רוי:אלכסנדר בעלאוסאוו
 |
דאס איז א דרעפט ארטיקל. עס איז אַן אַרבעט אין פּראָגרעס וואָס איז אָפן פאַר רעדאַגירונג דורך סיי וועם. ווען דער דרעפט איז פארטיג, ביטע גייט איבער דעם אריבערפירן טשעקליסט, זיכער צו מאכן אז עס איז גרייט. דערנאך קענט איר בעטן פון די דרעפט אריבערפירער אז זיי זאלן עס איבערגיין און אריבערפירן צום הויפט געביט. (אייער בקשה וועט פובליצירט ווערן אין המכלול:אריבערפירן דרעפטס, און דארט וועט אויך ערשיינען דער ענטפער - אויב פעלט אויס). |
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "אלכסנדר בעלאוסאוו".
 | |
| געבורט |
מאי 24, 1948 קויבישעוו (יעצט – סאַמאַראַ), רוסלאנד |
|---|---|
| פטירה |
יאנואר 27, 2004 (אלט: 55) מעלה אדומים, מדינת ישראל |
| תאריך עלייה | 1990 |
| מקום לימודים | Samara state university of social sciences and education |
| שפות היצירה | יידיש |
| תחום כתיבה | דיכטונג, דזשורנאליזם, איבערזעצונג |
אלכסנדר בעלאוסאוו (איידער אויסוואנדערונג: אַלעקסאַנדער בעלאָוסאָוו, רוסיש: Александр Белоусов; מאי 24, 1948 - יאנואר 27, 2004) איז געווען א יידיש-שפראכיגער איבערזעצער, דיכטער און זשורנאליסט, א רוס לויט דער אפשטאם.
לעבנס-געשיכטע
ער איז געבוירן געווארן מאי 24, 1948 אין דער רוסישער שטאט קויבישעוו (היינט, סאַמאַראַ) צו אן אינטעלעקטואלע, נישט-אידישע, רוסישע משפחה[1]. ער איז ערצויגן געווארן דורך זיינע זיידע-באבע. זיין זיידע, דער זשורנאליסט אלעקסיי קאָמפּאַסאָּוו, איז געווען א מיטגליד פון דער רעדאקציע פון דער קויבישעווער צייטונג "סטאלינעץ" ביז מען האט אים ארעסטירט אין 1938[2]. פון זיין זיידע, וואס האט גערעדט מיט אים פויליש און ענגליש, האט אלכסנדר גע'ירש'נט פעאיגקייטן צו שפראכן. די ליבשאפט צו פאעזיע האט ער גע'ירש'נט פון זיין באבען, וואס האט אים געליינט לידער פון די גרעסטע רוסישע דיכטער.
ביי די צוועלף יאר האָט אלכסנדר זיך באקענט מיט תנ"ך אין דער רוסישער איבערזעצונג, און איז געווארן אזוי אימפּאָנירט אז ער האט באשלאסן זיך אויסצולערנען לשון קודש. דער יונגער רוס איז אנגעקומען צו א רעליגיעזער איד, דוד לאָקשין, מיט וועמענ'ס הילף ער האט זיך געלערנט לשון-קודש[1]. אין זיין לערער'ס שטוב האט ער געהערט אידיש, זיך פארליבט אין דער שפראך, און צוזאמען מיט באהערשן לשון-קודש האט ער זיך געלערנט אידיש זייענדיג דרייצן יאר אלט.
ער האט זיך באקענט מיט שמואל האַלקינ'ס פּאָעזיע און האט אנגעהויבן שרייבן אייגענע לידער אויף יידיש. דורך די זינגערין נחמה ליפשיץ האט ער זיך באקענט מיט דעם דיכטער מאָטל גרוביאַן, וועלכער האט אים געבראכט צו דער רעדאקציע פון דער מאסקווער ליטערארישער זשורנאל "סאוועטיש היימלאנד". די ערשטע זאמלונג פון פאעזיע פון דעם צוואנציג-יעריגן אלכסנדר בעלאוסאוו איז פארעפנטליכט געווארן אין דעם סעפטעמבער נומער פון דער זשורנאל אין 1969[3][1]. זיינע ערשטע פארעפנטליכע ווערק זענען געווען איבער דעם נאַצישן חורבן אייראפע, ווי זיין ליד "קדושים" אין וועלכע ער קלאגט אויף די אידן געשאכטן דורך די נאציס אין די קליינע שטעטלעך פון אוקראינע, און איבער די פארשוועכטע שולן פארברענט געווארן אין "שבת קודש"[4].
זיינע לידער האָבן אויפגעברענגט א סענזאַציע אין אויסלאנד — אין פּוילן, ארץ ישראל, די פאַראייניגטע שטאַטן און פראַנקרייך. די לידער "צו דער ייִדישער שפּראַך" און "קדושים" זענען פובליצירט געווארן אין תל אביב דורך מרים יעלין-שטעקעליס. פּסח נאָוויק האָט פאַרעפנטליכט זיינע לידער אין דער ניו-יאָרקער "מאָרגן־פרייהייט". אויך אין ווארשעווער פאלקס־שטימע, זענען ערשינען זיינע לידער און איבערזעצונגען אויף פויליש. ער האָט געהאַט אַ קאָרעספּאָנדענץ מיט דעם גרויסן ארץ-ישׂראל'דיגן דיכטער אברהם שלאָנסקי, וועלכער האָט האט הויך אפגעשאצט די לידער פון דעם יונגן שרייבער[1]. עטליכע לידער פון בעלאוסאוו זענען דאן געווארן איבערגעזעצט אויף העברעאיש.
אלכסנדר האט גראַדואירט די אפטיילונג פון רוסישע שפראך און ליטעראטור אינעם קויבישעווער פעדאגאגישן אינסטיטוט. יידיש און העברעאיש האָט ער פונקטליך געמייסטערט, און און ער האט געארבעט אלס אן איבערזעצער פון טעכנישע טעקסטן צו רוסיש אין דעם שטאטישן וויסנשאפטליכן פארשונגס-אינסטיטוט פאר ראדיא[5]. אין דער זעלבער צייט האָט ער געשריבן לידער אויף אידיש און זיך געדרוקט אין "סאוועטיש היימלאנד", וואו זיינע לידער זענען רעגולער ערשינען במשך די קומענדיגע צוואנציג יאר[6][7]. אין 1975 איז ער באשולדיגט געוואָרן אין ציוניסטישע אַקטיוויטעטן, און נאָך אַן אויספאָרשונג איז ער שארף געוואָרנט געווארן, און איז דערנאך געווען אונטער אויפזיכט פון די קא גע בע[8].
אין די שפעטע 1980ער יארן איז ער געווארן איינער פון די גרינדער פון דער סאמארער געזעלשאפט פאר אידישער קולטור "תרבות לעם"[9]. א געוויסע צייט איז ער געווען א לערער פוון העברעאיש און האט געפירט אן אולפן אין זיין היים[1].
אין דעצעמבער 25, 1990 איז ער ארויף קיין ארץ ישראל - צוזאמען מיט זיין ווייב ראזע (א אידישע) און זון אלעקסיי - און זיך באַזעצט אין מעלה אדומים. ער האט געארבעט אין דער יידישער רעדאקציע פון דער ראדיא-סטאנציע "קול ישראל", און אין פארשידענע רוסיש-שפראכיגע צייטונגען[10]. צייטנווייז איז ער געווען ארבעטסלאז.
אין ארץ ישראל האט ער אויך אנגעהויבן שרייבן לידער אויף רוסיש[11], אבער ער האט אויך פארגעזעצט צו שרייבן לידער אויף יידיש און זיי פארעפנטליכט אין "ירושלימער אלמאנאך", אינעם תל אביב'ער אלמאנאך "נייע וועגן" און אין ניו-יארקער "פארווערטס". אין 1992 האָט ער באַקומען דעם קובי וואָהל־פּרייז פון דער אסאסיאציע פון אידיש-שרייבער און זשורנאַליסטן אין מדינת ישראל; און אין 1998 (תשנ"ח) האָט ער באַקומען דעם דוד האָפשטיין פּרייז פאַר שעפערישע ליטעראַרישע אַרבעט אויף יידיש פאר'ן יאָר[12].
ער איז אומגערישט געשטארבן אין ירושלים.
זיינע בוך-לענג ווערק רעכנט אריין: 'די ווינטערדיקע מנורה: אויסגעוויילטע לידער', ירושלים: יידישער קולטור־געזעלשאַפט, ה'תשס"ו – 2006 (199 זייטן). ארויסגעגעבן דורך זיין ווייב ראזע (שושנה)[13].
משפחה
- זיין ווייב (זינט 1969) - ראזע באריסאוונע בעלאוסאווע (געבוירן מאגילעווסקי), א שפראך-טעראפיסט לויט איר פראפעסיע, שרייבערין פון די לידער-זאמלונגען "שורות פון דער ווייטנס" (1994) און "איך שטאם פון ווינטער" (1997).
- זייער זון - דער קלאסישער גיטאריסט אלעקסיי בעלאוסאוו (געבוירן 1970)[14].
דרויסנדיגע לינקס
רעפערענצן
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Belousov, Aleksander (1948–2004), אין דער לעקסיקאן פון דער נייער יידישער ליטעראטור
- ↑ "Книга памяти: А. А. Компасов". Archived from the original on 2015-02-03. Retrieved 2015-02-03.
{{cite web}}: no-break space character in|title=at position 17 (help) - ↑ אויסגאבעס 2 (1970), 1 (1971), 1 (1972), 1 (1974), 9 (1974), 3 (1975).
- ↑ S. L. Shneiderman, Yiddish in the U.S.S.R., New York Times, נאוועמבער 15, 1970 (
ארכיוו)
- ↑ "Михаил Синельников «Русская стенгазета»". Archived from the original on 2008-10-14. Retrieved 2015-02-09.
- ↑ "Александр Перчиков «Человек с планеты Алеф: Жизнь и смерть Александра Белоусова»". Archived from the original on 2015-02-03. Retrieved 2015-02-03.
- ↑ "Yiddish in the Cold War". Archived from the original on 2016-05-30. Retrieved 2015-02-03.
- ↑ "וועלוול טשערנין, און דער טאָג איז שיין. און ס'איז שווער אַזוי…: נאָטיצן וועגן דעם ייִדישן דיכטער אלעקסאנדער בעלאָוסאָוו". Archived from the original on 2015-02-03. Retrieved 2015-02-03.
- ↑ "Экспозиция «Еврейский мир Самары»". Archived from the original on 2015-02-03. Retrieved 2015-02-03.
- ↑ "Подборка статей о А. Белоусове". Archived from the original on 2015-02-03. Retrieved 2015-02-03.
- ↑ Vayl Shver iz a Dikhter bay Yidn tsu Zayn ארכיווירט 2015-02-03 ביי דער Wayback Machine
- ↑ Михаил Хазин «Легендарный Саша Белоусов» ארכיווירט 2015-02-03 ביי דער Wayback Machine
- ↑ די ווינטערדיקע מנורה, יידיש בראַנזשע
- ↑ Alexei Belousov ארכיווירט 2015-02-03 ביי דער Wayback Machine
cc-by-sa 3.0 ערלויבעניש • אריגינעלער בלאט • ביישטייערער