בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:אפגאנער סידור"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←אינהאלט און באדייט: פארברייטערט) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
דער אפגאנער סידור, געשריבן אויף חיה-הויט פּארמעט אין זיין אריגינעלער בינדונג, ווערט באטראכט ווי דער עלטסטער באקאנטער געבונדענעם אידישן ספר. עס זענען שוין פון פריער געווען באקאנט עלטערע אידישע כתבים, אבער זיי זענען אלע אויף מגילות, א שטייגער ווי די [[מגילות ים המלח]]. דער מאנוסקריפּט איז דער עלטסטער סידור און דער עלטסטער הגדה וואס איז אנטדעקט געווארן. די ספר'ל ווייזט אויף דער עקזיסטענץ פון אידן אין אפגאניסטאן און לענגאויס די אור-אלטע [[זיידן שטראז|זיידן־שטראזן]] פאר א לענגערער צייט ווי היסטאריקער האבן פריער געגלויבט{{הערה|שם=VOA}}. | דער אפגאנער סידור, געשריבן אויף חיה-הויט פּארמעט אין זיין אריגינעלער בינדונג, ווערט באטראכט ווי דער עלטסטער באקאנטער געבונדענעם אידישן ספר. עס זענען שוין פון פריער געווען באקאנט עלטערע אידישע כתבים, אבער זיי זענען אלע אויף מגילות, א שטייגער ווי די [[מגילות ים המלח]]. דער מאנוסקריפּט איז דער עלטסטער סידור און דער עלטסטער הגדה וואס איז אנטדעקט געווארן. די ספר'ל ווייזט אויף דער עקזיסטענץ פון אידן אין אפגאניסטאן און לענגאויס די אור-אלטע [[זיידן שטראז|זיידן־שטראזן]] פאר א לענגערער צייט ווי היסטאריקער האבן פריער געגלויבט{{הערה|שם=VOA}}. | ||
דער ספר פון 50 זייטן אנטהאלט טעקסטן וואס זענען ווארשיינליך געשריבן געווארן פאר דער צייט פון [[רב עמרם גאון]], וועלכער האט מחבר געווען א "סדר תפילות של כל השנה" אין מיטן די 800ער יארן. עס איז איינגעטיילט אין זעקס פרקים | דער ספר פון 50 זייטן אנטהאלט טעקסטן וואס זענען ווארשיינליך געשריבן געווארן פאר דער צייט פון [[רב עמרם גאון]], וועלכער האט מחבר געווען א "סדר תפילות של כל השנה" אין מיטן די 800ער יארן. עס איז איינגעטיילט אין זעקס פרקים: | ||
*טיילן פון תפילת שחרית אריינגערעכנט אַן אייגנארטיגן נוסח פון [[ברוך שאמר]]{{הערה|f. 1v–2r}}, עטליכע פסוקים פון לויב, ווי יהי כבוד און פסוקים פון אונזער הודו, מזמור שיר ליום השבת{{הערה|1=f. 2v}}, נאכגעפאלגט מיט נאך פילע פסוקים וועלכע הייבן זיך אָן מיט אשרי און אנדערע, הודו לה' קראו בשמו{{הערה|f. 8r–9r}} | |||
*אן אומבאוואוסטער [[קרובה]] באזירט אויף די פסוקים פון שיר השירים, באטיטלט אלס "מעמד דמטליא" [-קרובה פון סוכות]{{הערה|f. 9v–???}} | |||
*א פיוט איבער אחרית הימים - א פּאָעטישע פאָרעם פון דעם [[ספר זרובבל]]{{הערה|f. ???–20r}} | |||
*א חלק פון הגדה של פסח, וואס איז געשריבן געווארן פון די פארקערטע זייט, אָן אנגעבן א סיבה{{הערה|ALQ, f. 23v–f. 20v}}{{הערה|1=[https://www.museumofthebible.org/newsroom/museum-of-the-bible-displays-world-s-oldest-jewish-prayerbook-12th-century-hebrew-bible-samaritan-scroll-first-edition-mishnah-with-rambam-and-more-at-israeli-embassy-s-annual-christian-solidarity-event Museum of the Bible Displays World's Oldest Jewish Prayerbook, 12th Century Hebrew Bible Samaritan Scroll, First Edition Mishnah With RamBam and More At Israeli Embassy's Annual Christian Solidarity Event], May 09, 2016 | Museum of the Bible}}, דארט ווערט געברענגט א לאנגע נוסח פון "בורא פרי הגפן" און א לאנגע קידוש אויף פסח וואס ווערן דעמאנט דורך [[רב סעדיה גאון]]{{הערה|זעט https://tablet.otzar.org/#/book/614047/p/45/t/0.363746464540185331234/fs/0/start/0/end/0/c}} | |||
*נאך א פיוט אויף סוכות מיטן טיטל "ישועה בציון"{{הערה|ALQ, f. 24r–25r}}{{הערה|שם=גרין}}. | |||
עס זענען פארהאן פארשידענע האנטשריפטן אינעם כתב־יד, וואס ווייזן אז עטליכע מענטשן האבן זיך באטייליגט אין זיין שאפונג. דער כתב־יד אנטהאלט לשון-קודש, אראמיש און אידיש־פּערסישע שריפט. די פארקערטע אריענטירונג פון דער הגדה קען זיין ווייל עס איז געווען דער ערשטער טייל פונעם ספר, און די ליידיגע זייטן זענען געווען נויטיג פאר די שבת־שחרית{{הערה|שם=JNS1}}. די שפּראַך און דער נוסח ווייזן אויף א צענטראל־אזיאטישן | עס זענען פארהאן פארשידענע האנטשריפטן אינעם כתב־יד, וואס ווייזן אז עטליכע מענטשן האבן זיך באטייליגט אין זיין שאפונג. דער כתב־יד אנטהאלט לשון-קודש, אראמיש און אידיש־פּערסישע שריפט. די פארקערטע אריענטירונג פון דער הגדה קען זיין ווייל עס איז געווען דער ערשטער טייל פונעם ספר, און די ליידיגע זייטן זענען געווען נויטיג פאר די שבת־שחרית{{הערה|שם=JNS1}}. די שפּראַך און דער נוסח ווייזן אויף א צענטראל־אזיאטישן אפּשטאם, מסתמא צווישן אפגאניסטאן, איראן, איראק, אוזבעקיסטאן און מערב־כינע, און איז געווען אונטער דער אינטעלעקטועלער השפּעה פון די גאונים אין דער געגנט פון באגדאד{{הערה|[https://collections.museumofthebible.org/artifacts/25290-afghanistan-liturgical-quire Afghanistan Liturgical Quire], Museum of the Bible}}. דער כתב־יד גיט א בליק אין די פריע ליטורגישע טראדיציעס, אפילו פאר דער סטאנדארדיזאציע פון סידורים דורך גאונים ווי רב עמרם גאון. | ||
==היינטיגער אָרט און פארוואלטונג== | ==היינטיגער אָרט און פארוואלטונג== | ||
| שורה 48: | שורה 53: | ||
*{{לינק|שרייבער=|קעפל=Museum of the Bible unveils newly dated ‘oldest Jewish book’|זייטל=The Times of Israel|דאטום=סעפטעמבער 25, 2024|אדרעס=https://www.timesofisrael.com/museum-of-the-bible-unveils-newly-dated-oldest-jewish-book/}} | *{{לינק|שרייבער=|קעפל=Museum of the Bible unveils newly dated ‘oldest Jewish book’|זייטל=The Times of Israel|דאטום=סעפטעמבער 25, 2024|אדרעס=https://www.timesofisrael.com/museum-of-the-bible-unveils-newly-dated-oldest-jewish-book/}} | ||
*{{לינק|שרייבער=|קעפל=Oldest known Jewish prayer book goes on display - Medievalists.net|זייטל=Medievalists.net|דאטום=סעפטעמבער 22, 2014|אדרעס=https://www.medievalists.net/2014/09/oldest-known-jewish-prayer-book-goes-display/}} | *{{לינק|שרייבער=|קעפל=Oldest known Jewish prayer book goes on display - Medievalists.net|זייטל=Medievalists.net|דאטום=סעפטעמבער 22, 2014|אדרעס=https://www.medievalists.net/2014/09/oldest-known-jewish-prayer-book-goes-display/}} | ||
{{כיכר השבת|יוסי נכטיגל|בסידור העתיק: פיוטים ומאה ברכות|125825|אקטאבער 4, 2013}} | |||
[[en:Afghan Liturgical Quire]] | [[en:Afghan Liturgical Quire]] | ||