35,369
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "צײַט" ב־"צייט") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: ײַ ← יי (10), ײ ← יי (19), װ ← וו, זונטיג ← זונטאג (3), עפ"י ← על פי (2)) |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''שבֿועות''' (אַרויסגערעדט: שוואועס) איז איינער פון די "[[שלש רגלים]]“, פון | '''שבֿועות''' (אַרויסגערעדט: שוואועס) איז איינער פון די "[[שלש רגלים]]“, פון דריי יידישע [[יום טוב|ימים–טובֿים]]: [[פסח]], שבֿועות, [[סוכות]]. דער יום–טובֿ געפאלט דעם [[ו' סיון|6טן]] אין [[סיון]] (דאָס איז אין [[ארץ–ישׂראל]], אין חוץ לארץ איז דער יום–טובֿ אויך צומאָרגנס, דעם [[ז' סיון|7טן]] טאָג אין סיון). | ||
דער נאָמען "חג שבֿועות“ שטייט אין [[חומש]] ([[דברים|דבֿרים]] ט"ז) און איז דער | דער נאָמען "חג שבֿועות“ שטייט אין [[חומש]] ([[דברים|דבֿרים]] ט"ז) און איז דער טייטש דער יום–טובֿ פון די "וואָכן“, ווייל ווי דער חומש זאגט אין [[ויקרא]] כ"ג דאַרף מען [[ספירת העומר|אָפציילן]] זיבן וואָכן (49 טעג) פון 1טן טאָג [[עומר]] "ממחרת השבת“ (פון צומאָרגנס פון שבת), און דער פופציגסטער טאָג איז יום–טובֿ שבֿועות. אין חומש ווערט אָבער ניט געשטאַנען קלאָר, וואָס מען מיינט "ממחרת השבת“. נאָר די [[תורה שבעל פה]] דערקלערט, אַז דאָס מיינט מען נישט פון "צומאָרגנס פון שבת“, פון זונטאג, נאָר מען מיינט פון "צומאָרגנס פון פסח“.{{הערה|[[מסכת מנחות]] ס"ה}} דאָס איז איינער פון די הויפט–פונקטן, אין וועלכן די [[פרושים]], די וואס הערן צו צו די פירושים וואס די חכמי ישראל וואָס האלטן פון [[תורה שבעל פה]], אונטערשיידן זיך פון אַנדערע יודישע סעקטעס, ווי [[צדוקים]], [[שומרונים]], [[קראי|קאַראַיִמער]], וועלכע האַלטן, אַז [[ממחרת השבת]] מיינט מען פון זונטאג, און דעריבער פאַלט ביי זיי שבֿועות שטענדיק אויס אין זונטאג. און חומש הייסט דער יום–טובֿ אויך "חג הקציר“ ([[מסכת שמות]] כ"ג), דאָס הייסט דער יום–טובֿ פון שניידן [[תבֿואה]], [[יום הביכורים|יום הבּיכּורים]] ([[במדבר]] כ"ה), דאָס הייסט דער טאָג פון דער ערשטער–צייטיקער תבואה. אין דער [[משנה]] און [[גמרא]] הייסט ער אויך "עצרת“, און כּדי אים אונטערצושיידן פון [[שמיני עצרת]] ווערט ער טייל מאָל אָנגערופן "עצרת של פסח“. | ||
== ווען דער בית המקדש איז געשטאנען== | == ווען דער בית המקדש איז געשטאנען== | ||
אין [[בית המקדש]] איז דער יום–טובֿ | אין [[בית המקדש]] איז דער יום–טובֿ געפייערט געוואָרן מיט אָנהייבן ברענגען ביכּורים און אויך מיט ברענגען אויסער די יום–טובֿ [[קרבנות]] אויך צוויי ברויט פון נייער תבֿואה ([[שתי הלחם]]) מיט די כבשי עצרת און נאך קרבנות. | ||
די צוויי ברויט איז געקומען שוין פון דער נייער תבואה, אבער שוין פון [[ווייץ|חטים]], [פון שעורים האט מען שוין געברענגט ביים הקרבת העומר]. | די צוויי ברויט איז געקומען שוין פון דער נייער תבואה, אבער שוין פון [[ווייץ|חטים]], [פון שעורים האט מען שוין געברענגט ביים הקרבת העומר]. | ||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
==זמן מתן תורתינו== | ==זמן מתן תורתינו== | ||
אין דאַווענען ווערט ער אויך אָנגערופן "זמן מתן תורתנו“, | אין דאַווענען ווערט ער אויך אָנגערופן "זמן מתן תורתנו“, ווייל לויט דער יודישער טראַדיציע{{הערה|[[מסכת שבת]] פ"ו}} איז אין ערשטער טאָג שבֿועות געגעבן געוואָרן צו יודן די תורה אויפן [[הר סיני]]. מען ליינט דעריבער די תורה פון חומש [[שמות]] די [[פרשה]] פון [[קבלת התורה]] און [[עשרת הדברות]]. | ||
== תורה ליינען == | == תורה ליינען == | ||
| שורה 24: | שורה 24: | ||
=== תיקון ליל שבועות === | === תיקון ליל שבועות === | ||
די נאַכט צום ערשטן טאָג שבֿועות פירט מען זיך אויף צו | די נאַכט צום ערשטן טאָג שבֿועות פירט מען זיך אויף צו זיין און צו זאָגן [[תיקון ליל שבועות]], קיצור פון [[תנ"ך]], [[משנה]], [[גמרא]], און [[זוהר]]. | ||
מען פירט זיך אז מען טובל'ט זיך אין מקווה באשמורת הבוקר. | מען פירט זיך אז מען טובל'ט זיך אין מקווה באשמורת הבוקר. | ||
| שורה 45: | שורה 45: | ||
=== מגלת רות === | === מגלת רות === | ||
{{הויפט ארטיקל|מגילת רות}} | {{הויפט ארטיקל|מגילת רות}} | ||
אין אסאך קהילות ליינט מען [[מגילת רות]] (אין חוץ לארץ דעם צווייטן טאג). דעם טעם זאגט מען | אין אסאך קהילות ליינט מען [[מגילת רות]] (אין חוץ לארץ דעם צווייטן טאג). דעם טעם זאגט מען ווייל [[דוד המלך]] איז נפטר געווארן אום שבֿועות, און זיין [[יחוס]] ווערט דערציילט אין רות. | ||
=== יציב פתגם === | === יציב פתגם === | ||
| שורה 58: | שורה 58: | ||
1. ווען די אידן זענען צוריקגעקומען פון בארג סיני, האבן זיי נישט געקענט עסן זייערע פארטיגע פליישיגע מאכלים צוליב טריפות (מ'האט דאך נישט געהאט גע'שחט'ן כדת וכדין פאר מתן תורה) האט מען געגעסן נאר מילעכיג'ס. 2. אלס זכר צו דעם "ויקח חמאה וחלב" פון אברהם אבינו פאר די מלאכים, וואס נאר א דאנק דעם האבן משה רבינו באזיגט די מלאכים. (כמבואר בחז"ל במס' שבת שם). | 1. ווען די אידן זענען צוריקגעקומען פון בארג סיני, האבן זיי נישט געקענט עסן זייערע פארטיגע פליישיגע מאכלים צוליב טריפות (מ'האט דאך נישט געהאט גע'שחט'ן כדת וכדין פאר מתן תורה) האט מען געגעסן נאר מילעכיג'ס. 2. אלס זכר צו דעם "ויקח חמאה וחלב" פון אברהם אבינו פאר די מלאכים, וואס נאר א דאנק דעם האבן משה רבינו באזיגט די מלאכים. (כמבואר בחז"ל במס' שבת שם). | ||
3. תורה נמשלה לחלב כמבואר במס' תענית. | 3. תורה נמשלה לחלב כמבואר במס' תענית. | ||
4. דער בני יששכר זאגט א טעם | 4. דער בני יששכר זאגט א טעם על פי חסידות ווייל חלב איז חסד. און די תורה איז געגעבן געווארן פאר די אידן במידת החסד, ווארום דער אייבערשטער איז נישט מחויב על פי מידת הדין לגלות מסטורין דיליה (זיינע מעשים). אין קאנטראסט צו פרנסה, ווי דער מידת הדין איז מחייב צו פארזארגן א מענטשענס באדערפערנישן כדי ער זאל קענען לעבן אויף דער וועלט און דינען דעם בורא, פונקט אזוי ווי יעדער האר דארף פארזארגן פאר זיינע קנעכט, און אפי' א בעל חי' פארזארגט פאר אירע קינדער, | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
| שורה 68: | שורה 68: | ||
[[קאַטעגאָריע:ימים טובים]] | [[קאַטעגאָריע:ימים טובים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:שבועות|*]] | [[קאַטעגאָריע:שבועות|*]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||