רוי:פראנצויזיש
פראנצויזיש (אדער פראַנצײזיש; פראנצויזיש: français) איז א ראמאנישע שפראך וואס מען רעדט איבערהויפט אין פראנקרייך. אויך רעדט מען זי אין בעלגיע, לוקסעמבורג, שווייץ און קוויבעק, קאנאדע און אויך אין פארשידענע לענדער אין אפריקע. היינט רעדן זי 77 מיליאן מענטשן ווי זייער מוטער שפראך און 128 מיליאן ווי א צווייטע שפראך. אזוי ווי אנדערע ראמאנישע שפראכן, די סובסטאנטיוון זענען אדער מענלעך אדער ווייבלעך.
היסטאריע
די רוימער האבן איינגענומען דאס לאנד גאַליע (היינטיקע פראנקרייך) און האבן עס צעטיילט אין פראווינצן. די רוימער האבן גערעדט לאטייניש און ביסלעכווייז איז לאטייניש געווארן די פארשפרייטע שפראך אין לאנד. די געוועזענע שפראך, גאַליש, האט מען וואס ווייניגער געניצט, און היינט ווערט א דיאלעקט פון גאליש, ברעטאניש, גערעדט נאר אין בריטאני.
אין פראנקרייך האט דאס ארויסרעד פון לאטיינישט זיך געענדערט ביז היינט וואס מ'קען שווער דערקענען אז פראנצויזיש איז א ראמאנישע שפראך. נאכדעם וואס די רוימישע אימפעריע איז אונטערגעגאנגען האט זיך די שפראך אנטוויקלט אנדערשט אין די פארשידענע לענדער. אין מיטל־אלטער פראנקרייך האט די שפראך געהאט בעיקר צוויי דיאלעקטן: דער צפון־דיאלעקט langue d'oïl לאַנג ד'אָאי און דער דרום־דיאלעקט langue d'oc לאַנג ד'אק.
בוכשטאבן
גראמאטיק
דער ווערב אויף פראנצויזיש
פראנצויזישע ווערבער האבן 8 צייטן (כולל אימפעראַטיוו), און יעדע צייט פון א ווערב האט 6 פארשידענע קאניוגאַציעס, לויטן סוביעקט פערזאן. ד"ה ס'איז פאראן אינגאנצן 18 קאניויגאציעס פאר יעדן ווערב.
ס'איז פאראן 3 גרופעס פון נארמאלע ווערבן: ווערבן וואס זייער פארעם לאזט אויס מיט ~er, ~re, און .~ir אחוץ די דריי גרופעס איז אויך פאראן א גאנץ לאנגע רייע פון אויסנאמען וואס האבן אנדערע קאניוגאציעס.
| aimer - האבן ליב, נארמאלער er ווערב | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| פערזאן | יעצטיק | פארגאנגענהייט | צוקונפט | קאנדיציאנעל | |
| פשוט | ציענדיק | ||||
| ערשטער איינצאל (je) | aime | aimai | aimais | aimerai | aimerais |
| צווייטער איינצאל (tu) | aimes | aimas | aimeras | ||
| דריטער איינצאל (il/elle/on) | aime | aima | aimait | aimera | aimerait |
| ערשטער מערצאל (nous) | aimons | aimâmes | aimions | aimerons | aimerions |
| צווייטער מערצאל (vous) | aimez | aimâtes | aimiez | aimerez | aimeriez |
| דריטער מערצאל (ils/elles) | aiment | aimèrent | aimaient | aimeront | aimeraient |
 |
וויקיפּעדיע אויף פראַנצױזיש |
אפיציעלע שפראכן פונעם אייראפעאישן פארבאנד |
|---|
| אונגעריש · איטאליעניש · איריש · בולגאריש · גריכיש · דייטש · דעניש · האלענדיש · טשעכיש · ליטוויש · לעטיש · מאלטעזיש · סלאוואקיש · סלאוועניש · ענגליש · עסטיש · פארטוגעזיש · פויליש · פיניש · פראנצויזיש · קראָאַטיש · רומעניש · שפאניש · שוועדיש |
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!