אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אקדמות"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
9 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
אין תקציר עריכה
ק (←‏היסטאריע: הגהה)
שורה 119: שורה 119:
מ'זעט אבער אז ער האט אים נאך געקענט ביים לעבן, זע {{היברובוקס|2=סדור רש"י|3=21221|page=145|4="שמעתי מפי צדיק רבי מאיר ברבי יצחק"}}. זיין זון רבי יצחק איז אומגעקומען דורך די קרייצציגלער אין יאר [[ד'תתנ"ו]] ווי דערמאנט אין פנקס הזכרת נשמות פון ווירמייזא.}}. אין ראם פון זיין פאסטן אלס שליח ציבור האט ער מתקן געווען א צאל תיקונים אין די נוסח התפילה, און פארפאסט צענדליגער פיוטים, צווישן זיי אזעלכע וואס מען זאגט ביז'ן היינטיגן טאג.   
מ'זעט אבער אז ער האט אים נאך געקענט ביים לעבן, זע {{היברובוקס|2=סדור רש"י|3=21221|page=145|4="שמעתי מפי צדיק רבי מאיר ברבי יצחק"}}. זיין זון רבי יצחק איז אומגעקומען דורך די קרייצציגלער אין יאר [[ד'תתנ"ו]] ווי דערמאנט אין פנקס הזכרת נשמות פון ווירמייזא.}}. אין ראם פון זיין פאסטן אלס שליח ציבור האט ער מתקן געווען א צאל תיקונים אין די נוסח התפילה, און פארפאסט צענדליגער פיוטים, צווישן זיי אזעלכע וואס מען זאגט ביז'ן היינטיגן טאג.   


דער פיוט איז נתחבר געווארן אלס "רשות" און אריינפיר פאר'ן "תורגמן", וואס פלעגט איבערטייטשן די פסוקים פון עשרת הדברות אויף אראמיש. דער מנהג פון איבערזעצן די תורה איז געווען איינגעפירט בימי חז"ל{{הערה|{{רמב"ם|תפילה|יב|י}}}} ביז סוף תקיפת הגאונים, און אין ארץ ישראל איז עס מיטגעקומען מיט פיוטים און ערקלערונגען פונעם איבערזעצער - א מנהג וואס איז שפעטער פארבליבן בלויז אין שבועות און אנדערע ימים טובים{{הערה|זע {{תנ"ך|שמות|כ|יג|מפרש=חזקוני}} "בעצרת שהיא דוגמא מתן תורה, ומתרגמינן הדברות"}}. זע אויך {{בבלי|מגילה|כד|א|מפרש=תוספות}} "והא שאנו מתרגמין הפטרות של פסח ועצרת טפי משאר י״ט, לפי שהן מדברות בנס היום כדי לפרסם הנס, וכן במתן תורה כדי לפרסם הנס".}}. שפעטער ווען דאס האט שוין אויך נישט אנגעהאלטן, איז אבער דער פיוט פון אקדמות פארבליבן<ref>צוערשט איז דאס געשריבן געווארן אלס השערה אין {{צ-בוך|מחבר=מהר"ם אש|נאמען=זכרון יהודה|עמ=לח}}, {{צ-בוך|מחבר=רבי וואלף היידנהיים|נאמען=הבנת המקרא|עמ=לח|סדרה=סוף חומש שמות}}, און נאך, שפעטער איז געפונען געווארן די אריגינאלע כתבי יד און ספרים וואס דערמאנען די פיוטים און תרגומים בשייכות מיט'ן אקדמות</ref>.   
דער פיוט איז נתחבר געווארן אלס "רשות" און אריינפיר פאר'ן "תורגמן", וואס פלעגט איבערטייטשן די פסוקים פון עשרת הדברות אויף אראמיש. דער מנהג פון איבערזעצן די תורה איז געווען איינגעפירט בימי חז"ל{{הערה|{{רמב"ם|תפילה|יב|י}}}} ביז סוף תקיפת הגאונים, און אין ארץ ישראל איז עס געווען באגלייט מיט פיוטים און ערקלערונגען פונעם איבערזעצער - א מנהג וואס איז שפעטער פארבליבן בלויז אין שבועות און אנדערע ימים טובים{{הערה|זע {{תנ"ך|שמות|כ|יג|מפרש=חזקוני}} "בעצרת שהיא דוגמא מתן תורה, ומתרגמינן הדברות"; {{בבלי|מגילה|כד|א|מפרש=תוספות}} "והא שאנו מתרגמין הפטרות של פסח ועצרת טפי משאר י״ט, לפי שהן מדברות בנס היום כדי לפרסם הנס, וכן במתן תורה כדי לפרסם הנס".}}. שפעטער ווען דאס האט שוין אויך נישט אנגעהאלטן, איז אבער דער פיוט פון אקדמות פארבליבן<ref>צוערשט איז דאס געשריבן געווארן אלס השערה אין {{צ-בוך|מחבר=מהר"ם אש|נאמען=זכרון יהודה|עמ=לח}}, {{צ-בוך|מחבר=רבי וואלף היידנהיים|נאמען=הבנת המקרא|עמ=לח|סדרה=סוף חומש שמות}}, און נאך, שפעטער איז געפונען געווארן די אריגינאלע כתבי יד און ספרים וואס דערמאנען די פיוטים און תרגומים בשייכות מיט'ן אקדמות</ref>.   


דעם מנהג צו זאגן דעם פיוט אקדמות ביים ליינען נאך דעם ערשטן פסוק פון בחודש השלישי, ווערט פארצייכנט אין די פריערדיגע ספרים פון מנהגי אשכנז{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם קלויזנער|מנהגים|24905}}, געברענגט אין {{היברובוקס|רבי יעקב מולן|ספר מהרי"ל|44458|page=54}}, {{היברובוקס|טירנא, רבי יצחק אייזיק|ספר המנהגים|8913|page=33}}}}. אויך געפונט מען דאס אין פריערדיגע מחזורים געשריבן בכתב יד, צווישן זיי אין מחזור ווירמייזא{{הערה|{{אוצר החכמה|2=מחזור וורמיישא מנהג אשכנז|3=618509|page=146|שנת הוצאה=ה'ל"ב}}}}.
דעם מנהג צו זאגן דעם פיוט אקדמות ביים ליינען נאך דעם ערשטן פסוק פון בחודש השלישי, ווערט פארצייכנט אין די פריערדיגע ספרים פון מנהגי אשכנז{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם קלויזנער|מנהגים|24905}}, געברענגט אין {{היברובוקס|רבי יעקב מולן|ספר מהרי"ל|44458|page=54}}, {{היברובוקס|טירנא, רבי יצחק אייזיק|ספר המנהגים|8913|page=33}}}}. אויך געפונט מען דאס אין פריערדיגע מחזורים געשריבן בכתב יד, צווישן זיי אין מחזור ווירמייזא{{הערה|{{אוצר החכמה|2=מחזור וורמיישא מנהג אשכנז|3=618509|page=146|שנת הוצאה=ה'ל"ב}}}}.

נאוויגאציע מעניו