אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:בארג סיני"

341 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 2 יאָר
←‏מדבר סיני: רעדאגירונג
ק (הגהה אנהייב)
(←‏מדבר סיני: רעדאגירונג)
שורה 4: שורה 4:
== מדבר סיני ==
== מדבר סיני ==
[[טעקע:Sinai-peninsula-map He.jpg|שמאל|ממוזער|250px|מאפע פונעם היינטיגן אנגערופענע "מדבר סיני"]]
[[טעקע:Sinai-peninsula-map He.jpg|שמאל|ממוזער|250px|מאפע פונעם היינטיגן אנגערופענע "מדבר סיני"]]
דער "מדבר סיני" וואס דערין געפונט זיך די בארג סיני איז אויף צפון פון די [[היסטאריע|היסטארישע]] [[מצרים]], און אויסער די דרום'דיגע [[גרעניץ|גרעניצן]] פון [[ארץ ישראל]].
דער בארג סיני געפונט זיך אין [[מדבר סיני]] וואס איז אויף צפון פון די [[אוראלט מצרים|היסטארישע מצרים]], און אויסער די דרום [[גרעניץ|גרעניצן]] פון [[ארץ ישראל]]. אין צייט פון תנ"ך איז יענער גאנצער געגנט געווען א ליידיגער מדבר און עס איז נישט געווען אונטער'ן קאנטראל פון קיין שום לאנד. היינט איז דער נאמען 'סיני' פארברייטערט געווארן אויפ'ן גאנצן ראיאן, גערופן דער [[סיני]] [[האלבאינזל]].


אין צייט פון תנ"ך איז יענער גאנצער געגנט געווען בלויז א ליידיגער מדבר און עס איז נישט געווען אונטערן קאנטראל פון קיין שום לאנד, היינט איז דער נאמען '''סיני''' אויסגעשפרייט געווארן אויפן גאנצן ראיאן, וואס ווערט גערופן דער 'סיני האלב-אינזל'. דער ראיאן געפונט זיך אין די געגנט צווישן דעם מיטלענדישן [[ים]] (צו [[צפון]]), דעם [[נגב]] צו צפון-[[מזרח]], דעם [[גאַלף]] פון [[אילת]] צו [[דרום]]-מזרח, דעם גאַלף פון [[סואץ]] און דער [[סואץ קאנאל]] צו [[מערב]]. די שטח איז נאנט צו 61 טויזנט קילאָמעטערס.
לויט ווי עס קומט אויס פון די תורה{{הערה|אזוי קומט אויס און עטליכע ערטער, צום ביישפיל {{תנ"ך|במדבר|לג}}; {{תנ"ך|דברים|א}}.{{הבהרה|וויאזוי? אדער א מקור וואו צו זען א ביאור}}}} געפונט זיך דער בארג צווישן די מדבריות [[מדבר צין|צין]] און [[מדבר פארן|פארן]], ווי אויך צווישן לאנד [[עמלק]] און לאנד [[מדין]]. דער אָרט פון די צוויי מדבריות און די שייכות צווישן זיי איז נישט באקאנט אין אַזאַ אַ וועג אַז עס איז מעגליך צו באַשטימען זייער פּונקטליכן אָרט, כאטש אז אין [[תנ"ך]] איז מער קלאר א פארצייכנטער ארט{{הבהרה|נישט קלאר}}{{הערה|מנשה הראל, מדבר צין, '''בית מקרא: כתב-עת לחקר המקרא ועולמו כרך ט"ו''', חוברת ד' (מ"ג), ירושלים, מוסד ביאליק, (אלול תש"ל), זייט 459.}}, אזוי אויך די פונקטליכער ארט פון בארג סיני דארט אין מדבר, איז נישט באקאנט אויף פונקטליך.


אין תורה{{הערה|אזוי קומט אויס און עטליכע ערטער, צום ביישפיל {{תנ"ך|במדבר|לג}};{{תנ"ך|דברים|א}}.}} איז פאר צייכנט בארג סיני צו זיך געפונען צווישן די מדבריות [[צין]] און [[פארן]], ווי אויך צווישן [[לאנד]] [[עמלק]] און לאנד [[מדין]]. דער אָרט פון די צוויי מדבריות און די שייכות צווישן זיי איז נישט באקאנט אין אַזאַ אַ וועג אַז עס איז מעגליך צו באַשטימען זייער פּונקטליכן אָרט, כאטש אז אין [[תנ"ך]] איז מער קלאר א פארצייכנטער ארט{{הערה|מנשה הראל, מדבר צין, '''בית מקרא: כתב-עת לחקר המקרא ועולמו כרך ט"ו''', חוברת ד' (מ"ג), ירושלים, מוסד ביאליק, (אלול תש"ל), זייט 459.}}, אזוי אויך די פונקטליכער ארט פון בארג סיני דארט אין מדבר, איז נישט באקאנט אויף פונקטליך, ווי פאלגנד.
די [[גמרא]]{{הערה|{{בבלי|שבת|פט|א}}}} זאגט: "אמר ר' יוסי בר' חנינא, ה' שמות יש לו, מדבר צין, שנצטוו ישראל עליו, מדבר קדש, שנתקדשו ישראל עליו, מדבר קדמות, שנתנה קדומה עליו, מדבר פארן, שפרו ורבו עליה ישראל, מדבר סיני, שירדה שנאה לעכו"ם עליו"{{ביאור|צו באמערקן אז מדבר צין, מדבר סין און מדבר סיני ווערן דערמאנט אין תנ"ך אלס באזונדערע ערטער: מדבר צין איז די מערסטע נאנט צו [[ארץ ישראל]], דארט האבן די [[מרגלים]] אנגעפאנגען זייער שפיאנאזש רייזע ({{תנ"ך|במדבר|יג|כא}}), און אהין זענען די אידן אנגעקומען נאר אין לעצטן יאר פון וואנדערונג אין מדבר. פֿון דער אַנדערער זײַט, זענען זיי אָנגעקומען אין מדבר סין פּונקט אַ חודש נאָכן [[יציאת מצרים]], ווי ס'שטייט ({{תנ"ך|שמות|טז|א}}):{{ציטוטון|וַיִּסְעוּ מֵאֵילִם, וַיָּבֹאוּ כָּל עֲדַת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אֶל מִדְבַּר סִין אֲשֶׁר בֵּין אֵילִם וּבֵין סִינָי, בַּחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַשֵּׁנִי לְצֵאתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם}}. אין דעם פסוק ווערט אויך קלארגעשטעלט אז סיני איז אן אנדער ארט, און אזוי איז אויך אין [[פרשת מסעי]] ({{תנ"ך|במדבר|לג|יא|טו}}) אין די סדר המסעות.}}.
 
די [[גמרא]]{{הערה|{{בבלי|שבת|פט|א}}}} זאגט: {{ציטוטון|אמר ר' יוסי בר' חנינא, ה' שמות יש לו, מדבר צין, שנצטוו ישראל עליו, מדבר קדש, שנתקדשו ישראל עליו, מדבר קדמות, שנתנה קדומה עליו, מדבר פארן, שפרו ורבו עליה ישראל, מדבר סיני, שירדה שנאה לעכו"ם עליו}}{{ביאור|צו באמערקן אז מדבר צין, מדבר סין און מדבר סיני ווערן דערמאנט אין תנ"ך אלס באזונדערע ערטער: מדבר צין איז די מערסטע נאנט צו [[ארץ ישראל]], דארט האבן די [[מרגלים]] אנגעפאנגען זייער שפיאנאזש רייזע ({{תנ"ך|במדבר|יג|כא}}), און אהין זענען די אידן אנגעקומען נאר אין לעצטן יאר פון וואנדערונג אין מדבר. פֿון דער אַנדערער זײַט, זענען זיי אָנגעקומען אין מדבר סין פּונקט אַ חודש נאָכן [[יציאת מצרים]], ווי ס'שטייט ({{תנ"ך|שמות|טז|א}}):{{ציטוטון|וַיִּסְעוּ מֵאֵילִם, וַיָּבֹאוּ כָּל עֲדַת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל אֶל מִדְבַּר סִין אֲשֶׁר בֵּין אֵילִם וּבֵין סִינָי, בַּחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַשֵּׁנִי לְצֵאתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם}}. אין דעם פסוק ווערט אויך קלארגעשטעלט אז סיני איז אן אנדער ארט, און אזוי איז אויך אין [[פרשת מסעי]] ({{תנ"ך|במדבר|לג|יא|טו}}) אין די סדר המסעות.}}.


== די נאמען ==
== די נאמען ==