בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,368
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אכלו משמנים"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 34: | שורה 34: | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:האי האי בית כור אכלו משמנים וסולת רבוכה בעל תפילה יונתן שטנצל.pdf|ממוזער|תווים ללחן לפיוט שהולחן בחצרות החסידים של מזרח אירופה]] | [[טעקע:האי האי בית כור אכלו משמנים וסולת רבוכה בעל תפילה יונתן שטנצל.pdf|ממוזער|תווים ללחן לפיוט שהולחן בחצרות החסידים של מזרח אירופה]] | ||
'''אכלו משמנים''' איז אן אשכנז'ישער ליד פאר די סעודה פון | '''אכלו משמנים''' איז אן אשכנז'ישער ליד פאר די סעודה פון [[חנוכה]], פארפאסט שפעטסטנס אין די ה'ר' יארן דורך אן אנאנימער פייטן מיטן נאמען אברהם. | ||
==אפּשטאם== | ==אפּשטאם== | ||
| שורה 42: | שורה 42: | ||
==אינהאלט== | ==אינהאלט== | ||
דער זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון | דער זמר רעדט זיך ארום די סעודה פון חנוכה, און רעכנט אויס פארשידענע פעטע שפייזן וואס מען זאל איינקויפן לכבוד שבת חנוכה. עס דערמאנט אויך אז מען זאל פארקויפן פעלדער צו קענען איינקויפן אויף שבת חנוכה, און אז מען וועט נעכטיגן יעדן טאג צוויי מאל אינעם "וויין שטיבל", פון די פילע וויין וואס דער פיוט מוטיגט צו טרינקען. | ||
אין שפעטערע סידורים איז דער נוסח געטוישט געווארן צו לצורך שבת חנוכה אנשטאט לצורך חנוכה. | |||
די ווערטער "בית כור תמכור תחכור, תשכור בית כור" זענען עטוואס אומפארשטענדליך. עס זענען דא וואס שפעקולירן אז די ווערטער "בית כור" איז א ווערטער-שפיל וואס באציט זיך אויף א "באס-קור" - דאס איז ווי מ'האט גערופן אין מערב-אייראפע א הויף צו שטאפן עופות, און די כוונה איז "בית כור תמכור", מען זאל פארקויפן א פעלד, און מיט די געלט "תשכור באס-קור" זאל מען איינהאנדלען געשטאפטע עופות אויף שבת חנוכה{{מקור}}. | די ווערטער "בית כור תמכור תחכור, תשכור בית כור" זענען עטוואס אומפארשטענדליך. עס זענען דא וואס שפעקולירן אז די ווערטער "בית כור" איז א ווערטער-שפיל וואס באציט זיך אויף א "באס-קור" - דאס איז ווי מ'האט גערופן אין מערב-אייראפע א הויף צו שטאפן עופות, און די כוונה איז "בית כור תמכור", מען זאל פארקויפן א פעלד, און מיט די געלט "תשכור באס-קור" זאל מען איינהאנדלען געשטאפטע עופות אויף שבת חנוכה{{מקור}}. | ||
| שורה 49: | שורה 51: | ||
דאָס ליד האָט אַרויסגערופן גרויס תרעומת ביי תלמידי חכמים און אנדערע, וועלכע האבן זיך אנטקעגנגעשטעלט קעגן דעם אומהיימליכן נאטור פון דער פייערונג וואס ווערט געשילדערט אין איר, און אויך האט מען זיך אנטקעגנגעשטעלט קעגן דער עצם הנחה אז מען זאל עסן א גרויסער סעודה אויף חנוכה – א הנחה וואס פון א הלכה'דיגע שטאנדפונקט איז לכאורה נישט קראנט. | דאָס ליד האָט אַרויסגערופן גרויס תרעומת ביי תלמידי חכמים און אנדערע, וועלכע האבן זיך אנטקעגנגעשטעלט קעגן דעם אומהיימליכן נאטור פון דער פייערונג וואס ווערט געשילדערט אין איר, און אויך האט מען זיך אנטקעגנגעשטעלט קעגן דער עצם הנחה אז מען זאל עסן א גרויסער סעודה אויף חנוכה – א הנחה וואס פון א הלכה'דיגע שטאנדפונקט איז לכאורה נישט קראנט. | ||
דער מהר"י מברונא, א תלמיד פון תרומת הדשן, שרייבט אז דער פיוט איז נישט נתחבר געווארן דורך א תלמיד חכם, וויבאלד די סעודות אום חנוכה זענען נישט קיין סעודות מצוה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מוהר"י מברונא|3=1841|page=93|לינק טעקסט=סימן קל"ז}}.}}. אנדערע זענען געגאנגען נאך ווייטער, און דרוקן זיך אויס אז דאס איז פארפאסט געווארן דורך ליידיגגייער, און אז דער אינהאלט באשטעטיגט דאס{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי נחמן כהנא (ארחות חיים)|רבי נחמן כהנא]]|ארחות חיים|8760|page=313|באנד=חלק ב'|לינק טעקסט=סימן רע"א, סעיף ח'}}.}}. | דער מהר"י מברונא, א תלמיד פון תרומת הדשן, שרייבט אז דער פיוט איז נישט נתחבר געווארן דורך א תלמיד חכם, וויבאלד די סעודות אום חנוכה זענען נישט קיין סעודות מצוה{{הערה|{{היברובוקס|2=שו"ת מוהר"י מברונא|3=1841|page=93|לינק טעקסט=סימן קל"ז}}.}}. אנדערע זענען געגאנגען נאך ווייטער, און דרוקן זיך אויס אז דאס איז פארפאסט געווארן דורך ליידיגגייער, און אז דער אינהאלט באשטעטיגט דאס{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי נחמן כהנא (ארחות חיים)|רבי נחמן כהנא]]|ארחות חיים|8760|page=313|באנד=חלק ב'|לינק טעקסט=סימן רע"א, סעיף ח'}}.}}, און אז מען זאל מוחה זיין קעגן דאס דרוקן{{היברובוקס|רבי אהרן ווירמש|מאורי אור|10104|page=167|באנד=באר שב"ע|מקום הוצאה=מיץ|שנת הוצאה=תקע"ט|עמ=פא}}. | ||
פון די אנדערע זייט איז דער ליד געזינגען געווארן און ווערט נאך היינט געזינגען ביי פילע קרייזן און דורך צדיקים וועלכע האבן דאס געזינגען ביים [[טיש (חסידות)|טיש]], דערביי טרעפנדיג דערין באהאלטענע און הויכע כוונות. צווישן די וואס פלעגן דאס זינגען זענען [[רבי פנחס קאריצער]]{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אמרי פנחס השלם|3=145560|page=47|לינק טעקסט=חנוכה, אות ס"ט}}.}}, די הויפן פון [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]] און סקווירא, [[באבוב (חסידות)|באבוב]]; עטליכע אייניקלעך פון צאנזער רב{{הערה|{{היברובוקס|ירוחם אלי׳ ראזענפעלד|אור ישראל|3=13610|page=148|באנד=32 תשס"ג סיון}}}}. | פון די אנדערע זייט איז דער ליד געזינגען געווארן און ווערט נאך היינט געזינגען ביי פילע קרייזן און דורך צדיקים וועלכע האבן דאס געזינגען ביים [[טיש (חסידות)|טיש]], דערביי טרעפנדיג דערין באהאלטענע און הויכע כוונות. צווישן די וואס פלעגן דאס זינגען זענען [[רבי פנחס קאריצער]]{{הערה|{{אוצר החכמה|2=אמרי פנחס השלם|3=145560|page=47|לינק טעקסט=חנוכה, אות ס"ט}}.}}, די הויפן פון [[טשערנאביל (חסידות)|טשערנאביל]] און סקווירא, [[באבוב (חסידות)|באבוב]]; עטליכע אייניקלעך פון צאנזער רב{{הערה|{{היברובוקס|ירוחם אלי׳ ראזענפעלד|אור ישראל|3=13610|page=148|באנד=32 תשס"ג סיון}}}}. | ||
געוויסע פארענטפערן דעם טענה אז דער ליד איז נישט להלכה, מיט דעם אז מ'טרעפט פילע אנגענומענע פיוטים וואס זענען נישט להלכה, און תוספות{{הערה|{{בבלי|יומא|ח|א|מפרש=תוספות|ד"ה=דכולי עלמא}}}} שרייבט שוין אז א פיוט מוז נישט זיין אויסגעהאלטן להלכה{{הערה|שפיגל: קמז}}. | |||
דער קדושת ציון האט געמאכט א ניגון אויף דעם זמר. | דער קדושת ציון האט געמאכט א ניגון אויף דעם זמר. | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
* {{היברובוקס|יעקב שמואל שפיגל|אור ישראל|13608|page=144|קעפל=על השיר 'אכלו משמנים' לשבת חנוכה|באנד=30|שנת הוצאה=טבת תשס"ג}} | * {{היברובוקס|יעקב שמואל שפיגל|אור ישראל|13608|page=144|קעפל=על השיר 'אכלו משמנים' לשבת חנוכה|באנד=30|שנת הוצאה=טבת תשס"ג|עמ=קמד–קנב}} | ||