אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי מאיר ב"ר יצחק ש"ץ"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
120 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 6 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
שורה 18: שורה 18:
רבי מאיר האט זיך הויפּטזעכליך באקענט אלס א פּייטן. ער האט געשאפן [[פיוט|פּיוטים]] און [[סליחות]] אין לשון קודש און אראמיש, און מער ווי 50 פון זיי זענען פארבליבן ביז היינט. א טייל פון זיינע פּיוטים פאר די ימים טובים זענען אנגענומען געווארן אין די קהילות פון אשכנז און פּוילן און זענען געדרוקט געווארן אומצאליגע מאל אין מחזורים און סליחות{{הערה|{{יודאיקה|Abraham David|Meir ben Isaac Sheli'aḥ Ẓibbur|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-ben-isaac-sheliah-zibbur}}}}. ער איז געווען פון די געציילטע חכמי אשכנז וואס האבן מחבר געווען [[קרובות]], און דער איינציגסטער פון זיי צו מחבר זיין א [[קרובה#שבעתא|שבעתא]] אויף מוסף פון [[שבת זכור]] און [[שבת פרה]]{{הערה|https://archive.today/20091204054819/http://shituf.piyut.org.il/story/1384}}. געוויסע פיוטים האט ער פארפאסט לויט די מעטער פון תנועות אויפ'ן ספרד'ישן שטייגער, א שריט וואס אנדערע אשכנז'ישע פייטנים האבן אנגעהויבן נאכמאכן זינט דאן{{הערה|אזוי ווי דער סליחה "תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר" אויף ערב ראש השנה, וואס לויפט מיט א מעטער פון 8 זילבעס פער סטאנץ.}}.
רבי מאיר האט זיך הויפּטזעכליך באקענט אלס א פּייטן. ער האט געשאפן [[פיוט|פּיוטים]] און [[סליחות]] אין לשון קודש און אראמיש, און מער ווי 50 פון זיי זענען פארבליבן ביז היינט. א טייל פון זיינע פּיוטים פאר די ימים טובים זענען אנגענומען געווארן אין די קהילות פון אשכנז און פּוילן און זענען געדרוקט געווארן אומצאליגע מאל אין מחזורים און סליחות{{הערה|{{יודאיקה|Abraham David|Meir ben Isaac Sheli'aḥ Ẓibbur|לינק=https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/meir-ben-isaac-sheliah-zibbur}}}}. ער איז געווען פון די געציילטע חכמי אשכנז וואס האבן מחבר געווען [[קרובות]], און דער איינציגסטער פון זיי צו מחבר זיין א [[קרובה#שבעתא|שבעתא]] אויף מוסף פון [[שבת זכור]] און [[שבת פרה]]{{הערה|https://archive.today/20091204054819/http://shituf.piyut.org.il/story/1384}}. געוויסע פיוטים האט ער פארפאסט לויט די מעטער פון תנועות אויפ'ן ספרד'ישן שטייגער, א שריט וואס אנדערע אשכנז'ישע פייטנים האבן אנגעהויבן נאכמאכן זינט דאן{{הערה|אזוי ווי דער סליחה "תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר" אויף ערב ראש השנה, וואס לויפט מיט א מעטער פון 8 זילבעס פער סטאנץ.}}.


די מערסט-באקאנטע פּיוט זיינער איז דער אראמישער פּיוט "[[אקדמות]]", וואס ווערט געזאגט ביזן היינטיגן טאג אין אשכנזישע קהילות, פארפאסט אלס אַן איינלייטונג צו מתורגמן פון די קריאה פון ערשטן טאג שבועות, ווען מען ליינט די [[עשרת הדברות]] (זעט [[אקדמות]]).
די מערסט-באקאנטע פּיוט זיינער, און דער איינציגסטער וואס ווערט געזאגט ביזן היינטיגן טאג אין אשכנזישע קהילות, איז דער אראמישער פּיוט "[[אקדמות]]", פארפאסט אלס אַן איינלייטונג צו מתורגמן פון די קריאה פון ערשטן טאג שבועות, ווען מען ליינט די [[עשרת הדברות]] (זעט [[אקדמות]]).


צווישן אנדערע באקאנטע פּיוטים זיינע זענען:
ר' מאיר האט אויך מחבר געווען פּיוטים פאר פארשידענע געלעגנהייטן. צווישן אנדערע באקאנטע פּיוטים זיינע זענען רשויות (איינלייטונגס פיוטים) אין אראמיש פאר'ן [[מתורגמן]] פונעם שירת הים אום שביעי של פסח, עס ווערט געזאגט נאכ'ן ערשטן פּסוק פון דער ערשטער עליה. "אֱלָהָא עָלַם"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֱלָהָא עָלַם|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/elaha-alam-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/abunan-dbishmaya-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי"{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/ilu-pume-nima-a-reshut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}. ר' מאיר האט אויך געשריבן א המשך צו דעם פּיוט "חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה", וועלכער איז אריגינעל געווען א בּיזאנטישער פּיוט וואס איז געזאגט געווארן ביי קריאת התורה פון שבועות אלס אַן איינלייטונג צו דעם אראמישן תרגום פון דעם צווייטן דיברא (לא תשא). די אריגינעלע פּיוט איז געווען א וויכוח-ליד וואס דערציילט די געשיכטע פון חנניה, מישאל און עזריהו אין דניאל פרק ג', וועלכע האבן בעסער געוואלט ווערן אריינגעווארפן אין א פייערדיגן אויוון איידער צו בוקן זיך צו אַן אפגעטש. ר' מאיר'ס המשך איז בעיקר געבויט אויף דעם וויכוח ווי עס ווערט דערציילט אין ויקרא רבה. דער טעקסט פון דעם פּיוט איז געבליבן אין פארשידענע מאנוסקריפּטן, אריינגערעכנט דעם ווארמס מחזור פון 1272{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/shavuot/hanaiah-mishael-and-azariah-a-piyyut-for-the-seder-meturgeman-of-shavuot/|שרייבער=Isaac Gantwerk Mayer|קעפל=חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 30, 2025}}}}.
*רשויות (איינלייטונגס פיוטים) אין אראמיש פאר'ן [[מתורגמן]] פונעם שירת הים אום שביעי של פסח, עס ווערט געזאגט נאכ'ן ערשטן פּסוק פון דער ערשטער עליה. "אֱלָהָא עָלַם"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֱלָהָא עָלַם {{!}} Elaha Alam (Ageless God) — a piyyut for the Seder Meturgeman of the 7th Day of Pesaḥ by Meir ben Isaac Nehorai of Orléans (ca. 11th c.)|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/elaha-alam-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן"{{הערה|{{לינק|קעפל=אֲבוּנָן דְּבִשְׁמַיָּא וּבָרְיַן {{!}} Abunan D'biShmaya (Our Parent in Heaven) — a piyyut for the Seder Meturgeman of the 7th Day of Pesaḥ by Meir ben Isaac Nehorai of Orléans (ca. 11th c.)|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/abunan-dbishmaya-a-piyyut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}, "אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי"{{הערה|{{לינק|שרייבער=|קעפל=אִילּוּ פּוּמֵּי נִימֵי {{!}} Ilu Pume Nima (If Our Mouths Were Thread) — an introductory a piyyut for the Seder Meturgeman of the 7th Day of Pesaḥ by Meir ben Isaac Nehorai of Orléans (ca. 11th c.)|זייטל=פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 9, 2023|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/pesah/pesah-day-7/ilu-pume-nima-a-reshut-for-the-seventh-day-of-pesah-seder-meturgeman/}}}}. ר' מאיר האט אויך געשריבן א המשך צו דעם פּיוט "חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה", וועלכער איז אריגינעל געווען א בּיזאנטישער פּיוט וואס איז געזאגט געווארן ביי קריאת התורה פון שבועות אלס אַן איינלייטונג צו דעם אראמישן תרגום פון דעם צווייטן דיברא (לא תשא). די אריגינעלע פּיוט איז געווען א וויכוח-ליד וואס דערציילט די געשיכטע פון חנניה, מישאל און עזריהו אין דניאל פרק ג', וועלכע האבן בעסער געוואלט ווערן אריינגעווארפן אין א פייערדיגן אויוון איידער צו בוקן זיך צו אַן אפגעטש. ר' מאיר'ס המשך איז בעיקר געבויט אויף דעם וויכוח ווי עס ווערט דערציילט אין ויקרא רבה. דער טעקסט פון דעם פּיוט איז געבליבן אין פארשידענע מאנוסקריפּטן, אריינגערעכנט דעם ווארמס מחזור פון 1272{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://opensiddur.org/prayers/lunisolar/pilgrimage/shavuot/hanaiah-mishael-and-azariah-a-piyyut-for-the-seder-meturgeman-of-shavuot/|שרייבער=Isaac Gantwerk Mayer|קעפל=חֲנַנְיָה מִישָׁאֵל וַעֲזַרְיָה {{!}} Ḥanaiah, Mishael, and Azariah — a piyyut for the Seder Meturgeman of Shavuot|זייטל=the Open Siddur Project ✍ פְּרוֺיֶקְט הַסִּדּוּר הַפָּתוּחַ|דאטום=אפריל 30, 2025}}}}.


אנדערע פיוטים זיינע זענען "ויושע אור ישראל" וואס פלעגט געזאגט ווערן אין וואָרמס דעם לעצטן טאג פסח, "אדיר ונאה" פאר שבועות, און פּיוטים פאר שבת חול המועד סוכות, שבת ראש חודש, און שבת נחמו.


*"תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר"{{הערה|סליחות נוסח פולין, {{ויקיטקסט|סליחות_לימי_התשובה/מנהג_פולין/סליחות_לערב_ראש_השנה#סליחה_מא|ערב ראש השנה, סליחה מא}}}}: א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד. דער פיוט איז געבויט מיט 8 זילבעס פער סטראף און נאכן אקראסטיך פון תשר"ק פארצייכנט עס "מאיר ברבי יצחק חזק ואמץ".
*"תְּפִלָּה תִקַּח תְּחִנָּה תִבְחַר"{{הערה|סליחות נוסח פולין, {{ויקיטקסט|סליחות_לימי_התשובה/מנהג_פולין/סליחות_לערב_ראש_השנה#סליחה_מא|ערב ראש השנה, סליחה מא}}}}: א [[סליחות|סליחה]] אויף ערב השנה וואס שילדערט די עבודה פונעם קרבן תמיד, און בעט אז דאס זאגן זאל ווערן גערעכנט אנשטאט מקריב זיין א תמיד. דער פיוט איז געבויט מיט 8 זילבעס פער סטראף און נאכן אקראסטיך פון תשר"ק פארצייכנט עס "מאיר ברבי יצחק חזק ואמץ".

נאוויגאציע מעניו