פרשת תצוה
| |||||
| פסוקים | שמות כז, כ - ל, י | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| צאל פסוקים | 101 (35'סטע) | ||||
| צאל ווערטער | 1412 (35'סטע) | ||||
| צאל אותיות | 5430 (32'סטע) | ||||
| אינהאלט | די מצוות פון הדלקת הנרות אין בית המקדש, בגדי כהונה, שבעת ימי המילואים | ||||
| מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך | |||||
| |||||
| הפטורה | |||||
| יחזקאל מג, י–כז | |||||
פרשת תְּצַוֶּה איז די אכטע פרשה אין ספר שמות, און די צוואנציגסטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון קאַפּיטל כ"ז, פסוק כ', ביז קאַפּיטל ל', פסוק י', לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, פארמאגנדיג אינאיינעם 101 פסוקים און צען פרשיות - צוויי פתוחות און אכט סתומות.
די פרשה זעצט פאר מיט די אנווייזונגען פונעם אייבערשטן צו משה רבינו איבערן אויפשטעלן דעם משכן.
פרשת תצוה ווערט געליינט צווישן די דאטומען ח' אדר און ט"ו אדר (אין אן עיבור יאר, אדר א'), און איז די אכטע - און לעצטע פון די שובבי"ם ת"ת וואכן אין אן עיבור יאר.
פרשה אינהאלט
אנהייב פרשה ווערט משה באפוילן פונעם באשעפער צו נעמען אויל פארן אנצינדן די מנורה יעדע נאכט.
די ערשטע האלב פרשה פארנעמט זיך מיט די באפעלן צו מאכן די בגדי כהונה פאר אהרן און זיינע קינדער, די כהנים. די בגדי כהן גדול זענען: דער חושן, דער אפוד, דער ציץ, דער מעיל, דער כתונת, דער מצנפת, דער אבנט און די מכנסים. פאר די אנדערע כהנים (כהן הדיוט) זענען פארהאן נאר פיר בגדי כהונה: כתונת, אבנט, מגבעת און מכנסים.
די צווייטע האלב פרשה ענטהאלט דעם באפעל צו ברענגען ספעציעלע קרבנות אין די שבעת ימי המילואים לכבוד'ן באנייען דעם משכן. אויך זענען פארהאן אין דער פרשה די באפעלן צו ברענגען דעם קרבן תמיד און צו בויען דעם מזבח הזהב צו מקטיר צו זיין דערויף די קטורת. אינעם לעצטן פסוק פון דער פרשה ווערט דערמאנט אז איינמאל אין יאר מעג מען נוצן דעם מזבח הזהב אויף אן אנדער צוועק, וואס דאס איז א רמז אויף יום כיפור[1].
אפוועזנהייט פון משה'ס נאמען
די פרשה הייבט זיך אן מיטן אויבערשטנ'ס ווערטער צו משה רבינו: "ואתה תצוה את בני ישראל" (אין אידיש: דו זאלסט באפעלן די אידן), אן צו באצייכענען צו וועמען די ווערטער זענען געוואנדן - משה; גלייכצייטיג איז דאס די איינציגסטע פרשה צווישן די חומשים שמות, ויקרא און במדבר, וואו ס'ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט משה רבינו'ס נאמען. דאס איז פארבינדן מיט דעם וואס אין דער קומענדיגער פרשה, כי תשא, נאכן חטא העגל, האט משה געזאגט פארן אייבערשטן[2]: "וְעַתָּה אִם תִּשָּׂא חַטָּאתָם, וְאִם אַיִן - מְחֵנִי נָא מִסִּפְרְךָ אֲשֶׁר כָּתָבְתָּ" (טאמער פארגעבסטו די אידן אויפן חטא העגל, איז גוט, און טאמער נישט, מעק אויס מיין נאמען פון דער תורה[3]) - דערפאר איז זיין נאמען אויסגעמעקט פון דער פרשה[4]; און טראצדעם וואס ער האט דאס געזאגט מיט א "תנאי", ד.ה. נאר טאמער דער אייבערשטער איז נישט מוחל דעם חטא העגל, לויטעט אבער דער כלל אז א "קללת חכם", אפילו מיט א תנאי, ווערט אויסגעפירט[5].
אויך איז דאס פארבינדן מיט דעם וואס די פרשה געפאלט אין דער וואך פון ז' אדר, די יארצייט פון משה רבינו[6].
מצוות אין דער פרשה
לויט ווי ס'איז אויסגערעכנט אינעם ספר החינוך[7] זענען פארהאן זיבן מצוות אין דער פרשה:
| די מצוות | מקור | די מצוה איז אקטועל היינטיגע צייטן | די וואס זענען באפוילן |
|---|---|---|---|
| צינדן די מנורה אין בית המקדש | יַעֲרֹךְ אֹתוֹ אַהֲרֹן וּבָנָיו (כז, כא) | ניין | כהנים |
| די כהנים זאלן אנטון בגדי כהונה | וְעָשׂוּ בִגְדֵי קֹדֶשׁ לְאַהֲרֹן אָחִיךָ וּלְבָנָיו (כח, ד) | ניין | כהנים-מענער |
| נישט אראפנעמען דעם חושן פונעם אפוד | וְלֹא יִזַּח הַחֹשֶׁן מֵעַל הָאֵפוֹד (כח, כח) | ניין | יעדער |
| נישט צערייסן דעם עק פונעם מעיל פונעם כהן גדול | לֹא יִקָּרֵעַ (כח, לב) | ניין | יעדער |
| עסן דאס פלייש פון קרבן חטאת און אשם | וְאָכְלוּ אֹתָם אֲשֶׁר כֻּפַּר בָּהֶם (כט, לג) | ניין | כהנים-מענער |
| מקטיר זיין קטורת | וְהִקְטִיר עָלָיו אַהֲרֹן קְטֹרֶת סַמִּים בַּבֹּקֶר בַּבֹּקֶר בְּהֵיטִיבוֹ אֶת הַנֵּרֹת יַקְטִירֶנָּה (ל, ז) | ניין | כהנים-מענער |
| נישט מקריב זיין עפעס אויסער קטורת אויפן מזבח הזהב | לֹא תַעֲלוּ עָלָיו קְטֹרֶת זָרָה וְעֹלָה וּמִנְחָה וְנֵסֶךְ לֹא תִסְּכוּ עָלָיו (ל, ט) | ניין | כהנים |
דאטומען
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין צען אנדערע דאטומען, ווי פאלגנד:
- השא יאר - ח' אדר
- הכז יאר - ט' אדר
- גכה יאר און בשה יאר - י"א אדר
- בחג יאר און זשג יאר - י"ג אדר
- זחא יאר - ט"ו אדר
- השג יאר - ח' אדר א'
- החא יאר - י' אדר א'
- גכז יאר און בשז יאר - י"א אדר א'
- בחה יאר און זשה יאר - י"ג אדר א'
- זחג יאר - ט"ו אדר א'
מפטיר און הפטורה
- אין עיבור יארן ליינט מען די הפטורה פון פרשת תצוה אין ספר יחזקאל, קאַפּיטל מ"ג, פסוקים י'–כ"ז, וועלכע רעדט איבער די פונקטליכע מאסן פונעם בנין בית המקדש און די קרבנות המילואים. ביי די ראָמאַניאָטן ליינט מען אין ירמיהו יא, טז, ביז יב, טו.
- רוב יארן ווערט פרשת תצוה געליינט א שבת בעפאר פורים, ווען מ'ליינט פאר מפטיר פרשת זכור און מ'זאגט דאן די הפטורה פון שבת זכור.
- אין זחא יארן, ווען פרשת תצוה ווערט געליינט אום שושן פורים, ווערט עס צעטיילט ווי פאלגנד: אין די שטעט וואס זענען מוקפות חומה מימות יהושע בן נון, ליינט מען אויף מפטיר די קריאה פון פורים (מלחמת עמלק) און די הפטורה איז פון שבת פורים (ד.ה. די הפטורה פון שבת זכור); אין אנדערע שטעט, ליינט מען די געווענליכע הפטורה פון פרשת תצוה.
דרויסנדע לינקס
טעקסט:
פרשת תצוה, אויף שיתופתא
פרשת תצוה, אויפן "וויקיטעקסט" זייטל - פרשת תצוה - טעקסט מיט תרגום אונקלוס, אויפ'ן "מכון ממרא" זייטל
- פרשת תצוה, אויפ'ן "מקראות גדולות הכתר" זייטל
טייטש
- מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת תצוה", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד
פארברייטערונג:
- שיעורים אויף פרשת תצוה אויף קול הלשון
- פרשת תצוה, אויפ'ן מחלקי המים זייטל
- פרשת תצוה, אויפ'ן "בית חב"ד" זייטל
- שיעורים לצפייה על פרשת תצוה, אויפן "בינינו" זייטל
- פרשת תצוה, אויפן "פרשת השבוע" זייטל
- דער ארטיקל "פרשת תצוה", אויפ'ן "ויקישיבה" זייטל
- נושאים אויף פרשת תצוה אויפ'ן "על התורה" זייטל
רעפערענצן
- ↑ טראץ וואס מען נוצט דעם מזבח הזהב אויך פארן פר כהן המשיח און פר העלם דבר של ציבור, האט די תורה דאס נישט געהאלטן פאר נויטיג דא צו דערמאנען, וויבאלד זיי קומען נישט קביעות'דיג. אבן עזרא, שמות ל, י
- ↑ שמות לב, לב
- ↑ רש"י, לב, לב
- ↑ ספר הזוהר, פרשת פינחס, דף רמ"ו, עמוד א'
- ↑ זוהר חדש אויף שיר השירים, דף ע"ד, עמוד ב'
- ↑ רבי מנחם נחום פון טשערנאביל, מאור עינים, פרשת תצוה: "כי הנה חל סדר תצוה בשבוע שחל בה ז' אדר, הוא בחינת הסתלקות משה, ולכן לא נזכר שמו בסדר פרשה זו, כי נסתלק משה."
רבי יצחק רייטבארד, "פרשת תצוה", קהלת יצחק, ווילנא תר"ס, אינעם נאמען פונעם גר"א: "עשה נא אזנך כאפרכסת ושמע נא דבר נכבד ונעלה אשר שמעתי בשם אדמו"ר רשכבה"ג אור ישראל וקדושו הגר"א מווילנא זללה"ה, והוא משום דז' אדר נופל תמיד בפרשה תצוה [רק לפעמים רחוקות שפרשה תצוה נופל אחר ז' אדר], והשם יתברך ויתעלה שמו, הצופה ומביט עד סוף כל הדורות, ידע מראש כי בז' אדר יסתלק משה רבינו ע"ה, לזאת לא זכר שמו בפרשה הזאת לרמז על זה." - ↑ ספר החינוך, מצוות צח–קד.
| פרשיות | ||
|---|---|---|
| ספר בראשית | בראשית • נח • לך לך • וירא • חיי שרה • תולדות • ויצא • וישלח • וישב • מקץ • ויגש • ויחי |  |
| ספר שמות | שמות • וארא • בא • בשלח • יתרו • משפטים • תרומה • תצוה • כי תשא • ויקהל • פקודי | |
| ספר ויקרא | ויקרא • צו • שמיני • תזריע • מצורע • אחרי • קדושים • אמור • בהר • בחוקותי | |
| ספר במדבר | במדבר • נשא • בהעלותך • שלח • קרח • חקת • בלק • פינחס • מטות • מסעי | |
| ספר דברים | דברים • ואתחנן • עקב • ראה • שופטים • כי תצא • כי תבוא • נצבים • וילך • האזינו • וזאת הברכה | |