בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,428
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
|||
| שורה 7: | שורה 7: | ||
| מדינה = {{פאן|פאראייניגטע שטאטן||+}} | | מדינה = {{פאן|פאראייניגטע שטאטן||+}} | ||
| עיסוק = [[טייקון]], [[השקעה|משקיע]], [[יזם]], [[סופר]], איש [[טלוויזיה]] ו[[פוליטיקאי]] | | עיסוק = [[טייקון]], [[השקעה|משקיע]], [[יזם]], [[סופר]], איש [[טלוויזיה]] ו[[פוליטיקאי]] | ||
| פארטיי = [[רעפובליקאנער פארטיי|רעפובליקאנער]] (1987–1999, 2009–2011, 2012–הווה){{ש}}<small>'''פריערע פארטייען:'''</small>{{ש}}[[דעמאקראטישע פארטיי|דעמאקראט]] ( | | פארטיי = [[רעפובליקאנער פארטיי|רעפובליקאנער]] (1987–1999, 2009–2011, 2012–הווה){{ש}}<small>'''פריערע פארטייען:'''</small>{{ש}}[[דעמאקראטישע פארטיי|דעמאקראט]] (ביז 1987, 2001–2009){{ש}}אינדעפענדענט (2011–2012){{ש}}רעפארם פארטיי (1999–2001) | ||
| שם מלא = דונלד ג'ון טראמפ | | שם מלא = דונלד ג'ון טראמפ | ||
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג | | תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג | ||
| שורה 37: | שורה 37: | ||
== אנהייב פון זיין לעבן == | == אנהייב פון זיין לעבן == | ||
[[טעקע:FredTrump1950-02.png| | [[טעקע:FredTrump1950-02.png|150px|קליין|פרעד טראמפ, טאטע פון דאנאלד טראמפ]] | ||
טראמפּ איז געבוירן אין ניו יארק אין אַ משפּחה פון דייטשע [[סקאטלאנד|סקאטישע]] אפּשטאם, אַ מיטגליד פון דער אמעריקאנער פּרעסביטעריען קירכע. זיין זיידע, פרידריך טראמפּ, איז געבוירן אין קאלשטאדט אין די קעניגרייך פון בייערן (שפּעטער צוזאמגעשמאלצן מיט די דייטשער אימפעריע), האט אימיגרירט צו די פאַראייניגטע שטאַטן אין 1885, און האט אמעריקאניזירט זיין ערשטער נאמען צו פרעדריק ווען ער האט באקומען אמעריקאנער בירגערשאַפט אין 1892. אין די צייט פון די גאלד געלויף אין 1897, האט פרעדריק געבויט דריי רעסטוראנען מיט אַ האטעל אויף די וועג פון די גאלד מינעס וואָס איז געווען אין קלאנדיקע אין קאנאדע, אזוי האט ער געמאכט זיין ערשטער פארמעגן. דערנאך האָט ער זיך צוריקגעקערט צו זיין היימשטאט אין 1902, דארט האט ער חתונה געהאט מיט זיין פרוי, עליזאבעט. זיי האבן זיך אריבערגעצויגן קיין [[ניו יארק סיטי]] אום אויגוסט פונעם זעלבן יאר. צוליב זיין פרוי'ס בענקשאפט צו איר היימלאנד, האָט די משפּחה זיך אומגעקערט צו זייער געבורטסארט. ווען זיי זענען אנקגעקומען, האבן די דייטשע אויטאריטעטן באשלאסן אז פרעדריק האט עמיגרירט צו די פאראייניגטע שטאטן כדי זיך ארויסצודרייען פון באצאלן שטייערן און פון מיליטער דינסט אין דער דייטשער ארמיי, און אז ער האט פארלעצט א געזעץ וואס פארבאט אימיגראציע קיין צפון אמעריקע. אין רעזולטאט איז זיין דייטשע בירגערשאפט אפגערופן געווארן. ער האט פרובירט צו אפּעלירן דעם באשלוס אן ערפאלג, און אין 1905 האט ער אן קיין אויסוואל זיך געדארפט צוריקקערן צו די פאַראייניגטע שטאטן. | טראמפּ איז געבוירן אין ניו יארק אין אַ משפּחה פון דייטשע [[סקאטלאנד|סקאטישע]] אפּשטאם, אַ מיטגליד פון דער אמעריקאנער פּרעסביטעריען קירכע. זיין זיידע, פרידריך טראמפּ, איז געבוירן אין קאלשטאדט אין די קעניגרייך פון בייערן (שפּעטער צוזאמגעשמאלצן מיט די דייטשער אימפעריע), האט אימיגרירט צו די פאַראייניגטע שטאַטן אין 1885, און האט אמעריקאניזירט זיין ערשטער נאמען צו פרעדריק ווען ער האט באקומען אמעריקאנער בירגערשאַפט אין 1892. אין די צייט פון די גאלד געלויף אין 1897, האט פרעדריק געבויט דריי רעסטוראנען מיט אַ האטעל אויף די וועג פון די גאלד מינעס וואָס איז געווען אין קלאנדיקע אין קאנאדע, אזוי האט ער געמאכט זיין ערשטער פארמעגן. דערנאך האָט ער זיך צוריקגעקערט צו זיין היימשטאט אין 1902, דארט האט ער חתונה געהאט מיט זיין פרוי, עליזאבעט. זיי האבן זיך אריבערגעצויגן קיין [[ניו יארק סיטי]] אום אויגוסט פונעם זעלבן יאר. צוליב זיין פרוי'ס בענקשאפט צו איר היימלאנד, האָט די משפּחה זיך אומגעקערט צו זייער געבורטסארט. ווען זיי זענען אנקגעקומען, האבן די דייטשע אויטאריטעטן באשלאסן אז פרעדריק האט עמיגרירט צו די פאראייניגטע שטאטן כדי זיך ארויסצודרייען פון באצאלן שטייערן און פון מיליטער דינסט אין דער דייטשער ארמיי, און אז ער האט פארלעצט א געזעץ וואס פארבאט אימיגראציע קיין צפון אמעריקע. אין רעזולטאט איז זיין דייטשע בירגערשאפט אפגערופן געווארן. ער האט פרובירט צו אפּעלירן דעם באשלוס אן ערפאלג, און אין 1905 האט ער אן קיין אויסוואל זיך געדארפט צוריקקערן צו די פאַראייניגטע שטאטן. | ||
דאנאלד'ס פאטער, פרעד טראמפּ, איז געבוירן אקטאבער 11, 1905 אין [[קווינס]]. ווען ער איז געווען 15 יאר אלט, איז ער, אין די פיסטריט פון זיינע עלטערן, אריין אין די [[ריעל עסטעיט]] ביזנעס, און צוזאמען מיט זיין מוטער געגרינדעט די ארגאניזאציע "עליזאבעט טראמפ ענד סאן". ווען פרעד איז געווען 22 יאר אלט איז די ארגאניזאציע געווארן א פירמע. אין די 1920ער יארן, האט ער געבויט דירות אין קווינס, וועלכע זענען פארקויפט געווארן מיט א ביליגערע פרייז פון די מארקעט פרייז אין יענער צייט. אין די [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטע וועלט קריג]] האט פרעד געבויט באראקן פאר די מיליטער, און נאך דער מלחמה האט ער פארברייטערט זיינע אפעראציעס און ער האט געבויט הייזער פאר די פאמיליעס פון מלחמה וועטעראנען. אין די פריע 1930ער יארן האט פרעד באגעגנט מערי מעקלעאד, וואס האט אימיגרירט מיט איר סקאטישע משפּחה פון די [[פאראייניגטע קעניגרייך]]. ער האט חתונה געהאט מיט איר אין יאנואר 1936 אין א צערעמאניע וואס איז געפייערט געווארן אין אַ פּרעסביטעריאנישע קירכע. | דאנאלד'ס פאטער, פרעד טראמפּ, איז געבוירן אקטאבער 11, 1905 אין [[קווינס]]. ווען ער איז געווען 15 יאר אלט, איז ער, אין די פיסטריט פון זיינע עלטערן, אריין אין די [[ריעל עסטעיט]] ביזנעס, און צוזאמען מיט זיין מוטער געגרינדעט די ארגאניזאציע "עליזאבעט טראמפ ענד סאן". ווען פרעד איז געווען 22 יאר אלט איז די ארגאניזאציע געווארן א פירמע. אין די 1920ער יארן, האט ער געבויט דירות אין קווינס, וועלכע זענען פארקויפט געווארן מיט א ביליגערע פרייז פון די מארקעט פרייז אין יענער צייט. אין די [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטע וועלט קריג]] האט פרעד געבויט באראקן פאר די מיליטער, און נאך דער מלחמה האט ער פארברייטערט זיינע אפעראציעס און ער האט געבויט הייזער פאר די פאמיליעס פון מלחמה וועטעראנען. אין די פריע 1930ער יארן האט פרעד באגעגנט מערי מעקלעאד, וואס האט אימיגרירט מיט איר סקאטישע משפּחה פון די [[פאראייניגטע קעניגרייך]]. ער האט חתונה געהאט מיט איר אין יאנואר 1936 אין א צערעמאניע וואס איז געפייערט געווארן אין אַ פּרעסביטעריאנישע קירכע. | ||
די פּארל האָט געוואוינט אין די דזשאמעיקא קוואַרטל אין די קווינס בארא, ניו יארק. דעם 5טן אפריל 1937 האבן זיי געבוירן זייער ערשטע טאכטער, מאריאנא טראמפ, און דערנאך זייער זון פרעדריק דזשוניער (1938–1981), עליזאבעט (געבוירן 1942), דאנאלד (געבוירן 1946), און ראבערט (1948–2020). דער עלטסטער ברודער, פרעד טראמפ דזשוניער, איז אַריין אין די פאמיליע ביזנעס, און האט זיך פארפּלאנטערט מיט זייער טאַטן און איז געגאנגען זיך לערנען צו ווערן אַ פּילאָט פאר ליפטליניעס. ער איז געשטאָרבן פון האַרץ פראבלעמען נאכן זיין צוגעבינדן צום ביטערן טראפ אין 1981 אין עלטער פון 43; דאנאלד טראמפּ שרייבט צו דער פאקט אז ער פארמיידט זיך פון אַלקאָהאָל און רייכערן צו זיין ברודער'ס גורל. טראמפ'ס יונגערע ברודער, ראבערט, איז אויך אריין אין די פאמיליע ביזנעס און איז געווארן א מענעדזשער. ראבערט טראמפ איז געשטאָרבן אין אויגוסט 2020. די טראמפּ שוועסטער זענען נישט געשטיפּט געווארן צו אַריינגיין אין די פאמיליע פירמע | די פּארל האָט געוואוינט אין די דזשאמעיקא קוואַרטל אין די קווינס בארא, ניו יארק. דעם 5טן אפריל 1937 האבן זיי געבוירן זייער ערשטע טאכטער, מאריאנא טראמפ, און דערנאך זייער זון פרעדריק דזשוניער (1938–1981), עליזאבעט (געבוירן 1942), דאנאלד (געבוירן 1946), און ראבערט (1948–2020). דער עלטסטער ברודער, פרעד טראמפ דזשוניער, איז אַריין אין די פאמיליע ביזנעס, און האט זיך פארפּלאנטערט מיט זייער טאַטן און איז געגאנגען זיך לערנען צו ווערן אַ פּילאָט פאר ליפטליניעס. ער איז געשטאָרבן פון האַרץ פראבלעמען נאכן זיין צוגעבינדן צום ביטערן טראפ אין 1981 אין עלטער פון 43; דאנאלד טראמפּ שרייבט צו דער פאקט אז ער פארמיידט זיך פון אַלקאָהאָל און רייכערן צו זיין ברודער'ס גורל. טראמפ'ס יונגערע ברודער, ראבערט, איז אויך אריין אין די פאמיליע ביזנעס און איז געווארן א מענעדזשער. ראבערט טראמפ איז געשטאָרבן אין אויגוסט 2020. די טראמפּ שוועסטער זענען נישט געשטיפּט געווארן צו אַריינגיין אין די פאמיליע פירמע דורך זייער פאטער, וואס איז געשטארבן אין 1999. מאריאַנא טראמפּ האט געדינט אלס אַ ריכטער אין די פעדעראלע אפּעליר געריכט און די קאָלאָמביע דיסטריקט, דעקנדיג [[דעלעווער]], [[ניו דזשערסי|ניו דזשערזי]] און [[פענסילוועניע|פּענסילוואַניע]]; א שטעלע צו וועלכער פרעזידענט [[ביל קלינטאן]] האט איר אפוינטעד. עליזאַבעט טראמפּ האט געארבעט אלס אַן אדמיניסטראטיווע געהילף אין א [[באנק|באַנק]]. | ||
[[טעקע:Donald Trump NYMA.jpg|קליין|טראמפ אין די מיליטירישע אקעדעמיע אין ניו יארק,1964]] | [[טעקע:Donald Trump NYMA.jpg|קליין|טראמפ אין די מיליטירישע אקעדעמיע אין ניו יארק,1964]] | ||
| שורה 75: | שורה 75: | ||
דעם 16טן יוני, 2015, האָט ער געמאָלדן זיין קאַנדידאַטור פאַר די 2016 פּרעזידענטליכע וואלן מטעם דער רעפובליקאנער פארטיי אונטערן שלאג־ווארט "מאַך אַמעריקע ווידער גרויס" (Make America Great Again). ביים אוונט אינעם טראמפ טאַוער וואו ער האט געלאזט אין גאנג זיין קאמפיין, האט ער דערקלערט אז ער וועט בויען א וואנט צווישן מעקסיקא און די פאַראייניגטע שטאטן, און אז עס זענען דא אומלעגאלע אימיגראנטן וואס כאפן זיך אריין צו די פאראייניגטע שטאַטן פון מעקסיקא וואס ברענגען אריין דראגס און פארברעכנס, דאס האט אנגעדרייט א שטורעם ביי די מידיע און די אמעריקאנער פּאליטישע סיסטעם, און איז געווארן קריטיקירט אויך פון מיטגלידער פון זיין פּאַרטיי, אַריינגערעכנט [[דזשעב בוש]], [[ריק פערי|ריק פּערי]], [[מיט ראמני]] און [[מארקא רוביא]]. ער איז שפעטער קריטיקירט געווארן פאר'ן אטאקירן סענאטאר [[דזשאן מעקעין]], וועלכער האט געזאגט לויט אים אז די 15,000 מענטשן וועלכע זענען געקומען צו טראמפ'ס ראלי זענען משוגעים, זאגנדיג אז אין זיינע אויגן איז מעקעין, וועלכער איז געפאנגען אין די וויעטנאם קריג, נישט קיין מלחמה העלד. אויך איז ער קריטקירט געוארן פאר זיין רוף אין דעצעמבער 2015 צו פארבאטן מוסולמענער אריינצוקומען אין די פאראייניגטע שטאטן ביז די רעגירונג וועט אנאליזירן פובליק מיינונג אנקעטעס אין דער מוסולמענער וועלט לויט וועלכע מערסטנס מוסולמענער דערקלערן האַס צו אמעריקאנער און וועט באשליסן ווי אזוי צו האנדלען מיט דעם. די פויפסט [[פראַנציס]] האט געזאגט אז ווער עס האלט אז מען דארף בויען ווענט און נישט בריקן איז נישט קיין קריסט. טראמפ האט געענטפערט אז די סטעיטמענט פונעם פויפסט איז שענדליך און אז קיין פירער, ספעציעל א רעליגיעזער פירער, האט נישט די רעכט צו צווייפלען אין א צווייטנ'ס גלויבונג. | דעם 16טן יוני, 2015, האָט ער געמאָלדן זיין קאַנדידאַטור פאַר די 2016 פּרעזידענטליכע וואלן מטעם דער רעפובליקאנער פארטיי אונטערן שלאג־ווארט "מאַך אַמעריקע ווידער גרויס" (Make America Great Again). ביים אוונט אינעם טראמפ טאַוער וואו ער האט געלאזט אין גאנג זיין קאמפיין, האט ער דערקלערט אז ער וועט בויען א וואנט צווישן מעקסיקא און די פאַראייניגטע שטאטן, און אז עס זענען דא אומלעגאלע אימיגראנטן וואס כאפן זיך אריין צו די פאראייניגטע שטאַטן פון מעקסיקא וואס ברענגען אריין דראגס און פארברעכנס, דאס האט אנגעדרייט א שטורעם ביי די מידיע און די אמעריקאנער פּאליטישע סיסטעם, און איז געווארן קריטיקירט אויך פון מיטגלידער פון זיין פּאַרטיי, אַריינגערעכנט [[דזשעב בוש]], [[ריק פערי|ריק פּערי]], [[מיט ראמני]] און [[מארקא רוביא]]. ער איז שפעטער קריטיקירט געווארן פאר'ן אטאקירן סענאטאר [[דזשאן מעקעין]], וועלכער האט געזאגט לויט אים אז די 15,000 מענטשן וועלכע זענען געקומען צו טראמפ'ס ראלי זענען משוגעים, זאגנדיג אז אין זיינע אויגן איז מעקעין, וועלכער איז געפאנגען אין די וויעטנאם קריג, נישט קיין מלחמה העלד. אויך איז ער קריטקירט געוארן פאר זיין רוף אין דעצעמבער 2015 צו פארבאטן מוסולמענער אריינצוקומען אין די פאראייניגטע שטאטן ביז די רעגירונג וועט אנאליזירן פובליק מיינונג אנקעטעס אין דער מוסולמענער וועלט לויט וועלכע מערסטנס מוסולמענער דערקלערן האַס צו אמעריקאנער און וועט באשליסן ווי אזוי צו האנדלען מיט דעם. די פויפסט [[פראַנציס]] האט געזאגט אז ווער עס האלט אז מען דארף בויען ווענט און נישט בריקן איז נישט קיין קריסט. טראמפ האט געענטפערט אז די סטעיטמענט פונעם פויפסט איז שענדליך און אז קיין פירער, ספעציעל א רעליגיעזער פירער, האט נישט די רעכט צו צווייפלען אין א צווייטנ'ס גלויבונג. | ||
טראמפ האט גענאסן פון א שטענדיגע אויבערהאנט אין אנקעטעס צווישן די רעפובליקאנער פארטיי קאנדידאטן און אינעם פארנעם פון מידיע דעקונג דורכאויס די קאמפיין. אין די [[פריימעריס]] וועלכע האבן זיך אנגעהויבן אין פעברואר 2016 איז ער אריינגעקומען דער צווייטער אין די [[אייאווע]] קאוקוסעס (נאך [[טעד קרוז]]) און דער ערשטער אין די [[ניו העמפשער|ניו העמפשיר]] פריימעריס, די [[דרום קאראליינע]] פריימעריס און די [[נעוואדא|נעוואדע]] קאוקוסעס. אויך אין די וואלן אין 13 שטאטן אין מערץ 1, | טראמפ האט גענאסן פון א שטענדיגע אויבערהאנט אין אנקעטעס צווישן די רעפובליקאנער פארטיי קאנדידאטן און אינעם פארנעם פון מידיע דעקונג דורכאויס די קאמפיין. אין די [[פריימעריס]] וועלכע האבן זיך אנגעהויבן אין פעברואר 2016 איז ער אריינגעקומען דער צווייטער אין די [[אייאווע]] קאוקוסעס (נאך [[טעד קרוז]]) און דער ערשטער אין די [[ניו העמפשער|ניו העמפשיר]] פריימעריס, די [[דרום קאראליינע]] פריימעריס און די [[נעוואדא|נעוואדע]] קאוקוסעס. אויך אין די וואלן אין 13 שטאטן אין מערץ 1, "דעם גרויסן דינסטאג", האט טראמפ געוואונען די גרעסטע צאל שטימען צווישן די קאנדידאטן. בשעת דער קאמפיין האט ער באקומען די שטיצע פון עלטערע רעפובליקאנער ווי [[סארא פעלין|סערע פעילין]], [[קריס קריסטי]], [[רודי דזשוליאני]] און [[דזשעף סעשאנס]], הגם רוב פון די רעפובליקאנער עסטעבלישמענט איז נישט געווען צופרידן פון זיין קאנדידאטור, סיי צוליב זיינע פאליסיס און סטיל, און אויך אויס זארג אז זיין כאראקטער וועט מאכן שווער פאַר די פּאַרטיי צו געווינען די וואַלן. | ||
===די אַלגעמיינע וואַלן=== | ===די אַלגעמיינע וואַלן=== | ||
[[טעקע:Donald Trump (29347022846).jpg|קליין|טראמפ ביי א קאמפיין ראלי אין אריזאנע, אוגוסט 2016]] | [[טעקע:Donald Trump (29347022846).jpg|קליין|טראמפ ביי א קאמפיין ראלי אין אריזאנע, אוגוסט 2016]] | ||
אין מאי 2016 האט ער געוואונען די פריימעריס אין [[אינדיאנע|אינדיענע]] מיט אן איבערוויגנדע מערהייט. דעריבער האבן טעד קרוז און דזשאן קעיסיק זיך ארויסגעצויגן פונעם געיעג און טראמפ איז געבליבן דער איינציגסטער קאנדידאט פון דער רעפובליקאנער פארטיי. מאי 26, 2016 האט טראמפ מצליח געווען אנצוקומען צו די געפאדערטע סומע פון דעלעגאטן וואס פאדערט זיך צו פארזיכערן מיט די נאמינאציע, און ביי דעם קאנווענטשאן פונעם פארטיי אין יולי 2016 איז ער געווארן דער אפיציעלער קאנדידאט פארן פרעזידענטשאפט. עטלעכע טעג פריער, האט ער גענומען דער גאווערנאר פון אינדיאנא, מייק פּענס, אלס זיין מיטלויפער פאר וויצע פּרעזידענט. | אין מאי 2016 האט ער געוואונען די פריימעריס אין [[אינדיאנע|אינדיענע]] מיט אן איבערוויגנדע מערהייט. דעריבער האבן טעד קרוז און דזשאן קעיסיק זיך ארויסגעצויגן פונעם געיעג און טראמפ איז געבליבן דער איינציגסטער קאנדידאט פון דער רעפובליקאנער פארטיי. מאי 26, 2016 האט טראמפ מצליח געווען אנצוקומען צו די געפאדערטע סומע פון דעלעגאטן וואס פאדערט זיך צו פארזיכערן מיט די נאמינאציע, און ביי דעם קאנווענטשאן פונעם פארטיי אין יולי 2016 איז ער געווארן דער אפיציעלער קאנדידאט פארן פרעזידענטשאפט. עטלעכע טעג פריער, האט ער גענומען דער גאווערנאר פון אינדיאנא, מייק פּענס, אלס זיין מיטלויפער פאר וויצע פּרעזידענט. | ||
| שורה 90: | שורה 89: | ||
==פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן (2017–2021)== | ==פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן (2017–2021)== | ||
[[טעקע:JANUS-Tête-à-Tête- Sitting President & President-elect, Barack Obama & Donald Trump squatting next to each other on arm-chairs in the Oval Office on November 10th 2016. (31196987133).jpg|קליין|אין א ערשטע שמועס מיט פרעזידענט באראק אבאמא אינעם אוועל אפיס, נאוועמבער 2016]] | |||
יאנואר 20, 2017, ער איז געווארן איינגעשוואורן אלס פּרעזידענט דורך דער הויפט פון דער העסטער געריכט. אויף טראמפ'ס איניציאטיוו האט זיך, אויסער דעם גלח, אויך באטייליגט א רב (מארווין הייער) אין דער איינשווערונג צערעמאָניע, וועלכער האָט געהאַלטן אַ רעדע. טראמפ האט באשטימט די גענעראלן דזשעימס מאטיס און דזשאן קעלי אלס סעקרעטאר פון פארטיידיגונג און סעקרעטאר פון היימלאנד זיכערהייט,, סענאטאר דזשעף סעשאנס אלס אטוירני דשענערעל, און רעקס טילערסאן אלס סעקרעטארי אוו סטעיט. שפעטער האט טראמפ באשטימט דעם פארזיצער פונעם רעפובליקאנער נאציאנאלן קאמיטעי ריינס פריבוס אלס דער הויפט פונעם שטאב פונעם ווייסן הויז, דער פארוואלטער פון זיין וואל קאמפיין גענעראל מייקל פלין אלס נאציאנאלע זיכערהייט ראטגעבער. סטיוו באנן, זיין טאכטער איוואנקא טראמפ, זיין איידעם דזשאַרעד קושנער און זיין קאמפיין פאַרוואַלטער קעלעין קאוועי, זענען באשטימט אלס אדווייזערס. אין מערץ 2018 האט טראַמפּ געווארפן טילערסאָן פון אמט און באשטימט מייק פּאָמפּעאָ, דער געוועזענער הויפּט פון די סי.איי.עיאויף דיין פלאץ. | יאנואר 20, 2017, ער איז געווארן איינגעשוואורן אלס פּרעזידענט דורך דער הויפט פון דער העסטער געריכט. אויף טראמפ'ס איניציאטיוו האט זיך, אויסער דעם גלח, אויך באטייליגט א רב (מארווין הייער) אין דער איינשווערונג צערעמאָניע, וועלכער האָט געהאַלטן אַ רעדע. טראמפ האט באשטימט די גענעראלן דזשעימס מאטיס און דזשאן קעלי אלס סעקרעטאר פון פארטיידיגונג און סעקרעטאר פון היימלאנד זיכערהייט,, סענאטאר דזשעף סעשאנס אלס אטוירני דשענערעל, און רעקס טילערסאן אלס סעקרעטארי אוו סטעיט. שפעטער האט טראמפ באשטימט דעם פארזיצער פונעם רעפובליקאנער נאציאנאלן קאמיטעי ריינס פריבוס אלס דער הויפט פונעם שטאב פונעם ווייסן הויז, דער פארוואלטער פון זיין וואל קאמפיין גענעראל מייקל פלין אלס נאציאנאלע זיכערהייט ראטגעבער. סטיוו באנן, זיין טאכטער איוואנקא טראמפ, זיין איידעם דזשאַרעד קושנער און זיין קאמפיין פאַרוואַלטער קעלעין קאוועי, זענען באשטימט אלס אדווייזערס. אין מערץ 2018 האט טראַמפּ געווארפן טילערסאָן פון אמט און באשטימט מייק פּאָמפּעאָ, דער געוועזענער הויפּט פון די סי.איי.עיאויף דיין פלאץ. | ||
==פּאָליטישע שטעלעס== | ==פּאָליטישע שטעלעס== | ||
===אינערן פאליסיס און עקאנאמיע=== | ===אינערן פאליסיס און עקאנאמיע=== | ||
אין צוגאב, האט טראמפ צוגעזאגט צו אנולירן מעדיצינישע אינשורענס וואס דער פריעדיגער פרעזידענט אבאמא האט אויפגעשטעלט (באקאנט אלס אבאמא-קער),, און עס ערזעצן מיט אן אנדער מעדיצינישע אינשורענס פראגראם. ער שטיצט פארגרעסערן די בודזשעט פון די מיליטער פון די פאַרייניגטע שטאַטן, און פארגרעסערן הילף צו וועטעראנען. טראמפ שטיצט א פאליסי פון אומאפהענגיגע באנוץ פון ענערגיע קוואלן, און איז קעגן אמעריקאנער אנגעוויזנקייט פון די ענערגיע צו אנדערע לענדער, מיטן ציל צו שאפן נייע דזשאבס פאר די אמעריקאנער פאלק. ער האט צוגעזאגט דורכצופירן ברייטע שטייער שניט פאר אלע שיכטן פון דער באפעלקערונג, צוזאמען מיט ברייטע אינוועסטמענטס אין אינפראסטראקטור. | |||
טראַמפּ איז קעגן די ערלויבן פון שוואכע דראגס, מיט א אויסנאם פון מעדיצינישע קאנאביס, בשעת זיין אַדמיניסטראַציע האט גענומען אַן אנטי קאנאביס שטעלונג און אנולירט די אבאמא תקופה פּאָליסי וואס האט צוגעשטעלט שוץ פאַר שטאטן וואס ערלויבן עס. ער שטיצט טויט שטראף און זיכער פּייניגונג מיטלען. | טראַמפּ איז קעגן די ערלויבן פון שוואכע דראגס, מיט א אויסנאם פון מעדיצינישע קאנאביס, בשעת זיין אַדמיניסטראַציע האט גענומען אַן אנטי קאנאביס שטעלונג און אנולירט די אבאמא תקופה פּאָליסי וואס האט צוגעשטעלט שוץ פאַר שטאטן וואס ערלויבן עס. ער שטיצט טויט שטראף און זיכער פּייניגונג מיטלען. | ||
| שורה 120: | שורה 119: | ||
טראַמפּ'ס שטיצט צו אויפבויען אונדאסריאלע ביזנעס אינערהאלב אמעריקע, מיט דער ציל פון צוימען די אפהענגיקייט אויף טויל פון די מיטל מזרח, און מאַכן די פאַרייניגטע שטטן אַ ענערגיע גרויסמאכט עקספּארטירער. זיינע אַדווייזערס זענען פאטאַ א ווייניגער רעגולירטע ענערגיע מארקעט, אן ווייל זיי זעען נישט קלימאט טויש ווי א סכנה, זיי האלטן נישט אז באלדיגע שריט דארף גענומען ווערן. טראמפּ האט אפגעווארפן די וויסנשאפטלעכע שטודיעס אויף קלימאט ענדערונג. ער האָט גערופן די ענוויראנמענטאל פּראטעקשאן אַגענטור (עפּאַ) אַ "שאַנד" און האט געסטראשעט צו שניידן איר בודזשעט. טראַמפּ האָט צוגעזאָגט בשעת זיין וואל קאמפיין צו ארויסציען אמעריקע פון די פּאריז קלימאט אפמאך, וואָס רופט פאַר די רעדוקציע פון קארבאן באנוץ אין מער ווי 170 לענדער, יוני 1, 2017, ער האָט געמאלדן אז זיין פלאן צו זיך צוריקציען פון די העסקעם. דעם 4טן נאוועמבער 2019 האט די פאראייניגטע שטאטן געמאלדן ביי די יו ען איר פלאן זיך צוריקצוציען פונעם פאריז אפמאך, לויטן אפמאך קען א לאנד זיך ארויסציען פון דעם אפמאך איין יאר נאכן ארייגעבן אן אפיציעלע ביטע זיך אויסצוציען . | טראַמפּ'ס שטיצט צו אויפבויען אונדאסריאלע ביזנעס אינערהאלב אמעריקע, מיט דער ציל פון צוימען די אפהענגיקייט אויף טויל פון די מיטל מזרח, און מאַכן די פאַרייניגטע שטטן אַ ענערגיע גרויסמאכט עקספּארטירער. זיינע אַדווייזערס זענען פאטאַ א ווייניגער רעגולירטע ענערגיע מארקעט, אן ווייל זיי זעען נישט קלימאט טויש ווי א סכנה, זיי האלטן נישט אז באלדיגע שריט דארף גענומען ווערן. טראמפּ האט אפגעווארפן די וויסנשאפטלעכע שטודיעס אויף קלימאט ענדערונג. ער האָט גערופן די ענוויראנמענטאל פּראטעקשאן אַגענטור (עפּאַ) אַ "שאַנד" און האט געסטראשעט צו שניידן איר בודזשעט. טראַמפּ האָט צוגעזאָגט בשעת זיין וואל קאמפיין צו ארויסציען אמעריקע פון די פּאריז קלימאט אפמאך, וואָס רופט פאַר די רעדוקציע פון קארבאן באנוץ אין מער ווי 170 לענדער, יוני 1, 2017, ער האָט געמאלדן אז זיין פלאן צו זיך צוריקציען פון די העסקעם. דעם 4טן נאוועמבער 2019 האט די פאראייניגטע שטאטן געמאלדן ביי די יו ען איר פלאן זיך צוריקצוציען פונעם פאריז אפמאך, לויטן אפמאך קען א לאנד זיך ארויסציען פון דעם אפמאך איין יאר נאכן ארייגעבן אן אפיציעלע ביטע זיך אויסצוציען . | ||
===אימיגראציע=== | |||
ווי ער האט צוגעזאגט דורכאויס זיין וואל קאמפיין, האט טראמפ ארויסגעגעבן באפעלן | [[טעקע:Trump signing order January 27.jpg|קליין|טראמפ שרייבט אינטער אויפ'ן "טרעוול בען". פון אינטער אים שטייען פארטיידיגונגס סעקרעטאר דזשעימס מאטיס און וויצע פרעזידענט מייק פענס. 27 יונואר 2017]] | ||
ווי ער האט צוגעזאגט דורכאויס זיין וואל קאמפיין, האט טראמפ ארויסגעגעבן באפעלן אויף צו פארשטערקערן די פארסירונג איבער אומלעגאלע אימיגראציע, אַריינגערעכנט א באפעל צו שניידן פעדעראלע פאנדן פאר די שטאַטן וואס דינען ווי אן אנטלויף ארט פאר אימיגראנטן (Sanctuary Cities), ווי אויך אן ארדער וואס פארבאט דאס אריינקומען בירגער פון זיבן [[איסלאם|מוסלמענער]] לענדער וואס שטיצן טעראר: איראן, סיריע, איראק, תימן, סאמאליע, סודאן און ליביע. אבער עטליכע טעג נאך וואס דער באפעל איז אונטערגעשריבן געווארן, האט א פעדעראלער אפּעלאט געריכט ארויסגעגעבן נאציאנאלע צייטווייליגע אפּהאלט. נאך עטליכע פראצעדורן אין וועלכע געריכטן האבן סוספענדירט דעם פארארדענונג, האט אין יוני 2017 דער סופּרים קאורט פון די פאראייניגטע שטאטן באשטעטיגט רוב טיילן, און באשלאסן אז עס איז גילטיג ביז א פארהער וואס וועט פארקומען אין אקטאבער 2017, וואו איר סטאטוס וועט באשלאסן ווערן. אין דעצעמבער פון יענעם יאר האט דער העכסטער געריכט מיט א מערהייט פון זיבן צו צוויי באשטעטיגט די אימיגראציע דעקרעט אין איר דריטער ווערסיע. | |||
===אויסערן פאליסי=== | ===אויסערן פאליסי=== | ||
| שורה 128: | שורה 155: | ||
פאר ער איז געווארן פרעזידענט, האט טראמפ עטליכע מאל גע'טענה'ט, אז אמעריקע זאל זיך קאנצעטרירן הויפטזעכליך אויף אירע אינערליכע פראבלעמען און נישט זיין דער "פאליציי פון דער וועלט". | פאר ער איז געווארן פרעזידענט, האט טראמפ עטליכע מאל גע'טענה'ט, אז אמעריקע זאל זיך קאנצעטרירן הויפטזעכליך אויף אירע אינערליכע פראבלעמען און נישט זיין דער "פאליציי פון דער וועלט". | ||
=== רוסלאנד === | ==== רוסלאנד ==== | ||
ביי זיין פרעזידענטליכע קאמפיין האט טראמפ געזאגט אז ער גלייבט אין קאאפעראציע מיט רוסלאנד און איר פרעזידענט [[וולאדימיר פוטין]]. נאך די סטעיטמענט האבן זיינע קעגנער אים באשולדיגט אז ער איז א פריינד מיט פוטין און אז רוסלאנד פרובירט אים צו העלפן געווינען די פרעזידענטליכע וואלן. סיי רוסלאנד און סיי טראמפ האבן געלייקנט די טענות. | ביי זיין פרעזידענטליכע קאמפיין האט טראמפ געזאגט אז ער גלייבט אין קאאפעראציע מיט רוסלאנד און איר פרעזידענט [[וולאדימיר פוטין]]. נאך די סטעיטמענט האבן זיינע קעגנער אים באשולדיגט אז ער איז א פריינד מיט פוטין און אז רוסלאנד פרובירט אים צו העלפן געווינען די פרעזידענטליכע וואלן. סיי רוסלאנד און סיי טראמפ האבן געלייקנט די טענות. | ||
===כינע === | ====כינע ==== | ||
טראמפ האט אויסגעדריקט א פארלאנג צו פארשטארקן די פאליסי קעגן כינע, זאגנדיג אז ער זעט כינע אלס א גרויסע סכנה פאר די פאראייניגטע שטאטן. | טראמפ האט אויסגעדריקט א פארלאנג צו פארשטארקן די פאליסי קעגן כינע, זאגנדיג אז ער זעט כינע אלס א גרויסע סכנה פאר די פאראייניגטע שטאטן. | ||
=== איראן === | ==== איראן ==== | ||
אויסער דעם האט טראמפ אויסגעדריקט קעגנערשאפט צו דעם איראנער נוקלעארע אפמאך און זיין מיטלויפער מייק פענס האט אפילו געטענהט אז טראמפ וועט עס צעריסן אויב ער וועט ערוועלט ווערן צום פרעזידענטשאפט. | אויסער דעם האט טראמפ אויסגעדריקט קעגנערשאפט צו דעם איראנער נוקלעארע אפמאך און זיין מיטלויפער מייק פענס האט אפילו געטענהט אז טראמפ וועט עס צעריסן אויב ער וועט ערוועלט ווערן צום פרעזידענטשאפט. | ||
===זיין שטעלונג צו מדינת ישראל און אידישקייט=== | ===זיין שטעלונג צו מדינת ישראל און אידישקייט=== | ||
| שורה 144: | שורה 170: | ||
ביי זיין פרעזידענט קאמפיין אין מערץ 2016 האט טראמפ געזאגט אז ער ערווארט פון לענדער וואס באקומען מיליטערישע הילף פון אמעריקע זאלן צאלן דערפאר, און ווערנדיג געפרעגט איבער מדינת ישראל האט ער געענטפערט: "אויך מדינת ישראל"{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://www.timesofisrael.com/trump-says-hell-make-israel-pay-for-defense-aid/|קעפל=Trump says he'll make Israel pay for defense aid|זייטל=The Times of Israel|דאטום=מערץ 21, 2016}}; {{קישור כללי|אדרעס=https://forward.com/news/breaking-news/336551/trump-implies-israel-will-pay-back-military-assistance/|קעפל=Trump Implies Israel Will Pay Back Military Assistance|זייטל=The Forward|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}. ער האָט שפּעטער אפגעטרעטן איבער וואס ער האט געזאגט אויף מדינת ישראל{{הערה|{{הארץ|2=Trump ahead of AIPAC speech: Israel should repay U.S. for aid|3=0000017f-e133-d568-ad7f-f37b160b0000|4=מערץ 21, 2016}}; {{קישור כללי|אדרעס=https://www.nbcnews.com/politics/2016-election/donald-trump-pledges-commitment-israel-uncharistically-scripted-speech-n542951|שרייבער=Andrew Rafferty|קעפל=Donald Trump Pledges Commitment to Israel in Uncharacteristically Scripted Speech|זייטל=NBC News|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}. | ביי זיין פרעזידענט קאמפיין אין מערץ 2016 האט טראמפ געזאגט אז ער ערווארט פון לענדער וואס באקומען מיליטערישע הילף פון אמעריקע זאלן צאלן דערפאר, און ווערנדיג געפרעגט איבער מדינת ישראל האט ער געענטפערט: "אויך מדינת ישראל"{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://www.timesofisrael.com/trump-says-hell-make-israel-pay-for-defense-aid/|קעפל=Trump says he'll make Israel pay for defense aid|זייטל=The Times of Israel|דאטום=מערץ 21, 2016}}; {{קישור כללי|אדרעס=https://forward.com/news/breaking-news/336551/trump-implies-israel-will-pay-back-military-assistance/|קעפל=Trump Implies Israel Will Pay Back Military Assistance|זייטל=The Forward|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}. ער האָט שפּעטער אפגעטרעטן איבער וואס ער האט געזאגט אויף מדינת ישראל{{הערה|{{הארץ|2=Trump ahead of AIPAC speech: Israel should repay U.S. for aid|3=0000017f-e133-d568-ad7f-f37b160b0000|4=מערץ 21, 2016}}; {{קישור כללי|אדרעס=https://www.nbcnews.com/politics/2016-election/donald-trump-pledges-commitment-israel-uncharistically-scripted-speech-n542951|שרייבער=Andrew Rafferty|קעפל=Donald Trump Pledges Commitment to Israel in Uncharacteristically Scripted Speech|זייטל=NBC News|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}. | ||
אין זעלבן טאג האט טראמפ גערעדט אויף דער עיפעק קאנפערענץ און מודיע געווען אז אין יעדן אפמאך בנוגע מדינת ישראל מוז זי אנערקענט ווערן אלס די לאנד פונעם אידישן פאלק, ער האט דאן צוגעזאגט צו אריבערפירן די אמעריקאנער אמבאסאדע פון תל אביב קיין ירושלים, וואס ער האט אנגערופן אלס "די אייביגע הויפטשטאט פון אידישן פאלק"{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://time.com/4267058/donald-trump-aipac-speech-transcript/|שרייבער=Sarah Begley|קעפל=Read Donald Trump's Speech to AIPAC|זייטל=Time|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}, א הבטחה וואס איז מקוים געווארן דעם 14טן מאי 2018. טראמפּ האט נישט עפנטליך אויסגעדריקט אָפּאָזיציע צו די בוי ארבעט אין די פארנימענע געביטן אָדער אויסגעדריקט שטיצע פאַר די געדאַנק פון מאכן צוויי לענדער איינס פאר די פאלעסטינע אראבער, נאר פארקערט, ער איז געווען שטאָלץ אַז די זאכן זענען אראפגעגאנגען פון די רעפובליקאנער פּלאַטפאָרמע פאַר די וואלן, דערקלערנדיג אין יולי אז זיין פארטיי'ס פּלאַטפארמע איז "די מערסט פּרא מדינת ישראל וואס איז נאר אמאל געווען". פון די אנדערע זייט האט זיך געהערט פון זיינע ווערטער אז ער וועט צוגיין צום פאלעסטינער קאנפליקט אין מדינת ישראל נייטראל{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://www.cnn.com/2016/02/18/politics/donald-trump-israel-palestinian-neutral/index.html|שרייבער=Eugene Scott|קעפל=Trump pledges to be ‘neutral guy’ in Israel-Palestinian negotiations|זייטל=CNN|דאטום=פעברואר 18, 2016}}; [https://www.presidency.ucsb.edu/documents/rubio-campaign-press-release-fact-check-donald-trump-no-ally-israel Rubio Campaign Press Release - Fact Check: Donald Trump is No Ally to Israel], מערץ 11, 2016}}. נאך קריטיק פון זיינע מילויפער אינעם פארמעסט, האט טראמפ צוריקגעצויגן און געזאגט אז ער וועט שטיצן מדינת ישראל אן קיין גרעניצן{{קישור כללי|אדרעס=https://www.politico.com/blogs/2016-gop-primary-live-updates-and-results/2016/03/donald-trump-israel-aipac-palestinians-221060|קעפל=Trump backs away from 'neutral' stance on Israel|דאטום=מערץ 21, 2016}}. | אין זעלבן טאג האט טראמפ גערעדט אויף דער עיפעק קאנפערענץ און מודיע געווען אז אין יעדן אפמאך בנוגע מדינת ישראל מוז זי אנערקענט ווערן אלס די לאנד פונעם אידישן פאלק, ער האט דאן צוגעזאגט צו אריבערפירן די אמעריקאנער אמבאסאדע פון תל אביב קיין ירושלים, וואס ער האט אנגערופן אלס "די אייביגע הויפטשטאט פון אידישן פאלק"{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://time.com/4267058/donald-trump-aipac-speech-transcript/|שרייבער=Sarah Begley|קעפל=Read Donald Trump's Speech to AIPAC|זייטל=Time|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}, א הבטחה וואס איז מקוים געווארן דעם 14טן מאי 2018. טראמפּ האט נישט עפנטליך אויסגעדריקט אָפּאָזיציע צו די בוי ארבעט אין די פארנימענע געביטן אָדער אויסגעדריקט שטיצע פאַר די געדאַנק פון מאכן צוויי לענדער איינס פאר די פאלעסטינע אראבער, נאר פארקערט, ער איז געווען שטאָלץ אַז די זאכן זענען אראפגעגאנגען פון די רעפובליקאנער פּלאַטפאָרמע פאַר די וואלן, דערקלערנדיג אין יולי אז זיין פארטיי'ס פּלאַטפארמע איז "די מערסט פּרא מדינת ישראל וואס איז נאר אמאל געווען". פון די אנדערע זייט האט זיך געהערט פון זיינע ווערטער אז ער וועט צוגיין צום פאלעסטינער קאנפליקט אין מדינת ישראל נייטראל{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://www.cnn.com/2016/02/18/politics/donald-trump-israel-palestinian-neutral/index.html|שרייבער=Eugene Scott|קעפל=Trump pledges to be ‘neutral guy’ in Israel-Palestinian negotiations|זייטל=CNN|דאטום=פעברואר 18, 2016}}; [https://www.presidency.ucsb.edu/documents/rubio-campaign-press-release-fact-check-donald-trump-no-ally-israel Rubio Campaign Press Release - Fact Check: Donald Trump is No Ally to Israel], מערץ 11, 2016}}. נאך קריטיק פון זיינע מילויפער אינעם פארמעסט, האט טראמפ צוריקגעצויגן און געזאגט אז ער וועט שטיצן מדינת ישראל אן קיין גרעניצן{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://www.politico.com/blogs/2016-gop-primary-live-updates-and-results/2016/03/donald-trump-israel-aipac-palestinians-221060|קעפל=Trump backs away from 'neutral' stance on Israel|זייטל=Politico|דאטום=מערץ 21, 2016}}}}. | ||
אין דעצעמבער 2019, האט טראמפּ געחתמעט אַ פרעזעדענטליכע אָרדער וואָס האָט אָנגענומען א ברייטערע משמעות פון אנטיסעמיטיזם, וואָס אנטהאלט אויך אומיושרדגע קריטיק אויף ישראל. די ארדער קען האבן א איינפלוס ווען פעדעראלע באאמטע באשליסן אויף אַ געוויסער אקט צי עס איז אַנטיסעמיטיש, ווי אויך אויף באשליסן וועגן רעגירונגס פאַנדן פאר אוניווערסיטעטן אויב עס ווערט באשלאסן אז א אוניווערסיטעט האט נישט גענוג געטון צו אויסמעקן אנטיסעמיטיזם. | אין דעצעמבער 2019, האט טראמפּ געחתמעט אַ פרעזעדענטליכע אָרדער וואָס האָט אָנגענומען א ברייטערע משמעות פון אנטיסעמיטיזם, וואָס אנטהאלט אויך אומיושרדגע קריטיק אויף ישראל. די ארדער קען האבן א איינפלוס ווען פעדעראלע באאמטע באשליסן אויף אַ געוויסער אקט צי עס איז אַנטיסעמיטיש, ווי אויך אויף באשליסן וועגן רעגירונגס פאַנדן פאר אוניווערסיטעטן אויב עס ווערט באשלאסן אז א אוניווערסיטעט האט נישט גענוג געטון צו אויסמעקן אנטיסעמיטיזם. | ||