בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
ער האט חתונה געהאט דארט מיט דער טאכטער פון דעם חכם און חסיד ר' חיים ב"ר אלבלג ז"ל. זי איז אבער געשטארבן אינג, און ער האט חתונה געהאט מיט דער טאכטער פון ר' יצחק סבע, די שוועסטער פון זיין פריינד ר' שמואל סבע. און דארט אין אדריאנאפּאל, האט ער אנגעהויבן צו ארבעטן אויף זיין בארימטן ספר "בית יוסף", אין דעם יאר רפּ"ב, 1522. | ער האט חתונה געהאט דארט מיט דער טאכטער פון דעם חכם און חסיד ר' חיים ב"ר אלבלג ז"ל. זי איז אבער געשטארבן אינג, און ער האט חתונה געהאט מיט דער טאכטער פון ר' יצחק סבע, די שוועסטער פון זיין פריינד ר' שמואל סבע. און דארט אין אדריאנאפּאל, האט ער אנגעהויבן צו ארבעטן אויף זיין בארימטן ספר "בית יוסף", אין דעם יאר רפּ"ב, 1522. | ||
אין יענער צייט האט די קהילה פון דער שטאט [[ניקאפאל|ניקאָפּאָל]], אים איינגעלאַדן צו ווערן ראש פון זייער ישיבה. ער האט אנגענומען די איינלאדונג. און ער האט זיך באזעצט דארט אין דעם יאר 1523. דער דארטיגער הויפּט פון דער קהילה, אַן עלטערער ספרד'ישער חכם, האט נישט מסכים געווען מיט זיין געדאנקען-גאנג, און ער פלעגט אפילו אידערצערנען. אין אלגעמיין, אבער, איז ער געווען זייער געאכטעט ביי זיינע צייט גענאָסן. און אויסער זיינע פליכטן אלס ראש ישיבה, האָט ער געווידמעט זיין גאנצע צייט אויף זיין | אין טערקיי האט ער זיך, לכאורה, באגעגנט מיט רבי שלמה מולכו, וועמענס מאַרטיריום אויפן פלעקל אין 1532 האט געמאכט א טיפן רושם אויף ר' יוסף, מיט דעם רעזולטאט, אז אויך ער האט געגארט צו אומקומען אויף קידוש ה'. אויך איז ער באאיינפלוסט געווארן פון [[רבי יוסף טאיטאצאק]], וועמען ער האט באגעגנט אין [[סאלאניקי|סאלאניקא]], וואו ר' יוסף האט געוואוינט פאר א צייט, און פון [[רבי שלמה אלקבץ]], וועמען ער האט באגעגנט סיי דארטן און סיי אין ניקאפאל. אין סאלאניקע און אין אדריאנאפאל, זענען געווען גרופעס פון צדיקים און מקובלים, אנגעפירט דורך די דאזיגע חכמים. | ||
אין יענער צייט האט די קהילה פון דער שטאט [[ניקאפאל|ניקאָפּאָל]], אים איינגעלאַדן צו ווערן ראש פון זייער ישיבה. ער האט אנגענומען די איינלאדונג. און ער האט זיך באזעצט דארט אין דעם יאר 1523. דער דארטיגער הויפּט פון דער קהילה, אַן עלטערער ספרד'ישער חכם, האט נישט מסכים געווען מיט זיין געדאנקען-גאנג, און ער פלעגט אפילו אידערצערנען. אין אלגעמיין, אבער, איז ער געווען זייער געאכטעט ביי זיינע צייט גענאָסן. און אויסער זיינע פליכטן אלס ראש ישיבה, האָט ער געווידמעט זיין גאנצע צייט אויף זיין זיין גרויסן ווערק, דעם "בית יוסף", וועלכע ער האט אנגעהויבן שרייבן אין 1522 אין עלטער פון 34. | |||
אין 1536 האט ער באשלאסן צו עמיגרירען קיין ארץ ישראל. ער איז, אפנים, געבליבן א שטיק צייט אין מצרים, פארן גיין קיין צפת, און מעגליך דארט געלערנט אונטער ר' יעקב בירב, אבער עס איז אויך נישט אוממעגליך אז ער האט געלערנט אונטער אים אין צפת. נאך א יאר פארן איז ער אנגעקומען אין [[צפת]] אין חודש אלול רצ"ו. ער איז געווען איינער פון די פיר תלמידי חכמים וואס האבן באקומען [[סמיכה]] דורך ר' יעקב אין יאר 1538 (זעט [[סמיכה]]). ער האט אבער נישט באטראכט זיין סמיכה אלס גענוג מאסגעבנד און אין זיינע ווערק האט ער גע'פסק'נט, אז "היינט האבן מיר נישט קיין דיינים מוסמכים". דער בית דין פון צפת וואס ער האט אנגעפירט האט באזירט איר אויטאריטעט אויף דעם וואס עס איז געווען "אנערקענט ביים ציבור און איז געווען גדול בחכמה ובמנין" און נישט אלס א בית דין מוסמך. | |||
נאך וואס ר' יעקב איז ארויסגעגאנגען פון צפת אין 1538, בערך דריי חדשים נאך דער באנייאונג פון סמיכה, איז ר' יוסף פאררעכנט געווארן אלס דער פירער פון די צפת'ע למדנים. זיין נאמען איז כמעט שטענדיג דער ערשטער אויף אלע דאקומענטן ארויס דורך דעם בית דין און אויף די פסקים און באשלוסן וואס קומען פון די למדנים פון צפת און אירע בתי דין. ער האט, אפנים, אויך געדינט אלס הויפט פונעם כלל-ראט פון צפת. צווישן אים און [[רבי משה פון טראני|רבי משה די טראַני]] זענען געווען אַ סך הלכה'דיגע חילוקי-דעות. | |||
ר' יוסף האט אנגעפירט אַ גרויסער ישיבה; לויט די עדות פון איין רייזענדער, זענען 200 תלמידים געווען אנוועזנד ביי זיינע שיעורים אין דער ישיבה. ער האט געשריבן הונדערטער תשובות אויף הלכה'דיגע שאלות וואס זענען צו אים געשטעלט געווארן פון דער גאנצער תפוצות, אויסער זיך איבערגעבן פאר די צרכי הקהל. | |||
ער האט דארט געגרינדעט א ישיבה און זיך ערווארבן פילע תלמידים. ער האט געענטפערט תשובות אויף שאלות. אבער די מערסטע צייט האט ער געווידמעט זיין ריזן ווערק "בית יוסף", אויף די טורים און שולחן ערוך. | |||
ווען ס'האט אויסגעבראכן אַן [[עפידעמיע|עפּידעמיע]] פּעסט, אין דער שטאט צפת האט ער געוואוינט א שטיקל צייט אין דעם דערפל בירואה נעבן צפת. און ווי ס'ווייזט אויס האט ער פארפאסט דעם שולחן ערוך דארט. | ווען ס'האט אויסגעבראכן אַן [[עפידעמיע|עפּידעמיע]] פּעסט, אין דער שטאט צפת האט ער געוואוינט א שטיקל צייט אין דעם דערפל בירואה נעבן צפת. און ווי ס'ווייזט אויס האט ער פארפאסט דעם שולחן ערוך דארט. | ||
| שורה 28: | שורה 34: | ||
אין צפת איז זיין ווייב געשטארבן. זי האט אים איבערגעלאזט א זון ר' שלמה, וועלכער איז געבוירן געווארן ארום דעם יאר 1554. אין דעם יאר 1665 האט ער גענומען א דריטע ווייב, די טאכטער פון ר' זכריה ב"ר שלמה זבשיל אשכנזי. זי האט אים געבוירן א זון ר' יהודה קארו אין דעם יאר 1571. | אין צפת איז זיין ווייב געשטארבן. זי האט אים איבערגעלאזט א זון ר' שלמה, וועלכער איז געבוירן געווארן ארום דעם יאר 1554. אין דעם יאר 1665 האט ער גענומען א דריטע ווייב, די טאכטער פון ר' זכריה ב"ר שלמה זבשיל אשכנזי. זי האט אים געבוירן א זון ר' יהודה קארו אין דעם יאר 1571. | ||
זיין | עטליכע טעג פאר זיין טויט האט ר' יוסף באפוילן ארויסצוגעבן א איסור קעגן דער [[מאור עינים (ר' עזריה מן האדומים)|מאור עינים פון עזריה דעי ראסי]], אבער ער איז נפטר געווארן איידער ער האט עס געקענט אונטערשרייבן. | ||
ר' יוסף קארו ז"ל איז נפטר געווארן אין צפת דאנערשטיג, י"ג ניסן של"ה, 1575, אין דעם עלטער פון 87 יאר. ר' יוסף'ס תלמידים האבן אריינגערעכנט [[רבי משה קארדאווערא|רבי משה קאָרדאָוועראָ]] און [[רבי משה אלשיך]], וועלכער איז נסמך געווארן דורך אים. | |||
==ווערק== | |||
זיין בארימט ווערק "בית יוסף" איז א פּירוש און קריטישע באמערקונגען צו די 4 טורים פון רבי יעקב בעל הטורים, געבויט אויף די ווערק פון די דריי וועלט-בארימטע זיילן אין דער הלכה ליטעראטור: | |||
[[רי"ף|ר' יצחק אלפסי]] (אלפס, רי"ף), ר' משה בן מיימון (רמב"ם), [[רא"ש|ר' אשר בר' יחיאל]] (רא"ש). | [[רי"ף|ר' יצחק אלפסי]] (אלפס, רי"ף), ר' משה בן מיימון (רמב"ם), [[רא"ש|ר' אשר בר' יחיאל]] (רא"ש). | ||
ער | פון "בית יוסף" האט ער ארויסגענומען די פּסקי הלכה און מחבר געווען, אין א קורצער און אויטאָריטאַטיווער פאָרם, די 4 חלקים "שלחן ערוך", וועלכע זענען אנגענומען געוואָרן (מיט אַ סך הגהות דורך רבי משה איסערליס) דורך אַלע אידן אלס דאס דעצידירנדע הלכה־ספר. | ||
רבי יוסף קארו האָט אויך מחבר געווען דעם "כסף משנה" אויפן משנה תורה פון רמב"ם; "בדק הבית", "כללי התלמוד", "דרשות אויף תורה און שיר השירים", ס'ווערט אנגערופן אויך "אור צדיקים", "שאלות ותשובות" אויף דעם "אבן העזר", "אבקת רוכל", פּירושים אויף משניות, רש"י, רמב"ן, און נאך. אבער, ליידער, נישט אלע זיינע ווערק זענען ערשינען. | |||
זייענדיג א ספרדי האט דער "בית יוסף" פאַרקוקט די אשכנזישע מנהגים. דאס האט געאַרט א היבש ביסל די ראשי הישיבות פון דייטשלאנד און פּוילן. דער רמ"א ז"ל איז געווען דער ערשטער, וועלכער איז ארויסגעקומען מיט הגהות אויף דעם שולחן ערוך. אבער "אלו ואלו דברי אלקים חיים". די פריינדשאפט צווישן זיי איז געווען א שטארקע. און דער "בית יוסף" האט אפילו מזכה געווען דעם רמ"א מיט א תיקון סופרים, לויט וועלכן דער רמ"א האט געשריבן א ספר תורה. | זייענדיג א ספרדי האט דער "בית יוסף" פאַרקוקט די אשכנזישע מנהגים. דאס האט געאַרט א היבש ביסל די ראשי הישיבות פון דייטשלאנד און פּוילן. דער רמ"א ז"ל איז געווען דער ערשטער, וועלכער איז ארויסגעקומען מיט הגהות אויף דעם שולחן ערוך. אבער "אלו ואלו דברי אלקים חיים". די פריינדשאפט צווישן זיי איז געווען א שטארקע. און דער "בית יוסף" האט אפילו מזכה געווען דעם רמ"א מיט א תיקון סופרים, לויט וועלכן דער רמ"א האט געשריבן א ספר תורה. | ||
== אלס א מקובל == | == אלס א מקובל == | ||
רעדאגירונגען