רוי:רבי מרדכי האגער
| געבורט |
י"ח תמוז תרפ"ב גרויסווארדיין | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| פטירה |
כ"ט באדר ה'תשע"ח מאנהעטען, ניו יארק | ||||
| מקום קבורה | בית החיים ד'קהל תורת חיים וויזשניץ-מאנסי | ||||
| טעטיגקייט אָרט | מאנסי | ||||
| דינאסטיע | וויזשניץ מאנסי | ||||
| |||||
הרב מרדכי האגער (י"ח תמוז, תרפ"ב - כ"ט אדר תשע"ח), אויך באוואוסט אלס ר' מאָטעלע, איז געווען דער פינפטער רבי פון דעם "וויזשניצער חסידות" . ער און זיין ברודער רבי משה יהושע האגער, דער "ישועות משה", האבן זיך צעטיילט דאס חסידות פון וויזשניץ נאך דער פטירה פון זייער פאטער, רבי חיים מאיר האגער, דער "אמרי חיים". ר' מאָטעלע האט זיך הויפטקווארטירט אין מאנסי און ר' משה'לע איז געבליבן אין בני ברק.
ביאגראפיע
רבי מרדכי איז געבוירן אין יאר ה'תרפ"ב צו זיין פאטער, רבי חיים מאיר האגער פון וויזשניץ, און זיין מוטער מרת מרגליא, א טאכטער פון רבי וועלוועלע טווערסקי פון רחמיסטריווקא. זייט זיינע קינדערישע יארן איז ער געווען אנגעקניפט צו זיין זיידן רבי ישראל האגער דער "אהבת ישראל". יונגערהייט האט ער איבערגעלאזט זיין פאטער'ס שטוב און געגאנגען לערנען א שטיקל צייט ביים סאטמארער רבין, רבי יואל טייטלבוים.
שפעטער איז ער אריין לערנען אין דער ישיבה פון דעם בעל ויחי יוסף פון פאפא וועמען ער האט פארעכנט פאר זיין רבי'ן. אין די ביטערע קריגס-יארן, איז זיין טאטע דער אמרי חיים געראטעוועט געווארן מיט אלע קינדער בדרך נס. (א גרויסער אנטייל אין דער רעטונג פון דער משפחה האט גענומען די שוועסטער פונעם רבי'ן הרבנית מרת שבע ברכה ערנסטער דער רבי האט געפלוכטעט קיין בוקארעסט, רומעניע, אום י"ט אייר, א טאג נאך ל"ג בעומר. שפעטער, נאכדעם וואס ער איז שוין אנגעקומען צו א זיכערן ארט, פלעגט ער יעדעס יאר אפצייכנען די אומפארגעסליכע געשעעניש און פראווען א לחיים טיש לכבוד דער הצלה און אומגעהויערע ניסים וואס דער אייבישטער האט געמאכט.
נאך דער קריג איז ער צוריק קיין גרויסווארדיין, וואו ער האט מרביץ תורה געווען פאר בחורים פליטים וועלכע האבן איבערגעלעבט דעם קריג, און אין זיי אריינגעבלאזן א פרישן חיות פון תורה און עבדות ה'.
חודש סיון ה'תש"ה, זייענדיג אין בוקארעסט, האט דער רבי חתונה געהאט מיט הרבנית פייגא מלכה, די טאכטער פון רבי יעקב יוסף טווערסקי, דער פריערדיגער סקווירער רבי. נאכדעם וואס זי איז נפטר געווארן א קורצע צייט נאך דער חתונה, האט דער רבי חתונה געהאט מיט איר שוועסטער, הרבנית מרת סימא מירל, און מיט איר האט ער אויפגעשטעלט זיין בית נאמן בישראל אין דער שטאט דארנא, רומעניע.
ווען זיין שווער דער סקווירער רבי האט פארלאזט דעם מיט בלוט-געווייקטן אייראפעישן באדן, האט דער רבי זיך אנגעשלאסן און אינאיינעם אפגערייזט קיין אמעריקע, וואו איז אנגעקומען גענוי מיט זיבעציג יאר פאר זיין פטירה, ער"ח ניסן תש"ח. זאפארט נאך דעם אנקום קיין אמעריקע, האט דער רבי אנגעהויבן דינען אלס רב פאר די ארטיגע וויזשניצער חסידים, צום ערשט האט ער זיך באזעצט אין בארא פארק, און נאכהער אין וויליאמסבורג.
אין יענע יארן האט ער געוואוינט קעגנאיבער דעם הויז פונעם סאטמארער רבי הרה"ק רבי יואל טייטלבוים, פון וועם ער איז געווען א תלמיד וחסיד מובהק, און דעריבער איז ער געווען אן אפטער גאסט ביים רבי’ן אין שטוב, און צומאל אפילו פארברענגט גאנצע נעכט בעניני השקפה, און גלייכפאלס האט ער אויך גענאסן פון אן אויסטערלישע הערצה און חביבות פונעם רבי'ן.
אין יאר ה'תשכ"ד, האט דער רבי באשלאסן צו פארלאזן די שטאט, זעענדיג אז ישיבת כרכים קשה, און ס’איז שווער מחנך צו זיין דורות אין שטאט. טראץ וואס ס’איז געווען ביטער שווער, און ס'האט אויסגעזען ווי אן אוממעגליכע זאך, האט דער רבי זיך אויפגעהויבן מיט א גרופע משפחות פון חסידים און זיך געצויגן קיין מאנסי, אין אפסטעיט ניו יארק, און דארט געגרינדעט א נייע שכונה פאר חסידי וויזשניץ. תמוז תשכ"ד איז אפיציעל באנייעט געווארן דאס נייע וויזשניצער שטעטל אין מאנסי.
ביז ווען זיין פאטער דער אמרי חיים האט נאך געלעבט, פלעגט דער רבי פארן יעדעס יאר קיין ארץ ישראל, און דארט געדאוונט פאר’ן עמוד און געדינט אלס בעל תוקע.
אין ה'תשל"ב, נאך דער פטירה פון זיין טאטן, זענען ביידע ברידער באקרוינט געווארן רבי'ס. אין ארץ ישראל האט איבערגענומען דער פירערשאפט דער עלטערער ברודער, משה יהושע, און אין אמעריקע רבי מרדכי.
כ"ט אדר תשע"ח צופרי, איז ער נפטר געווארן אין שפיטאל אין מאנהעטן, ניו יארק, און באערדיגט געווארן אין בית החיים ד'קהל תורת חיים וויזשניץ מאנסי, אין א ריזיגער לוויה וואס איז ארויס פון בית המדרש הגדול לבוש מרדכי אין מאנסי. לויט דער צוואה, זענען אלע זיינע זין באקרוינט אלס רבי'ס,[1] יעדער אין זיין וואוינארט.
הנהגות
רבי מאטאלע איז געווען אנגעקניפט צו זיין זיידן ישראל האגער דער "אהבת ישראל
ער פלעגט אסר'ן פאר זיינע חסידים די איינוואוינערס פון בארא פארק און וויליאמסבורג צו טראגן אום שבת, טראצדעם וואס עס איז פאראן דארט אן עירוב.
זיינע דברי תורה זענען געווען באווירצט מיט גימטריא לויטן וויזשניצער שטייגער.
ער האט דערמונטערט זיינע חסידים וואס זענען אייגענטימערס פון געשעפטן און חתונה זאלן, אנצונעמען צום ארבעט נאר אידן.
ער האט נישט געלאזט כאפן בילדער פון אים און ער האט זייער שטארק געקעמפט קעגן דעם. די חתונות אין דעם וויזשניצער הויף אין מאנסי ווערן נישט פילמירט, און אין בית מדרש זענען אויפגעהאנגען צעטלעך וואס מעלדען צום עולם אז מ'טאר נישט כאפן קיין בילדער. און טאקע עס איז גאר א זעלטענע זאך צו טרעפן דעם רבינ'ס בילדער אין סיי וועלכע חרדי'שע וואכנשריפטן אדער צייטונגען.
ער האט דערמונטערט ביי זיך אין דער משפחה חתונות צווישן שוועסטער-קינדער, און אין 99 פראצענט פון די שידוכים, זענען סיי דער חתן און סיי די כלה אייניקלעך/אור אייניקלעך פונעם רבי'ן.
קינדער
- רבי פנחס שלום האגער (אלול תש"ח - י"ז סיון תשע"ה), רב פון קהל תורת חיים וויזשניץ אין בארא פארק, האט געהייראט מרת זיסל רייזל, טאכטער פון ספינקער רבי, הרב שמואל צבי.
- יעקב יוסף, ממלא מקום פונעם זיידען אלס וויזשניצער רבי אין בארא פארק.
- מרת ציפורה, ווייב פון הרב אברהם דוב טווערסקי, רב פון דער רחמיסטריווקער קהילה אין מאנסי, א זון פון יוחנן טווערסקי, רחמיסטריווקער רבי.
- ישראל האגער (געבוירן ה' תמוז תשי"א), וויזשניצער רבי, ממלא מקום פון זיין פאטער אין מאנסי. ער האט געהייראט מרת מרים, טאכטער פון רבי אלעזר מייזליש פון אוהעל.
- מרת מלכה חנה רחל, ווייב פון הרב ישראל אליעזר פיש, ביקסאדער רבי אין וויליאמסבורג.
- מנחם מענדל האגער, וויזשניצער רבי אין קייאמישע לייק, קעטסקילס, האט געהייראט מרת פייגא שפרה, טאכטער פון זיין פעטער הרב רבי חי יצחק טווערסקי, רחמיסטריווקער רבי אין אמעריקע.
- רבי יצחק יוחנן האגער, וויזשניצער רבי אין וויליאמסבורג, האט געהייראט מרת חיה מינדל, טאכטער פון משה האלבערשטאם, קיוויאשער רבי אין וויליאמסבורג.
- מרת הינדא, ווייב פון הרב יהוסף בנציון ראטנבערג, רב פון דער קאסאנער קהילה אין בארא פארק, א זון פון רבי משולם פייש.
- רבי אליעזר זאב האגער, וויזשניצער רבי אין ירושלים, איידעם ביי רבי דוד טווערסקי, סקווירער פון ב"פ.
- דוד האגער, וויזשניצער רבי אין לאנדאן, האט געהייראט מרת חנה מרים, טאכטער פון רבי משה טויב פון קאלוב-אמעריקע.
- רבי אהרן האגער, וויזשניצער רבי אין מאנטרעאל, האט געהייראט מרת שרה, טאכטער פון רבי נפתלי אריה טויב פון קאלוב-אמעריקע.
- מרת חוה רייזל, ווייב פון הרב אהרן מנחם מענדל טווערסקי, א זון פון איהר פעטער רבי דוד טווערסקי, סקווירער רבי.
- רבי ברוך שמשון האגער, וויזשניצער רבי אין בית שמש, האט געהייראט מרת מרים, טאכטער פון זיין קאזין הרב ישראל האגער, וויזשניצער רבי אין בני ברק.
- מרת גאלדא, ווייב פון הרב יצחק יחיאל מיכל מאסקאוויטש, רב פון דער שאצער קהילה אין מאנסי, ניו יארק, א זון פון רבי יוסף חיים פון שאץ-וויליאמסבורג.
- מרת ברכה, ווייב פון הרב נחמן יוסף טווערסקי, זון פון וועלוועלע טווערסקי פון רחמיסטריווקא.
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!