רוי:רבי אריה לייב פון שפאלע
ר' יהודה אריה לייב פון שפאלע (כ"ה כסליו ה'תפ"ה - ו' תשרי ה'תקע"ב), באוואוסט אלס "דער שפאלער זיידע", איז געווען א צדיק און א רבי פון חסידים אין רוסלאנד און די לעצטער רבי פון די ערשטע דור.
מ'האט אים אויך גערופן 'דער שפאליאנסקער'.
ביאגראפיע
אום יאר תפ"ה איז ער געבוירן ביי די ערשטער ליכט פון חנוכה, צו זיין פאטער ר' ברוך, און זיין מוטער רחל, אן אייניקל פונעם מהר"ל פון פראג. און ער איז גערופן געווארן נאכן נאמען פון דעם מהר"ל, לויט דער הוראה פון בעל שם טוב וואס איז נאך נישט אנטפלעקט געווארן אין דער צײט. זײן טאטע איז געקומען קיין אוקריינא פון באהעמיע און האט זיך באַזעצט אין שטעטל שפאלע(ענ') וואס איז נעבן דער שטאט אומן, און דארטן איז דער זון געבוירן געווארן.
ס'דא וואס מישן אויס זיין אידענטיטעט, מיט ר' לייב שרה'ס, ווייל ביידע זענען געווען באקאנט אלץ גיבורי רוח, מיט וואונדערליכע דערציילונגען איבער זייערע העראישע אקטן פאר יודנ'ס וועגן. אבער עס איז קלאר, אז זיי זענען געווען צוויי באזונדערע צדיקים, ווען ער, דער שפאלער זיידע, האט געהייסן יודא לייב, און ליגט אין שטאט שפאלי, און ר' לייב שרה'ס האט געהייסן אריה לייב, און ליגט אין שטאט יאלטיטשקאוו, און זיין פאטער האט געהייסן ר' יוסף, און פון ביידע זענען דא היינט אייניקלעך, מיט א אַטענטיקע אפשטאם.
עס זענען פארהאנען די פאמיליע 'זיידא' וואס שטאמען פונעם שפאלער זיידע.
אייניקלאך פון דעם שפאלער זיידע פייערן יעדע יאר אום י"ט שבט א סעודת הודאה פאר א נס וואס איז פארגעקומען דעם זיידען און זיין לעבן געראטעוועט. עס איז אויך פאראן אויף דעם א "מגילת י"ט שבט" גשעריבען אין שפעטערדיקע יארן דורך זיין אייניקיל ר' משה אהרן גייסינסקי ע"ה.
די ניגונים פון 'קול ביער' און 'האפ קאזאק' זענען באוואוסט אלס זיינע לידער.
דרויסנדיגע לינקס
- דעם שפאלער זיידע'ס ניגון (PDF)
- דעם שפאלער זיידע'ס ניגון (MP3)
- הכרת הטוב (העברעיש)
- דער סדר-קדש (ענגליש)
- The Dancing Zeyde (ענגליש)
- Shpoler Zaide website (אויף ענגליש)
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!