אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:סימנים"

1,144 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 7 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(בס"ד)
צייכן: רויע רעדאגירונג
 
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
'''סימנים''', ("צייכנס", ענגליש '''mnemonics'''; "מנעמאניק") זענען מעטאָדן אדער טעכניקן וואס העלפן דעם זכּרון דורך פארבינדן נישט באקאנטע אידעען מיט באקאנטע זאכן, אָפט דורך קינסטליכע פאַרבינדונגען וואָס זענען אָפּרופנד איינע צו דער אַנדערער. אין אידישער טראדיציע האבן סימנים געשפּילט א וויכטיגע ראָלע, בפרט אין דער איבערגעבונג פון דער תורה שבעל־פה, אַריינגערעכנט די משנה און ביידע תּלמודים.
'''סימנים''', ("צייכנס", אויך באקאנט ווי '''מנעמאָניק'''; ענגליש '''mnemonic''') איז א מעטאד אדער טעכניק וואס ווערט גענוצט צו פארבעסערן און ארויסהעלפן דעם זכרון דורך פארבינדן נישט באקאנטע אידעען מיט באקאנטע זאכן, אָפט דורך קינסטליכע פארבינדונגען וואס זענען אפּרופנד איינע צו דער אנדערער. דער טערמין מנעמאניק קומט פון גריכיש און איז פארבונדן מיט מנעמאָסינע, די אפּגעטין פון זכרון אין דער גריכישער [[מיטאלאגיע]]. אין אידישקייט האבן סימנים געשפּילט א וויכטיגע ראָלע, בפרט אין דער איבערגעבונג פון דער תורה שבעל־פה, אריינגערעכנט די משנה און ביידע תלמודים.


==היסטאָרישע באַניצונג==
==היסטאָרישע באַניצונג==
די נויט פאַר סימנים איז געווען מערסט דרינגליך אין דער תקופה ווען די תורה שבעל־פה איז נאָך נישט רעקאָרדירט געוואָרן אין שריפט, און איז געלערנט געוואָרן אויסווייניג. אָבער, אפילו נאָך דעם ווי דער תּלמוד איז רעקאָרדירט געוואָרן, האָבן די זעלטענקייט פון די טעקסטן און דער מנהג פון לערנען אויסנווייניג וואָס האָט געהערשט אין די גאונישע אַקאַדעמיעס געמאַכט עס נייטיג צו באַנוצן זיך מיט מנעמאָנישע מיטלען. די רבנים האָבן געלייגט אַ גרויסן וואָג אויף דער ווירקזאמקייט פון מנעמאָניקס ווי אַ הילף צו לערנען{{הערה|{{בבלי|עירובין|נד|ב}}}}. רב חסדא אין בבל האָט אַרויסגעוויזן אַז די תורה קען מען נאָר קריגן דורך באַנוץ פון סימנים. דער תּלמוד דערציילט אַז די געלערנטע אין יהודה האָבן געראַטעוועט זייער וויסן ווייל זיי האָבן באַנוצט סימנים, בשעת די אין גליל האָבן עס פאַרגעסן ווייל זיי האָבן נישט באַנוצט סימנים{{הערה|{{בבלי|עירובין|נג|א}}}}.
די נויט פאַר סימנים איז געווען מערסט דרינגליך אין דער תקופה ווען די תורה שבעל־פה איז נאך נישט געווען רעקארדירט אין שריפט, און איז געלערנט געווארן אויסווייניג. אבער, אפילו נאך דעם ווי דער תּלמוד איז פארשריבן געווארן, האָבן די זעלטנקייט פון די טעקסטן און דער מנהג פון לערנען אויסנווייניג וואס האט געהערשט אין די גאונישע ישיבות געמאכט עס נייטיג זיך צו באנוצן מיט מנעמאָנישע מיטלען.
 
די חכמים האָבן געלייגט א גרויסן געוויכט אויף דער ווירקזאמקייט פון מנעמאָניק ווי אַ הילף צו לערנען. [[רב חסדא]] אין בבל האט אנגעוויזן אז די תורה קען מען נאר קונה זיין דורך דער באנוץ פון סימנים, ברענגענדיג ווי א באווייז דעם פסוק "שימה בפיהם" (דברים ל״א:י״ט), ליינענדיג "סימנה" אנשטאט "שׂימה". רב תחליפא אין ארץ־ישראל האט ערקלערט אז אין ארץ־ישראל האבן זיי ארויסגעלערנט דעם זעלבן לערע פון דעם פסוק "הַצִּיבִי לָךְ צִיֻּנִים" (ירמיהו ל״א:כ'), אויפווייזנדיג אז די "ציונים" באצייכענען מנעמאָניק{{הערה|{{בבלי|עירובין|נד|ב}}}}. דער פאקט אז ביי די בני יהודה האט זיך זייער לערנען געהאלטן בשעת די בני גליל האבן עס פארגעסן ווערט צוגעשריבן צו דעם וואס די ערשטע האבן זיך באנוצט מיט סימנים און די לעצטע נישט{{הערה|{{בבלי|עירובין|נג|א}}}}.
 
דער תּלמוד ({{בבלי|שבת|קד|א}}) זאגט: "סימנים עשה בתורה וקנה אותה". רש"י ערקלערט אז די סימנים זענען וועגן דעם סדר פון די מימרות פון א תנא אדער אמורא, אז מען זאל נישט פארגעסן קיין איינע פון זיי.


==סאָרטן פון סימנים==
==סאָרטן פון סימנים==
שורה 35: שורה 39:
==פאַרבינדעטע באַגריפן==
==פאַרבינדעטע באַגריפן==
אַנדערע מנעמאָנישע הילף־מיטלען, אָפט געפונען אין דער משנה, גרופּירן משניות וועגן גאָר ניט פאַרבינדעטע טעמעס צוליב זייער אידענטישער אָנהייב־פאָרמולע.
אַנדערע מנעמאָנישע הילף־מיטלען, אָפט געפונען אין דער משנה, גרופּירן משניות וועגן גאָר ניט פאַרבינדעטע טעמעס צוליב זייער אידענטישער אָנהייב־פאָרמולע.
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}