אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי מאיר ב"ר יצחק ש"ץ"

225 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 6 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(פארראכטן קאנפליקט)
צייכנס: רעף-פאנטשער רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
שורה 22: שורה 22:
פונקט ווי דער אקדמות האט ער האט אויך פארפאסט נאך רשויות (איינלייטונגס פיוטים) אין אראמיש פאר'ן [[מתורגמן]] פונעם שירת הים אום שביעי של פסח, עס ווערט געזאגט נאכ'ן ערשטן פּסוק פון דער ערשטער עליה. "אֱלָהָא עָלַם"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֱלָהָא עָלַם|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/elaha-alam-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/abunan-dbishmaya-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי"{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/ilu-pume-nima-a-reshut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}. רבי מאיר האט אויך געשריבן א המשך צו דעם פּיוט "חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה", וועלכער איז אריגינעל געווען א בּיזאנטישער פּיוט וואס איז געזאגט געווארן ביי קריאת התורה פון שבועות אלס אַן איינלייטונג צו דעם אראמישן תרגום פון דעם צווייטן דיברא (לא תשא). די אריגינעלע פּיוט איז געווען א וויכוח-ליד וואס דערציילט די געשיכטע פון חנניה, מישאל און עזריהו אין דניאל פרק ג', וועלכע האבן בעסער געוואלט ווערן אריינגעווארפן אין א פייערדיגן אויוון איידער צו בוקן זיך צו אַן אפגעטש. רבי מאיר'ס המשך איז בעיקר געבויט אויף דעם וויכוח ווי עס ווערט דערציילט אין ויקרא רבה{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/shavuot/hanaiah-mishael-and-azariah-a-piyyut-for-the-seder-meturgeman-of-shavuot/|שרייבער=Isaac Gantwerk Mayer|קעפל=חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 30, 2025}}}}. דער טעקסט פון דעם פּיוט איז געבליבן אין פארשידענע מאנוסקריפּטן, אריינגערעכנט דעם מחזור ווירמייזא פון יאר ה'ל"ב{{הערה|{{כתיב|מחזור ווירמייזא|990000445600205171|Ms. Heb. 4°781, דף 150|21041951}}.}}.
פונקט ווי דער אקדמות האט ער האט אויך פארפאסט נאך רשויות (איינלייטונגס פיוטים) אין אראמיש פאר'ן [[מתורגמן]] פונעם שירת הים אום שביעי של פסח, עס ווערט געזאגט נאכ'ן ערשטן פּסוק פון דער ערשטער עליה. "אֱלָהָא עָלַם"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֱלָהָא עָלַם|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/elaha-alam-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/abunan-dbishmaya-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי"{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/ilu-pume-nima-a-reshut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}. רבי מאיר האט אויך געשריבן א המשך צו דעם פּיוט "חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה", וועלכער איז אריגינעל געווען א בּיזאנטישער פּיוט וואס איז געזאגט געווארן ביי קריאת התורה פון שבועות אלס אַן איינלייטונג צו דעם אראמישן תרגום פון דעם צווייטן דיברא (לא תשא). די אריגינעלע פּיוט איז געווען א וויכוח-ליד וואס דערציילט די געשיכטע פון חנניה, מישאל און עזריהו אין דניאל פרק ג', וועלכע האבן בעסער געוואלט ווערן אריינגעווארפן אין א פייערדיגן אויוון איידער צו בוקן זיך צו אַן אפגעטש. רבי מאיר'ס המשך איז בעיקר געבויט אויף דעם וויכוח ווי עס ווערט דערציילט אין ויקרא רבה{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/shavuot/hanaiah-mishael-and-azariah-a-piyyut-for-the-seder-meturgeman-of-shavuot/|שרייבער=Isaac Gantwerk Mayer|קעפל=חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 30, 2025}}}}. דער טעקסט פון דעם פּיוט איז געבליבן אין פארשידענע מאנוסקריפּטן, אריינגערעכנט דעם מחזור ווירמייזא פון יאר ה'ל"ב{{הערה|{{כתיב|מחזור ווירמייזא|990000445600205171|Ms. Heb. 4°781, דף 150|21041951}}.}}.


רבי מאיר האט אויך מחבר געווען מערערע פּיוטים פאר פארשידענע געלעגנהייטן. צווישן אנדערע באקאנטע פּיוטים זיינע זענען פיוטים פון "מערבית" אויף די צווייטע טאג פסח, וואס ערשיינט אין די אשכנזישע מחזורים, אויספירליך מיט א לאנגער פיוט ("ביכור") ביים ברכת השכבינו "אוֹר יוֹם הֶנֶף" לויט די אקראסטיך פון אלב"ם און דערנאך "מאיר חזק"{{הערה|{{ויקיטקסט|סידור/נוסח_אשכנז/פסח/ערבית_יום_ב|מערבית ליל ב' של פסח}}, מחזור נוסח אשכנז}}. אנדערע פיוטים זיינע זענען "וַיּוֹשַׁע אוֹר יִשְׂרָאֵל" וואס פלעגט געזאגט ווערן אין וואָרמס דעם לעצטן טאג פסח, און אין מנהג פולין אלס "יוצר" דעם ערשטן שבת נאך פסח{{הערה|{{ויקיטקסט|סידור/נוסח_אשכנז/שבת/ברכות_קריאת_שמע_לשבת_ראשונה_אחר_פסח_(מזרחי)|ברכות קריאת שמע לשבת ראשונה אחר פסח}} סידור נוסח אשכנז המזרחי}}; "אַדִּיר וְנָאֶה בַּקֹּדֶשׁ קְדֻשַּׁת מִתְנָאִים" פאר שבועות, באזירט מיט די אקראסטיך פון א געטריפלטן א"ב און דערנאך "מאיר בירבי יצחק הקטן יזכה לחיי עד אמן אמן סלה", וואס ערשיינט אלס יוצר דעם ערשטן שבת אין פוילישן מחזור{{הערה|{{ויקיטקסט|סידור/נוסח_אשכנז/שבת/ברכות_קריאת_שמע_לשבת_אחר_שבועות_(מזרחי)|ברכות קריאת שמע לשבת אחר שבועות}} סידור נוסח אשכנז המזרחי}}, ; ער האט אויך פארפאסט יוצרות פאר שבת חול המועד סוכות, שבת ראש חודש, און שבת נחמו. ער איז געווען פון די געציילטע חכמי אשכנז וואס האבן מחבר געווען [[קרובות]], און דער איינציגסטער פון זיי צו מחבר זיין א [[קרובה#שבעתא|שבעתא]] אויף מוסף פון [[שבת זכור]] און [[שבת פרה]]{{הערה|https://archive.today/20091204054819/http://shituf.piyut.org.il/story/1384}}{{הערה|געדרוקט אין סדור אוצר התפילות, ווילנא תרע"ה, נוסח אשכנז, חלק ב, דף פט און דף צט אינעם חלק הפיוטים, וואו ס'איז בטעות מיוחס צו [[רבי אלעזר הקליר]]}}.
רבי מאיר האט אויך מחבר געווען מערערע פּיוטים פאר פארשידענע געלעגנהייטן. צווישן אנדערע באקאנטע פּיוטים זיינע זענען פיוטים פון "מערבית" אויף די צווייטע טאג פסח, וואס ערשיינט אין די אשכנזישע מחזורים, אויספירליך מיט א לאנגער פיוט ("ביכור") ביים ברכת השכבינו "אוֹר יוֹם הֶנֶף" לויט די אקראסטיך פון אלב"ם און דערנאך "מאיר חזק"{{הערה|{{ויקיטקסט|סידור/נוסח_אשכנז/פסח/ערבית_יום_ב|מערבית ליל ב' של פסח}}, מחזור נוסח אשכנז}}. אנדערע פיוטים זיינע זענען "וַיּוֹשַׁע אוֹר יִשְׂרָאֵל" וואס פלעגט געזאגט ווערן אין וואָרמס דעם לעצטן טאג פסח, און אין מנהג פולין אלס "יוצר" דעם ערשטן שבת נאך פסח{{הערה|{{ויקיטקסט|סידור/נוסח_אשכנז/שבת/ברכות_קריאת_שמע_לשבת_ראשונה_אחר_פסח_(מזרחי)|ברכות קריאת שמע לשבת ראשונה אחר פסח}} סידור נוסח אשכנז המזרחי}}; "אַדִּיר וְנָאֶה בַּקֹּדֶשׁ קְדֻשַּׁת מִתְנָאִים" פאר שבועות, באזירט מיט די אקראסטיך פון א געטריפלטן א"ב און דערנאך "מאיר בירבי יצחק הקטן יזכה לחיי עד אמן אמן סלה", וואס ערשיינט אלס יוצר דעם ערשטן שבת אין פוילישן מחזור{{הערה|{{ויקיטקסט|סידור/נוסח_אשכנז/שבת/ברכות_קריאת_שמע_לשבת_אחר_שבועות_(מזרחי)|ברכות קריאת שמע לשבת אחר שבועות}} סידור נוסח אשכנז המזרחי}}, ; ער האט אויך פארפאסט יוצרות פאר שבת חול המועד סוכות, שבת ראש חודש, און שבת נחמו. ער איז געווען פון די געציילטע חכמי אשכנז וואס האבן מחבר געווען [[קרובות]], און דער איינציגסטער פון זיי צו מחבר זיין א [[קרובה#שבעתא|שבעתא]] אויף מוסף פון [[שבת זכור]] ("ויבן אומן אמנות אבות") און [[שבת פרה]] ("אלהים אמת"){{הערה|שם=טיפ64|[https://archive.today/20091204054819/http://shituf.piyut.org.il/story/1384 טיפיוט 64 - שבעתות לפרשות זכור ופרה של ר' מאיר ש"ץ]] – שיתוף פיוט.}}{{הערה|געדרוקט אין [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=57996&st=&pgnum=578 סידור אוצר התפילות] (ווילנא תרע"ה, חלק ב, דף פט און צט בחלק הפיוטים.), הגם דארט ווערן זיי בטעות צוגעשריבן צו [[רבי אלעזר הקליר]].}}.


ער האט אויך פארפאסט די קרובות "ויבן אומן אמנות אבות" פאר שבת זכור און "אלהים אמת" פאר שבת פרה{{הערה|שם=טיפ64}}{{הערה|געדרוקט אין [https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=57996&st=&pgnum=578 סידור אוצר התפילות] (ווילנא תרע"ה,  חלק ב, דף פט און צט בחלק הפיוטים.), הגם דארט ווערן זיי בטעות צוגעשריבן צו רבי אלעזר הקליר.}}. א [[מערבית]] מיטן ביכור "אור יום הנף" פאר דער צווייטער נאכט פסח, וואס באשרייבט די נאכט פון שמורים און די מעשה קצירת העומר אין בית המקדש, די גרויסקייט און ציל פון קצירת העומר, און ענדיגט מיט לויב צו ירושלים{{הערה|[https://archive.today/20140103053916/http://shituf.piyut.org.il/story/1528 טיפיוט 78 - 'אור יום הנף' - עומר לר' מאיר ש"ץ] – שיתוף פיוט.}}. דעם פיוט "אור יום הנף" ווערט געזאגט אין די צוויי אשכנז מנהגים אין חוץ לארץ ביי דער ליל יום טוב שני פון פסח.
ער האט אויך פארפאסט א [[מערבית]] מיטן ביכור "אור יום הנף" פאר דער צווייטער נאכט פסח, וואס באשרייבט די נאכט פון שמורים און די מעשה קצירת העומר אין בית המקדש, די גרויסקייט און ציל פון קצירת העומר, און ענדיגט מיט לויב צו ירושלים{{הערה|[https://archive.today/20140103053916/http://shituf.piyut.org.il/story/1528 טיפיוט 78 - 'אור יום הנף' - עומר לר' מאיר ש"ץ] – שיתוף פיוט.}}. דעם פיוט "אור יום הנף" ווערט געזאגט אין די צוויי אשכנז מנהגים אין חוץ לארץ ביי דער ליל יום טוב שני פון פסח.


"תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר"{{הערה|סליחות נוסח פולין, {{ויקיטקסט|סליחות_לימי_התשובה/מנהג_פולין/סליחות_לערב_ראש_השנה#סליחה_מא|ערב ראש השנה, סליחה מא}}}}: א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד. דער פיוט איז געבויט מיט 8 זילבעס פער סטראף און נאכן אקראסטיך פון תשר"ק פארצייכנט עס "מאיר ברבי יצחק חזק ואמץ".
"תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר"{{הערה|סליחות נוסח פולין, {{ויקיטקסט|סליחות_לימי_התשובה/מנהג_פולין/סליחות_לערב_ראש_השנה#סליחה_מא|ערב ראש השנה, סליחה מא}}}}: א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד. דער פיוט איז געבויט מיט 8 זילבעס פער סטראף און נאכן אקראסטיך פון תשר"ק פארצייכנט עס "מאיר ברבי יצחק חזק ואמץ".