35,369
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "שולחן" ב־"שלחן") |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: וכדו' ← וכדומה, דוקא. ← דווקא. (3)) |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
[[טעקע:Rabbi Rimler.jpg|קליין|250px|ר' שמואל רימלער שעכט א כפרות הינדל אין ברוקלין, ניו יורק, ערב יום כפור, תשע"ב]] | [[טעקע:Rabbi Rimler.jpg|קליין|250px|ר' שמואל רימלער שעכט א כפרות הינדל אין ברוקלין, ניו יורק, ערב יום כפור, תשע"ב]] | ||
'''שלאגן כפרות''' באצייכנט א מנהג ישראל וואס מען רעכט אפ צווישן [[ראש השנה]] און [[יום כיפור]] אלץ א סגולה מכפר צו זיין אויף די [[עבירה|עבירות]] פון א גאנץ יאר. טייל זענען מקפיד צו פראקטיצירן דעם מנהג "כפרות" ערב [[יום כיפור]] | '''שלאגן כפרות''' באצייכנט א מנהג ישראל וואס מען רעכט אפ צווישן [[ראש השנה]] און [[יום כיפור]] אלץ א סגולה מכפר צו זיין אויף די [[עבירה|עבירות]] פון א גאנץ יאר. טייל זענען מקפיד צו פראקטיצירן דעם מנהג "כפרות" ערב [[יום כיפור]] דווקא. | ||
דער מנהג איז ארומצודרייען א [[האן]] -פאר א מאנספערזאן- אדער א הין -פאר א פרויספערזאן- (אדער [[געלט]]) איבערן [[קאפ]] און זאגן: '''"זה/זאת כפרתי, זה/זאת חליפתי, זה/זאת תמורתי. זה התרנגול ילך למיתה (און ביי געלט: אלו המעות ילכו לצדקה) ואני אלך לחיים טובים ארוכים ולשלום"'''. וואס דאס פירט אריבער אלע אונזערע עבירות צו דער האן. ביי טייל פירט מען זיך צו נעמען איין האן פאר אלע זכרים און איין הין פאר אלע נקבות. אנדערע פירן זיך צו נעמען איין האן אדער הין פאר יעדן משפחה מיטגליד באזונדער. | דער מנהג איז ארומצודרייען א [[האן]] -פאר א מאנספערזאן- אדער א הין -פאר א פרויספערזאן- (אדער [[געלט]]) איבערן [[קאפ]] און זאגן: '''"זה/זאת כפרתי, זה/זאת חליפתי, זה/זאת תמורתי. זה התרנגול ילך למיתה (און ביי געלט: אלו המעות ילכו לצדקה) ואני אלך לחיים טובים ארוכים ולשלום"'''. וואס דאס פירט אריבער אלע אונזערע עבירות צו דער האן. ביי טייל פירט מען זיך צו נעמען איין האן פאר אלע זכרים און איין הין פאר אלע נקבות. אנדערע פירן זיך צו נעמען איין האן אדער הין פאר יעדן משפחה מיטגליד באזונדער. | ||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
פון די ערשטע מקורות אויף דעם טרעפט מען אין "[[מרדכי]]", אנהייב [[מסכת יומא]], וואו דער מנהג ווערט אויסגעלויבט און דער סדר פון עס אפרעכטן ווערט ערקלערט. ווי עס ווייזט זיך אויס פון דארט איז דער מנהג שוין געווען דעמאלס ברייט איינגעפירט. | פון די ערשטע מקורות אויף דעם טרעפט מען אין "[[מרדכי]]", אנהייב [[מסכת יומא]], וואו דער מנהג ווערט אויסגעלויבט און דער סדר פון עס אפרעכטן ווערט ערקלערט. ווי עס ווייזט זיך אויס פון דארט איז דער מנהג שוין געווען דעמאלס ברייט איינגעפירט. | ||
נאך א מקור איז אין דער שו"ת הגאונים "שערי תשובה", וואו [[רב ששנא גאון]] רעדט ארום דער נושא פארוואס | נאך א מקור איז אין דער שו"ת הגאונים "שערי תשובה", וואו [[רב ששנא גאון]] רעדט ארום דער נושא פארוואס דווקא א האן און נישט קיין בהמה וכדומה. | ||
אן אינטערעסאנטע מנהג, גאר ענליך צו דער מנהג כפרות, ווערט געברענגט אין [[רש"י]] אויף [[מסכת שבת]] (דף פ"א ע"ב, ד"ה האי פרפיסא), וואו ער דערציילט פון זייער מנהג צו פלעכטן אזעלכע זעקלעך פון [[טייטלבוים]] בלעטער א פאר וואכן פאר [[ראש השנה]] פאר יעדן [[משפחה]] מיטגליד, אין וועלכע מען האט אנגעפילט מיט ערד און מיסט פון א בהמה, און איינגעפלאנצן [[בונדלעך]]. ביז אפאר טעג האבן די בונדלעך ארויסגעוואקסן, און ערב ראש השנה האט יעדער גענומען זייניגע און דאס געדרייט איבער'ן קאפ און אויסגערופן: '''זה תחת זה, זה חליפתי, זה תמורתי''' (דער זעלבער נוסח וואס די ראשונים ברענגען צו זאגן מיט א האן), און דאס אריינגעווארפן אין טייך. | אן אינטערעסאנטע מנהג, גאר ענליך צו דער מנהג כפרות, ווערט געברענגט אין [[רש"י]] אויף [[מסכת שבת]] (דף פ"א ע"ב, ד"ה האי פרפיסא), וואו ער דערציילט פון זייער מנהג צו פלעכטן אזעלכע זעקלעך פון [[טייטלבוים]] בלעטער א פאר וואכן פאר [[ראש השנה]] פאר יעדן [[משפחה]] מיטגליד, אין וועלכע מען האט אנגעפילט מיט ערד און מיסט פון א בהמה, און איינגעפלאנצן [[בונדלעך]]. ביז אפאר טעג האבן די בונדלעך ארויסגעוואקסן, און ערב ראש השנה האט יעדער גענומען זייניגע און דאס געדרייט איבער'ן קאפ און אויסגערופן: '''זה תחת זה, זה חליפתי, זה תמורתי''' (דער זעלבער נוסח וואס די ראשונים ברענגען צו זאגן מיט א האן), און דאס אריינגעווארפן אין טייך. | ||
== טעם == | == טעם == | ||
דער טעם קוקט אויס צו זיין בפשטות אלץ צדקה, צוליב דעם וואס מען האט געדרייט מיט'ן האן אדער הין און דאס דערנאך פארטיילט פאר ארימעלייט. דאס ווייזט זיך אויך אן מיט דעם וואס אנדערע האבן טאקע גענוצט א בהמה, ווי א קאלב אדער א ציג, א.ד.ג. און דאס האט מען געהאלטן פאר נאך חשוב'ער, וויבאלד דער צדקה איז גרעסער. אנדערע, ווי דער אויבנדערמאנטער "שערי תשובה", האלטן אז עס דארף יא זיין | דער טעם קוקט אויס צו זיין בפשטות אלץ צדקה, צוליב דעם וואס מען האט געדרייט מיט'ן האן אדער הין און דאס דערנאך פארטיילט פאר ארימעלייט. דאס ווייזט זיך אויך אן מיט דעם וואס אנדערע האבן טאקע גענוצט א בהמה, ווי א קאלב אדער א ציג, א.ד.ג. און דאס האט מען געהאלטן פאר נאך חשוב'ער, וויבאלד דער צדקה איז גרעסער. אנדערע, ווי דער אויבנדערמאנטער "שערי תשובה", האלטן אז עס דארף יא זיין דווקא א האן אדער א הין, און מוטשען זיך אבער צו טרעפן א טעם אויף דעם. | ||
אין [[מחזור ויטרי]] ווערט דערמאנט דער מנהג, און דארט ווערט עס אנגעבינדן צו דער כפרה פון דער [[שעיר המשתלח]]: "...און מען זאל דאס ארומשיקן צו די ארימע לייט פון שטאט און עס וועט אויף אים פארגעבן אזוי ווי דער שעיר המשתלח." | אין [[מחזור ויטרי]] ווערט דערמאנט דער מנהג, און דארט ווערט עס אנגעבינדן צו דער כפרה פון דער [[שעיר המשתלח]]: "...און מען זאל דאס ארומשיקן צו די ארימע לייט פון שטאט און עס וועט אויף אים פארגעבן אזוי ווי דער שעיר המשתלח." | ||
| שורה 91: | שורה 91: | ||
[[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | [[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:יום כיפור]] | [[קאַטעגאָריע:יום כיפור]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||