1,047
רעדאגירונגען
(←קדושתא: פארברייטערט) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''קרובות''' (אדער | '''קרובות''' (אדער '''קרובץ'''{{הערה|זעט פרי מגדים, משבצות זהב נג י, אז קרבות איז ווארשיינליך פארגרייזט פון קרובות}}) זענען [[פיוטים]] וואס ווערן געזאגט בעת חזרת הש"ץ. צומאל ווערן זיי אויך אנגערופן מיט'ן נאמען '''[[יוצרות]]''' א טיטל וואס איז אריגינעל געווען באשטימט פאר די פיוטים פון ברכת קריאת שמע. | ||
דורכאויס די אנטוויקלונג תקופה פון פיוט, זענען פארפאסט געווארן צענדליגער קרובות-סעריעס צוגעפאסט צו באשטימטע שבתים אין ימים טובים, דאס מערסטע פון זיי דורך די פייטנים [[ייני]] און [[רבי אלעזר הקליר|קליר]]. פון זיי זענען פארבליבן א צאל סעריעס פון קליר וואס זענען פארבליבן אין די מחזורים ביזן היינטיגן טאג, בעיקר אויף די [[ימים נוראים]], [[שלש רגלים]] און [[ארבע פרשיות]]. דאס טוישן די נוסח פון שמו"ע אדער מפסיק זיין אינדערמיט צו זאגן פיוטים האט מעורר געווען הלכה'דיגע חילוקי דיעות, און זענען איז פארהאן פארשידענע מנהגים דערין. | דורכאויס די אנטוויקלונג תקופה פון פיוט, זענען פארפאסט געווארן צענדליגער קרובות-סעריעס צוגעפאסט צו באשטימטע שבתים אין ימים טובים, דאס מערסטע פון זיי דורך די פייטנים [[ייני]] און [[רבי אלעזר הקליר|קליר]]. פון זיי זענען פארבליבן א צאל סעריעס פון קליר וואס זענען פארבליבן אין די מחזורים ביזן היינטיגן טאג, בעיקר אויף די [[ימים נוראים]], [[שלש רגלים]] און [[ארבע פרשיות]]. דאס טוישן די נוסח פון שמו"ע אדער מפסיק זיין אינדערמיט צו זאגן פיוטים האט מעורר געווען הלכה'דיגע חילוקי דיעות, און זענען איז פארהאן פארשידענע מנהגים דערין. | ||
| שורה 6: | שורה 6: | ||
די אנטוויקלונג פון די קרובות סעריעס, גייט צוריק צום תקופה פון די ערשטע דור פייטנים, וואס איז נישט פארהאן ביז היינט צופיל אינפארמאציע דערוועגן. טייל ראשונים שרייבן אויף [[רבי אלעזר הקליר]] אז ער איז געווען פון די תנאים. אנדערע שיטות זענען אז ער איז געווען בזמן פון די [[רבנן סבוראי]] אדער אנהייב פון די [[גאונים]]. אין די גניזה פון קאהיר האט מען געטראפן פילע קרובת-סעריעס פון ייני און דער קליר וואס זענען נישט באקאנט געווען ביז דאן. די פיוטים פון ייני זענען בעיקר געווען אויף די קריאת התורה פון די פרשה, לויט דעם דריי-יעריגן מחזור וואס איז געווען איינגעפירט אין ארץ ישראל, ווידעראום קליר'ס איז געווען בעיקר אויך ספעציעלע שבתים און ימים טובים, אריינגערעכנט חנוכה, פורים, און פאר א חתן. | די אנטוויקלונג פון די קרובות סעריעס, גייט צוריק צום תקופה פון די ערשטע דור פייטנים, וואס איז נישט פארהאן ביז היינט צופיל אינפארמאציע דערוועגן. טייל ראשונים שרייבן אויף [[רבי אלעזר הקליר]] אז ער איז געווען פון די תנאים. אנדערע שיטות זענען אז ער איז געווען בזמן פון די [[רבנן סבוראי]] אדער אנהייב פון די [[גאונים]]. אין די גניזה פון קאהיר האט מען געטראפן פילע קרובת-סעריעס פון ייני און דער קליר וואס זענען נישט באקאנט געווען ביז דאן. די פיוטים פון ייני זענען בעיקר געווען אויף די קריאת התורה פון די פרשה, לויט דעם דריי-יעריגן מחזור וואס איז געווען איינגעפירט אין ארץ ישראל, ווידעראום קליר'ס איז געווען בעיקר אויך ספעציעלע שבתים און ימים טובים, אריינגערעכנט חנוכה, פורים, און פאר א חתן. | ||
דער נאמען קרובות שטאמט ווארשיינליך אויפ'ן נאמען פונעם [[שליח ציבור]], וואס מ'האט גערופן אין ארץ ישראל שפראך "'''קרוב'''"{{הערה|ירושלמי ברכות א, ה; זעט אויך כל בו, סימן יא}}{{הערה|לויפער, הערה 2}}. דער [[טור]] באצייכנט דאס אלס "קרובץ" אין אזוי געפינט מען אויך די ספרים פון מהנגי אשכנז, די אחרונים געבן אן דערויף אז דאס איז ראשי תיבות קול רנה וישועה באהלי צדיקים{{הערה|ב"ח}}. די פיוטים-סעריע זענען פארפאסט געווארן אין די ארץ ישראל, ווי עס שטארט ארויס פון די נוסח התפילה און די מנהגים. און איז געווען געאייגנט צו זאגן דורכ'ן בעל תפילה, אלס ערזאץ צום אלגעמיינעם נוסח פון די הויכע שמונה עשרה. דער בעל תפילה האט געהאט די געלעגנהייט צו אויסוועלן זיין אייגענעם נוסח התפילה. | דער נאמען קרובות שטאמט ווארשיינליך אויפ'ן נאמען פונעם [[שליח ציבור]], וואס מ'האט גערופן אין ארץ ישראל שפראך "'''קרוב'''"{{הערה|ירושלמי ברכות א, ה; זעט אויך כל בו, סימן יא}}{{הערה|לויפער, הערה 2}}, ווייל ער איז ווי א כהן וואס האט מקריב געווען קרבנות{{הערה|פרי מגדים, משבצות זהב נג י}}. דער [[טור]] באצייכנט דאס אלס "קרובץ" אין אזוי געפינט מען אויך די ספרים פון מהנגי אשכנז, די אחרונים געבן אן דערויף אז דאס איז ראשי תיבות קול רנה וישועה באהלי צדיקים{{הערה|ב"ח}}. די פיוטים-סעריע זענען פארפאסט געווארן אין די ארץ ישראל, ווי עס שטארט ארויס פון די נוסח התפילה און די מנהגים. און איז געווען געאייגנט צו זאגן דורכ'ן בעל תפילה, אלס ערזאץ צום אלגעמיינעם נוסח פון די הויכע שמונה עשרה. דער בעל תפילה האט געהאט די געלעגנהייט צו אויסוועלן זיין אייגענעם נוסח התפילה. | ||
אין די תקופות הגאונים איז געווען א מחלוקת צווישן די גאונים איבער אויפטוישן דעם אלגעמיינעם נוסח אויף די פיוטים, און אזוי אויך אין די שפעטערדיגע תקופות ווען מען האט אלעמאל געזאגט דעם באשטימטן נוסח די פיוטים האבן געדינט אלס צוגאב, איז אויך פארהאן חילוקי דיעות צי דאס הייסט א הפסק. ווי עס איז משמע פון די לשון פון פון די ראשונים האט אין זייער צייט בלויז דער בעל תפילה געזאגט די פיוטים און דער ציבור האט צוגעהערט, שפעטער איז געווארן איינגעפירט אז יעדער זאגט דאס, און דער בעל תפילה לאזט אויס מיט א נוסח. | אין די תקופות הגאונים איז געווען א מחלוקת צווישן די גאונים איבער אויפטוישן דעם אלגעמיינעם נוסח אויף די פיוטים, און אזוי אויך אין די שפעטערדיגע תקופות ווען מען האט אלעמאל געזאגט דעם באשטימטן נוסח די פיוטים האבן געדינט אלס צוגאב, איז אויך פארהאן חילוקי דיעות צי דאס הייסט א הפסק. ווי עס איז משמע פון די לשון פון פון די ראשונים האט אין זייער צייט בלויז דער בעל תפילה געזאגט די פיוטים און דער ציבור האט צוגעהערט, שפעטער איז געווארן איינגעפירט אז יעדער זאגט דאס, און דער בעל תפילה לאזט אויס מיט א נוסח. | ||