בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,359
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 43: | שורה 43: | ||
א באשרייבונג אין דער אידישער כראניק "ווינער גזירה" גיט איבער א מאסן-מארטירערטום אין דער ווינער שול, כדי צו אויסצומיידן געצוואונגענע טויפונג, וואס איז ספעציעל געדראט געווארן אויף קינדער. לויט דעם באריכט, האבן רבי יונה און א פרוי גע'שחט'ן די אנוועזנדע קהילה-מיטגלידער, דערנאך האט ר' יונה געהרגעט די פרוי, אויפגעשטעלט א שייטער-הויפן אויף דער בימה און זיך אליין פארברענט ווי אַן עולה. דאס איז געווען אן אקט פון [[קידוש השם]]{{הערה|Brugger, 2020, 24–25.}}. | א באשרייבונג אין דער אידישער כראניק "ווינער גזירה" גיט איבער א מאסן-מארטירערטום אין דער ווינער שול, כדי צו אויסצומיידן געצוואונגענע טויפונג, וואס איז ספעציעל געדראט געווארן אויף קינדער. לויט דעם באריכט, האבן רבי יונה און א פרוי גע'שחט'ן די אנוועזנדע קהילה-מיטגלידער, דערנאך האט ר' יונה געהרגעט די פרוי, אויפגעשטעלט א שייטער-הויפן אויף דער בימה און זיך אליין פארברענט ווי אַן עולה. דאס איז געווען אן אקט פון [[קידוש השם]]{{הערה|Brugger, 2020, 24–25.}}. | ||
די פארפאלגונג האט דערגרייכט איר שפיץ-פונקט דעם 12טן מערץ 1421, ווען 212 לעבן-געבליבענע ווינער אידן זענען פאַרברענט געוואָרן צום טויט נאָך | די פארפאלגונג האט דערגרייכט איר שפיץ-פונקט דעם 12טן מערץ 1421, ווען 212 לעבן-געבליבענע ווינער אידן זענען פאַרברענט געוואָרן צום טויט נאָך א יאָר פון רדיפות. צייטגענאסישע באריכטן זאגן אז די אידן האבן געזונגען לידער און געטאנצט פאר די פייערן{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://jewishcurrents.org/the-vienna-edict|שרייבער=Lawrence Bush|קעפל=The Vienna Edict|זייטל=Jewish Currents}}.}}. | ||
נאָך דער גזירה איז דאָס | נאָך דער גזירה איז דאָס אידישע לעבן אין די עסטרייכישע הערצאָגליכע שטעט און אין דעם גאַנצן עסטרייכישן דאָנאַו-געביט אויפגעהערט. אַלע שפּורן פון יידישן לעבן אין עסטרייַך זענען פאַרניכטעט געוואָרן. | ||
די וויענער שול איז חרוב געווארן און אירע שטיינער זענען גענוצט געווארן אלס בוי־מאטעריאל פאר דער אוניווערזיטעט וואס איז געבויט געווארן דאָרטן גלײך דערנאך{{הערה|Brugger, 2020, 29.}}. | |||
אידישע הייזער און וויינגערטנער זענען קאנפיסקירט געווארן. די אידישע אײגנטומס זענען קאָנפיסקירט געװאָרן דורכן הערצאָג. אַן אַלטער רעגיסטער פֿן 1565 באװײזט, אַז פֿילע אידן און אידענעס אין עסטרײך זענען געפֿאָרטערט געװאָרן אונטער יסורים און געצװאונגען אױסצוגעבן װעגן זײער געלט, קלײַנאָדן און זילבער-געשמײד, װאָס איז פאָרגעקומען אַרום יאָר 1420. | |||
אידישע ספרים זענען קאנפיסקירט געווארן; העברעישע קאדעקס בלעטער זענען איבערגעניצט געווארן אלס ביינדונגס-מאטעריאל פאר געריכט-פראטאקאלן און חשבון-ביכער אין שטאט-ארכיוון. | |||
==פאלגן און נאכווירקונגען== | ==פאלגן און נאכווירקונגען== | ||
די װיענער גזירה | די װיענער גזירה האט געהאַט טיפע און דראַסטישע קאָנסעקווענצן פאַר דער ייִדישער קהילה אין עסטרײך. | ||
די גזירה האט למעשה אויסגעמעקט די ווינער אידישע קהילה. אידן זענען פארטריבן געווארן אדער געצוואונגען צו קאנווערטירן אין גאנצן דוקאט פון עסטרייך. עטליכע אידן זענען אנטלאפן אין אויסלאנד, אנדערע האבן זיך אליין דערהרגעט. אידישע פליטים זענען באוואוסט אין ארומיגע געגנטן, ספעציעל אין דעם מערב'דיגן טייל פון דער אונגארישער קעניגרייך, ווי אויך אין [[וויענער ניישטאט|ווינער-ניישטאט]] אין דער פיטן-געגנט (Pitten), וואו פיל אידישע פליטים האבן זיך באזעצט. | די גזירה האט למעשה אויסגעמעקט די ווינער אידישע קהילה. אידן זענען פארטריבן געווארן אדער געצוואונגען צו קאנווערטירן אין גאנצן דוקאט פון עסטרייך. עטליכע אידן זענען אנטלאפן אין אויסלאנד, אנדערע האבן זיך אליין דערהרגעט. אידישע פליטים זענען באוואוסט אין ארומיגע געגנטן, ספעציעל אין דעם מערב'דיגן טייל פון דער אונגארישער קעניגרייך, ווי אויך אין [[וויענער ניישטאט|ווינער-ניישטאט]] אין דער פיטן-געגנט (Pitten), וואו פיל אידישע פליטים האבן זיך באזעצט. | ||
די פארפאלגונג האט געהאט אן עקאנאמישע ווירקונג, ווייל עס זענען געווען פינאנציעלע פאדערונגען אויף דוק אלברעכט דורך די נייע הערשער פון די אידישע פליטים. געשעפטליכע קאנטאקטן צווישן דער עסטרייכישער באפעלקערונג און אידן וואס האבן געלעבט מחוץ דעם דוקאט זענען פארגעזעצט געווארן נאך 1421, בעיקר מיט דער בליענדיגער קהילה אין ווינער-ניישטאט. | די פארפאלגונג האט געהאט אן עקאנאמישע ווירקונג, ווייל עס זענען געווען פינאנציעלע פאדערונגען אויף דוק אלברעכט דורך די נייע הערשער פון די אידישע פליטים. געשעפטליכע קאנטאקטן צווישן דער עסטרייכישער באפעלקערונג און אידן וואס האבן געלעבט מחוץ דעם דוקאט זענען פארגעזעצט געווארן נאך 1421, בעיקר מיט דער בליענדיגער קהילה אין ווינער-ניישטאט. | ||
אידן האבן זיך געשטרייקט קעגן פארטרייבונגען, האבן געוויילט רעפרעזענטאנטן און פארמולירט פעטיציעס צום רוימישן הויף. אין [[שאפראן]], צום ביישפיל, האט א געריכט-קלאגע אכט יאר אנגעהאלטן, ביז אין 1534 האט קעניג פערדינאנד I באשטימט אז די בירגער דארפן נישט מער צוריקנעמען די אידן אין שטאט. | אידן האבן זיך געשטרייקט קעגן פארטרייבונגען, האבן געוויילט רעפרעזענטאנטן און פארמולירט פעטיציעס צום רוימישן הויף. אין [[שאפראן]], צום ביישפיל, האט א געריכט-קלאגע אכט יאר אנגעהאלטן, ביז אין 1534 האט קעניג פערדינאנד I באשטימט אז די בירגער דארפן נישט מער צוריקנעמען די אידן אין שטאט. | ||