בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,360
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ"
ק (החלפת טקסט – "׳" ב־"'") |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 23: | שורה 23: | ||
היסטאריקער באניצן פארשידענע מקורות, איינשליסנדיק געשריבענע און געדרוקטע דאקומענטן, אינטערוויוס (בעל־פה היסטאריע) און [[ארכעאלאגיע]]. | היסטאריקער באניצן פארשידענע מקורות, איינשליסנדיק געשריבענע און געדרוקטע דאקומענטן, אינטערוויוס (בעל־פה היסטאריע) און [[ארכעאלאגיע]]. | ||
דער היסטארישער מעטאד באשטייט פון טעכניקן און רעכטליניעס דורך וועלכע [[היסטאריקער]] באניצן ערשטיקע מקורות און אנדערע באווייזן צו פארשן און דערנאך שרייבן [[היסטאריאגראפיע|היסטאריע]].<ref name="lamberg-karlovsky-p5">{{cite book|title=Ancient Civilizations: The Near East and Mesoamerica|author1=Lamberg-Karlovsky, C.C.|author2=Jeremy A. Sabloff|publisher=Benjamin-Cummings Publishing|year=1979|page=5|isbn=978-0-88133-834-8}}</ref> [[העראדאט]] (484 – בערך 425 פאר דער ציווילער רעכענונג) ווערט ברייט גערעכענט דער "פאטער פון היסטאריע". זיין מיטצייטלער [[טוקידידעס]] (בערך 460 – בערך 400 פאר דער ציווילער רעכענונג), אבער, ווערט פאררעכענט דער ערשטער מיט א צוגאנג צו היסטאריע מיט א גוט־אנטוויקלטן היסטאריע־מעטאד אין זיין ווערק די ''[[היסטאריע פון דער פעלאפאנעזישער מלחמה]]''. טוקידידעס, אנדערש פון העראדאט, האט געהאלטן אז היסטאריע איז דער פראדוקט פון די אויסקלויבן און אקציעס פון מענטשן, און האט געקוקט אויף גורם און | דער היסטארישער מעטאד באשטייט פון טעכניקן און רעכטליניעס דורך וועלכע [[היסטאריקער]] באניצן ערשטיקע מקורות און אנדערע באווייזן צו פארשן און דערנאך שרייבן [[היסטאריאגראפיע|היסטאריע]].<ref name="lamberg-karlovsky-p5">{{cite book|title=Ancient Civilizations: The Near East and Mesoamerica|author1=Lamberg-Karlovsky, C.C.|author2=Jeremy A. Sabloff|publisher=Benjamin-Cummings Publishing|year=1979|page=5|isbn=978-0-88133-834-8}}</ref> [[העראדאט]] (484 – בערך 425 פאר דער ציווילער רעכענונג) ווערט ברייט גערעכענט דער "פאטער פון היסטאריע". זיין מיטצייטלער [[טוקידידעס]] (בערך 460 – בערך 400 פאר דער ציווילער רעכענונג), אבער, ווערט פאררעכענט דער ערשטער מיט א צוגאנג צו היסטאריע מיט א גוט־אנטוויקלטן היסטאריע־מעטאד אין זיין ווערק די ''[[היסטאריע פון דער פעלאפאנעזישער מלחמה]]''. טוקידידעס, אנדערש פון העראדאט, האט געהאלטן אז היסטאריע איז דער פראדוקט פון די אויסקלויבן און אקציעס פון מענטשן, און האט געקוקט אויף גורם און עפעקט, נישט סתם דער אויסקום פון הימלישן אינטערווענץ.<ref name="lamberg-karlovsky-p5" /> אין זיין היסטאריע־מעטאד, האט טוקידידעס אונטערשטריכן כראנאלאגיע, א נייטראלן קוק־פונקט, און אז די מענטשלעכער וועלט איז די אויסקום פון די פעולות פון מענטשן. גריכישע היסטאריקער האבן אויך געקוקט אויף היסטאריע ווי ציקליש, אז געשעענישן קומען צוריק מיט א סדר.<ref name="lamberg-karlovsky-p6">{{cite book|title=Ancient Civilizations: The Near East and Mesoamerica|author1=Lamberg-Karlovsky, C.C.|author2=Jeremy A. Sabloff|publisher=Benjamin-Cummings Publishing|year=1979|page=6|isbn=978-0-88133-834-8}}</ref> | ||
אין דער הקדמה צו זיין בוך ''די'' ''[[מוקאדימאה]]'' (1377), ווארענט דער אראבישער היסטאריקער [[איבן כאלדון]] וועגן זיבן גרייזן וואס ער האט געהאלטן אז היסטאריקער מאכן כסדר. אין דעם קריטיק האט ער א צוגאנג צו דער פארגאנגענהייט ווי מאדנע און וואס מען דארף אויסטייטשן. די אריגינעלקייט פון איבן כאלדון איז געווען צו טענה'ן אז די קולטורעלע אונטערשייד פון אן אנדער תקופה מוז חל זיין אויף דער אפשאצונג פון רעלעוואנטן היסטארישן מאטריאל, כדי אונטערשיידן די פרינציפן לויט וואס ס'איז מעגלעך צו פרואוון די אפשאצונג, און אויך צו שפירן די נויט פאר דערפארונג צוזאמן מיט ראציאנאלע פרינציפן, כדי אפצושאצן א קולטור פון דער פארגאנגענהייט. דערפאר האט איבן כאלדון איינגעפירט א וויסנשאפטלעכן מעטאד צו דער שטודיע פון היסטאריע, וואס ער האט אפטמאל גערופן זיין "נייע וויסנשאפט".<ref>[[איבן כאלדון|Ibn Khaldun]], Franz Rosenthal, N.J. Dawood (1967), ''The Muqaddimah: An Introduction to History'', p. x, [[Princeton University Press]], {{ISBN|0-691-01754-9}}.</ref> זיין היסטארישער מעטאד האט אויך געלייגט די יסודות פאר דער אבזערוואציע פון דער ראלע פון [[קאמוניקאציע]], [[פראפאגאנדע]] און סיסטעמישן פאראורטל אין היסטאריע,<ref name="Mowlana">H. Mowlana (2001). "Information in the Arab World", ''Cooperation South Journal'' '''1'''.</ref> און ער ווערט דעריבער גערעכנט דער "פאטער פון היסטאריאגראפיע"<ref>Salahuddin Ahmed (1999). ''A Dictionary of Muslim Names''. C. Hurst & Co. Publishers. {{ISBN|1-85065-356-9}}.</ref><ref name="Enan">{{Cite book|title=Ibn Khaldun: His Life and Works|first=Muhammed Abdullah|last=Enan|publisher=[[The Other Press]]|year=2007|isbn=978-983-9541-53-3|page=v|postscript=<!--None-->}}</ref> אדער דער "פאטער פון דער פילאסאפיע פון היסטאריע".<ref name="Akhtar">Dr. S.W. Akhtar (1997). "The Islamic Concept of Knowledge", ''Al-Tawhid: A Quarterly Journal of Islamic Thought & Culture'' '''12''' (3).</ref> | אין דער הקדמה צו זיין בוך ''די'' ''[[מוקאדימאה]]'' (1377), ווארענט דער אראבישער היסטאריקער [[איבן כאלדון]] וועגן זיבן גרייזן וואס ער האט געהאלטן אז היסטאריקער מאכן כסדר. אין דעם קריטיק האט ער א צוגאנג צו דער פארגאנגענהייט ווי מאדנע און וואס מען דארף אויסטייטשן. די אריגינעלקייט פון איבן כאלדון איז געווען צו טענה'ן אז די קולטורעלע אונטערשייד פון אן אנדער תקופה מוז חל זיין אויף דער אפשאצונג פון רעלעוואנטן היסטארישן מאטריאל, כדי אונטערשיידן די פרינציפן לויט וואס ס'איז מעגלעך צו פרואוון די אפשאצונג, און אויך צו שפירן די נויט פאר דערפארונג צוזאמן מיט ראציאנאלע פרינציפן, כדי אפצושאצן א קולטור פון דער פארגאנגענהייט. דערפאר האט איבן כאלדון איינגעפירט א וויסנשאפטלעכן מעטאד צו דער שטודיע פון היסטאריע, וואס ער האט אפטמאל גערופן זיין "נייע וויסנשאפט".<ref>[[איבן כאלדון|Ibn Khaldun]], Franz Rosenthal, N.J. Dawood (1967), ''The Muqaddimah: An Introduction to History'', p. x, [[Princeton University Press]], {{ISBN|0-691-01754-9}}.</ref> זיין היסטארישער מעטאד האט אויך געלייגט די יסודות פאר דער אבזערוואציע פון דער ראלע פון [[קאמוניקאציע]], [[פראפאגאנדע]] און סיסטעמישן פאראורטל אין היסטאריע,<ref name="Mowlana">H. Mowlana (2001). "Information in the Arab World", ''Cooperation South Journal'' '''1'''.</ref> און ער ווערט דעריבער גערעכנט דער "פאטער פון היסטאריאגראפיע"<ref>Salahuddin Ahmed (1999). ''A Dictionary of Muslim Names''. C. Hurst & Co. Publishers. {{ISBN|1-85065-356-9}}.</ref><ref name="Enan">{{Cite book|title=Ibn Khaldun: His Life and Works|first=Muhammed Abdullah|last=Enan|publisher=[[The Other Press]]|year=2007|isbn=978-983-9541-53-3|page=v|postscript=<!--None-->}}</ref> אדער דער "פאטער פון דער פילאסאפיע פון היסטאריע".<ref name="Akhtar">Dr. S.W. Akhtar (1997). "The Islamic Concept of Knowledge", ''Al-Tawhid: A Quarterly Journal of Islamic Thought & Culture'' '''12''' (3).</ref> | ||
| שורה 60: | שורה 60: | ||
==== ראיאנען ==== | ==== ראיאנען ==== | ||
* [[היסטאריע פון אפריקע]] הייבט און מיט די ערשטע מאדערנע מענטשן אויפן קאנטינעט, ווייטע ביז די היינטיקע טעג ווי א געלאטעכץ פון אלערלייאיקע און פאליטיש אנטוויקלדיקע | * [[היסטאריע פון אפריקע]] הייבט און מיט די ערשטע מאדערנע מענטשן אויפן קאנטינעט, ווייטע ביז די היינטיקע טעג ווי א געלאטעכץ פון אלערלייאיקע און פאליטיש אנטוויקלדיקע פאלקשטאטן. | ||
* [[היטסאריע פון די אמעריקעס]]<!-- is the collective history of North and South America, including Central America and the Caribbean.--> | * [[היטסאריע פון די אמעריקעס]]<!-- is the collective history of North and South America, including Central America and the Caribbean.--> | ||
** [[היסטאריע פון צפון-אמעריקע]] שטודירט די פארגאנגנהייט איבערגעגעבן מדור לדור אויפן קאנטינענט אין דער ערד'ס צפונדיקן און מערבדיקן האלבקיילעך. | ** [[היסטאריע פון צפון-אמעריקע]] שטודירט די פארגאנגנהייט איבערגעגעבן מדור לדור אויפן קאנטינענט אין דער ערד'ס צפונדיקן און מערבדיקן האלבקיילעך. | ||