מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
השלמות
(פון שוועדיש וויקי) צייכן: רויע רעדאגירונג |
(השלמות) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''די נויט''' ([[שוועדיש]]: '''Nöden'''; אפיציעל: '''Nya Stan''', "נייע שטאט") איז א געגנט אין דרום מזרח טייל פון דער שטאט [[לונד]]. דאס איז געווען איינע פון די ארעמע געגנטן אין לונד. די נויט האט אמאל אויך געהאט א גרויסע אידישע באפעלקערונג, א זעלטנהייט אין [[סקאנדינאוויע]]. | '''די נויט''' ([[שוועדיש]]: '''Nöden'''; אפיציעל: '''Nya Stan''', "נייע שטאט") איז א געגנט אין דרום מזרח טייל פון דער שטאט [[לונד]]. דאס איז געווען איינע פון די ארעמע געגנטן אין לונד{{הערה|{{צ-בוך|נאמען=ואלה שמות: מחקרים באוצר השמות היהודיים|מו"ל=Bar-Ilan University Press|עמ=80|ISBN=978-965-226-267-7|קישור=https://books.google.se/books?id=vVdmAAAAMAAJ&q=n%C3%B6den+lund+shtetl&dq=n%C3%B6den+lund+shtetl&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi90pmlgbuEAxWsAhAIHaH4C7sQ6AF6BAgFEAI|שפראך=en}}}}. די נויט האט אמאל אויך געהאט א גרויסע אידישע באפעלקערונג, א זעלטנהייט אין [[סקאנדינאוויע]]. | ||
==היסטאריע== | ==היסטאריע== | ||
| שורה 5: | שורה 5: | ||
==אידישע אימיגראנטן== | ==אידישע אימיגראנטן== | ||
אריגינעל האט מען גערופן דעם שטאטטייל "די נייע שטאט", אבער מ'האט איר געגעבן דעם [[אידיש]]ן צונאמען "די נויט" צוליב דעם נידריגן לעבנס-סטאנדארט אין דער געגנט. מ'האט אויך גערופן די געגנט "יהודה", ווייל דארט איז געווען א גרויסע [[אידן|אידישע]] באפעלקערונג. ביים שפיץ האבן דארט געוואוינט ארום 400 אידן, ארום די יארן 1910-1914. די מערסטע פון זיי זענען געקומען פון [[רוסלאנד|רוסישן אימפעריע]], אנטלויפנדיג פון די פאגראמען וואס האבן זיך פארשטארקט ארום 1870. עס זענען דערפאר געווען עטליכע הייזער אין די נויט וואס מ'האט געניצט אלס [[שול]]ן, צווישן זיי אויף פרעננעגאס און קליין דרום-גאס. די לעצטע וואס האט געדינט אלס שול איז געווען די אויף קליין דרום-גאס, וואס מ'האט אראפגעווארפן אין 1979. אין דער געגנט איז אויך געווען א [[מקווה]]. רוב פון די אידן וואס האבן זיך באזעצט אין די נויט זענען געווען אויפ'ן וועג קיין [[דייטשלאנד]] און די [[פאראייניגטע שטאטן]], אזוי אז ווען מ'האט דורכגעפירט דעם אויסלענדער-צענזוס אין 1939, זענען געווען נאר ארום פופציג אידן אין לונד. | אריגינעל האט מען גערופן דעם שטאטטייל "די נייע שטאט", אבער מ'האט איר געגעבן דעם [[אידיש]]ן צונאמען "די נויט" צוליב דעם נידריגן לעבנס-סטאנדארט אין דער געגנט. מ'האט אויך גערופן די געגנט "יהודה", ווייל דארט איז געווען א גרויסע [[אידן|אידישע]] באפעלקערונג{{הערה|{{צ-בוך|נאמען=Nordisk kriminalkrönika 2000|מו"ל=Lindhardt og Ringhof|ISBN=978-87-11-87347-2|קישור=https://books.google.se/books?id=6NV1DwAAQBAJ&pg=PT27&dq=n%C3%B6den+lund+shtetl&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwi90pmlgbuEAxWsAhAIHaH4C7sQ6AF6BAgMEAI#v=onepage&q=n%C3%B6den%20lund%20shtetl&f=false|שפראך=sv}}}}. ביים שפיץ האבן דארט געוואוינט ארום 400 אידן, ארום די יארן 1910-1914. מען האט דאן גערופן דעם געגנט דער "ירושלים פונעם צפון"{{מקור}}. די מערסטע פון זיי זענען געקומען פון [[רוסלאנד|רוסישן אימפעריע]], אריינגערעכנט פון [[ליטע]]{{הערה|שם=סווענסאן|Svensson, Anna. Nöden - en shtetl i Lund (1995)}}, אנטלויפנדיג פון די פאגראמען וואס האבן זיך פארשטארקט ארום 1870. עס זענען דערפאר געווען עטליכע הייזער אין די נויט וואס מ'האט געניצט אלס [[שול]]ן, צווישן זיי אויף פרעננעגאס און קליין דרום-גאס. די לעצטע וואס האט געדינט אלס שול איז געווען די אויף קליין דרום-גאס, וואס מ'האט אראפגעווארפן אין 1979{{הערה|{{צ-בוך|נאמען=Företagsamhetens Lund|מו"ל=Lindhardt og Ringhof|ISBN=978-87-11-70714-2|קישור=https://books.google.se/books?id=-ddRDwAAQBAJ&pg=PT70&dq=n%C3%B6den+lund+synagoga&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwjjtfClgLuEAxVy-IsKHeUdAM8Q6AF6BAgNEAI#v=onepage&q=n%C3%B6den%20lund%20synagoga&f=false|שפראך=sv}}}}. אין דער געגנט איז אויך געווען א [[מקווה]]. רוב פון די אידן וואס האבן זיך באזעצט אין די נויט זענען געווען אויפ'ן וועג קיין [[דייטשלאנד]] און די [[פאראייניגטע שטאטן]], אזוי אז ווען מ'האט דורכגעפירט דעם אויסלענדער-צענזוס אין 1939, זענען געווען נאר ארום פופציג אידן אין לונד{{הערה|שם=סווענסאן}}. | ||
צו דעם שטאטטייל זענען געקומען ארעמע מענטשן, ווי נייע ארבעטער פון דארף און אידישע אימיגראנטן. אין די הייזער איז געווען זייער ענג און שווער. גרויסע משפחות האבן געקענט וואוינען אויף א קליינעם שטח, מ'האט געהאט געמיינזאמע בית-הכסא'ס אינדרויסן, נאר איין וואסער-קראן, און אויך זענען געווען אסאך שרצים אין דער געגנט. | צו דעם שטאטטייל זענען געקומען ארעמע מענטשן, ווי נייע ארבעטער פון דארף און אידישע אימיגראנטן. אין די הייזער איז געווען זייער ענג און שווער. גרויסע משפחות האבן געקענט וואוינען אויף א קליינעם שטח, מ'האט געהאט געמיינזאמע בית-הכסא'ס אינדרויסן, נאר איין וואסער-קראן, און אויך זענען געווען אסאך שרצים אין דער געגנט. | ||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
די געגנט האט דעמאלט געהאט א נידריגן סטאטוס, און אין די 1960'ער און 1970'ער יארן האט מען פארוואנדלט אסאך הייזער אין איין-פאמיליע הייזער און אנדערע האט מען אראפגעווארפן. אין די קווארטלען וואו מ'האט אראפגעווארפן האט מען לעצטנס צוריקגעברענגט קליינע הייזער אין ענליכן סטיל ווי די אלטע. דורך א פראצעס פון פארבעסערונג איז די געגנט היינט געווארן א שטאטטייל מיט רייכע און בא'חנ'טע הייזער. | די געגנט האט דעמאלט געהאט א נידריגן סטאטוס, און אין די 1960'ער און 1970'ער יארן האט מען פארוואנדלט אסאך הייזער אין איין-פאמיליע הייזער און אנדערע האט מען אראפגעווארפן. אין די קווארטלען וואו מ'האט אראפגעווארפן האט מען לעצטנס צוריקגעברענגט קליינע הייזער אין ענליכן סטיל ווי די אלטע. דורך א פראצעס פון פארבעסערונג איז די געגנט היינט געווארן א שטאטטייל מיט רייכע און בא'חנ'טע הייזער. | ||
== רעפערענצן == | |||
{{רעפערענצן}} | |||
{{קרד/ויקי/אנדער|שוועדיש|sv|Nöden}} | {{קרד/ויקי/אנדער|שוועדיש|sv|Nöden}} | ||
{{דרעפט}} | |||
[[קאַטעגאָריע:שוועדן]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אידישע ישובים אין אייראפע]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|02]] | |||