רוי:ירוחם בלינדמאן

ר' חיים ירוחם "הקטן" בלינדמאן

כתב חזנות אין בארדיטשוב

ר' חיים ירוחם בלינדמאַן (ה'תקנ"ח - ה'תרנ"א), באקאנט אלס ירוחם הקטן, איז געווען א בארימטער חזן און קאמפאזיטאר.

ר' ירוחם האט געדינט אלס חזן אין פארשידענע שטעט, אריינגערעכנט פאלטאווע, טארנאפאל, קעשענעוו, און בארדיטשוב. מען האט אים גערופן "הקטן" צוליב זיין קורצן געוויקס.

ער איז געווען באוואוסט פאר זיין זיסן לירישן טענאר שטימע און זיין אייגנארטיגן שניט פון חזנות, וואס האט אריינגענומען עלעמענטן פון סיי דער מזרח-אייראפעאישער און סיי דער מערב-אייראפעאישער סטיל. ער איז באזונדער באוואוסט געווען מיט זיין "זאגן" - דער פרייער, שטימונגספולער סטיל פון חזנות. זיין פרומער אויסזען מיט דעם לאנגן ווייסן בארד, און זיין גרויסע קינסטליכקייט אין אימפראוויזאציע, האט פאסצינירט דעם עולם.

קאריערע

ר' ירוחם איז געווען א "משורר" ביי בצלאל אדעסער, פון וועמען ער האט זיך געלערנט די אלטע חזנות-טראדיציע. שפעטער האט ער געלערנט אלגעמיינע מוזיק טעאריע ביי ניסן בלומענטאל, חזן פון דער בראדער שול אין אדעסע.

ר' ירוחם איז אויפגענומען געווארן אלס חזן אין א רייע שטעט, אריינגערעכנט פאלטאווע, טארנאפאל, קעשענעוו. אין יאר תרכ"א איז ער אריבער קיין בארדיטשוב, וואו ער האט געדינט אלס חזן אין דער גרויסער שטאטישער שול ביז צו זיין פטירה, לויט א ספּעציעלן קאנטראקט וואס האט אים פארזיכערט די פאזיציע אלס חזן "פאר אלע זיינע לעבנס-טעג". ער האט אליין דיריגירט זיין כאָר און אפילו קריסטן פלעגן באוואונדערן זיין דאווענען און זינגען. ער האט אויפגעטראטן מיט זיין כאָר איבער גאנץ רוסלאנד און עסטרייך. ער איז געשטארבן אין בארדיטשוב אין הויכן עלטער פון 93 יאר.

אויפטוען

ירוחם הקטן איז געווען איינער פון די אנגעזעענסטע חזנים אין זיין צייט, און ער האט געהאט א גרויסע השפעה אויף דער אנטוויקלונג פון חזנות אין מזרח-אייראפע.

ער איז געווען דער "רבי" פאר אסאך בארימטע חזנים פון קומענדיגן דור, אריינגערעכנט ברוך שור און יעקב באכמאן. אויך ניסקע בעלזער, זיין בארימטער קאנקורענט (וועלכער איז אויך געווארן זיין צוגעקומענער פלימעניק), האט זיך געלערנט ביי ר' ירוחם אין בארדיטשוב.

כאטש ער האט בלויז געהאט עלעמענטארע מוזיקאלישע בילדונג, האבן אבער זיינע אייגענע מעלאדיעס, קאמפּאזירט אויף שטיקלעך דאווענען, אים געברענגט א רעפּוטאציע אלס א קאמפּאזיטאר פון שול נגינה, און פילע פון זיי זענען געבליבן באליבט ביי אידן פאר דורות, אריינגערעכנט "לכו נרננה", "המצא לנו", "ומפני חטאינו", "אהבה רבה", "וביום שמחתכם", "לדור ודור", "ובכן יתקדש", "ברכת ספירה", "רבש"ע", "פנה לעלבון" און "קולי שמע".

צו ליינען מער

• "החזנות בביסאראביה", ביסאראביה - יהדות ביסארביה (באגרעניצט צו באַצאָלטע אַבאָנענטן)
• חיים העריס, תולדות הנגינה והחזנות בישראל, עמ' 404-5 (באגרעניצט צו באַצאָלטע אַבאָנענטן)

דרויסנדיגע לינקס

• "ר' ירוחם בלינדמאן (הקטן)", אשכול אויף אייוועלט