אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "קרובה"

דורכאויס די אנטוויקלונג תקופה פון פיוט, זענען פארפאסט געווארן צענדליגער קרובות-סעריעס צוגעפאסט צו באשטימטע שבתים אין ימים טובים, דאס מערסטע פון זיי דורך די פייטנים [[ייני]] און [[רבי אלעזר הקליר|קליר]]. פון זיי זענען פארבליבן א צאל סעריעס פון קליר וואס זענען פארבליבן אין די מחזורים ביזן היינטיגן טאג, בעיקר אויף די [[ימים נוראים]], [[שלש רגלים]] און [[ארבע פרשיות]]. דאס טוישן די נוסח פון שמו"ע אדער מפסיק זיין אינדערמיט צו זאגן פיוטים האט מעורר געווען הלכה'דיגע חילוקי דיעות, און זענען איז פארהאן פארשידענע מנהגים דערין.  

==היסטאריע==

אין די תקופות הגאונים איז געווען א מחלוקת צווישן די גאונים איבער אויפטוישן דעם אלגעמיינעם נוסח אויף די פיוטים, און אזוי אויך אין די שפעטערדיגע תקופות ווען מען האט אלעמאל געזאגט דעם באשטימטן נוסח די פיוטים האבן געדינט אלס צוגאב, איז אויך פארהאן חילוקי דיעות צי דאס הייסט א הפסק. ווי עס איז משמע פון די לשון פון פון די ראשונים האט אין זייער צייט בלויז דער בעל תפילה געזאגט די פיוטים און דער ציבור האט צוגעהערט, שפעטער איז געווארן איינגעפירט אז יעדער זאגט דאס, און דער בעל תפילה לאזט אויס מיט א נוסח.  

==קרובות סעריעס==

די קרובות זענען געווען א גאנצע סעריע פון פיוטים צו זאגן ביי די ברכות פון חזרת הש"ץ, און איז אייגנעטיילט בעיקר אין צוויי סארטן. איינס איז געווען א סעריע פון קורצע פיוטים צו זאגן ביי יעדן ברכה - א שטייגער ווי די מוסף פאר שבת שקלים און החודש, אדער די קרובץ לפורים. דאס ווערט גערופן לויט וויפיל ברכות עס איז דא אין שמו"ע; '''שבעתא''' אדער '''שמונה עשרה'''. דערנאך איז דא די '''קדושתא''' א פארצווייגטע און לענגערע סעריע, וואס אנטהאלט א סיסטעם פון פיוטים אויף די ערשטע דריי ברכות פון שמונה-עשרה, אריינגערעכנט די פסוקים פון [[קדושה]], באזירט אויפ'ן מנהג אין ארץ ישראל צו זאגן קדושה, בלויז ביי די הויכע שמונה עשרה פון שחרית אום שבת און יום טוב{{הערה|געברענגט אין תוספות סנהדריין, לז: ד"ה מכנף, אין נאמען פון תשובת הגאונים}}. ווי אויך זעננען פארהאן די סליחות און קינות סעריעס וואס זענען געווען אויך א טייל פון א קרובות סעריע אויפ'ן גאנצן שמו"ע, און בלויז ביי די ברכות פון סלח לנו אדער בונה ירושלים האט זיך עס פארצויגן צו א לענגערע סעריע פון צענדליגער פיוטים.  

===קדושתא===

די '''קדושתא''' סעריע איז א פארצווייגטע און לענגערע סעריע, וואס הייבט זיך אן מיט איין פיוטים אויפ'ן ערשטער ברכה, און דערנאך נאך איינס אויפ'ן צווייטן ברכה, דאן ווערט עס פארברייטערט מיט מערערע סארטן פיוטים, און פלעגט זיך אריינציען ביז דורכאויס די פסוקים פון קדושה. עס איז פארהאן א מוסטער וויאזוי די סעריע זענען אין אלגעמיין אויסגשטעלט, און א מערהייט פון די קדושתאות האלטן זיך דערצו. דאס מערסט באקאנטע קדושתאות זענען די פון קליר וואס זענען פארבליבן אינעם אשכנז'ישן סידור, ביי שחרית פון די ארבע פרשיות און ימים טובים, און אויך פון די ימים נוראים. ביי די יום טוב שני של גליות וואס איז נישטא פון קליר האט רבי שמעון הגדול פון מאגענצא פארפאסט קדושתאות אויפ'ן זעלבן שטייגער.  

{{הויפט ארטיקל|קינות}}  

==ביאורים==

{{ביאורים}}