מ"ח קניני תורה
די מ"ח קניני תורה זענען אכט און פערציג זאכן דערמאנט אין זעקסטן פרק ("קנין תורה") פון מסכת אבות[1], וואס דורך זיי קען מען זיך ערגענצן אין לימוד התורה.
די אחרונים שרייבן אז נאר מיט די קנינים קען מען ריכטיג איינקויפן די תורה[2]; און וואס מער מען פארמאגט פון די מידות, האט מען מער תורה[3]. טייל באטאנען אז אויך נאר מיט איין פון די קנינים קען מען זוכה זיין צו תורה[4].
רבי יחזקאל סארנא פלעגט לערנען די משנה פון די קניני תורה יעדן אינדערפרי, גלייך נאך די ברכות התורה[5].
די קנינים
די אכט אין פערציג קנינים זענען אויס גערעכנט אין משנה, ווי פאלגנד:
גְּדוֹלָה תּוֹרָה יוֹתֵר מִן הַכְּהוּנָּה וּמִן הַמַּלְכוּת, שֶׁהַמַּלְכוּת נִקְנֵית בִּשְׁלֹשִׁים מַעֲלוֹת, וְהַכְּהֻנָּה בְּעֶשְׂרִים וְאַרְבַּע, וְהַתּוֹרָה נִקְנֵית בְּאַרְבָּעִים וּשְׁמוֹנֶה דְבָרִים, וְאֵלוּ הֵן:
- בְּתַלְמוּד
- בִּשְׁמִיעַת הָאֹזֶן
- בַּעֲרִיכַת שְׂפָתָיִם
- בְּבִינַת הַלֵּב
- בְּאֵימָה
- בְּיִרְאָה
- בַּעֲנָוָה
- בְּשִׂמְחָה
- בְּטָהֳרָה
- בְּשִׁמּוּשׁ חֲכָמִים
- בְּדִקְדּוּק חֲבֵרִים
- בְּפִלְפּוּל הַתַּלְמִידִים
- בְּיִשּׁוּב
- בְּמִקְרָא
- בְּמִשְׁנָה
- בְּמִעוּט סְחוֹרָה
- בְּמִעוּט דֶּרֶךְ אֶרֶץ
- בְּמִעוּט תַּעֲנוּג
- בְּמִעוּט שֵׁנָה
- בְּמִעוּט שִׂיחָה
- בְּמִעוּט שְׂחוֹק
- בְּאֶרֶךְ אַפַּיִם
- בְּלֵב טוֹב
- בֶּאֱמוּנַת חֲכָמִים
- בְּקַבָּלַת הַיִּסּוֹרִין
- הַמַּכִּיר אֶת מְקוֹמוֹ
- וְהַשָּׂמֵחַ בְּחֶלְקוֹ
- וְהָעוֹשֶׂה סְיָג לִדְברָיו
- וְאֵינוֹ מַחֲזִיק טוֹבָה לְעַצְמוֹ
- אָהוּב
- אוֹהֵב אֶת הַמָּקוֹם
- אוֹהֵב אֶת הַבְּרִיּוֹת
- אוֹהֵב אֶת הַצְּדָקוֹת
- אוֹהֵב אֶת הַמֵּישָׁרִים
- אוֹהֵב אֶת הַתּוֹכָחוֹת
- וּמִתְרַחֵק מִן הַכָּבוֹד
- וְלֹא מֵגִיס לִבּוֹ בְּתַלְמוּדוֹ
- וְאֵינוֹ שָׂמֵחַ בְּהוֹרָאָה
- נוֹשֵׂא בְעֹל עִם חֲבֵרוֹ
- וּמַכְרִיעוֹ לְכַף זְכוּת
- וּמַעֲמִידוֹ עַל הָאֱמֶת
- וּמַעֲמִידוֹ עַל הַשָּׁלוֹם
- וּמִתְיַשֵּׁב לִבּוֹ בְּתַלְמוּדוֹ
- שׁוֹאֵל וּמֵשִׁיב שׁוֹמֵעַ וּמוֹסִיף
- הַלּוֹמֵד עַל מְנָת לְלַמֵּד וְהַלּוֹמֵד עַל מְנָת לַעֲשׂוֹת
- הַמַּחְכִּים אֶת רַבּוֹ
- וְהַמְכַוֵּן אֶת שְׁמוּעָתו
- וְהָאוֹמֵר דָּבָר בְּשֵׁם אוֹמְרוֹ
ספירת העומר
דער מהר"ל שרייבט, אז דערפאר זענען פארהאן ניין און פערציג טעג פון ספירת העומר בעפאר קבלת התורה, ווייל נאך דער ערשטער טאג וואס קומט צו ערלויבן די נייע תבואה צום עסן, דארף מען זיך יעדן טאג גרייטן מיט איינע פון די אכט און פערציג "קניני התורה"[6]. אביסל אנדערש האבן זיך געפירט עטליכע גדולים, צו לערנען יעדן טאג פון די ספירה טעג - אנגעהויבן פון ערשטן טאג - איין פון די קניני תורה, און איבער'חזר'ן אלע אכט און פערציג קנינים אין דעם ניין און פערציגסטן טאג[7]. אויך היינט איז איינגעפירט אין פארשידענע פלעצער, צו לערנען אין יעדע פון די ספירה טעג איין פון די קניני תורה.
ליינט מער
- רבי מנשה קליין, ספר הקנינים, ברוקלין תשס"ד, אויף היברובוקס
- הרב עובדיה יוסף טולידאנו, קנין תורה, תשס"ה
- רבי משה חאגיז, ספר משנת חכמים (דברים שהתורה נקנית בהם)
- רבי נח וויינבערג, 48 דרכים לחכמה, ירושלים תש"ע
דרויסנדע לינקס
- סעריע ארטיקלען אויף די מ"ח קניינים, אויף 'ישיבת הר עציון' זייטל
- מרדכי דוד פליגלמאן, קונטרס קנייני תורה, אויף אוצר החכמה
- ארבעים ושמונה קנייני התורה וביאורם, הרב מאיר מונק, אויף 'אשובה' זייטל
- יהודה העשיל לעוונבערג, אמרי חן - קניני התורה, אויף היברובוקס
רעפערענצן
- ↑ משנה, אבות ו, ו
- ↑ אור החיים, ויקרא כו, ג, אות ט'; הלכות קטנות חלק א', סימן קנ"ה; באר מים חיים, פרשת שמות; משנת רבי אהרן, חלק א' עמוד ס"ה, בשם רבי חיים וואלאזשינער; קובץ אגרות חזון איש, חלק א' אגרת ב'
- ↑ דער ווילנער גאון, אין ברק השחר אויף משלי לא, כט; קובץ אגרות חזון איש, חלק א' אגרת ד'
- ↑ רבי שלמה וולבה, עלי שור, אגרות וכתבים חלק א', סימן ס"ה, באזירט אויף די גמרא אין מכות כד, א: ”כתיב 'עושה אלה לא ימוט לעולם', כשהיה רבן גמליאל מגיע למקרא הזה היה בוכה, אמר, מאן דעביד להו לכולהו הוא דלא ימוט, הא חדא מינייהו ימוט, אמרו ליה, מי כתיב עושה כל אלה, עושה אלה כתיב, אפילו בחדא מינייהו”
- ↑ רבי יהודה צארום, פתיחה לארבעים ושמונה קניני התורה, עמוד ל"ו (פארלאנגט אומזיסטע רעגיסטראַציע)
- ↑ רבי יהודה ליוואי, דרוש על התורה ועל המצות
- ↑ רבי ישראל סאלאנטער, געברענגט דורך רבי אליהו אליעזר מישקאווסקי אין ספר "משנת אליהו"; רבי יצחק מאיר אלטער, געברענגט אין ליקוטי הרי"מ, עניני ספירת העומר; רבי שמחה זיסל זיו פון קעלם, געברענגט אין ספר חכמה ומוסר, חלק א', עמוד תכ"ז
cc-by-sa 3.0 ערלויבעניש • אריגינעלער בלאט • ביישטייערער