בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:חרן"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
←היסטאריע
אין תקציר עריכה צייכן: רויע רעדאגירונג |
|||
| שורה 63: | שורה 63: | ||
==היסטאריע== | ==היסטאריע== | ||
===אין די צייטן פון די אבות=== | ===אין די צייטן פון די אבות=== | ||
שריפטליכע מקורות דערמאנען צום ערשטן מאל חרן אין אן אלטע בבלישער רייזע אלס א וויכטיגער שיידוועג און אין א בריוו געוואנדן צו יאסמאה-אדו (= אדאד), דעם [[אשור]]ישער משנה למלך אין [[מארי|מאַרי]] (צירקע 1790 בעפצ"ר). נאך א בריוו צייגט, אז חרן איז געווען א וויכטיגער צענטער פון די האלב-נומאדישע "בני ימין". | שריפטליכע מקורות דערמאנען צום ערשטן מאל חרן אין אן אלטע בבלישער רייזע אלס א וויכטיגער שיידוועג און אין א בריוו געוואנדן צו יאסמאה-אדו (= אדאד), דעם [[אשור]]ישער משנה למלך אין [[מארי|מאַרי]] (צירקע 1790 בעפצ"ר). נאך א בריוו צייגט, אז חרן איז געווען א וויכטיגער צענטער פון די האלב-נומאדישע "בני ימין". דער בריוו מאכט אויפמערקזאם דעם קעניג פון מארי אויף דעם אויספיר פון א פארמאלער בונד צווישן אסדי-תאקים, וועלכער איז דעמאלט געווען קעניג פון חרן, און די (אנדערע) מלכים פון זאלמאקום פון איין זייט, און די שעיכן און זקנים פון די "בני ימין" פון דער צווייטער זייט. דעם בונד איז געווארן געשלאסן אין דעם טעמפּל פון די לבנה-געטשקע סין אין חרן. דאס לאנד זאלמאקום איז געווארן דער אביעקט פון א פארלענגערטן קאמפיין פון שאמשי-אדו (= שמשי-אדאד) דער ערשטער פון אשור (צירקע 1815—1782 בעפצ"ר) און איז מסתמא געווארן אונטערטעניג צו אים אינאיינעם מיט חרן. | ||
מיט זיין טויט איז אבער די אלטע אשורישע אימפעריע זיך צעפאלן און חרן איז אזוי געווען, משמעות, אַן אומאפּהענגיגע פירשטנטום גענוי אין דער צייט ווען, ווארשיינליך, די תורה שפּיגלט אָפּ דאס אויפהאלטונג פון די תרח פאמיליע אין דער געגנט{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|יא|לא}}}}. די מיגראציע פון די תרח-פאמיליע פארלויפט פאראלעל צו דעם וואס איז געווען די באוועגונג פון דער לבנה קולט פון אוּר צו חרן, און די פערזענליכע נעמען פון די תרח פאמיליע מיטגלידער שפּיגלען אפ די געאגראפישע נעמען פון די חרן געגנט. ספּעציפיש שְׂרוּג, דער זיידע פון תרח, קען ווערן פארגליכן מיט די שטאט סאַרוגי (דעם היינטיגן Seruç){{הערה|סאמועל באָשאַר, Geographia Sacra seu Phaleg et Canaan, 2, 114}}, עטליכע 35 מייל מערב פון חרן, און נחור, זיין פאטער (און צווייטער זון) מיט די שטאט פון נחור, וועלכע ליגט מסתמא אויף די אויבער-חבור טייך גראָד מזרח פון חרן. תרח'ס אייגענע נאמען איז אידענטיפיצירט געווארן מיט טיל (-שא)-תוראחי אויפן באליך דרום פון חרן און זיין דריטער זון, חרן, דערמאנט דעם נאמען פון דער שטאט, הגם די צוויי נעמען זענען אויסגעשריבן אנדערש אין לשון-קודש. | |||
אלנפאלס, די מאַרי בריוו דאקומענטירן א פּאליטישן, געזעלשאפטליכן, און עקאנאמישן צושטאנד אין די לאַטיטוד פון חרן וואס מאכט לגמרי גלייבלעך די ייִשוב דאָרט פון בייַ מינדסטער פינף דורות פון פּאַסטעכיש טעראַהידעס. אלברייט האט ווייטער פארגעשלאגן, אז זיי האבן אויסגענוצט די סטראטעגישע פאזיציע פון הארן צו פארנעמען א ווייטן האנדל, באזירט אויף אייזל קארוואנען, אין פארבינדונג מיט אברהם און לוט, דער זון פון זיין ברודער נהור, וואס, זאגט ער, איז געפארן ווייטער קיין דמשק, כנען און סיני. | |||
צווישן די [[16'טע יארהונדערט בצ"ר]] ביז די [[13'טע יארהונדערט בצ"ר]] האט געוועלטיגט אין שטאט די [[מיתני|מִיתָנִי]] קעניגרייך און זי איז געווען די צענטראלע און וויכטיגסטע שטאט אין צפון [[מעסאפאטאמיא]] (זעט אויך [[ארם נהריים]]). אין די תקופה האבן געוואוינט אין חרן די מערב [[שעמיים פעלקער]]. פונקט ווי [[אור (שטאט)|אור]], איז אויך חרן געווען אין די תקופה א גרויסע רעליגיעזע צענטער, און אין איר איז פארגעקומען א קולטור פון דינען די לבנה. זי איז אויך געווען באקאנט ווי א שטאט פון האנדל ביי די וועג פון די הענדלער [[נינוה]]-חרן-[[כרכמיש]]-[[חאלעב (שטאט)|חאלעב]]-[[דמשק]]-[[כנען]]. | צווישן די [[16'טע יארהונדערט בצ"ר]] ביז די [[13'טע יארהונדערט בצ"ר]] האט געוועלטיגט אין שטאט די [[מיתני|מִיתָנִי]] קעניגרייך און זי איז געווען די צענטראלע און וויכטיגסטע שטאט אין צפון [[מעסאפאטאמיא]] (זעט אויך [[ארם נהריים]]). אין די תקופה האבן געוואוינט אין חרן די מערב [[שעמיים פעלקער]]. פונקט ווי [[אור (שטאט)|אור]], איז אויך חרן געווען אין די תקופה א גרויסע רעליגיעזע צענטער, און אין איר איז פארגעקומען א קולטור פון דינען די לבנה. זי איז אויך געווען באקאנט ווי א שטאט פון האנדל ביי די וועג פון די הענדלער [[נינוה]]-חרן-[[כרכמיש]]-[[חאלעב (שטאט)|חאלעב]]-[[דמשק]]-[[כנען]]. | ||