אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אליסף בן דעואל"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (←‏זיין נאמען: הגהה, שמות הקודש)
שורה 25: שורה 25:


== זיין נאמען ==
== זיין נאמען ==
אין אור החיים{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ז|מב|מפרש=אור החיים}}.}} שטייט:{{ציטוט|אליסף בן דעואל – ירמוז להיות שנאספו לעריהם תחילה על פי ה׳ כאמור זולת גבורי חיל שעברו כל חלוץ וגו׳, והוא אומרו 'אל יסף'. עוד על פי דבריהם ז״ל שארץ סיחון ועוג לא היתה בכלל מתנת ארץ ישראל שנתן ה׳ לאברהם, כמו שאמרו בספרי (ח״ב פיסקא רצט) וזה לשונם פרט לעבר הירדן שנטלת מעצמך עד כאן. ומצינו שמשפט ארץ ישראל יש לה (שביעית פ״ט מ״ב) כידוע, ועיין מה שכתבתי בפרשת מטות בפסוק עטרות וגו׳, לזה קראו 'אליסף' לצד שהוסיף ליטול יותר ממתנת ה׳ והסכים ה׳ עמהם.{{ש}}
אין מדרש שטייט אז זיין נאמען גייט ארויף אויפ'ן [[מזבח]] וואס בני ראובן און בני גָד און אַ האַלבן [[שבט מנשה]] פון [[עבר הירדן]] האבן דארט אויפגעשטעלט, וואָס [[יהושע בן נון]] און דאָס פאָלק האבן חושד געווען אז זיי האבן דאס געבויט פאַר [[עבודה זרה]]{{הערה|ווי דערציילט אין דעם {{תנ"ך|יהושע|כב}}.}}, אבער '''אל-יסף''', זיי האבן גאָרנישט צוגעלייגט צו דער [[תורה]], '''בן דעו אל''', נאר געבויט דעם מזבח אלס עדות{{הערה|{{מדרש אגדה|במדבר|א|יד}}}}.
'בן דעואל' פירוש שעשו היכר לעדות לדעת כי הם ידועי עובדי אל כאחד שבטי ישראל.}}.


ענליך שטייט אין מדרש{{הערה|{{מדרש אגדה|במדבר|א|יד}}}} אז סגייט ארויף אויפן [[מזבח]] וואס בני ראובן און בני גָד און אַ האַלבן שבט מנשה פון [[עבר הירדן|איבער דעם ירדן]] האבן אויפגעשטעלט, וואָס [[יהושע בן נון]] און דאָס פאָלק האבן חושד געווען אז מהאָט דאס געבויט פאַר [[עבודה זרה]]{{הערה|ווי דערציילט אין דעם {{תנ"ך|יהושע|כב}}.}}, און דאס איז 'אל יסף', מהאָט גאָרנישט צוגעלייגט צום [[תורה]], 'בן דעו אל', נאר מיר ווייסן נאך אלס נאר פון באשעפער.
אין [[אור החיים]] ווערט ערקלערט אז עס איז מרמז אויף דעם וואס זיי האבן זיך פארזאמלט און אנגעקומען צו זייער נחלה פריער ווי די אנדערע שבטים, און השי"ת האט מיט זיי מסכים געווען צוצולייגן אויך עבר הירדן צו די מתנה פון ארץ ישראל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ז|מב|מפרש=אור החיים}}}}.


זיין טאטנ'ס נאמען ווערט אנגערופן אמל '''דעואל''' (ווי צום ביישפיל ביי די [[קרבנות הנשיאים]]), און צומאל '''רעואל''' (ווי צום ביישפיל אין {{תנ"ך|במדבר|ב|יד|ללא=ספר}}), די הסבר דערצו שטייט אין [[רמב"ן]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד|מפרש=רמב"ן}}}}:{{ציטוטון|נקרא דעואל, שידע את האל, רעואל, ששם רעיון לבו באל וכו', והיו קוראים האיש ההוא בשני שמות ולכך תזכרנו התורה בשניהם}}.
זיין טאטע ווערט אנגערופן אמאל '''דעואל''' (ווי צום ביישפיל ביי די קרבנות הנשיאים), און צומאל '''רעואל''' (ווי צום ביישפיל אין {{תנ"ך|במדבר|ב|יד|ללא=ספר}}). א הסבר דערצו שטייט אין [[רמב"ן]]:{{ציטוטון|נקרא דעואל, שידע את הא-ל, רעואל, ששם רעיון לבו בא-ל. והיו קוראים האיש ההוא בשני שמות, ולכך תזכרנו התורה בשניהם}}{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד|מפרש=רמב"ן}}. ענליך שטייט אויך אין {{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד|מפרש=רבינו בחיי}}, אז די ביידע נעמען זענען איין ענין}}.
 
אין [[רבינו בחיי]]{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|ב|יד|מפרש=רבינו בחיי}}}} שטייט אנדערש:{{ציטוטון|כן כתוב במסורה על זה, לית כוותיה בכל שבטיא וכו', א"כ הפסוק שהזכיר בראש הספר לגד אליסף בן דעואל, בדל"ת, מאחר שהזכיר על זה דלית כוותיה בכל השבטים. והוא נקרא פעם בדל"ת ופעם ברי"ש, והכל ענין אחד, כי הענין שרצה באל וידע אותו}}.


== צו ליינען מער ==
== צו ליינען מער ==

רעוויזיע פון 14:57, 27 מערץ 2023


פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך פערזענליכקייט

פאראמעטער [ מקום לידה ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע

ליידיגע פאראמעטער [ צאצאים ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע

אליסף בן דעואל
תקופה יציאת מצרים, דור המדבר
בתנ"ך
פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך

פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נמצא פרמטר לא בשימוש "קצר=".במדבר א, יד;
פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך

פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נמצא פרמטר לא בשימוש "קצר=".ב, יד;
פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך

פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נמצא פרמטר לא בשימוש "קצר=".ז, מב;
פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך

פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נמצא פרמטר לא בשימוש "קצר=".י, כ

אֶלְיָסָף בֶּן דְעוּאֵל (אדער: רְעוּאֵל[1]) איז געווען דער נשיא פון שבט גד, אין די צייט פון נאך יציאת מצרים.

לעבן און שאפן

ווי די אנדערע נשיאים, האט השי"ת באשטימט אליסף בן דעואל צו ציילן זיין שבט ביים צווייטן ציילונג פון אידן אין מדבר. זיי ווערן דארט געשילדערט ווי ”קְרוּאֵי הָעֵדָה, נְשִׂיאֵי מַטּוֹת אֲבוֹתָם, רָאשֵׁי אַלְפֵי יִשְׂרָאֵל[2]. זיי זענען אלע געווען הויפטן אין סנהדרין[3], וועלכע זענען גערופן געווארן צו יעדע חשוב'ע זאך ביי אידן[4].

לויט חז"ל זענען די נשיאים געווען די שוטרים וואס די מצריים האבן געשטעלט איבער אידן אין מצרים, וואס זיי זענען געשלאגן געווארן ווען אידן האבן נישט ערפילט זייער קוואטע[5]. טייל לערנען אז זיי זענען שוין געווען נשיאים איבער די עלטערן פונעם דור המדבר, נאך זייענדיג אין מצרים[6].

דורכאויס די וואנדערונגען אין מדבר האט אליסף געפירט זיין שבט דער דריטער, נאך שלומיאל בן צורישדי, אונטער'ן "דגל מחנה ראובן"[7]. לויט ווי דערציילט אין מדרש, איז זיין פאן געווען געפארבט נישט אינגאנצן שווארץ און נישט אינגאנצן ווייס נאר ביידע געמישט, און א לאגער געצייכנט דערויף[8].

אין חז"ל ווערט געברענגט אז די נשיאים זענען געווען צווישן די צוויי הונדערט און פופציג מענטשן וועלכע האבן געברענגט קטורת ביים מחלוקת קורח ועדתו[9]. לויט דעם זענען זיי נפטר געווארן אין צווייטן יאר נאך יציאת מצרים, אין פייער וואס האט פארברענט די מקטירי הקטורת.

קרבנות הנשיאים

ביי די קרבנות הנשיאים, האט אליסף בן דעואל מקריב געווען זיין קרבן אום ו' ניסן פון צווייטן יאָר צו יציאת מצרים (ב'תמ"ט). ער איז געווען דער זעקסטער אין די רייע צו מקריב זיין, נאך שלומיאל בן צורישדי פון שבט שמעון, לויט דער סדר ווי די שבטים האבן גערוט ארום דעם משכן און ווי זיי האבן זיך געצויגן ביי די מסעות[10]. נאך א טעם שטייט אין מדרש אויף דעם וואס ער האט מקריב געווען גלייך נאך דער נשיא פון שבט שמעון, ווייל שמעון איז ארויס אין מלחמה מיט שכם ביי די מעשה מיט דינה, און שבט גד האט זיך אנגעטראגן צו גיין פאראויס און האלטן מלחמה ביים אייננעמען ארץ ישראל[11].

דער מדרש ערקלערט אז די קרבנות פון אליסף האבן מרמז געווען קעגן יציאת מצרים, אנגעהויבן פון ווען יעקב אבינו איז אראפ קיין מצרים[11].

זיין נאמען

אין מדרש שטייט אז זיין נאמען גייט ארויף אויפ'ן מזבח וואס בני ראובן און בני גָד און אַ האַלבן שבט מנשה פון עבר הירדן האבן דארט אויפגעשטעלט, וואָס יהושע בן נון און דאָס פאָלק האבן חושד געווען אז זיי האבן דאס געבויט פאַר עבודה זרה[12], אבער אל-יסף, זיי האבן גאָרנישט צוגעלייגט צו דער תורה, בן דעו אל, נאר געבויט דעם מזבח אלס עדות[13].

אין אור החיים ווערט ערקלערט אז עס איז מרמז אויף דעם וואס זיי האבן זיך פארזאמלט און אנגעקומען צו זייער נחלה פריער ווי די אנדערע שבטים, און השי"ת האט מיט זיי מסכים געווען צוצולייגן אויך עבר הירדן צו די מתנה פון ארץ ישראל[14].

זיין טאטע ווערט אנגערופן אמאל דעואל (ווי צום ביישפיל ביי די קרבנות הנשיאים), און צומאל רעואל (ווי צום ביישפיל אין ב, יד). א הסבר דערצו שטייט אין רמב"ן:”נקרא דעואל, שידע את הא-ל, רעואל, ששם רעיון לבו בא-ל. והיו קוראים האיש ההוא בשני שמות, ולכך תזכרנו התורה בשניהם”{{הערה|רמב"ן, במדבר ב, יד. ענליך שטייט אויך אין [15].

צו ליינען מער

רעפערענצן

  1. במדבר ב, יד.
  2. במדבר א, טז

  3. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך

    פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נמצא פרמטר לא בשימוש "קצר=".מלבי"ם, במדבר א, טז

  4. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:תנ"ך

    פאראמעטער [ קצר ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נמצא פרמטר לא בשימוש "קצר=".רש"י, במדבר א, טז
  5. ספרי במדבר פיסקא מה, געברענגט אויך אין רש"י, במדבר ז, ב

  6. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ 5 ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי יהונתן אייבשיץ, תפארת יהונתן, יאזעפאף תרל"ג
  7. במדבר י, כ
  8. במדבר רבה, פרשה ב', פסקה ז'
  9. במדבר רבה, פרשה י"ח, פסקה ג'; מדרש תנחומא באבער קרח ה. זעט אויך רש"י, במדבר טז, א
  10. ילקוט שמעוני, פרשת נשא, רמז תשטו; רבינו בחיי, במדבר ב, ב
  11. 11.0 11.1 במדבר רבה, פרשה י"ג, פסקה כ'
  12. ווי דערציילט אין דעם יהושע כב.
  13. מדרש אגדה (באבער) במדבר א, יד
  14. אור החיים, במדבר ז, מב
  15. רבינו בחיי, במדבר ב, יד, אז די ביידע נעמען זענען איין ענין