אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מגילת אנטיוכוס"

24 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 9 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (הגהה)
אין תקציר עריכה
שורה 1: שורה 1:
'''{{מנוקד|מְגִילַּת אַנְטִיוֹכוֹס}}''' (ווערט אויך גערופן '''מגילת בני חשמונאי''', '''מגילת בית חשמונאי''' און '''מגילת חנוכה''') איז א פּאפּולערע קורצע שילדערונג פון די מלחמות פון די [[חשמונאים]] און פון דעם נס פון [[חנוכה]].די מגילה איז איבערגעגעבן געווארן אין עטליכע [[אראמיש]]ע ווערסיעס, און איז איבערגעזעצט געווארן צו לשון קודש מערערע מאל. רב סעדיה גאון איז מייחס די מגילה צו די חשמונאים זעלבסט אסער חוקרים נעמען און שטאמט ווארשיינליך פון די שפעטער, ארום דער תקופה פון די [[סבוראים]].
'''{{מנוקד|מְגִילַּת אַנְטִיוֹכוֹס}}''' (ווערט אויך גערופן '''מגילת בני חשמונאי''', '''מגילת בית חשמונאי''' און '''מגילת חנוכה''') איז א פּאפּולערע קורצע שילדערונג פון די מלחמות פון די [[חשמונאים]] און פון דעם נס פון [[חנוכה]].די מגילה איז איבערגעגעבן געווארן אין עטליכע [[אראמיש]]ע ווערסיעס, און איז איבערגעזעצט געווארן צו לשון קודש מערערע מאל. רב סעדיה גאון איז מייחס די מגילה צו די חשמונאים זעלבסט{{מקור}} אבער חוקרים נעמען און שטאמט ווארשיינליך פון די שפעטער, ארום דער תקופה פון די [[סבוראים]].


דער מגילה איז דער איינציגער חיבור פון חז"ל, וואס איז געבליבן, וואס איז געצילט צו שילדערן בלויז די געשעענישן. כאטש וואס עס איז נישט א טייל פון תנ"ך, זענען געווען קהילות וואו מען פלעגט עס ליינען חנוכה, ענליך צו מגילת אסתר אום פורים.
דער מגילה איז דער איינציגער חיבור פון חז"ל, וואס איז געבליבן, וואס איז געצילט צו שילדערן בלויז די געשעענישן. כאטש וואס עס איז נישט א טייל פון תנ"ך, זענען געווען קהילות וואו מען פלעגט עס ליינען חנוכה, ענליך צו מגילת אסתר אום פורים.
שורה 39: שורה 39:


==מחבר פון די מגילה==
==מחבר פון די מגילה==
[[רב סעדיה גאון]] אין הקדמה צו זיין 'ספר הגלוי' שרייבט אז די פינף זון פון מתתיהו האבן עס געשריבן, און ער רופט עס "כתאב בני חשמונאי" (ספר בני חשמונאי), און ציטירט דערפון א פסוק וואס געפינט זיך אויך אין דער באקאנטער ווערסיע{{הערה|רב סעדיה גאון, '''ספר הגלוי''',  פארעפנטליכט און איבערגעזעצט דורך אברהם אליהו הרכבי, אין "זיכרון לראשונים", מחברת חמישית, חוברת ראשונה: "השריד והפליט מספר האגרון וספר הגלוי", פטרבורג תרנ"ב. "וכמו שכתבו בני חשמנאי יהודה ושמעון ויוחנן ויונתן ואלעזר בני מתתיה ספר במה שעבר עליהם, הדומה לספר דניאל בלשון הכשדים."}}. פארהאן וואס לערנען אריין אין רב סעדיה גאונ'ס ווערטער אז ער איז דער וואס האט עס דער ערשטער אראפּגעשריבן, באזירט אויף מסורות וואס ער האט מקבל געווען בעל פה פון די צייטן פון די חשמונאים{{הערה|[[#זייבלד|זייבלד]]}}.
[[רב סעדיה גאון]] אין הקדמה צו זיין 'ספר הגלוי' שרייבט אז די פינף זון פון מתתיהו האבן עס געשריבן{{מקור}}, און ער רופט עס "כתאב בני חשמונאי" (ספר בני חשמונאי), און ציטירט דערפון א פסוק וואס געפינט זיך אויך אין דער באקאנטער ווערסיע{{הערה|רב סעדיה גאון, '''ספר הגלוי''',  פארעפנטליכט און איבערגעזעצט דורך אברהם אליהו הרכבי, אין "זיכרון לראשונים", מחברת חמישית, חוברת ראשונה: "השריד והפליט מספר האגרון וספר הגלוי", פטרבורג תרנ"ב. "וכמו שכתבו בני חשמנאי יהודה ושמעון ויוחנן ויונתן ואלעזר בני מתתיה ספר במה שעבר עליהם, הדומה לספר דניאל בלשון הכשדים."}}. פארהאן וואס לערנען אריין אין רב סעדיה גאונ'ס ווערטער אז ער איז דער וואס האט עס דער ערשטער אראפּגעשריבן, באזירט אויף מסורות וואס ער האט מקבל געווען בעל פה פון די צייטן פון די חשמונאים{{הערה|[[#זייבלד|זייבלד]]}}.


אין די דרוקן פון ספר הלכות גדולות (בה"ג) שטייט אז "זקני בית שמאי ובית הלל הן כתבו מגילת בית חשמונאי, ועד עכשו לא עלה לדורות עד שיעמוד כהן לאורים ותומים", אבער אין די כתבי יד אז דער נוסח "מגילת תענית", און נישט מגילת חשמונאי{{הערה|זע {{אוצר החכמה|רבי שמעון קיירא|הלכות גדולות|155623|page=627|באנד=א|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרמ"ח|מהדורה=רעד' ר"ע הילדעסהיימער|עמ=615|על פי כתב יד רומי|אבאנענטן=ניין}}, אין די הערות}}. אויך אין די געדרוקטע נוסח זענען פארהאן וואס לערנען אריין אז עס באציט זיך צו מגילת תענית, וואס איז די אינהאלט פון יענע קאפיטל אין די בה"ג{{הערה|זע: ורד נעם, '''מגילת תענית''', יד בן צבי: ירושלים תשס"ד, זייט 383 הערות 8}}.
אין די דרוקן פון ספר הלכות גדולות (בה"ג) שטייט אז "זקני בית שמאי ובית הלל הן כתבו מגילת בית חשמונאי, ועד עכשו לא עלה לדורות עד שיעמוד כהן לאורים ותומים", אבער אין די כתבי יד אז דער נוסח "מגילת תענית", און נישט מגילת חשמונאי{{הערה|זע {{אוצר החכמה|רבי שמעון קיירא|הלכות גדולות|155623|page=627|באנד=א|מקום הוצאה=בערלין|שנת הוצאה=תרמ"ח|מהדורה=רעד' ר"ע הילדעסהיימער|עמ=615|על פי כתב יד רומי|אבאנענטן=ניין}}, אין די הערות}}. אויך אין די געדרוקטע נוסח זענען פארהאן וואס לערנען אריין אז עס באציט זיך צו מגילת תענית, וואס איז די אינהאלט פון יענע קאפיטל אין די בה"ג{{הערה|זע: ורד נעם, '''מגילת תענית''', יד בן צבי: ירושלים תשס"ד, זייט 383 הערות 8}}.