מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (אוועקגענומען קאַטעגאָריע:אומבאקוקט דורך HotCat) צייכן: באקוקט |
ק (קאטעגאריע, אינערליכע פארבינדונגען) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''שבועות''' (אַרויסגערעדט: שוואועס) איז איינער פון די "[[שלש רגלים]]", פון דריי יידישע [[יום טוב|ימים–טובים]]: [[פסח]], שבועות, [[סוכות]]. דער יום–טוב געפאלט דעם [[ו' סיון|6טן]] אין [[סיון]] (דאָס איז אין [[ארץ–ישׂראל]], אין חוץ לארץ איז דער יום–טוב אויך צומאָרגנס, דעם [[ז' סיון|7טן]] טאָג אין סיון). | '''שבועות''' (אַרויסגערעדט: שוואועס) איז איינער פון די "[[שלש רגלים]]", פון דריי יידישע [[יום טוב|ימים–טובים]]: [[פסח]], שבועות, [[סוכות]]. דער יום–טוב געפאלט דעם [[ו' סיון|6טן]] אין [[סיון]] (דאָס איז אין [[ארץ–ישׂראל]], אין חוץ לארץ איז דער יום–טוב אויך צומאָרגנס, דעם [[ז' סיון|7טן]] טאָג אין סיון). | ||
דער נאָמען "חג שבועות" שטייט אין [[חומש]] ([[ | דער נאָמען "חג שבועות" שטייט אין [[חומש]] ([[דברים]] ט"ז) און איז דער טייטש דער יום–טוב פון די "וואָכן", ווייל ווי דער חומש זאגט אין [[ויקרא]] כ"ג דאַרף מען [[ספירת העומר|אָפציילן]] זיבן וואָכן (49 טעג) פון 1טן טאָג [[עומר]] "ממחרת השבת" (פון צומאָרגנס פון שבת), און דער פופציגסטער טאָג איז יום–טוב שבועות. אין חומש ווערט אָבער ניט געשטאַנען קלאָר, וואָס מען מיינט "ממחרת השבת". נאָר די [[תורה שבעל פה]] דערקלערט, אַז דאָס מיינט מען נישט פון "צומאָרגנס פון שבת", פון זונטאג, נאָר מען מיינט פון "צומאָרגנס פון פסח".{{הערה|[[מסכת מנחות]] ס"ה}} דאָס איז איינער פון די הויפט–פונקטן, אין וועלכן די [[פרושים]], די וואס הערן צו צו די פירושים וואס די חכמי ישראל וואָס האלטן פון [[תורה שבעל פה]], אונטערשיידן זיך פון אַנדערע יודישע סעקטעס, ווי [[צדוקים]], [[שומרונים]], [[קראי|קאַראַיִמער]], וועלכע האַלטן, אַז [[ממחרת השבת]] מיינט מען פון זונטאג, און דעריבער פאַלט ביי זיי שבועות שטענדיק אויס אין זונטאג. און חומש הייסט דער יום–טוב אויך "חג הקציר" ([[מסכת שמות]] כ"ג), דאָס הייסט דער יום–טוב פון שניידן [[תבואה]], [[יום הביכורים|יום הבּיכּורים]] ([[במדבר]] כ"ה), דאָס הייסט דער טאָג פון דער ערשטער–צייטיקער תבואה. אין דער [[משנה]] און [[גמרא]] הייסט ער אויך "עצרת", און כּדי אים אונטערצושיידן פון [[שמיני עצרת]] ווערט ער טייל מאָל אָנגערופן "עצרת של פסח". | ||
== ווען דער בית המקדש איז געשטאנען== | == ווען דער בית המקדש איז געשטאנען== | ||
| שורה 17: | שורה 17: | ||
דעם צווייטן טאג ליינט מען "כל הבכור", און די הפטורה איז "תפלה לחבקוק" אין [[תרי עשר]]. | דעם צווייטן טאג ליינט מען "כל הבכור", און די הפטורה איז "תפלה לחבקוק" אין [[תרי עשר]]. | ||
== מנהגים == | == מנהגים == | ||
| שורה 40: | שורה 39: | ||
עס איז אַ [[מנהג]] ביי אשכנזים צו זאָגן [[אקדמות]] דעם ערשטן טאג שבועות אלס הקדמה צום ליינען די תורה וואס רעדט וועגן די [[עשרת הדברות]]. | עס איז אַ [[מנהג]] ביי אשכנזים צו זאָגן [[אקדמות]] דעם ערשטן טאג שבועות אלס הקדמה צום ליינען די תורה וואס רעדט וועגן די [[עשרת הדברות]]. | ||
דער מחבר דערפון איז ר' מאיר בעל אקדמות, און ס'איז באקאנט די לאנגע מעשה מיט סמבטיון און מיטן גלח, וואס צוליב דעם איז ער אהינגעגאנגען צו די עשרת השבטים. מאנכע מאכן אוועק די מעשה, איינע פון די הויפט ראיות אויף דעם נישט ריכטיגקייט פון דעם מעשה איז, אז ער ליגט אין איינע פון די דערפער נעבן ארץ ישראל. | דער מחבר דערפון איז ר' מאיר בעל אקדמות, און ס'איז באקאנט די לאנגע מעשה מיט סמבטיון און מיטן גלח, וואס צוליב דעם איז ער אהינגעגאנגען צו די עשרת השבטים. מאנכע מאכן אוועק די מעשה, איינע פון די הויפט ראיות אויף דעם נישט ריכטיגקייט פון דעם מעשה איז, אז ער ליגט אין איינע פון די דערפער נעבן ארץ ישראל. | ||
=== מגלת רות === | === מגלת רות === | ||
{{הויפט ארטיקל|מגילת רות}} | {{הויפט ארטיקל|מגילת רות}} | ||
אין אסאך קהילות ליינט מען [[מגילת רות]] (אין חוץ לארץ דעם צווייטן טאג). דעם טעם זאגט מען ווייל [[דוד המלך]] איז נפטר געווארן אום שבועות, און זיין [[יחוס]] ווערט דערציילט אין רות. | אין אסאך קהילות ליינט מען [[מגילת רות]] (אין חוץ לארץ דעם צווייטן טאג). דעם טעם זאגט מען ווייל [[דוד המלך]] איז נפטר געווארן אום שבועות, און זיין [[יחוס]] ווערט דערציילט אין רות. | ||
=== יציב פתגם === | === יציב פתגם === | ||
| שורה 55: | שורה 53: | ||
אסאך טעמים זענען דערויף געזאגט געווארן. | אסאך טעמים זענען דערויף געזאגט געווארן. | ||
נאר אין קורצן וועלן מיר אויסרעכענען עטליכע: | נאר אין קורצן וועלן מיר אויסרעכענען עטליכע: | ||
1. ווען די אידן זענען צוריקגעקומען פון בארג סיני, האבן זיי נישט געקענט עסן זייערע פארטיגע פליישיגע מאכלים צוליב טריפות (מ'האט דאך נישט געהאט גע'שחט'ן כדת וכדין פאר מתן תורה) האט מען געגעסן נאר מילעכיג'ס. 2. אלס זכר צו דעם "ויקח חמאה וחלב" פון אברהם אבינו פאר די מלאכים, וואס נאר א דאנק דעם האבן משה רבינו באזיגט די מלאכים. (כמבואר בחז"ל במס' שבת שם). | 1. ווען די אידן זענען צוריקגעקומען פון בארג סיני, האבן זיי נישט געקענט עסן זייערע פארטיגע פליישיגע מאכלים צוליב טריפות (מ'האט דאך נישט געהאט גע'שחט'ן כדת וכדין פאר מתן תורה) האט מען געגעסן נאר מילעכיג'ס. 2. אלס זכר צו דעם "ויקח חמאה וחלב" פון אברהם אבינו פאר די מלאכים, וואס נאר א דאנק דעם האבן משה רבינו באזיגט די מלאכים. (כמבואר בחז"ל במס' שבת שם). | ||
3. תורה נמשלה לחלב כמבואר במס' תענית. | 3. תורה נמשלה לחלב כמבואר במס' תענית. | ||
4. דער בני יששכר זאגט א טעם על פי חסידות ווייל חלב איז חסד. און די תורה איז געגעבן געווארן פאר די אידן במידת החסד, ווארום דער אייבערשטער איז נישט מחויב על פי מידת הדין לגלות מסטורין דיליה (זיינע מעשים). אין קאנטראסט צו פרנסה, ווי דער מידת הדין איז מחייב צו פארזארגן א מענטשענס באדערפערנישן כדי ער זאל קענען לעבן אויף דער וועלט און דינען דעם בורא, פונקט אזוי ווי יעדער האר דארף פארזארגן פאר זיינע קנעכט, און אפי' א בעל חי' פארזארגט פאר אירע קינדער, | 4. דער בני יששכר זאגט א טעם על פי חסידות ווייל חלב איז חסד. און די תורה איז געגעבן געווארן פאר די אידן במידת החסד, ווארום דער אייבערשטער איז נישט מחויב על פי מידת הדין לגלות מסטורין דיליה (זיינע מעשים). אין קאנטראסט צו פרנסה, ווי דער מידת הדין איז מחייב צו פארזארגן א מענטשענס באדערפערנישן כדי ער זאל קענען לעבן אויף דער וועלט און דינען דעם בורא, פונקט אזוי ווי יעדער האר דארף פארזארגן פאר זיינע קנעכט, און אפי' א בעל חי' פארזארגט פאר אירע קינדער, | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
{{ייִדישע חגים}} | {{ייִדישע חגים}} | ||
| שורה 68: | שורה 65: | ||
[[קאַטעגאָריע:ימים טובים]] | [[קאַטעגאָריע:ימים טובים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:שבועות|*]] | [[קאַטעגאָריע:שבועות|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אידישקייט ארטיקלען צו פארברייטערן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[HE:שבועות]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
רעדאגירונגען