אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:דרום אמעריקע"

רוי:דרום אמעריקע (זעט מקור)

רעוויזיע פון 09:53, 15 יאנואר 2023

36 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 2 יאָר

ק

קאטעגאריע, אינערליכע פארבינדונגען

מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן

102,362

רעדאגירונגען

@@ שורה 19: / שורה 19: @@
 בראזיל איז דאס גרעסטע לאנד אין דרום־אמעריקע, סיי אין שטח סיי אין באפעלקערונג.
-די בעלי חיים פון דרום אמעריקע זענען פילפאכיק, און שליסן איין פיל זגאלן וואס זענען עקסלוסיוו צו דעם קאנטינענט, ווי למשל: [[יאגואר]], [[פומא]], [[יאגוארונדי]], זגאלן פון [[פארדעל|פארדעלן]], [[גריווע-וואלף]], [[וואלדהונט]], זגאלן פונעם  [[דרום-אמעריקע פוקס]], [[קורץ-אויער פוקס]], [[ברילן-בער]],  [[בארג-טאפיר]], [[בראזיליאנער טאפיר]], [[פאנאמא-טאפיר]], פארשידענע הערשן ווי די [[זומף-הערש]], [[פאמפאס-הערש]], [[אנדן-הערש]], [[שפינדל-הערש]] און [[פודו]], [[לאמא]], [[אלפאקא]], [[גואנאקא]], [[וויקוניע]], סארטן [[פעקאריען]], נאגערס אזוי ווי די [[קאפיבארא]], [[מארא]] און [[שינשילא]], [[נייוועלט מאלפע|נייוועלט מאלפעס]], [[אלינגיטא]], [[ראק-שאפ]], [[קינקאזשו]], [[מוראשקע-בער]], [[פוילטיר]], דער גרעסטער טייל פון זגאלן פון [[כלאמיפארידן]], [[פלאטערל|פלאטערלן]], די [[פיראניא]] פיש, [[קיימאנער]], און פויגלען ווי [[גרינבאק פאראקיט]], [[קאריאמען]], [[קאנדאר|קאנדארן]] און [[נאנדו]].
+די בעלי חיים פון דרום אמעריקע זענען פילפאכיק, און שליסן איין פיל זגאלן וואס זענען עקסלוסיוו צו דעם קאנטינענט, ווי למשל: [[יאגואר]], [[פומא]], [[יאגוארונדי]], זגאלן פון [[פארדעל]]ן, [[גריווע-וואלף]], [[וואלדהונט]], זגאלן פונעם [[דרום-אמעריקע פוקס]], [[קורץ-אויער פוקס]], [[ברילן-בער]], [[בארג-טאפיר]], [[בראזיליאנער טאפיר]], [[פאנאמא-טאפיר]], פארשידענע הערשן ווי די [[זומף-הערש]], [[פאמפאס-הערש]], [[אנדן-הערש]], [[שפינדל-הערש]] און [[פודו]], [[לאמא]], [[אלפאקא]], [[גואנאקא]], [[וויקוניע]], סארטן [[פעקאריען]], נאגערס אזוי ווי די [[קאפיבארא]], [[מארא]] און [[שינשילא]], [[נייוועלט מאלפע]]ס, [[אלינגיטא]], [[ראק-שאפ]], [[קינקאזשו]], [[מוראשקע-בער]], [[פוילטיר]], דער גרעסטער טייל פון זגאלן פון [[כלאמיפארידן]], [[פלאטערל]]ן, די [[פיראניא]] פיש, [[קיימאנער]], און פויגלען ווי [[גרינבאק פאראקיט]], [[קאריאמען]], [[קאנדאר]]ן און [[נאנדו]].
 == געאגראפיע ==
@@ שורה 27: / שורה 27: @@
 די פארמע פון דרום-אמעריקע איז אזוי ווי א דרייעק, וואס זיין באזע שאפט דעם צפון־מזרח בארטן און זיין שפיץ קערט צו דרום צום קאנטינענט [[אנטארקטיקע]]. אין צפון געפינט זיך דער [[קאראיבישער ים|קאראאיבישער ים]], פון מזרח איז דער קאנטינענט ארומגענומען מיטן [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]], דער דרום עק דערגרייכט דעם [[דרום אקעאן]], און זיין מערבדיגע גרעניצן זענען אויפן [[פאציפישער אקעאן|פאסיפישן אקעאן]].
-דער דרום טייל פונעם מערבדיגן בארטן איז שטארק צעטיילט מיט קליינע און טיפע בוכטעס, ענליך צו [[פיארד|פיארדן]]. אחוץ האבן די בארטנס א צאל איינגאסן וואו שיפן קענען זיך אנקערן, און נאנט צו זיי האט מען אויפגעשטעלט גרויסע און חשובע פארט שטעט ווי למשל [[ריא דע זשאנערא]] אויפן מזרח בארטן, [[וואלפאראיסא]] אויפן מערב בארטן און  [[קארטאכענע]] אויפן צפון בארטן. [[בוענאס איירעס]], די הויפטשטאט פון [[ארגענטינע]] און איר הויפט פארט, ליגט אויפן דרום־מערבדיגן ברעג פונעם אויסגאס פונעם טייך [[לא פלאטא]] וואס איז עפעס ווי א גרויסער איינגאס; [[מאנטעווידעא]], די הויפטשאטא און הויפט פארט שטאט פון [[אורוגוויי|אורוגוואי]], ליגט אויפן צפון־מזרח ברעג פון דעם זעלבן טייך. צווישן די אנדערע חשובע פארט שטעט וואס מען האט אויפגעשטעלט אין קלענערע איינגאסן ווערן גערעכענט אויך [[קאיאא]] אין [[פערו]], [[גואיאקיל]] אין [[עקוואדאר]] ו[[באראנקילע]] אין [[קאלאמביע]].
+דער דרום טייל פונעם מערבדיגן בארטן איז שטארק צעטיילט מיט קליינע און טיפע בוכטעס, ענליך צו [[פיארד]]ן. אחוץ האבן די בארטנס א צאל איינגאסן וואו שיפן קענען זיך אנקערן, און נאנט צו זיי האט מען אויפגעשטעלט גרויסע און חשובע פארט שטעט ווי למשל [[ריא דע זשאנערא]] אויפן מזרח בארטן, [[וואלפאראיסא]] אויפן מערב בארטן און [[קארטאכענע]] אויפן צפון בארטן. [[בוענאס איירעס]], די הויפטשטאט פון [[ארגענטינע]] און איר הויפט פארט, ליגט אויפן דרום־מערבדיגן ברעג פונעם אויסגאס פונעם טייך [[לא פלאטא]] וואס איז עפעס ווי א גרויסער איינגאס; [[מאנטעווידעא]], די הויפטשאטא און הויפט פארט שטאט פון [[אורוגוויי|אורוגוואי]], ליגט אויפן צפון־מזרח ברעג פון דעם זעלבן טייך. צווישן די אנדערע חשובע פארט שטעט וואס מען האט אויפגעשטעלט אין קלענערע איינגאסן ווערן גערעכענט אויך [[קאיאא]] אין [[פערו]], [[גואיאקיל]] אין [[עקוואדאר]] ו[[באראנקילע]] אין [[קאלאמביע]].
 דער דרום עק פון דרום־אמעריקע האט פיל קליינע איינגאסן, און אויך פיל קליינע אינזלען. דא געפינט זיך אויך דער גרעסטער אינזל פון דרום-אמעריקע, [[פייערלאנד]] ("Tierra del Fuego; טיערא דעל פועגא"). צווישן די אנדערע חשובע אינזלען פון דרום-אמעריקע ווערן גערעכענט די [[פאלקלאנד אינזלען]], מזרח פון דעם דרום שפיץ פון דער יבשה, דער אינזל [[טרינידאד און טאבאגא|טרינידאד]], וואס ליגט נאנט צום צפון בארטן, אין די [[גאלאפאגאס אינזלען]], וואס זענען פארשפרייט איבערן [[עקוואטאר]] פון מערב זייט.
@@ שורה 34: / שורה 34: @@
 איינע פון די ערשטע דרום־אמעריקאנישע ציוויליזאציעס איז געווען ביי נארטע טשיקא, אויפן בארטן פון צענטראלן [[פערו]]. דער ארכיטעקטור פון נארטע טשיקא איז גלייכצייטיק מיט די פיראמידן פון [[אוראלט עגיפטן|אוראלטן עגיפטן]]. דער הערשנדיקער קלאס פון נארטע טשיקא האט געגרינדעט א האנדל נעצווערק און האט אנטוויקלט לאנדווירטשאפט. נאך דעם אין יאר 900 פאר דער ציווילער רעכענונג האט נאכגעפאלגט די שאווין ציוויליזאציע, וואס האט געהאלטן ביז 300 פאר דער ציווילער רעכענונג.
-אין דעם צענטראלן בארטן פון פערו, בערך ביים אנהייב פון דעם 1טן יארטויזנט, האבן אויפגעבליעט די מאטשע (100- &nbsp;ביז 700),  פאראקאס און נאזקא  (400- &nbsp;ביז 800 ) קולטורן, וואס האבן געהאט צענטראליזירטע שטאטן  מיט בלייביקע מיליטערן, האבן פארבעסערט לאנדווירטשאפט דורך באוואסערונג און נייע סטילן פון קעראמיק קונסט. ביי אלטיפלאנא (100- &nbsp;ביז 1200, באליוויע) האט מען געפירט א גרויסע קאמערציאלע נעצווערק.
+אין דעם צענטראלן בארטן פון פערו, בערך ביים אנהייב פון דעם 1טן יארטויזנט, האבן אויפגעבליעט די מאטשע (100- &nbsp;ביז 700), פאראקאס און נאזקא (400- &nbsp;ביז 800 ) קולטורן, וואס האבן געהאט צענטראליזירטע שטאטן מיט בלייביקע מיליטערן, האבן פארבעסערט לאנדווירטשאפט דורך באוואסערונג און נייע סטילן פון קעראמיק קונסט. ביי אלטיפלאנא (100- &nbsp;ביז 1200, באליוויע) האט מען געפירט א גרויסע קאמערציאלע נעצווערק.
-ארום דעם 7טן יארהונדערט האבן סיי די טיאהואנאקא סיי די ווארי אימפעריע  (600–1200, צענטראל און צפון פערו) פארשפרייטעט זייער השפעה צו דעם גאנצן אנדעס ראיאן.
+ארום דעם 7טן יארהונדערט האבן סיי די טיאהואנאקא סיי די ווארי אימפעריע (600–1200, צענטראל און צפון פערו) פארשפרייטעט זייער השפעה צו דעם גאנצן אנדעס ראיאן.
 == פאליטיק ==
@@ שורה 46: / שורה 46: @@
 == לענדער ==
 [[טעקע:LocationSouthAmerica.png|קליין|250px|פלאצירונג פון דרום אַמעריקע אין דער וועלט]]
 דרום אמעריקע האט 12 אומאפהענגיגע לענדער און דריי טעריטאריעס
@@ שורה 65: / שורה 65: @@
 === טעריטאריעס ===
 * [[פראנצויזישע גיאנע|פראַנצויזישע גיאַנע]] (טעריטאריע פון {{פאן פראנקרייך}})
-* {{פאן|דרום דזשארדזשיע און די דרום סענדוויטש אינזלען|3=+}}  (טעריטאריע פונעם {{פאן פאראייניגטע קעניגרייך}})
+* {{פאן|דרום דזשארדזשיע און די דרום סענדוויטש אינזלען|3=+}} (טעריטאריע פונעם {{פאן פאראייניגטע קעניגרייך}})
-* {{פאן|פאלקלאנד אינזלען|3=+}}  (טעריטאריע פונעם {{פאן פאראייניגטע קעניגרייך}})
+* {{פאן|פאלקלאנד אינזלען|3=+}} (טעריטאריע פונעם {{פאן פאראייניגטע קעניגרייך}})
 == קלימאט ==
@@ שורה 86: / שורה 85: @@
 [[קאַטעגאָריע:דרום אמעריקע|*]]
 [[קאַטעגאָריע:קאנטינענטן]]
-[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
+[[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]]
+[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
+[[HE:אמריקה הדרומית]]
 {{קרד/ויקי/יידיש}}