יעלה תחנוננו

יַעֲלֶה תַחֲנוּנֵנוּ מֵעֶרֶב איז א פיוט פאר יום כיפור וואס ווערט געזאגט ביי די אשכנזישע קהילות באלד נאך שטילע שמונה עשרה פון מעריב, אלס אריינפיר צו די סעריע סליחות און פיוטים וועלכע זעצן פאר די תפילה פון מעריב אין יום כיפור.

פיוט יעלה תחנוננו (כמנהג פולין)
יַעֲלֶה תַחֲנוּנֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא שַׁוְעָתֵנוּ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה רִנּוּנֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה קוֹלֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא צִדְקָתֵנוּ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה פִדְיוֹנֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה עִנּוּיֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא סְלִיחָתֵנוּ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה נַאֲקָתֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה מְנוּסֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא לְמַעֲנוֹ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה כִפּוּרֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה יִשְׁעֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא טָהֳרֵנוּ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה חִנּוּנֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה זִכְרוֹנֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא וִעוּדֵנוּ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה הַדְרָתֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה דָפְקֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא גִילֵנוּ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה בַּקָּשָׁתֵנוּ עַד עָרֶב יַעֲלֶה אֶנְקָתֵנוּ מֵעֶרֶב וְיָבוֹא אֵלֶיךָ מִבֹּקֶר וְיֵרָאֶה אֵלֵינוּ עַד עָרֶב

די ווערטער וועלכע הייבן אן די תפילה, אויף א פרוכת באשטימט פאר די ימים נוראים.

דער פיוט איז געשריבן געווארן אין תקופת הראשונים אין אשכנז (דייטשלאנד), דורך אן אומבאקאנטן מחבר. עס ווערט שוין דערמאנט אין די ד'תת"ק יארן דורך דער ראבי"ה. עס זענען פארהאן קליינע חילוקים צווישן דער נוסח לויט דער מנהג פון מערב אשכנז און צווישן מנהג פולין, און ווי עס שיינט איז דער מנהג פון מערב אשכנז דער אריגינעלער נוסח און נוסח פולין איז לייכט באארבעט. עס זענען פארהאן אויך קליינע טוישונגען צווישן די פארשידענע כתבי ידות. אין צרפת און אין ווירמייזא האט מען אינגאנצן נישט געזאגט דעם פיוט.

געבוי פון פיוט

אין יעדע פאל איז דא דריי טיילן:

יעלה (טוישט זיך) מערב

ויבוא (טוישט זיך) מבקר

ויראה (טוישט זיך) עד ערב

אין די ווערטער וואס טוישן זיך געפינען זיך ווערטער וואס געווענליך ברענגען זיי ארויס א געבעט אדער א תפילה, מיט א שילדערונג פון אפאר רעדענער (אונז). און די כוונה איז אז די תפילה-געבעט-געשריי פונעם גאנצן קהל זאל ארויפגיין פאר גאט פון ערב יום כיפור, דורכאויס דעם טאג, און ביז'ן ענדע פון טאג מארגן ביי אוונט.

די קלימאקס איז ביי די לעצטע שורה: "וְיֵרָאֶה אֵלֵינוּ עַד עָרֶב". נישט אז דער געבעט זאל ווערן "געזען-יֵרָאֶה", נאר גאט אליין.

די סדר פון די ווערטער איז א אַקראָסטיק פון פארקערטע א"ב (תשר"ק). כדי צו פארענדיגן די פיוט אינגאנצן, באשטייט דער לעצטער פאל פון דריי ווערטער וואס פאנגען זיך אן מיטן אות א'. אזוי איז פארהאן אין פיוט 24 שורות אין 8 פעלער.

באיינפלוס אין קולטור

באזירט אויף די ווערטער פונעם פיוט האט אהוד מנור געשריבן איינע פון די פעלער ביי די ליד ללכת שבי אחרייך וואס איז באוואוסט א דאנק זיין דורכפירן דורך אילנית

עם ערב הד קולנו יעלה,

מבוקר יום אלינו הוא יבוא

ופדיוננו יראה עד בוא ערבו,

מתי סוכת שלומך עלינו תיגלה.

— ללכת שבי אחרייך, אהוד מנור

געזאנג

צוזאמען מיטן פיוט כי הנה כחומר איז דער פיוט די "מוזיקאלישע" טייל פונעם דאווענען יום כיפור ביי אוונט ביי קהילות אשכנז. צום פיוט זענען באהפטן געווארן אסאך ניגונים, פון די אשכנזישע קלאסישע חזנות וועלט, דורך די רבישע הויפן, ביז מאדערנע ניגונים.

קישורים חיצוניים

• אויפן פיוט זיין טייטש און זיינע געזאנגען אין וועבזייטל הפיוט והתפילה פון הספרייה הלאומית
• די פיוט אין וועבזייטל הזמנה לפיוט
• די פיוט אין וועבזייטל זמרשת ובביצוע חוג זמר גורדון

ביצועים של הפיוט

• יעלה תחנוננו אין דער פארשטעלונג פון יונתן רזאל
• יעלה תחנוננו מיט די ניגון פון שלום חריטונוב אין דער פארשטעלונג פון יאיר כלב
• יעלה תחנוננו לויט די געזאנג פון די ליד "יש לך אותי" אין די קאמפאזיציע פון אביתר בנאי אין דער פארשטעלונג פון תלמידי מדרשת עין פרת

רעפערענצן

טיילן פון דער ארטיקל זענען מעגליך איבערגעזעצט פון העברעאישער וויקיפעדיע
cc-by-sa 3.0 ערלויבעניש • אריגינעלער בלאט • ביישטייערער