פרשת האזינו
| |||||
| פסוקים | דברים לב, א - לב, נב | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| צאל פסוקים | 52 | ||||
| צאל ווערטער | 614 | ||||
| צאל אותיות | 2326 | ||||
| אינהאלט | צוגרייטונגען צו פטירת משה, שירת האזינו, א באפעל פון השי"ת צו משה רבינו ארויפצוגיין אויף הר נבו און דארט שטארבן | ||||
| |||||
| הפטורה | |||||
| אשכנזים און ספרדים | שמואל ב' כב, א–נא | ||||
| תימנים און איטאליענער | יחזקאל יז, כב - יח, לב | ||||
פרשת הַאֲזִינוּ איז די צענטע פרשה פון ספר דברים. לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, הייבט זיך עס אן מיט דברים לב, א און ענדיגט דעם זעלבן קאפיטל מיט פסוק נב. אויך לויט די צעטיילונג פון סדרים, באשטייט די פרשה פון איין סדר. די 52 פסוקים פון די פרשה זענען איינגעטיילט אין דריי פרשיות פתוחות; דאס איז די איינציגע פרשה וואס עס איז נישט דא אין דעם קיין פרשה סתומה.
די הויפט טעמע אין די פרשה איז א שירה וואס משה רבינו האט אויסגעלערנט פאר די אידן הארט איידער זיין פטירה, וואס הייבט זיך אן מיט די ווערטער ”הַאֲזִינוּ הַשָּׁמַיִם וַאֲדַבֵּרָה”. עס שליסט זיך מיטן באפעל פון השי"ת אז משה זאל ארויפגיין דעם הר נבו וואו ער וועט נפטר ווערן.
פּרשת האזינו ווערט געליינט אין דעם שבת וואס איז צווישן ראש השנה און יום כיפור (שבת שובה), אדער אין שבת צווישן יום כיפור און סוכות.
פרשה אינהאלט
שירת האזינו
פרשת האזינו זעצט פאר די סעריע פון פרשיות צום סוף פון דער תורה, אין וועלכע עס ווערט פארציילט איבער די הכנות צום פטירה פון משה רבנו. כמעט דעם גאנצן פרשה פארנעמט דער שירת האזינו, וואס וועט דינען, ווי משה זאגט אין די פריערדיגע פרשה, אלס אן עדות פאר עם ישראל אויף וואס עס גייט פארקומען מיט זיי אין די קומענדיגע דורות. די שירה שילדערט דעם היסטארישן דורכגאנג פון אידישן פאלק: פון באקומען ארץ ישראל, ביז זינד, גלות און גאולה.
די שירה איז געבויט שורות'ווייז, וואס אין יעדע שורה זענען פארהאן צוויי מער-ווייניגער גלייכע טיילן, און יעדע טייל באשטייט פון ארום דריי ווערטער. אין ספר תורה ווערט עס געשריבן אויף א פארמאט וואס הייסט "אריח על גבי אריח", וואס טייטשט אז די שורות ווערן געשריבן אין צוויי חלקים מיט ליידיג פלאץ אינצווישן (דאס איז אין קעגנזאץ צו שירת הים, וואס ווערט געשריבן "אריח על גבי לבֵנה).
די בשורה פון פטירת משה
נאך די שירה איז דא צוויי קורצע פרשיות: אין די ערשטע ווערט געשילדערט ווי משה ליינט די שירה פאר די אידן, און ער ווארנט זיי נאכאמאל צו היטן די תורה: ”כִּי לֹא דָבָר רֵק הוּא מִכֶּם כִּי הוּא חַיֵּיכֶם וּבַדָּבָר הַזֶּה תַּאֲרִיכוּ יָמִים עַל הָאֲדָמָה אֲשֶׁר אַתֶּם עֹבְרִים אֶת הַיַּרְדֵּן שָׁמָּה לְרִשְׁתָּהּ”. אין די צווייטע הייסט השי"ת פאר משה ער זאל ארויפגיין אויף הר העברים, וואס דאס איז הר נבו, צו ארום קוקן אויף ארץ ישראל, און דערנאך וועט ער דארט נפטר ווערן: ”עַל אֲשֶׁר מְעַלְתֶּם בִּי בְּתוֹךְ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּמֵי מְרִיבַת קָדֵשׁ מִדְבַּר צִן עַל אֲשֶׁר לֹא קִדַּשְׁתֶּם אוֹתִי בְּתוֹךְ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל.”
דער סדר פון די קריאה
די שירה איז צעטיילט אין זעקס טיילן, לויט די ראשי תיבות "הזי"ו ל"ך". עס זענען דא אסאך דעות וויאזוי צו טייטשן דעם סימן.
אין בית המקדש פלעגן די לויים זאגן איין חלק יעדן שבת, אלס שיר פון קרבן מוסף[1]. אויך ביי קריאת התורה ווערן די ערשטע זעקס עליות איינגעטיילט אויף דעם סדר, ביז דער סוף פון די שירה[2], און דער זיבעטער ליינט פון נאך די שירה ביז דער סוף פון די פרשה[3].
דאטומען
יארן אין וועלכע עס איז פארהאן א שבת צווישן יום כיפור און סוכות, ווערט האזינו געליינט אין דעם שבת און נצבים און וילך ווערן געליינט אין די צוויי פריערדיגע שבתים. ווען עס איז נישט פארהאן קיין שבת צווישן יום כיפור און סוכות, ווערט האזינו געליינט בעפאר יום כיפור, און נצבים-וילך וועלן געליינט ווערן אינאיינעם איין שבת פריער.
דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין פיר אנדערע דאטומען:
- השא יאר און הכז יאר, השג יאר און החא יאר - ג' תשרי
- זשג יאר און זחא יאר, זשה יאר און זחג יאר - ח' תשרי
- גכה יאר און גכז יאר - י"ב תשרי
- בשה יאר און בחג יאר, בשז יאר און בחה יאר - י"ג תשרי
הפטורה
אויב מען ליינט די פרשה אין שבת צווישן ראש השנה און יום כיפור, ליינט מען די הפטורה "שובה ישראל"[4], און דערפאר ווערט דער שבת אנגערופן שבת שובה. אויב נישט, איז מען מפטיר מיט שירת דוד, שמואל ב' כב, א–נא. די תימנים און די איטאליענער ליינען יחזקאל יז, כב - יח, לב. אין חומש פון די ראמאניאטן (קושטא רס"ה) ווערן דערמאנט ביידע מנהגים.
לויט איין מנהג וואס ווערט דערמאנט אין קונטרס פוזנא, האט מען אין שבת צווישן ראש השנה און יום כיפור געליינט די הפטורה פון "דרשו ה' בהמצאו", און נאר ווען עס איז געפאלן צווישן יום כיפור און סוכות האט מען געליינט "שובה ישראל".
רעפערענצן
- ↑ ראש השנה לא, א; משנה תורה לרמב"ם, הלכות תמידים ומוספין, פרק ו', הלכה ט'.
- ↑ ראש השנה לא, א; תלמוד ירושלמי, מסכת מגילה, פרק ג', הלכה ז'; מסכת סופרים יב ז; משנה תורה לרמב"ם, הלכות תפילה וברכת כהנים, פרק י"ג, הלכה ה'; טור און שולחן ערוך, אורח חיים, סימן תכ"ח, סעיף ה'.
- ↑ רש"י, ראש השנה לא, א, ד"ה כך חלוקין; טור און שולחן ערוך, אורח חיים, סימן תכ"ח, סעיף ה'.
- ↑ הושע יד