בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,412
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(רעפערענצן אפטיילונג) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 21: | שורה 21: | ||
שבת נאכמיטאג, דעם 25טן מערץ 1911, ארום 4:40 נאכמיטאג, האט אויסגעבראכן א שרעקליכער פייער אין פאבריק. עס האט אנגעהויבן אויף די אכטע שטאק און האט זיך שנעל פארשפרייט צו די ניינטע און צענטע שטאק. די פונקטליכע סיבה איז א דעבאטע (צום ביישפיל, א ציגארעטל, א מאשין מאטאר). די אנטלויף וועגן זענען געווען באגרעניצט; די טירן זענען געווען פארשפארט כדי צו פארמיידן ארבעטער פון גיין אויף פּויזעס און פון גנב'ען. איין פייער-אנטלויף איז צעפאלן. פיל ארבעטער האבן פרובירט צו אנטלויפן דורך די טרעפ און די פראכט-עלעוועיטערס, אבער דער פייער האט זיך צו שנעל פארשפרייט. אסאך ארבעטער זענען געשפרונגען פון די פענסטער אויף די הויכע שטאקן צו זייער טויט, כדי צו פארמיידן די פלאמען. | שבת נאכמיטאג, דעם 25טן מערץ 1911, ארום 4:40 נאכמיטאג, האט אויסגעבראכן א שרעקליכער פייער אין פאבריק. עס האט אנגעהויבן אויף די אכטע שטאק און האט זיך שנעל פארשפרייט צו די ניינטע און צענטע שטאק. די פונקטליכע סיבה איז א דעבאטע (צום ביישפיל, א ציגארעטל, א מאשין מאטאר). די אנטלויף וועגן זענען געווען באגרעניצט; די טירן זענען געווען פארשפארט כדי צו פארמיידן ארבעטער פון גיין אויף פּויזעס און פון גנב'ען. איין פייער-אנטלויף איז צעפאלן. פיל ארבעטער האבן פרובירט צו אנטלויפן דורך די טרעפ און די פראכט-עלעוועיטערס, אבער דער פייער האט זיך צו שנעל פארשפרייט. אסאך ארבעטער זענען געשפרונגען פון די פענסטער אויף די הויכע שטאקן צו זייער טויט, כדי צו פארמיידן די פלאמען. | ||
די פייערלעשער | די פייערלעשער זענען געשווינד געקומען, אבער זייערע לייטערס האבן נישט געקענט דערגרייכן די העכסטע שטאקן פון די געביידע. די צאל פון די אומגעקומענע איז געווען 146 מענטשן (ערשט געמאלדן אלס 147): 123 פרויען און מיידלעך און 23 מענער. | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| שורה 32: | שורה 32: | ||
==נאכפאלגן== | ==נאכפאלגן== | ||
[[טעקע:TriangleTradeParade.jpg|קליין|א דענקמאל פּאראדע פאר די אומגעקומענע אין די טרייענגל שירטוועיסט פאבריק פייער, 1911.]] | [[טעקע:TriangleTradeParade.jpg|קליין|א דענקמאל פּאראדע פאר די אומגעקומענע אין די טרייענגל שירטוועיסט פאבריק פייער, 1911.]] | ||
אסאך קרבנות זענען געווען פארברענט ביז אומדערקענבאר. דאס אידענטיפיצירן די קערפערס האט גענומען טעג; זעקס קרבנות זענען געבליבן אומאידענטיפיצירט פאר א לאנגע צייט. עס איז פארגעקומען א מאסן לוויה, מיט הונדערטער טויזנטער וואס זענען מארשירט | אסאך קרבנות זענען געווען פארברענט ביז אומדערקענבאר. דאס אידענטיפיצירן די קערפערס האט גענומען טעג; זעקס קרבנות זענען געבליבן אומאידענטיפיצירט פאר א לאנגע צייט. עס איז פארגעקומען א מאסן לוויה, מיט הונדערטער טויזנטער וואס זענען מארשירט. | ||
די טראגעדיע האט געשאפן א גרויסע אויפברויז אין דער אידישער קהילה און אין דער גאנצער שטאט. עס זענען פארגעקומען גרויסע פראטעסטן און מיטינגען וואו מען האט געפאדערט רעפארמען אין די ארבעטס באדינגונגען און זיכערהייט אין פאבריקן. די "פארווערטס" רעדאקטאר [[אברהם קאהאן]] האט געשריבן אין זיין ארטיקל: "דער גאנצער קוואַרטאַל זיצט שבעה"{{הערה|{{פארווערטס|אברהם קאהאן|דיא בלוט פון דיא קרבנות שרייט צו אונז אלעמען|19110327|12}}.}}. | די טראגעדיע האט געשאפן א גרויסע אויפברויז אין דער אידישער קהילה און אין דער גאנצער שטאט. עס זענען פארגעקומען גרויסע פראטעסטן און מיטינגען וואו מען האט געפאדערט רעפארמען אין די ארבעטס באדינגונגען און זיכערהייט אין פאבריקן. די "פארווערטס" רעדאקטאר [[אברהם קאהאן]] האט געשריבן אין זיין ארטיקל: "דער גאנצער קוואַרטאַל זיצט שבעה"{{הערה|{{פארווערטס|אברהם קאהאן|דיא בלוט פון דיא קרבנות שרייט צו אונז אלעמען|19110327|12}}.}}. | ||
די אייגנטימער, בלאנק און | די אייגנטימער, בלאנק און העריס, זענען געשטעלט געווארן צו א געריכט פאר רציחה, אבער זענען פרייגעשפראכן געווארן. זיי האבן באקומען די אינשורענס געלט און האבן ווידער געעפנט א נייעם געשעפט אויף א נייעם אדרעס. אין 1914 האט א ריכטער באפוילן זיי צו באצאלן שאדנס פון פינף און זיבעציג דאלאר צו יעדן פון די דריי און צוואנציג פאמיליעס פון קרבנות וואס האבן געקלאגט. | ||
==קאָנסעקווענצן און רעפארמען== | ==קאָנסעקווענצן און רעפארמען== | ||
[[טעקע:Mount Zion Cemetery, Triangle Shirtwaist Factory.png|קליין|טרייענגל שירטוועיסט פאבריק געדענקמאל, בארג ציון בית עולם, מאספּעט, קווינס]] | [[טעקע:Mount Zion Cemetery, Triangle Shirtwaist Factory.png|קליין|טרייענגל שירטוועיסט פאבריק געדענקמאל, בארג ציון בית עולם, מאספּעט, קווינס]] | ||
דער פייער האט אנגעצונדן ברייטע פראטעסטן און פאדערונגען פאר בעסערע ארבעטס-באדינגונגען. דער ניו יארק סטעיט האט אויסגעפארשט די באדינגונגען אין די פאבריקן. די פאבריק אויספארשונג קאמיסיע איז געגרינדעט געווארן, וואס האט געפירט צו 38 נייע ארבעטס געזעצן אין ניו יארק. די געזעצן האבן פארבעסערט זיכערהייט מאסנאמען, פייער-אנטלויפן, | דער פייער האט אנגעצונדן ברייטע פראטעסטן און פאדערונגען פאר בעסערע ארבעטס-באדינגונגען. דער ניו יארק סטעיט האט אויסגעפארשט די באדינגונגען אין די פאבריקן. די פאבריק אויספארשונג קאמיסיע (Factory Investigating Commission) איז געגרינדעט געווארן, וואס האט געפירט צו 38 נייע ארבעטס געזעצן אין ניו יארק. די געזעצן האבן פארבעסערט זיכערהייט מאסנאמען, פייער-אנטלויפן און סאניטארישע באדינגונגען, באגרעניצט די צאל ארבעטער פער שטאק, פארגעשריבן אויטאמאטישע שפרינקלער סיסטעמען און געשאפן געזעצן צו באשיצן פרויען און קינדער ביי דער ארבעט. די ניו יארקער געזעצן זענען געווארן א מאדעל פאר אנדערע סטעיטס און האבן געהאט א גרויסן איינפלוס אויף די שפעטערע פעדעראלע ארבעטס זיכערהייט געזעצן אין די פאראייניגטע שטאטן, אריינגערעכנט די גרינדונג פון OSHA (Occupational Safety and Health Administration). | ||
== | די אינטערנאציאנאלע לעידיס גאַרמענט וואָרקערס יוניאן (ILGWU) איז געוואקסן אין שטארקייט און האט אדוואקירט פאר די רעכט פון די ארבעטער. דער פייער האט אנטפלעקט די ווידערשפעניגקייטן אין דער ארבעטער באוועגונג. | ||
דער טרייענגל פייער איז געווארן א סימבאל פון אינדוסטריעלער אומרעכט און די נויטווענדיגקייט פאר ארבעטס-רעפארם. עס האט | |||
==דענקמאלן== | |||
דער טרייענגל פייער איז געווארן א סימבאל פון אינדוסטריעלער אומרעכט און די נויטווענדיגקייט פאר ארבעטס-רעפארם. עס האט אנגעצונדן די ארבעטער באוועגונג, אריינגערעכנט די אידישע ארבעטער באוועגונג, און האט געפירט צו א שטארקערן קאמף פאר פאראייניגונג און בעסערע ארבעטס באדינגונגען. עס האט אונטערגעשטראכן די ראלע פון אידישע פרויען אין דער ארבעטער באוועגונג. די אש געביידע איז געווארן א נאציאנאלע היסטארישע ארט. יעדעס יאר ווערן אפגעהאלטן קאמעמאראציעס און דענקמאלן. | |||
די קרבנות זענען באערדיגט געווארן אין פארשידענע בתי עולם, אריינגערעכנט "מאונט־ציון" בית עולם און מאונט ריטשמאנד בית עולם. א מצבה איז אויפגעשטעלט געווארן אין מאונט ציון בית עולם. א דענקמאל איז אנטפלעקט געווארן אויפן ארט פון פייער אין 2023, מיט די נעמען אויף ענגליש, איטאליעניש און יידיש. די "רימעמבער די טרייענגל פייער קאאליציע" ארגאניזירט געשעענישן און אנדענק פראיעקטן. | די קרבנות זענען באערדיגט געווארן אין פארשידענע בתי עולם, אריינגערעכנט "מאונט־ציון" בית עולם און מאונט ריטשמאנד בית עולם. א מצבה איז אויפגעשטעלט געווארן אין מאונט ציון בית עולם. א דענקמאל איז אנטפלעקט געווארן אויפן ארט פון פייער אין 2023, מיט די נעמען אויף ענגליש, איטאליעניש און יידיש. די "רימעמבער די טרייענגל פייער קאאליציע" ארגאניזירט געשעענישן און אנדענק פראיעקטן. | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
| שורה 56: | שורה 55: | ||
*[https://rememberthetrianglefire.org/ Remember the Triangle Fire Coalition], אפיציעלע וועבזייטל | *[https://rememberthetrianglefire.org/ Remember the Triangle Fire Coalition], אפיציעלע וועבזייטל | ||
*{{לינק|קעפל=The Triangle Shirtwaist Factory Fire: A Catalyst for Reform {{!}} Triangle Fire|זייטל=American Experience|דאטום=יאנואר 30, 2023|אדרעס=https://ny.pbslearningmedia.org/resource/amex34tf-soc-triangleshirtwaist/the-triangle-shirtwaist-factory-fire-a-catalyst-for-reform-triangle-fire/}} | *{{לינק|קעפל=The Triangle Shirtwaist Factory Fire: A Catalyst for Reform {{!}} Triangle Fire|זייטל=American Experience|דאטום=יאנואר 30, 2023|אדרעס=https://ny.pbslearningmedia.org/resource/amex34tf-soc-triangleshirtwaist/the-triangle-shirtwaist-factory-fire-a-catalyst-for-reform-triangle-fire/}} | ||
*{{לינק|קעפל={{וידאו}} How Shabbat Saved a Girl from the Triangle Factory Fire|זייטל=Aish|דאטום=נאוועמבער 6, 2019|אדרעס=https://aish.com/how-shabbat-saved-a-girl-from-the-triangle-factory-fire/}} | |||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||