רוי:רבי אבהו
| וואוין אָרט | קסרי |
|---|---|
| תקופת הפעילות | דריטער דור אמוראים |
| רבי'ס | רבי יוחנן |
| תלמידים | רבי זירא, רבי חזקיה און רבי ירמיה |
| בני דורו | רבי אמי, רבי אסי און רבי חייא בר אבא |
רבי אבהו איז געווען פון די באדייטנדסטע אמוראים פון דריטן דור אין ארץ ישראל (אין די מיטעלע ד' אלפים - ד'צ"ט יארן) און פון די חשובע תלמידים פון רבי יוחנן, וועלכער האָט אויך געשפילט א גרויסע פאליטישע ראלע ביי די אידן פון ארץ ישראל אין יענע צייטן.
ער איז געווען דער ראש ישיבה אין קיסריה, וואו ער האט געוואוינט, און ער האט רעפרעזענטירט די אידן אין לאנד פאר די רוימישע הערשער.
וואוינארט און שטאנד
רבי אבהו האָט געוואוינט אין דער שטאָט קיסרין, וואס די רוימער האבן גערופן "צעזארא". דאָס איז געווען א פּאָרט שטאָט אין ארץ-ישראל, אויפן ברעג פון מיטלענדישן ים. אין יענע צייטן האָט רוים געהערשט אין ארץ- ישראל, און אין קיסרין איז געזעסן דער רוימישער הערשער פון ארץ ישראל. רבי אבהו איז געווען נישט נאר גרויס אין תורה, נאר אויך א קענער פון דער גריכישער שפראך און וועלטליכע וויסנשאפטן. ער איז דעריבער געווען א גרויסער חשוב ביי די רוימישע הערשער וואס האבן געוואוינט אין קיסרין, און דאדורך איז ער געווארן דער פאקטישער פירער פון אלע אידן אין ארץ-ישראל. דעמאָלט איז איבער די אידן אין ארץ ישראל געווען אלס פירער דער נשיא רבן גמליאל החמישי, וועלכער איז אָבער געווען קלענער פון רבי אבהו און דעריבער איז ער אויך געווען אונטערווארפן אונטער רבי אבהו.
רבי אבהו איז געווען געבענטשט מיט רייכקייט[1] און מיט שיינקייט, פארמאגנדיג א מעין פון די שיינקייט פון יעקב אבינו[2]. ער איז אויך געווען א שטארקער בעל כח אין פיזישן זין[3].
תורה און מימרות
רבי אבהו איז געווען א תלמיד מובהק פון רבי יוחנן, פון וועמען ער האט איבערגעגעבן הונדערטער מימרות. זיין רבי האט אים גערופן מיט ליבשאפט "אבהו בני"[4]. עס ווערט פארציילט אז די תלמידים פון רבי יוחנן האבן אמאל געזען אז דאס פנים פון רבי אבהו שטראלט פאר שמחה, און זיי האבן געקלערט אז געוויס האט ער געטראפן א מציאה, אבער זייער רבי האט געזאגט - ווי עס האט זיך טאקע ארויסגעשטעלט - אז ער האט געהערט א חידוש אין תורה, און רבי יוחנן האט דאן געזאגט אויף אים דעם פסוק[5]: חָכְמַת אָדָם תָּאִיר פָּנָיו[6].
פון רבי אבהו ווערן געברענגט אין דער גמרא אסאך הלכות און דברי אגדה; ווי: "לעולם יהא אדם מן הנרדפים ולא מן הרודפים" (א מענטש זאל בעסער זיין פון די פארפאָלגטע און נישט פון די וואָס רודפ'ן יענעם)[7]; די וועלט עקזיסטירט נאָר אין זכות פון דעם מענטש, "שמשים עצמו כמי שאינו" (וואס מאכט זיך פאר גאָרנישט)[8]. ער האָט געהאלטן אז מען דארף שעצן מענטשן וואָס האבן געזינדיגט און תשובה געטון, זאגנדיג דאס באקאנטע ווארט אז "במקום שבעלי תשובה, עומדים צדיקים גמורים אינם עומדים"[9], דאָס הייסט אז א בעל תשובה איז גרעסער פון א צדיק וואָס האָט קיינמאָל נישט געזינדיגט.
שתדלנות און וויכוחים
אין דער גמרא געפינען מיר, אז רבי אבהו פלעגט זיך משתדל זיין ביי די רוימישע שרים פאר דער טובה פון די אידן[10]. ווען ער איז געגאנגען פון ישיבה צום רוימישן קייזער, איז מען אים אנטקעגן געקומען פון קייזער'ס שטוב און געזונגען זיין לויב[11].
רבי אבהו האָט געפירט ויכוחים מיט די אָנהענגער פון קריסטנטום אין יענער צייט, ווען די קריסטליכע גלויבן האָט זיך פארשפרייט אין ארץ-ישראל. אין ירושלמי ווערט געברענגט זיין טייטש אויפן פּסוק "לא איש א-ל ויכזב, בן אדם ויתנחם", ווייל גאָט זאָגט אז ער איז נישט קיין זון פון א מענטש (בן אדם)[12].
משפחה
רבי אבהו האָט געהאט 5 זין (אבימי, אביי, רבי חנינא, רבי זעירא און רבי שמעון) און איין טאָכטער, וועגן וועלכער עס ווערט דערציילט אז ער האָט איר געלערנט גריכיש, וואס אנדערע חכמים האבן געהאלטן אז מען טאָר עס נישט לערנען[13].
פטירה
די גמרא פארציילט, אז ווען רבי אבהו איז נפטר געווארן האָבן געוויינט אפילו די "שטאָט-זיילן פון קיסרין"[14]. דאָס הייסט, אז עס איז געווען א טרויער ביי אלעמען[מקור פארלאנגט: אז דאס מיינט עס אנצודייטן].
דרויסנדיגע לינקס
- אליקים כרמולי, אֲבֻהוּ, אין: תולדות גדולי ישראל, מיץ: אפרים הדאמר, תקפ"ח. עמ' ח-י
- "אַבָּהוּ", יהודה דוד אייזנשטיין (רעדאקטאר), אוצר ישראל, ניו יארק: פרדס, תשי"ב, חלק א, עמודים 14–15, אויף היברובוקס
- רבי אהרן היימאן, "רבי אבהו", תולדות תנאים ואמוראים א, לאנדאן, תר"ע, עמ' 62–72
- רבי אבהו, אין "אנציקלופדיה יהודית" אויף "דעת"
- מאיר בר-אילן, 'תקנת ר' אבהו בקיסרי', סיני, צו (תשמ"ה) עמ' נז-סו
רעפערענצן
- ↑ שבת קיט, א
- ↑ בבא מציעא פד, א
- ↑ ברכות ס, א
- ↑ תלמוד ירושלמי, מסכת ברכות, פרק ב', הלכה א'
- ↑ קהלת ח, א
- ↑ תלמוד ירושלמי, מסכת שבת, פרק ח', הלכה א'
- ↑ בבא קמא צג, א
- ↑ חולין ט, א
- ↑ ברכות לד, ב
- ↑ חגיגה יד, א
- ↑ סנהדרין יד, א
- ↑ תלמוד ירושלמי, מסכת תענית, פרק ב', הלכה א'
- ↑ תלמוד ירושלמי, מסכת פאה, פרק א', הלכה א'
- ↑ מועד קטן כה, ב
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!