט הערן פון פארלירן זייער | ווען דזשעימס האט איבערגענומען די ענגלישע טראן האט ער זיך גלייך גענומען צו דער ארבעט צו פאראייניגן די צוויי לענדער. עס איז אים אבער בשום אופן נישט געגאנגען ווייל ביידע זייטן האבן געשטעלט גרויס קעגנערשאפט. די סקאטישע האבן נישט געוואלט הערן פון פארלירן זייער זעלבסטשטענדיגקייט און די בריטישע זענען פשוט נישט געווען אינטערעסירט זיך צו פאראייניגן מיט אן אוממאדערניזירטע לאנד וועלכע פאשנ'ען שעף און רינדער אויף די פרייע פעלדער. | ||
וואס דזשעימס האט יא געטאן, ער האט שווער געארבעט אנצוקניפן גוטע באציאונגן צווישן די איינוואוינער פון ביידע לענדער. ער האט אריינגענומען קעגנזייטיגע מיניסטארן אין זייערע פארקערטע פאזיציעס. ער האט אראנזשירט הונדערטער חתונות צווישן ביידע. זיין פלאן האט טאקע אסאך געהאלפן אויף שפעטער. | וואס דזשעימס האט יא געטאן, ער האט שווער געארבעט אנצוקניפן גוטע באציאונגן צווישן די איינוואוינער פון ביידע לענדער. ער האט אריינגענומען קעגנזייטיגע מיניסטארן אין זייערע פארקערטע פאזיציעס. ער האט אראנזשירט הונדערטער חתונות צווישן ביידע. זיין פלאן האט טאקע אסאך געהאלפן אויף שפעטער. | ||
דזשעימס זון, טשארלס דער ערשטער, האט אבער נישט געטויגט און האט גארנישט מער געטאן צו פאראייניגן די צוויי לענדער. ווען ער האט איבערגענומען די מלוכה האט ער נישט געוואוסט בחייכון וביומיכן וויאזוי מען פירט א רעגירונג. די פארלאמענט האט דאס געוואוסט און האט נישט געוואלט באשטעטיגן זיינע פלענער אזוי לאנג ער ווייזט ארויס אביסל פירערשאפט. טשארלס איז געווארן גערעגט אויף די פארלאמענט און האט זיך געקריגט מיט זיי וואו ער האט נאר געקענט, אויסנוצנדיג זיין קעניגליכע מאכט. | דזשעימס זון, טשארלס דער ערשטער, האט אבער נישט געטויגט און האט גארנישט מער געטאן צו פאראייניגן די צוויי לענדער. ווען ער האט איבערגענומען די מלוכה האט ער נישט געוואוסט בחייכון וביומיכן וויאזוי מען פירט א רעגירונג. די פארלאמענט האט דאס געוואוסט און האט נישט געוואלט באשטעטיגן זיינע פלענער אזוי לאנג ער ווייזט ארויס אביסל פירערשאפט. טשארלס איז געווארן גערעגט אויף די פארלאמענט און האט זיך געקריגט מיט זיי וואו ער האט נאר געקענט, אויסנוצנדיג זיין קעניגליכע מאכט. | ||
| שורה 44: | שורה 45: | ||
די קאטויליקן אין אירלאנד האבן געלייגט האפענונג אז זיי וועלן נאך צוריק באקומען די מאכט אין אירלאנד דורכאויס די צייטן פון דזשעימס דער צווייטער וועלכער האט זיי געשטעלט אויף פאזיציעס אין די ראיעל אדמיניסטראציע און אין די מיליטער. נאך דער 1688 רעוואלוציע איז דזשעימס אנטלאפן קיין אירלאנד און האט זיך ארומגענומען מיט זיינע קאטויליקן, שאפנדיג א שטארקע ארמיי פון קאטוילישע שטיצער. דאס האט אבער נישט צו לאנד אנגעהאלטן ווייל וויליאם דער דריטער (וועלכער איז אריינגעזעצט געווארן אויף זיין פלאץ) האט זיי שנעל דערשטיקט און צוריק אריינגעשטעלט פראטעסטאנטן אין אלע רעגירונג פאזיציעס. | די קאטויליקן אין אירלאנד האבן געלייגט האפענונג אז זיי וועלן נאך צוריק באקומען די מאכט אין אירלאנד דורכאויס די צייטן פון דזשעימס דער צווייטער וועלכער האט זיי געשטעלט אויף פאזיציעס אין די ראיעל אדמיניסטראציע און אין די מיליטער. נאך דער 1688 רעוואלוציע איז דזשעימס אנטלאפן קיין אירלאנד און האט זיך ארומגענומען מיט זיינע קאטויליקן, שאפנדיג א שטארקע ארמיי פון קאטוילישע שטיצער. דאס האט אבער נישט צו לאנד אנגעהאלטן ווייל וויליאם דער דריטער (וועלכער איז אריינגעזעצט געווארן אויף זיין פלאץ) האט זיי שנעל דערשטיקט און צוריק אריינגעשטעלט פראטעסטאנטן אין אלע רעגירונג פאזיציעס. | ||
כאשט אירלאנד האט געהאט איר אייגענע פארלאמענט, איז די ריכטיגע מאכט נאך אלץ פארבליבן ביי די | כאשט אירלאנד האט געהאט איר אייגענע פארלאמענט, איז די ריכטיגע מאכט נאך אלץ פארבליבן ביי די קעניגליכע באאמטן וועלכע האבן אדמיניסטרירט דעם אינזל אויף די באפעלן פון לאנדאן. די פראטעסטאנטן זענען געווען צו ברוטאל און האבן פארבאטן די קאטאליקן פון אסאך רעכט. זיי האבן נישט געמעגט האבן געווער אדער לאנד, הויכע פראפעסיעס, און פאבליק אפיסעס. די דיסקרימינאציע געזעצן האבן פאראייניגט די קאטוילשע באפעלקערונג אין אפאזיציע קען די פראטעסטאנטן. | ||
אין יענע יארן זענען פארגעקומען אסאך שלאכטן אין אייראפע אין וועלכע פראנקרייך און גרויסבריטאניע זענען שטענדיג געווען פארמישט. גרויסבריטאניע האט אפגעהאלטן נצחונות טאג נאך טאג אונטער וויליאם דער דריטער. די זיגרייכע מלחמות האבן אנטוויקעלט דעם נאמען "גרויסבריטאניע" פאר וועלכער יעדער האט געציטערט ביז נאך די צווייטע וועלט קריג. ספעציעל האט זיך די נעיווי אויסגעצייכנט און איז געבליבן די שטערקסטע נעיווי ביז די אמעריקאנער זענען איר איבערגעשטאנען נאך די צווייטע וועלט קריג. | אין יענע יארן זענען פארגעקומען אסאך שלאכטן אין אייראפע אין וועלכע פראנקרייך און גרויסבריטאניע זענען שטענדיג געווען פארמישט. גרויסבריטאניע האט אפגעהאלטן נצחונות טאג נאך טאג אונטער וויליאם דער דריטער. די זיגרייכע מלחמות האבן אנטוויקעלט דעם נאמען "גרויסבריטאניע" פאר וועלכער יעדער האט געציטערט ביז נאך די צווייטע וועלט קריג. ספעציעל האט זיך די נעיווי אויסגעצייכנט און איז געבליבן די שטערקסטע נעיווי ביז די אמעריקאנער זענען איר איבערגעשטאנען נאך די צווייטע וועלט קריג. | ||
| שורה 75: | שורה 76: | ||
אין די ענדע יארן פונעם 17'טן יארהונדערט האט אנגעהויבן גיין אביסל שלעכט פאר די בריטישע אימפעריע. פון אלע אימפעריאלע מלחמות זענען די נאציאנאלע חובות געשטיגן זייער הויך וואס האט שטארק עפעקטירט דאס לאנד. דער דעמאלטסדיגער קעניג, [[געארג דער דריטער]], האט דעמאלט פארגעלייגט א פלאן פאר די פארלאמענט מען זאל ארויפלייגן שטייערן אויף די קאלאנישע אימפארטירטע פראדוקטן און אזוי ארום וועלן די קאלאניעס זיך אליין קענען אויסהאלטן. דער פלאן האט געהאט אסאך שוועריקייטן עס זאל באשטעטיגט ווערן אין פארלאמענט אבער איז אין די ענדע דורכגעפירט געווארן. | אין די ענדע יארן פונעם 17'טן יארהונדערט האט אנגעהויבן גיין אביסל שלעכט פאר די בריטישע אימפעריע. פון אלע אימפעריאלע מלחמות זענען די נאציאנאלע חובות געשטיגן זייער הויך וואס האט שטארק עפעקטירט דאס לאנד. דער דעמאלטסדיגער קעניג, [[געארג דער דריטער]], האט דעמאלט פארגעלייגט א פלאן פאר די פארלאמענט מען זאל ארויפלייגן שטייערן אויף די קאלאנישע אימפארטירטע פראדוקטן און אזוי ארום וועלן די קאלאניעס זיך אליין קענען אויסהאלטן. דער פלאן האט געהאט אסאך שוועריקייטן עס זאל באשטעטיגט ווערן אין פארלאמענט אבער איז אין די ענדע דורכגעפירט געווארן. | ||
אינדערצווישן האט בריטאניע אנגעהויבן ליידן פון פלוצלינגע אינוואזיעס וואס די שפאנישע האבן דורכגעפירט אויף עטליכע וויכטיגע קאלאניעס און עס איז שוין געווען צו שפעט זיי צו ראטעוון. אין יענע יארן האבן די קאלאניעל איינוואוינער אנגעהויבן צו רעוואלטירן פאר | אינדערצווישן האט בריטאניע אנגעהויבן ליידן פון פלוצלינגע אינוואזיעס וואס די שפאנישע האבן דורכגעפירט אויף עטליכע וויכטיגע קאלאניעס און עס איז שוין געווען צו שפעט זיי צו ראטעוון. אין יענע יארן האבן די קאלאניעל איינוואוינער אנגעהויבן צו רעוואלטירן פאר זעלבסטשטענדיגקייט. דאס האט נאך שווערער געמאכט דעם מצב ווייל די פראנצויזישע און שפאנישע האבן זיך גוט צוגעכאפט דערצו און ארויסגעהאלפן די רעוואלטירער מיט געלט און געווער. עס האט נישט צו לאנג געדויערט און 13 קאלאניעס אין נארט אמעריקע האבן געוואונען זעלבסטשטענדיגקייט און זענען געווארן די "יונייטעד סטעיטס אף אמעריקע". דער רעוואלוציע איז אריין אין די ביכער אלס די אמעריקן רעוואלוציע. במשך די רעוואלוציע האבן די בריטישע געליטן מפלות איינע נאך די אנדערע אויף אזוי ווייט אז איינע פון די בעסטע גענעראלן האט זיך אונטערגעגעבן צום שונא, אויפגעבנדיג די שטאט ווירידזשיניע. צו אלע צרות האט פונקט דעמאלט אויסגעבראכן ראיאטן אין לאנד דורך צוויי קעגנזייטיגע רעליגיעס וועלכע האט איבערגעלאזט 700 טויטע. | ||
דער קעניג געארג איז פארשטייט זיך באשולדיגט געווארן פאר די נידערלאגעס און דער פארלאמענט האט דורכגעפירט פרישע געזעצן וועלכע האט נאך אסאך מער פארמינערט דעם קעניג'ס רעכט און האט ממש ארויסגעטראסקעט געארג פון יעדער פירערשאפט אין די רעגירונג. געארג האט עס נישט געקענט פארטראגן און איז קראנק געווארן און מער נישט געקענט בלייבן קעניג. | דער קעניג געארג איז פארשטייט זיך באשולדיגט געווארן פאר די נידערלאגעס און דער פארלאמענט האט דורכגעפירט פרישע געזעצן וועלכע האט נאך אסאך מער פארמינערט דעם קעניג'ס רעכט און האט ממש ארויסגעטראסקעט געארג פון יעדער פירערשאפט אין די רעגירונג. געארג האט עס נישט געקענט פארטראגן און איז קראנק געווארן און מער נישט געקענט בלייבן קעניג. | ||
==די אקט אף יוניאן מיט אירלאנד== | ==די אקט אף יוניאן מיט אירלאנד== | ||
די פראטעסטאנטן אין אירלאנד האבן פארמירט צענדליגער וואלונטיר מיליטערישע גרופעס וועלכע האבן מ'כלומר'ש געדארפט צו היטן זייער לאנד פון א פראנצויזישע אינוואזיע. די גרופעס האבן אבער געהאט אן אנדערע ציל אין וועלכע זיי האבן געדרוקט די בריטישע רעגירונג צו באקומען מער | די פראטעסטאנטן אין אירלאנד האבן פארמירט צענדליגער וואלונטיר מיליטערישע גרופעס וועלכע האבן מ'כלומר'ש געדארפט צו היטן זייער לאנד פון א פראנצויזישע אינוואזיע. די גרופעס האבן אבער געהאט אן אנדערע ציל אין וועלכע זיי האבן געדרוקט די בריטישע רעגירונג צו באקומען מער זעלבסטשטענדיגקייט אין זייער פארלאמענט. די בריטישע האבן נישט געהאט קיין ברירה מיט זיי און האבן נאכגעגעבן די איירישע. עס האט אבער נישט צו לאנג אנגעהאלטן. | ||
אין יאר 798' האבן זיך די אנטי רעגירונגס לייט זיך געשטארקט און אנגעהויבן רעוואלטירן די פראטעסטאנטן. פונקט דאן האבן די פראנצויזן באפאלן אירלאנד און די בריטישע מיליטער האט געמוזט אריינגיין העלפן פארטרייבן די פראנצויזן. די בריטישע פארלאמענט האט באשולדיגט די פראטעסטאנטן אז זיי זענען נישט פעאיג צו פירן א לאנד און אנגעהויבן צוהעלפן די אנטי רעגירונג מענטשן. ענדליך אין יאר 800' האט די איירישע פארלאמענט באשטעטיגט דער צווייטער אקט אף יוניאן וועלכע האט פארשלאסן די איירישע פארלאמענט און געשיקט אלע מיניסטארן צו די בריטישע פארלאמענט. | אין יאר 798' האבן זיך די אנטי רעגירונגס לייט זיך געשטארקט און אנגעהויבן רעוואלטירן די פראטעסטאנטן. פונקט דאן האבן די פראנצויזן באפאלן אירלאנד און די בריטישע מיליטער האט געמוזט אריינגיין העלפן פארטרייבן די פראנצויזן. די בריטישע פארלאמענט האט באשולדיגט די פראטעסטאנטן אז זיי זענען נישט פעאיג צו פירן א לאנד און אנגעהויבן צוהעלפן די אנטי רעגירונג מענטשן. ענדליך אין יאר 800' האט די איירישע פארלאמענט באשטעטיגט דער צווייטער אקט אף יוניאן וועלכע האט פארשלאסן די איירישע פארלאמענט און געשיקט אלע מיניסטארן צו די בריטישע פארלאמענט. | ||
קורץ נאך די פאראייניגונג פון אירלאנד איז אויפגענומען געווארן פאר פרעמיער מיניסטער א יונגער שנאק פון 24 יאר אלט מיט'ן נאמען וויליאם פיט, א זון פונעם פריערדיגן פרעמיער מיניסטער וויליאם פיט. דער יונגער פיט האט געטאן א וואונדעליכער דזשאב, פארלייגנדיג זיך שטארק אויף די עקענאמיע וועלכע ער האט באוויזן צו סטאביליזירן. | קורץ נאך די פאראייניגונג פון אירלאנד איז אויפגענומען געווארן פאר פרעמיער מיניסטער א יונגער שנאק פון 24 יאר אלט מיט'ן נאמען וויליאם פיט, א זון פונעם פריערדיגן פרעמיער מיניסטער וויליאם פיט. דער יונגער פיט האט געטאן א וואונדעליכער דזשאב, פארלייגנדיג זיך שטארק אויף די עקענאמיע וועלכע ער האט באוויזן צו סטאביליזירן. | ||
| שורה 97: | שורה 98: | ||
==די ערשטע וועלט מלחמה== | ==די ערשטע וועלט מלחמה== | ||
די גוטע יארן אין בריטאניע איז שטארק פארמינערט געווארן ווען עס האט אויסגעבראכן איינע פון די שווערסטע מלחמות פאר בריטאניע – די ערשטע וועלט קריג. | די גוטע יארן אין בריטאניע איז שטארק פארמינערט געווארן ווען עס האט אויסגעבראכן איינע פון די שווערסטע מלחמות פאר בריטאניע – די ערשטע וועלט קריג. | ||
די גלוסט פאר מאכט אין אייראפע האט צוטיילט אייראפע אין גרופעס אין וועלכע בריטאניע, פראנקרייך, און רוסלאנד האבן געעפענט א קאאליציע קעגן דייטשלאנד וועלכע האט זיך אנגעהויבן אויפבויען מיט די הילף פון עסטרייך-אונגארן און איטאליע. די קריג האט אויסגעבראכן זייער פלוצלינג ווען א סערבישער טעראריסט האט אומגעברענגט דעם יורש פון די עסטרייך-אונגארן טראן. סערביע האט דאס געטאן זיך צו באפרייען פון איר שווערן און מאכטפולן שכן עסטרייך-אונגארן און געוואונען | די גלוסט פאר מאכט אין אייראפע האט צוטיילט אייראפע אין גרופעס אין וועלכע בריטאניע, פראנקרייך, און רוסלאנד האבן געעפענט א קאאליציע קעגן דייטשלאנד וועלכע האט זיך אנגעהויבן אויפבויען מיט די הילף פון עסטרייך-אונגארן און איטאליע. די קריג האט אויסגעבראכן זייער פלוצלינג ווען א סערבישער טעראריסט האט אומגעברענגט דעם יורש פון די עסטרייך-אונגארן טראן. סערביע האט דאס געטאן זיך צו באפרייען פון איר שווערן און מאכטפולן שכן עסטרייך-אונגארן און געוואונען זעלבסטשטענדיגקייט. | ||
עסטרייך-אונגארן האט באלד געמאלדן קריג קעגן סערביע און רוסלאנד האט זיך באלד אנגענומען פאר סערביע, לויט אן אפמאך וואס זיי האבן געהאט אז רוסלאנד וועט ראטעווען סערביע פון יעדע אנפאל. פון דארט און ווייטער איז עס געגאנגען אין א קייט. פראנקרייך האט זיך אנגענומען פאר רוסלאנד און איטאליע מיט דייטשלאנד האבן געמאלדן קריג קעגן פראנקרייך. ווען דייטשלאנד האט דערגרייכט פראנקרייך האט בריטאניע זיך מער נישט געקענט צוריקהאלטן און צוזאמען מיט נאך לענדער אריין אינעם ערשטן וועלט קריג. | עסטרייך-אונגארן האט באלד געמאלדן קריג קעגן סערביע און רוסלאנד האט זיך באלד אנגענומען פאר סערביע, לויט אן אפמאך וואס זיי האבן געהאט אז רוסלאנד וועט ראטעווען סערביע פון יעדע אנפאל. פון דארט און ווייטער איז עס געגאנגען אין א קייט. פראנקרייך האט זיך אנגענומען פאר רוסלאנד און איטאליע מיט דייטשלאנד האבן געמאלדן קריג קעגן פראנקרייך. ווען דייטשלאנד האט דערגרייכט פראנקרייך האט בריטאניע זיך מער נישט געקענט צוריקהאלטן און צוזאמען מיט נאך לענדער אריין אינעם ערשטן וועלט קריג. | ||
בריטאניע האט אין די יארן פון די ערשטע וועלט קריג אויסגעפינען אסאך מיליטערישע געצייג זיך קעגנצושטעלן די דייטשע נארוואס פאבריצירטע "יו. באוטס" וועלכע זענען געווען פאקטישע סובמארינען וועלכע האבן געזינקן צענדליגער בריטישע שיפן. רוב בריטישע צווישן 18 און 40 יאר אלט האבן זיך באטייליגט אין די מיליטער און זייערע פרויען האבן איבערגענומען זייערע ביזנעסער. די ערשטע וועלט קריג האט געקאסט פאר בריטאניע 3 מיליאן נפשות. | בריטאניע האט אין די יארן פון די ערשטע וועלט קריג אויסגעפינען אסאך מיליטערישע געצייג זיך קעגנצושטעלן די דייטשע נארוואס פאבריצירטע "יו. באוטס" וועלכע זענען געווען פאקטישע סובמארינען וועלכע האבן געזינקן צענדליגער בריטישע שיפן. רוב בריטישע צווישן 18 און 40 יאר אלט האבן זיך באטייליגט אין די מיליטער און זייערע פרויען האבן איבערגענומען זייערע ביזנעסער. די ערשטע וועלט קריג האט געקאסט פאר בריטאניע 3 מיליאן נפשות. | ||
| שורה 105: | שורה 106: | ||
די איירישע האבן גוט אויסגענוצט די געלעגנהייט אין די צייטן פון די ערשטע וועלט קריג און אנגעהויבן אויפשטעלן מעכטיגע רעבעלן כוחות. אין יאר 916' האבן זיי געמאכט א ריזיגע אויפשטאנד אין די שטאט דובלין וועלכע די בריטישע האבן ברוטאל פרובירט צו דערשטיקן. | די איירישע האבן גוט אויסגענוצט די געלעגנהייט אין די צייטן פון די ערשטע וועלט קריג און אנגעהויבן אויפשטעלן מעכטיגע רעבעלן כוחות. אין יאר 916' האבן זיי געמאכט א ריזיגע אויפשטאנד אין די שטאט דובלין וועלכע די בריטישע האבן ברוטאל פרובירט צו דערשטיקן. | ||
צוויי יאר דערויף האבן די איירישע פארלאמענט רעפרעזענטיוון געמאלדן די בריטישע רעגירונג אז זיי גייען מער נישט צוריק אין פארלאמענט און האבן אויפגעשטעלט אן אייגענע פארלאמענט וועלכע די בריטישע רעגירונג האט נישט געוואלט אנארקענען. עס האט אבער גארנישט געהאלפן ווייל די נייע פארלאמענט האט געהאט די שטיצע פון רוב איירישע בירגער און זיי האבן אויפגעשטעלט אן אייגענע ארמיי. די נייע ארמיי האט אטאקירט אלע בריטישע זיכערהייט קראפטן. | צוויי יאר דערויף האבן די איירישע פארלאמענט רעפרעזענטיוון געמאלדן די בריטישע רעגירונג אז זיי גייען מער נישט צוריק אין פארלאמענט און האבן אויפגעשטעלט אן אייגענע פארלאמענט וועלכע די בריטישע רעגירונג האט נישט געוואלט אנארקענען. עס האט אבער גארנישט געהאלפן ווייל די נייע פארלאמענט האט געהאט די שטיצע פון רוב איירישע בירגער און זיי האבן אויפגעשטעלט אן אייגענע ארמיי. די נייע ארמיי האט אטאקירט אלע בריטישע זיכערהייט קראפטן. | ||
די בריטישע רעגירונג האט איינגעזען אז אן קיין קרבנות פון ביידע זייטן וועט זי נישט קענען צושטערן אירלאנד'ס | די בריטישע רעגירונג האט איינגעזען אז אן קיין קרבנות פון ביידע זייטן וועט זי נישט קענען צושטערן אירלאנד'ס זעלבסטשטענדיגקייט האט זי באשלאסן צו נעמען די גריגערע וועג און זיך אראפגעזעצט פארהאנדלן מיט די איירישע. אין די ענדע איז געבליבן א פשרה אז די בריטישע רעגירונג וועט אנארקענען די איירישע פארלאמענט און די איירישע וועלן ווייטער בלייבן א טייל פון די בריטישע אימפעריע מיט די אויסנאם פון איר אייגענע רעגירונג. זעקס גרויסע איירישע צפון שטעט זענען ווייטער פארבליבן א טייל פון בריטאניע צויליב זייער מערהייט פון פראטעסטאנטן איינוואוינער וועלכע זענען געווען לאיאל צו די בריטישע מאנארכיע. | ||
==די צווייטע וועלט מלחמה== | ==די צווייטע וועלט מלחמה== | ||
בריטאניע איז אין די יארן פאר די צווייטע וועלט קריג נאך אלץ באצייכנט געווארן אלס איינע פון די שטערקסטע לענדער אין די וועלט און איז געווען א טייל אין די אזוי גערופענע "ליג אף נעישאנס" וועלכע איז געגרינדעט געווארן נאך די | בריטאניע איז אין די יארן פאר די צווייטע וועלט קריג נאך אלץ באצייכנט געווארן אלס איינע פון די שטערקסטע לענדער אין די וועלט און איז געווען א טייל אין די אזוי גערופענע "ליג אף נעישאנס" וועלכע איז געגרינדעט געווארן נאך די ערשטע וועלט קריג צו העלפן אויסגלייכן אינטערנאציאנאלע קאנפליקטן מיט פרידן. | ||
די געוועזענע מלחמות האבן געברענגט בריטאניע אסאך פארלוסטן אז עס האט זיך איר מער נישט געגלוסט אנטייל צו נעמען אין א קריג, ספעציעל איבער קאלאניעס וועלכע האבן סייווי געוואלט ווערן | די געוועזענע מלחמות האבן געברענגט בריטאניע אסאך פארלוסטן אז עס האט זיך איר מער נישט געגלוסט אנטייל צו נעמען אין א קריג, ספעציעל איבער קאלאניעס וועלכע האבן סייווי געוואלט ווערן זעלבסטשטענדיג. ווען די צווייטע וועלט קריג האט אויסגעבראכן האט בריטאניע בשום אופן נישט געוואלט אריינגעשלעפט ווערן אין א פרישע קריג. דער דעמאלטסדיגער פרעמיער מיניסטער נעוויל טשעמבערליין האט פרובירט מיט אלע זיינע כוחות צוריק צו האלטן די געטראפענע לענדער ארויסצוגיין אין א קריג. זיין פאליסי איז שפעטער באצייכנט געווארן אלס א פאטאלער טעות ווייל לויט אלע שאצונגן וואלט אן אייראפעאישע קאאליציע געקענט צוברעכן היטלער'ס (ימ"ש) מאכט אנהויב קריג. | ||
ערשט ווען דייטשלאנד האט איינגענומען פוילן אן קיין שום סיבה זענען בריטאניע און דייטשלאנד אריין אין קריג קעגן דייטשלאנד, איטאליע, און יאפאן, באקאנט אלס די דריי אקס. פראנקרייך איז שפעטער איינגענומען געווארן דורך דייטשלאנד און בריטאניע איז געבליבן אליינס קעמפן קעגן דייטשלאנד ביז ווען רוסלאנד און די אליאירטע זענען אויך אריינגעשלעפט געווארן אין די קריג און האבן געגרינדעט א מעכטיגע קאאליציע קעגן נאצי-דיישטלאנד און אירע מיטשטייער. | ערשט ווען דייטשלאנד האט איינגענומען פוילן אן קיין שום סיבה זענען בריטאניע און דייטשלאנד אריין אין קריג קעגן דייטשלאנד, איטאליע, און יאפאן, באקאנט אלס די דריי אקס. פראנקרייך איז שפעטער איינגענומען געווארן דורך דייטשלאנד און בריטאניע איז געבליבן אליינס קעמפן קעגן דייטשלאנד ביז ווען רוסלאנד און די אליאירטע זענען אויך אריינגעשלעפט געווארן אין די קריג און האבן געגרינדעט א מעכטיגע קאאליציע קעגן נאצי-דיישטלאנד און אירע מיטשטייער. | ||
די בריטישע איינוואוינער האבן געליטן 5 שווערע יארן ווען נאכט נאך נאכט האט מען געהאט אויסצושטיין פון די דייטשע פליגער אטאקעס וועלכע האבן איבערגעלאזט שווארצע נעכט מיט הונדערטער קרבנות, ספעציעל ענדע קריג ווען דייטשלאנד האט אויסגעטראפן נייע ראקעטן וועלכע זענען געפלויגן אזוי שנעל אז די סירענעס האבן פארפעלט צו מעלדן די איינוואוינער אז עס קומט אן אטאקע. ארום 4.5 מיליאן בריטישע מענער זענען געווען אין די מיליטער און נאך 3 מיליאן זענען פארבליבן אין לאנד אלס א טייל פון א היימלאנד זיכערהייט מיליטער. | די בריטישע איינוואוינער האבן געליטן 5 שווערע יארן ווען נאכט נאך נאכט האט מען געהאט אויסצושטיין פון די דייטשע פליגער אטאקעס וועלכע האבן איבערגעלאזט שווארצע נעכט מיט הונדערטער קרבנות, ספעציעל ענדע קריג ווען דייטשלאנד האט אויסגעטראפן נייע ראקעטן וועלכע זענען געפלויגן אזוי שנעל אז די סירענעס האבן פארפעלט צו מעלדן די איינוואוינער אז עס קומט אן אטאקע. ארום 4.5 מיליאן בריטישע מענער זענען געווען אין די מיליטער און נאך 3 מיליאן זענען פארבליבן אין לאנד אלס א טייל פון א היימלאנד זיכערהייט מיליטער. | ||
| שורה 130: | שורה 131: | ||
נאך אין די יארן בעפאר דעם קריג האט בריטאניע אנגעהויבן פארלירן איר אימפעריע, געבנדיג נייע רעכט פאר די גרויסע קאלאניעס וועלכע האט זיי געפירט צו מאכן שבת פאר זיך אליינס. די דריי גרעסטע קאלאניעס צווישן זיי זענען געווען [[קאנאדע]], [[אויסטראליע]] און [[ניו זילאנד]]. | נאך אין די יארן בעפאר דעם קריג האט בריטאניע אנגעהויבן פארלירן איר אימפעריע, געבנדיג נייע רעכט פאר די גרויסע קאלאניעס וועלכע האט זיי געפירט צו מאכן שבת פאר זיך אליינס. די דריי גרעסטע קאלאניעס צווישן זיי זענען געווען [[קאנאדע]], [[אויסטראליע]] און [[ניו זילאנד]]. | ||
[[אינדיע]] איז אלע יארן געווען אונטער בריטישע הערשאפט. בריטאניע האט אויף אינדיע געהאלטן א באזונדערע וואכזאמע אויג צוליב די פילע האנדל וואס זי האט קאנטראלירט דארט. אבער אויך די אינדיאנער האבן אנגעהויבן זאמלען מאמענטום פאר | [[אינדיע]] איז אלע יארן געווען אונטער בריטישע הערשאפט. בריטאניע האט אויף אינדיע געהאלטן א באזונדערע וואכזאמע אויג צוליב די פילע האנדל וואס זי האט קאנטראלירט דארט. אבער אויך די אינדיאנער האבן אנגעהויבן זאמלען מאמענטום פאר זעלבסטשטענדיגקייט. די אינדיאנער זענען ווי באקאנט צוטיילט אין צוויי רעליגיעס – הינדוס און מוסולמענער- די הינדוס האבן געוואלט האבן א פאראייניגטע אינדיע אבער די מוסולמענער האבן געוואלט האבן אן אייגענע רעגירונג נאר פון מוסולמענער. | ||
דער אייניציגסטער וועג וויאזוי זיך אן עצה צו געבן מיט אינדיע איז געווען אריינצושיקן שלום טרופן אבער די בריטישע רעגירונג איז געווען געדרוקט אין געלט און האט זיך דאס נישט געקענט ערלויבן. בלית ברירה האט בריטאניע געמוזט אויפגעבן קאנטראל אויף אינדיע. נאך איידער די בריטישע האבן אוועקגעשטעלט עפעס א פלאן פון א נייע אינדיאנישע רעגירונג האט אויסגעבראכן א שוידערליכע ציווילע קריג אין אינדיע צוליב דעם אויבנדערמאנטן קאנפליקט. יענע קריג האט אפגעקאסט די לעבנס פון נאנט צו א האלב מיליאן מענטשן. מיט די יארן האבן זיך די צוויי רעליגיעס אראפגעזעצט צום טיש און אויפגעשטעלט א רעגירונג. עס איז נאך היינט נישט פאראן קיין פרידן אין אינדיע. יעדן טאג ווערן גע'הרג'עט מענטשן דורך עקסטרעמיסטן. | דער אייניציגסטער וועג וויאזוי זיך אן עצה צו געבן מיט אינדיע איז געווען אריינצושיקן שלום טרופן אבער די בריטישע רעגירונג איז געווען געדרוקט אין געלט און האט זיך דאס נישט געקענט ערלויבן. בלית ברירה האט בריטאניע געמוזט אויפגעבן קאנטראל אויף אינדיע. נאך איידער די בריטישע האבן אוועקגעשטעלט עפעס א פלאן פון א נייע אינדיאנישע רעגירונג האט אויסגעבראכן א שוידערליכע ציווילע קריג אין אינדיע צוליב דעם אויבנדערמאנטן קאנפליקט. יענע קריג האט אפגעקאסט די לעבנס פון נאנט צו א האלב מיליאן מענטשן. מיט די יארן האבן זיך די צוויי רעליגיעס אראפגעזעצט צום טיש און אויפגעשטעלט א רעגירונג. עס איז נאך היינט נישט פאראן קיין פרידן אין אינדיע. יעדן טאג ווערן גע'הרג'עט מענטשן דורך עקסטרעמיסטן. | ||
| שורה 146: | שורה 147: | ||
די קאנסערוואטיוון האבן אנגעהאלטן די רעגירונג ביז אין 74' ווען די לייבאר פארטיי האט איר געווינען מיט א שמאלע מערהייט. די לייבאר פארטיי האט דאן געהויבן די מינימום געהאלטן און די עקענאמיע איז געבליבן אויפ'ן זעלבן שטאפל. די לייבאר פארטיי האט אבער נישט צו לאנג אנגעהאלטן ווען אין 79' האבן די קאנסערוואטיוון זיך ווידער אריינגעריקט און מארגארעט טעטשער איז געווארן די ערשטע פרוי פרעמיער מיניסטער אין ענגלאנד. | די קאנסערוואטיוון האבן אנגעהאלטן די רעגירונג ביז אין 74' ווען די לייבאר פארטיי האט איר געווינען מיט א שמאלע מערהייט. די לייבאר פארטיי האט דאן געהויבן די מינימום געהאלטן און די עקענאמיע איז געבליבן אויפ'ן זעלבן שטאפל. די לייבאר פארטיי האט אבער נישט צו לאנג אנגעהאלטן ווען אין 79' האבן די קאנסערוואטיוון זיך ווידער אריינגעריקט און מארגארעט טעטשער איז געווארן די ערשטע פרוי פרעמיער מיניסטער אין ענגלאנד. | ||
טעטשער האט אנגענומען א נארישע קאנסערוואטיווע פאליסי אין די עקענאמיע וועלכע האט געפירט צו א קאטאסטראפע. צענדליגער פירמעס זענען געגאנגען באנקראט און טעטשער'ס אייגענע פארלאמענט מיטגלידער זענען געווען גרייט צו רעוואלטירן. אין נארמאלע אומשטענדן וואלט טעטשער מיט די קאנסערוואטיוון באזיגט געווארן גרינגערהייט. נאר עס האט פונקט דאן אויסגעבראכן קריג מיט ארגענטינא איבער א בריטיש געבינדענע אינזל (פאלקלענד) אין דרום אטלאנטיק וועלכע ארגענטינא האט באצייכנט אלס איר אייגנטום. בריטאניע האט גרינג באזיגט און פארטריבן די ארגענטינישע און די קאנסערווארטיוון האבן נאכאמאל געווינען די וואלן אין 83'. טעטשער האט ווייטער אנגעהאלטן אירע פאליסיס און אטאקירט די סאציאלע פראגראמען וועלכע איז געווען די רוקן-ביין פון די לייבאר פארטיי. אלעס איז אזוי ווייטער געגאנגען בארג אראפ ביז די פארטיי מיטגלידער האבן רעוואלטירט און טעטשער האט רעזיגנירט אין 90'. | טעטשער האט אנגענומען א נארישע קאנסערוואטיווע פאליסי אין די עקענאמיע וועלכע האט געפירט צו א קאטאסטראפע. צענדליגער פירמעס זענען געגאנגען באנקראט און טעטשער'ס אייגענע פארלאמענט מיטגלידער זענען געווען גרייט צו רעוואלטירן. אין נארמאלע אומשטענדן וואלט טעטשער מיט די קאנסערוואטיוון באזיגט געווארן גרינגערהייט. נאר עס האט פונקט דאן אויסגעבראכן קריג מיט ארגענטינא איבער א בריטיש געבינדענע אינזל (פאלקלענד) אין דרום אטלאנטיק וועלכע ארגענטינא האט באצייכנט אלס איר אייגנטום. בריטאניע האט גרינג באזיגט און פארטריבן די ארגענטינישע און די קאנסערווארטיוון האבן נאכאמאל געווינען די וואלן אין 83'. טעטשער האט ווייטער אנגעהאלטן אירע פאליסיס און אטאקירט די סאציאלע פראגראמען וועלכע איז געווען די רוקן-ביין פון די לייבאר פארטיי. אלעס איז אזוי ווייטער געגאנגען בארג אראפ ביז די פארטיי מיטגלידער האבן רעוואלטירט און טעטשער האט רעזיגנירט אין 90'. | ||
בריטאניע האט אין די לעצטע 25 יאר אסאך געליטן פון די איירישע פראבלעמען וועלכע האבן זיך ארומגעקריגט און טעראריזירט איינע די אנדערע און אויך די בריטישע בירגער. ווי דערמאנט זענען די איירישע געווען צוטיילט אין צוויי רעליגיעס: דאס מערהייט איז געווען קאטויליקן און די וואס האבן געוואוינט אויף צפון זענען געווען פראטעסטאנטן. נאכדעם וואס אירלאנד איז געווארן | בריטאניע האט אין די לעצטע 25 יאר אסאך געליטן פון די איירישע פראבלעמען וועלכע האבן זיך ארומגעקריגט און טעראריזירט איינע די אנדערע און אויך די בריטישע בירגער. ווי דערמאנט זענען די איירישע געווען צוטיילט אין צוויי רעליגיעס: דאס מערהייט איז געווען קאטויליקן און די וואס האבן געוואוינט אויף צפון זענען געווען פראטעסטאנטן. נאכדעם וואס אירלאנד איז געווארן זעלבסטשטענדיג זענען 6 צפון ראיאנען פארבליבן אונטער בריטישן קאנטראל. די קאטוילישע וואס האבן געוואוינט אויף צפון האבן אסאך געליטן פון די פראטעסטאנטן ווייל זיי האבן געהאלפן זייערע קאטוילישע ברידער צו באפרייען די 6 ראיאנען פון בריטאניע. אסאך טעראריסטן זענען אויפגעוואקסן אין די יארן וועלכע האבן אדורכגעפירט צענדליגער טעראריסטישע אטאקעס אויף סובוועי סטאציעס, שאפינג צענטערן, און טוריסט ערטער מיט די הילף פון די איירישע ארמיי. די קאנפליקטן האבן אנגעהאלטן ביז אין 98' ווען דער ספעציעלער דיפלאמאט פון אמעריקע, דזשארדזש מיטשעל, האט אויסגעארבעט א שלום אפמאך וועלכע איז אנגענומען געווארן דורך ביידע צדדים און האט אויפגעשטעלט א כמו רעגירונג אין צפון אירלאנד. | ||
| שורה 154: | שורה 155: | ||
די לייבאר פארטיי האט דאן ווידער אויפגעלעבט און האט אנגעהויבן איינשטעלן אירע פאליסיס, אויפשטעלנדיג א נייע פלאטפארמע פאר די עקענאמיע'ס וואויל-זיין. אין 94' האט די לייבאר פארטיי ערוועלט [[טאני בלער]], א יונגער אדוואקאט, אלס איר נייער פירער. בלעיר האט באלד בענעפיטירט פון די צענדליגער סקאנדאלן וועלכע האבן געטראפן עטליכע קאנסערוואטיווע מיניסטארן. אויך די אומאיידעלע סקאנדאלן ארום די קעניגליכע פאמיליע איז אים גוט צינוץ געקומען ווייל די קאנסערוואטיוון זענען געווען שטארקע שטיצער פאר די מאנארכיע. די קאנסערוואטיוון זענען ווייטער געבליבן מיט קארגע 20 פראצענט שטיצע וואס האט געפירט צו די מעכטיגע לענסלייד וואס די לייבאר פארטיי האט אפגעהאלטן אין 997' מיט בלעיר אלס פרעמיער מיניסטער. בלעיר איז געווארן דער יונגסטער פרעמיער מיניסטער אין די בריטישע היסטאריע. | די לייבאר פארטיי האט דאן ווידער אויפגעלעבט און האט אנגעהויבן איינשטעלן אירע פאליסיס, אויפשטעלנדיג א נייע פלאטפארמע פאר די עקענאמיע'ס וואויל-זיין. אין 94' האט די לייבאר פארטיי ערוועלט [[טאני בלער]], א יונגער אדוואקאט, אלס איר נייער פירער. בלעיר האט באלד בענעפיטירט פון די צענדליגער סקאנדאלן וועלכע האבן געטראפן עטליכע קאנסערוואטיווע מיניסטארן. אויך די אומאיידעלע סקאנדאלן ארום די קעניגליכע פאמיליע איז אים גוט צינוץ געקומען ווייל די קאנסערוואטיוון זענען געווען שטארקע שטיצער פאר די מאנארכיע. די קאנסערוואטיוון זענען ווייטער געבליבן מיט קארגע 20 פראצענט שטיצע וואס האט געפירט צו די מעכטיגע לענסלייד וואס די לייבאר פארטיי האט אפגעהאלטן אין 997' מיט בלעיר אלס פרעמיער מיניסטער. בלעיר איז געווארן דער יונגסטער פרעמיער מיניסטער אין די בריטישע היסטאריע. | ||
בלעיר האט זיך באלד גענומען צו די טראדיציאנאלע לייבאר פאליסיס, ווי סאציאלע סערוויסעס און האנדל. ער האט באלד אפגעטיילט די באנק אף ענגלאנד פון די רעגירונג צו פארמיידן געלטליכע ענינים זאל פארמישט ווערן אין פאליטישע קאנפליקטן. ער האט אויך געשענקט מער מאכט פאר סקאטלאנד און וויילס, געבנדיג זיי מער קאנטראל און פאליטישע | בלעיר האט זיך באלד גענומען צו די טראדיציאנאלע לייבאר פאליסיס, ווי סאציאלע סערוויסעס און האנדל. ער האט באלד אפגעטיילט די באנק אף ענגלאנד פון די רעגירונג צו פארמיידן געלטליכע ענינים זאל פארמישט ווערן אין פאליטישע קאנפליקטן. ער האט אויך געשענקט מער מאכט פאר סקאטלאנד און וויילס, געבנדיג זיי מער קאנטראל און פאליטישע זעלבסטשטענדיגקייט. בלעיר איז פון אנהויב אוועקגעשטאנען פון דעם [[אייראפעאישער פארבאנד|אייראפעאישן פארבאנד]] וועלכע האט שפעטער געפירט צו די איירא וואלוטע סיסטעם, באצייכנענדיג בריטאניע אלס א רייך לאנד וואס ברויך נישט די איירא. מיט דעם אלעם איז בריטאניע היינט שטארק אקטיוו אין די אייראפעאישע פאראיין. בלעיר האט אויך אין א ספעציעלן אקט עלעמינירט כמעט אלע 750 מיטגלידער (אחוץ 92) פון די הויז אף לארד, אלס א שריט צו מאדערניזירן די רעגירונג. | ||
אין די נאציאנאלע וואלן פון יוני 2001 איז די לייבאר פארטיי ווידער ערוועלט געווארן מיט א לענדסלייד וואס האט געבראכן די רעקארד אין די בריטישע היסטאריע פאר צווייטע טערמין. די עלעקציעס איז געווען א מעכטיגע זיג פאר די לייבאר פארטיי און די אנגייענדיגע פאליסיס פון בלער, וועלכער האט געווינען א צווייטע טערמין אלס פרעמיער מיניסטער. | אין די נאציאנאלע וואלן פון יוני 2001 איז די לייבאר פארטיי ווידער ערוועלט געווארן מיט א לענדסלייד וואס האט געבראכן די רעקארד אין די בריטישע היסטאריע פאר צווייטע טערמין. די עלעקציעס איז געווען א מעכטיגע זיג פאר די לייבאר פארטיי און די אנגייענדיגע פאליסיס פון בלער, וועלכער האט געווינען א צווייטע טערמין אלס פרעמיער מיניסטער. | ||
| שורה 160: | שורה 161: | ||
לייבאר האט געוואונען א דריט מאל אין די אלגעמיינע וואלן פון 2005, אבער זייער שטיץ איז שטארק געפאלן און זיי האבן באקומען די שטימען פון נאר 35% פון די וואס האבן געשטימט. | לייבאר האט געוואונען א דריט מאל אין די אלגעמיינע וואלן פון 2005, אבער זייער שטיץ איז שטארק געפאלן און זיי האבן באקומען די שטימען פון נאר 35% פון די וואס האבן געשטימט. | ||
דעם 6טן | דעם 6טן מאי 2010 איז פארגעקומען אלגעמיינע וואלן און די אויסקומפט איז געווען א געהאנגענער פארלאמענט, דאס ערשטע מאל זייט 1974. די קאנסערוואטיווע פארטיי האט געווינען די מערסטע צאל זיצן, אבער נישט גענוג צו האבן א מערהייט. די קאנסערוואטיוון האבן געמאכט אן אפמאך מיט די ליבעראלע דעמאקראטן, און [[דעיוויד קאמעראן]], דער קאנסערוואטיווער פירער, האט אויפגעשטעלט די ערשטע קאאליציע רעגירונג זייטן צווייטן וועלט קריג. | ||
{{היסטאריע פון לענדער אין אייראפע}} | {{היסטאריע פון לענדער אין אייראפע}} | ||
| שורה 167: | שורה 168: | ||
[[קאַטעגאָריע:בריטאניע]] | [[קאַטעגאָריע:בריטאניע]] | ||
[[קאטעגאריע:היסטאריע פון אייראפע|פאראייניגטע קעניגרייך]] | [[קאטעגאריע:היסטאריע פון אייראפע|פאראייניגטע קעניגרייך]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:היסטוריה של הממלכה המאוחדת]] | |||