אמהות

די ארבע אמהות ("פיר מוטער") זענען די פיר מאטריארכן פון דאס אידישע פאלק, די ווייבער פון די אבות: שרה די ווייב פון אברהם, רבקה די ווייב פון יצחק, און רחל און לאה די ווייבער פון יעקב. אין די תורה שטייט אז שרה, רבקה און לאה זענען באגראבן געווארן נעבן זייערע מענער אין מערת המכפלה, אבער רחל איז באערדיגט געווארן אליין אין קבר רחל וואס איז אין בית לחם{{הערה|בראשית לה, יט–כא. און צוגאב צו זיי זענען אויך פארהאן די צוויי דינסטן בלהה און זלפה וואס זענען לויט טייל באערדיגט געווארן אין טבריה אין קבר האמהות.

עס איז איינגעפירט צו צולייגן די צונאמען "אמנו" ("די מאמע") צו די נעמען פון די פיר אמהות: "שרה אמנו", "רבקה אמנו", "לאה אמנו" און "רחל אמנו" וואס איז אויך באקאנט אלץ "די מאמע רחל".

דאס וואס מען רופט זיי אזוי שטאמט פון די גמרא: "אין קורין לאבות אבינו אלא שלושה, ולא לאימהות אימנו אלא לארבע האמהות". די גמרא שטעלט קלאר אז טראץ וואס רחל און לאה זענען נישט די ביאלאגישע מאמעס פונעם גאנצן פאלק, נאר יעדע איינע איז די מוטער פון געוויסע שבטים, דאך ווערן זיי גערעכנט ווי מאמעס פון די גאנצע פאלק וועגן זייער חשיבות. דאס שטארצט באזונדער ארויס מיטן פאקט אז בלהה און זלפה ווערן נישט אריינגערעכנט צווישן די אמהות, כאטש זיי האבן אויך געבוירן קינדער פאר יעקב, וואס פון זיי זענען אויך ארויס אייניגע שבטים, און דאס איז וויבאלד זיי זענען געווען דינסטן.

טראץ דאס אלעס, טרעפט מען אז חז"ל אין געוויסע פעלער נעמען אן אז עס זענען פארהאן זעקס אמהות, אריינרכענענדיג בלהה און זלפה צווישן זיי .

דריי פון די פיר אמהות – שרה, רבקה און רחל – זענען געהאלפן געווארן מיט קינדער נאר נאך אסאך קינדערלאזע יארן, און אין מדרש שטייט אז אויך לאה איז געווען אן עקרה פון איר נאטור, נאר א נס איז געשען און זיי איז פארהיילט געווארן. עס זענען פארהאן אסאך ערקלערונגען אין מדרש און אין מחשבת ישראל אויף די ערשיינונג ביי די אמהות.

חז"ל זאגן אז די אמהות זענען געווען נביאות. רבי חנינא בן פזי לערנט דאס פון דעם וואס רחל האט געבעטן ”יֹסֵף ה' לִי בֵּן אַחֵר” (בראשית ל, כד). פון דעם וואס זי האט נישט געבעטן "נאך קינדער", ווייזט אויס אז זי האט געוויסט אז יעקב גייט געבוירן נאר נאך איין זון, און זי האט מתפלל געווען אז דער זון זאל ארויסקומען פון איר.

זעט אויך

• תקופת האבות