אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:גלעב אוספענסקי"
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
'''גלעב אוספּענסקי''' איז געווען אַ בעדייטענדער [[רוסישער]] [[שריפטשטעלער| | '''גלעב אוספּענסקי''' איז געווען אַ בעדייטענדער [[רוסישער]] [[שריפטשטעלער|שריפטשטעלער]] װעלכער האָט געלעבט אין [[טולאַ]] צװישן [[1840]] און [[1902]], װעלכן [[פעטער קראפּאטקין|פּעטער קראָפּאָטקין]] בעצייכענט אַלס אַן "אײנזאַמער קלאַסיקער פון זיין צייט". ער האָט געשריבן [[נאװעלע|נאָװעלען]] אָן אַ סטריקט נאָװעליסטישן קאַראַקטער. ד.ה. ער האָט צו זײער פאָלקספּסיכאָלאָגיע אויך צוגעפירט [[עטנאגראפיע|עטנאָגראַפיע]], [[דעמאגראפיע|דעמאָגראַפיע]] און אַפילו אויך [[פראפּאגאנדא|פּראָפּאַגאַנדאַ]]. | ||
דאָס אַלעס שפּיגלט זיך אָב אין זיין אײן װערק "[[רואין]]". אין דער װערק שילדערט ער די גליקזעליגקייט װאָס עס האָבן | דאָס אַלעס שפּיגלט זיך אָב אין זיין אײן װערק "[[רואין]]". אין דער װערק שילדערט ער די גליקזעליגקייט װאָס עס האָבן געפילט די [[פױער]]ים פון דאָרף אונטער דער פּאַנשטשינאַ, און װי אַלעס איז פעראונגליקט געװאָרן מיט דער אָבשאַפונג פון דעמזעלבן. דאָם איז אַ פּאַזע אין דער [[געשיכטע]] װעלכע איז פון קײנעם אין זיין ציט נאָטירט געװאָרן. | ||
װען ער | װען ער פירט אוף אַ טיפּ אויף זײן בינע שטעלט ער אים פאָר ניט בלויז אַלס אַ אַ טיפּ, נאָר דיסקוטירט זיינע אַנזיכטן. אויף דיעזער װייזע װאַגט ער אויך נביאות צו זאָגן איבער דאָס קינפטיגע לעבן פון די פּויערים אױף זייערע דערפער. ער האָט די פּאָליטישע פראַגן פון טאָג אַריינגעלײגט אין מויל פון זײנע טיפּן, און שטיליסטיש זיי געפירט צװישן די גרענצן װאָס די נאָװעלע בילדעט. זער גרויס שעצט ער דעם [[געבילדעטען קלאס|געבילדעטען קלאַס]] װאָס װירקט צוגונסטן פון דעם [[ארימקייט|אָרימען קלאַס]]. ער רייניגט אָב פון װעג אַלע פאָראורטײלע װאָס עקזיסטירן צװישן בײדע. צװײ פּונקטן װאָס ציען די בעװאונדערונג איבער אוספּענסקי זיינען 1) אַליין האָט ער געלעבט אין אַ גרויסע [[אינדוסטריע|אינדוסטריעלע]] שטאָט און דאָך האָט ער געקאָנט דאָס דאָרפישע לעבן. אַזוי רעאַל און אַזוי פּסיכאָלאָגיש, 2) דאָס ער האָט בעװיזן צוס ערשטן מאָל, אַז סאָציאַלע פּראָבלעמע קענען ניט בעהאַנדעלט װערן אַריפמעטיש, נאַר מוזן געפינען זייער לעזונג אין דער פּסיכאָלאָגיע פון דעם קלאַס אַרום װעלכן זיי האַנדלען. אין אַ דאָרף הינטער [[נאװגאראד|נאָװגאָראָד]] האָט ער געלערנט די װיכטיגקייט פון דער ראָלע װאָס דער אַקערבויער שפּילט אין דעם לעבן פון אַ פאָלק, און זיין בעדײטונג פאַר דער מענשליכער קולטור. | ||
זיין בעסטעס װערק איז: "[[די קראפט פון דער ערד|די | זיין בעסטעס װערק איז: "[[די קראפט פון דער ערד|די קראַפט פון דער ערד]]", אַרױסגעגעבן אין יאָר [[1882]]. | ||
==קוואַלן== | ==קוואַלן== | ||
רעוויזיע פון 08:20, 25 נאוועמבער 2022
דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "גלעב אוספענסקי".
גלעב אוספּענסקי איז געווען אַ בעדייטענדער רוסישער שריפטשטעלער װעלכער האָט געלעבט אין טולאַ צװישן 1840 און 1902, װעלכן פּעטער קראָפּאָטקין בעצייכענט אַלס אַן "אײנזאַמער קלאַסיקער פון זיין צייט". ער האָט געשריבן נאָװעלען אָן אַ סטריקט נאָװעליסטישן קאַראַקטער. ד.ה. ער האָט צו זײער פאָלקספּסיכאָלאָגיע אויך צוגעפירט עטנאָגראַפיע, דעמאָגראַפיע און אַפילו אויך פּראָפּאַגאַנדאַ.
דאָס אַלעס שפּיגלט זיך אָב אין זיין אײן װערק "רואין". אין דער װערק שילדערט ער די גליקזעליגקייט װאָס עס האָבן געפילט די פױערים פון דאָרף אונטער דער פּאַנשטשינאַ, און װי אַלעס איז פעראונגליקט געװאָרן מיט דער אָבשאַפונג פון דעמזעלבן. דאָם איז אַ פּאַזע אין דער געשיכטע װעלכע איז פון קײנעם אין זיין ציט נאָטירט געװאָרן.
װען ער פירט אוף אַ טיפּ אויף זײן בינע שטעלט ער אים פאָר ניט בלויז אַלס אַ אַ טיפּ, נאָר דיסקוטירט זיינע אַנזיכטן. אויף דיעזער װייזע װאַגט ער אויך נביאות צו זאָגן איבער דאָס קינפטיגע לעבן פון די פּויערים אױף זייערע דערפער. ער האָט די פּאָליטישע פראַגן פון טאָג אַריינגעלײגט אין מויל פון זײנע טיפּן, און שטיליסטיש זיי געפירט צװישן די גרענצן װאָס די נאָװעלע בילדעט. זער גרויס שעצט ער דעם געבילדעטען קלאַס װאָס װירקט צוגונסטן פון דעם אָרימען קלאַס. ער רייניגט אָב פון װעג אַלע פאָראורטײלע װאָס עקזיסטירן צװישן בײדע. צװײ פּונקטן װאָס ציען די בעװאונדערונג איבער אוספּענסקי זיינען 1) אַליין האָט ער געלעבט אין אַ גרויסע אינדוסטריעלע שטאָט און דאָך האָט ער געקאָנט דאָס דאָרפישע לעבן. אַזוי רעאַל און אַזוי פּסיכאָלאָגיש, 2) דאָס ער האָט בעװיזן צוס ערשטן מאָל, אַז סאָציאַלע פּראָבלעמע קענען ניט בעהאַנדעלט װערן אַריפמעטיש, נאַר מוזן געפינען זייער לעזונג אין דער פּסיכאָלאָגיע פון דעם קלאַס אַרום װעלכן זיי האַנדלען. אין אַ דאָרף הינטער נאָװגאָראָד האָט ער געלערנט די װיכטיגקייט פון דער ראָלע װאָס דער אַקערבויער שפּילט אין דעם לעבן פון אַ פאָלק, און זיין בעדײטונג פאַר דער מענשליכער קולטור.
זיין בעסטעס װערק איז: "די קראַפט פון דער ערד", אַרױסגעגעבן אין יאָר 1882.
קוואַלן
דער דאָזיגער אַרטיקל נעמט אַריין דעם טעקסט וואָס געפינט זיך אונטערן זוכוואָרט "אוספּענסקי גלעב" אין דער אַלגעמיינער אילוסטרירטער ענציקלאָפעדיע (באַנד 2), וואָס איז היינט אינעם רשות-הרבים.